Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 30, 25 July 1919 — KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka. [ARTICLE]

KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka.

• liulili hou ae la na maka o ka Wahine me ka noonoo īna iho no kekahi manawa a ninau hou ākii lā: Pehea i loaa aku -ai ka ike iaolakou "na'a?"; Xa kekahi o ko makou.poe i ha'i aku ia oe ia lakou." - Xo keaha la hoi ,kou_ nieakamailioniua ōlē .mā{ ia'u no * K eia mea mamua aku nei?" . . :! "Xo ka mea hoi paha aole au i kamailio mua. me ke poo j Ua halā oia i Yokohama. E Hoēa aku ana oia i Nu }..-ka ma kekahi la o kei'a pule, a ua manao au, ma kona nanawa e hoi mai ai ia nianawa au ē hele aku ai e hui me ia a kamailio aku no keia mea. •i-;, auhea oe, e kuu aloha, ina ,no koy komo nei ea, e huike oe i kou akamai pihā mā na āno .apau no ka hāna e ];aav iia mai ana ia oe. a e haawiia mai ana-kekahi ukuhan.ā maikai loa iloko o ka manawa pokoie loa."' ' '* •*A i ka loaa ana mai o ia mau dalā, loaa kau dala c hele aku ai e piliwaiwai apau loa iioko o kā hora hookahi. ea?" "O, aole. «E hoohiki ana au mahope iho o ia manawa aole au e hele hou e piliwaiwai. Ua ike hoi au i ka hewa o ia hana. heaha hoi auanei ko'u mea e hoi hou aku ai iloko o ia i.ana hoilihune?" I iia. ehia au manawa i kamailio 'mai ai elike me keia mamua aku nei aohe no nae ou hooko iki i kau mea e kama-i i\\o mai a-i, ua manaka kp'u mau pepeiao i kena ano olelo au.' ! I "Ia manawa aku la hoi paha ia, ma nei hope aku aole oe e ike hou ana ia'u e hele ana i ka piliwaiwai. He olelo kuio maoli keia a'u imua ou i nei manawa, i iohe māi oe, e kuu wahne." •'E Toma, iloko o ka nui'o kau mau liana hoohoka, eia !iae lie oia mau no ko'u aloha ia oe, hookahi Avale no a'u mēa hoahewa ia oe oia kou hoopuniouni, eia nae aole au e ae aku ia oe e hoopoino hou mai ia'u ma nei hope aku-. Lohe mai la oe?." "0, e hoopau loa.ana au i ka'u mau hana hewa o na la i aui aku la!" ' Pela paha." . A, eia hou. ua maopopo pono aku la anei keia mau mea a'uo ke kamailio ana aku la ia pe ?" "Ua maopopo ia ia'u. Ina no kā holopōno nei o ia hana i.a hiki loa ia'u i ko ke ao itia o ke kakau att£i ī na inoa like ole a ma ke kakau ana me na hua kakau spuka like ole." "Oia ka mea i hoikeia aku nou i na ālakai o kela hui, a no ia mea i makemake loa ia mai ai oe ē komo aku iloko 0 kela hui." "O, ke hauoli nei' au no ia bafra, no kst ttieā, no'ka nīanawa loihi i hala aku nēi ko'u rttākemake ana e loaa ia'u kekalii manawa kupono ē hoike ai i ko'u ike mā ia hana." "Ua maopopo ia'u ia inea a e loaa māi a"ha.ia hāna ia oe." Ua hala kekahi manawa loihi i nei mau niea o ke kamailio ana a e loaa iho ana no ka ike i ka. i na nianao iloko o ka Makāikiu Danā oiai pia e .hoolohe āna no keia mau mea apau anā ē lōhē la, he niahālo tttii kona iio ka holopono o ka laua haha p ka hooliālua āha. Aole paha i loaa mua ka ike i kā Mākāikiu Dānā e halwai ana me ia ma keia halē kēkāhi ike \vāiwai loa no ka hana a laua e hooikaiki e ioāā mai ; kēkāhi tltoāli ike, eia nae. ua nui keia ike i ioāa īho/la iāiā. māiiiuii d konā lohe ana i keia mau kamailio mawāena o lee kāne āme kāna wahine. ... Ma ka ulia īaki wale no kējā loāa ana o nei ike waiwāi lea iaia, ua maopopo iaiā mā kahā. mēa o ka loliē ānā ke kulana o ka hui apukā, kāhi i kukulliia āi, āihē ka poē na !akou e alakai āna i .nei 'ījāna apuka r kje aupimi, he hana imi waiwai hoi mā ka aoao o ka/ppe-kpiphe.. Oiai ka Mākaikiu Danā ē iioolohe āhā i ke kamailio a nei mau mea, pii ae la kā ula mā koha riiāu pāpālina rio kā hauoli. Ua kamailio ia rtiāi no. iāiā ē ke Kapenā Mākai \\"aisa lie liui nui ke ku ana ilpko o ka aina ia maiiawa, aole nae ka Makaikiu Danā i hooiaip ioa.ia mea ahiki i keia i'ianawa; ua lehulehu na makaikiu Uauiāna pīoko p ke aUpuni i hoohanaia no ka huli ana;.āku i kā poe iiakihaki kana"vai. eia nae. ua hoopuhiliia ko īakou ike e iia kanaka kolohe. 0 ke Kapena Makai Waisa pū kekāhi i hoopuhiliia, a ip ka holopono ole o kana hooikaika. aiia e paa ka poe hakihaki kanawai. pela oia i koho ai o ka Makaikiu Dana ke kanaka kupono nana ē lawelawe ka x hana, a ke hauoli.nei ka Makaikiua Dana no keia ike nui a waiwai i loaa iho Ja iaia; pela hoi me ka hilinai ana mai o ke Kapena Makai Waisa i-'.a no kona makaukau āme ka mākā'u ole. 1 ka hala ana o kekahi inanawa ma iā hope mai lohe hou «"»ku la ka Makaikiu Dana i ke kamaiiio māi o na mea elua Maloko mai o ka rumi." O ka leo o ka *vahihe kana mea mua * ka lohe ana aku i ka ninau ana āe i ke kane: "1 ka manawa hēa oe ē hālawai akū ai me kela poe?". "Aohe i maopopo loa ia'u. Aia kē alakai i kē komohana «; he manawa wale no nae iiona ē lioi ma'i āi." ' y "A iaia e hpi mai ai, alaila heaha aku kā han,a ?" ' "la manawa oe e kauohaia māi ai no k'oU hoikē ana aku i K,>u ike ma ka hana i rrtatiao.iā. maii nau e hana." l'aipai ae ka wahinē koiia;. māU' limā hoihoi ' ua maka, alaila kulou ihō la. ke poo ilaio. a nāhā rho lā na piaka i ka papahele, a i ka halā anā o kekahi niinUke, āea ;i >u ae la a i mai la: O. ua nui ka makemake iloko o'u e loaa kekahi maiiawa •'Upono e hoohana aku ai au i ko'u ike, e Toma, a e hookoia a na nae pah<? ia makemake o'u, ke holopono hoi. E Toma, nc nui ko'u makemake i ka noho ulakolako ana, he nui ko'u wakemake i na mea nani, aole hoi ē hihi o ka. nele. E ana au i wahine u'i, ae, i wahine me na kahiko nani, ka !, ale nani ame na mea nani no apau a ka naau e makemake ,:c ina he nui ka'u dala. Ina no ka holopono o keia hana au i kamailio mai nei e loaa aku ana ia kaua ke ola hauoli ; n 'a. me ka lako i na mea apau e oluolu ai ka naau a e kaa--1,1 ve ae ai na auwe ana apau." "l'- i°aa aku ana ia mau mea apāu ia oe, e Sera, kuu wa- ■>■? aloha, o kau hana wale no ma kou āoao o ke a'o iho 1 hoomanawanui, a i ka manāwa e loaa ai.ia māu mea 'iani apau au i makemake ai ta manawa e nana aku ai au " d ma ke ano he riiorwahine." £ haawi mai oe i dala ia'u a e kahiko no au ia'u iho elike kekahi moiwahine. Ua ike au i ke ano o ka aahu ana ; ke kahiko ana ia'u iho elike mē kā moiwahine. -E olu- ' "e e hoike ma iia u, ow ; ai ke kanaka e hui pu mai ana me ma keia hana?" Xo ia nināil au,'e Sēra, ēa; ē hoike āku ana au ia mēa n-ahope aku, aole i hei'mānāwā, n'6 kā mea, he mea huna ia.

E hoolana mau oe i kou manao,-nolaila e hele aku ana au i nei nianawa e hui me kekahi nlau kanaka elua 6 makou. | Aole ati e hoi koke mai ana ahiki i ke kakahiaka apopo, no| ka mea, he wahi apana hana liiiii ka makou o keia po, a malia e loaa mai ana paha kekahi mau pomaikai ia makou» aka, he mēa hiki ole nae ia ke ikeia aku i nei manawa. "E, Toma, e makaala loa iho/no ka mea, nie keia hana e upuia aku nei ke manao nei au e loaa kaua ka pomaikai ma nei hope aku, ika, ina e»hookc>mo mua akū: ana oe ia oe iho iloko o ka pilikia e nele artā kāiia,- a e loāa ole ana no hoi ka kaua mau mea e kau aku*nei i na ma- » aolana. E makāala loa oe o paa mai i ka hopuia o. konio loa aku no kaua iloko o ka pilikia i oi ae. mokunaiv. •; I ka pio' āna mai o ke kamailio ana oloko manao iho la ka . Makaikiu t)aha : e oili koke mai ana paha ke kana{ca ia manawa, o kof)a emi hope mai I?rno ia a ihō aku nolalō rrta ke a.lapii nahaha e ii'iu'i mau ae ana na papa malalo o kona' mau wawae, ua ike oia i ka holopono o kana mea o ka hana ana, nolaila aole ona makemake e konio aku oia Mōkao ka pilikia, a i ole, ikeia x mai paha he makaikiu oia i hele aku e hakilo, a o ( kekahi aohe ona makemkke e hoopuēhu ē i kaha mau manu inamua o kona hopu ana ia lakou. - j Ua m'amao loa ia wahi ana o ka liele ana aku a huli hou mai ( la ihope e nana ia Toma o ka oili aku, eia nae, aole o i iho iki aku, ua nohO-iho la oiā maloko o kona mau rumi no. ( kēkahi kumu a ka makaīikiu Dana i hopmaopopo ole ai> a noi ia iho koke ole aku onā, naiiiunamu iho la oia: "Ia oe aku paha ia i kou nolio maloko o ka hale, ua ike aku la.no ka au i kau wahi e noho nei, a ua lohe maopopo aku nei no hoi i na inea apau a olua o ke kamailio ana mai nei. Ua hiki ia'u ke kau aku i kuu mau lhna māluna ou i na manawa apau ina e makemake aiia aii e hana aku ia mea." Hu.li aku la oia hele ma ke alanui e hoea aku ai i Boro(lawe, a oiai hana e ae no kekahi ana e hpohalua ana, hele pololei āku la oia no ka iiale 'halawai o ka poe ha'iha'i kana\vai ma kekahi walii meliameha loa oloko o kekahi wahi kyaaina, he hale i kaulana i ka pilia mau ia e ka ppoē ha'iha'i kanawai. Ia hoea ana aku ana ilaila komo aku la oia aloko o ka rumi hookipa a noho iho la iluna o kekahi koki me ka halo ana a kona mau maka ma kela a ma keia wahi oloko o ka rumi, aole ma ke ano he mea kana i makemakē loa ai e ike aku, aka ma ke ano no i tnaa mau i na mea apau ke komo aku lakou :loko o kekahi hale i malihini loa iaia, o ke aho no ia o ke au i.iua ae o na maka ma kela a ma keia wahi, he ano hana i maa loa i na makaikiu. Oiai oia e noho ana ike aku la oia i kekahi mau kanaka elua i ke komo ana aku iloko o ka miili halawai, a mahope iho haele pu nui aku la me kekahi kanaka oloko o ua hale ia noloko o ka rumi inurāma. ■ \ . I na kanaka i komo aku ai iloko o ia rumi, huli mai la ke kanaka nana i alakai aku i na kanaka elua ihope a nana mai !a i ka kakou koa. Ūa ikē koke aku la ka makaikiu i ka manao o ia huli ana mai la ana ihope, ā ma kona ano he niakaikiu a ua kamaaina hoi iaia ka helehelena o kā poe kolohe, hoomaopopo koke iho la oia i kona ano ame kana mea e hāna mai .ana maluna ona. "Ilalo!" wahi ana iaia ilio, "heaha ka mānao o kela nana ana mai Ia ana?" ,lle manawa ia no ko ka nlakaikiu noonoo i hoohana kpkeia «3i me ka hikiwawe loa. Ke noōnoo !a oia iloko iho ona i kāna'mau mea apau o ka lohe'ana mai,. kona komo. ana mai iloko o kela hale halawai, ame kē komo koke ana mai o kēkalii māu kanaka mahope ona ame ka hēle loa ana aku o iā mau kāitaka nōloko' o kā rUrtii halawai, mē ka' huli arigi iiiāi o kekahi kanaka oloko o. ua hale la e naha iaia ma ke ano hōohuoi, a eia nae, aohe u!u mai o kekahi • maiīao hopohopo iloko onā no ka mea e lianaia mai ana maluna ona, heaha ,iho f la la ia mea iaiā. O keia kanaka oloko o ka liale halawai o ka oili ana mai a kpmo pu akū nie na kanaka elua aohe ka makaikiu Dana i ikē mua iaia ma koiia inoa, oiai nae ua lehulēhu no na niaiiawa Art* o ka ikē ana maloko p kā liale halawāi, a m'ā ia ano i manao ai pia he lāla pa:ha ia kān'aka noloko o iā hale halawai. Aka,, o ka hinau i ulii māu āe tioko ona ia manawā oWai kela māli kanāka ēiiiā o ke komo ana mai ā komo loa aku ai nolōko o k3l rumi inurama, a. no kē ahā la laua i nana mai ai iaii i-ha ke ano hē kiu oia? He nināu ia imua Prta ia manawa Ia manawa o kona ku aē la no ia ā hele aku lā noloko o kekāhi o liā ruini nialii o iā hale a hpololi ae la i kona ano hiāmua a ilpko o ka manawa pok'olē uā loli loā aē la kona helehelēna mai ko ka manawā inua mai anā o kē komo aha mai ~ P kēia kekajn o na hoololi anp kiipaianaha loa ana i haha <-ji, a ī konā ike ānā lia holopono jpā ia hoololi ana ae ana iho hou jmal la oia ilpko o ka rumi inuhimā. Aohe i ikeiā māi oia maloko o ka haie iāia i komo āku ai'ua hoike oia iāra i. ke kaka'iiolelo iiiā ke āno he kāhaka lāwelāwe a ua hoopāa aku hoi i kona Ihoa ma ka buke o \yudafoda Dahā. īāia i komo mai āi i ka rumi inurama' ike mai la oia i na ka,na, a; ; ua e noho; ana ifoko ma lia'i o kekah pakaukau. a ma kekāhi aoao mai o ke ke kanaka nāna i alakai aku i tia mau kanaka Ia noloko o ia rumi e kamaiHō nui ana a lolie mai la oia i ka olelo ana ae o ke kanaka oloko o ka hāie hala-* "Ke koi mau aku nei no au imuā o olua ua hana olua i kekahi liana knjiihewa loa.'' "Peliea maua i kuhihewa ai?" "A pehei, ua nalowale ke kanaka a olua e hōokolo'ana a ua I;ahai 'plua mahope o ke kanaka e loa." "O, aole maua i kuhihewa, ua maopopo loa ia'u oia no ke kanaka a maua e hookolo ana," wahi a kekahi o na kanaka ' O, ua maopopo loa aii iaia me ka hoohewahewa ole,- wahi a ke kahaka elua. "Owai k#i inoa o ia kanāka?" "He māu |a aku nei i hala ua ninau aku au iaia i kona inoa a ua ha'i māi o YVudafodā Dana. i Aole oia he makai, ma ko'u hianao hē kanaka iiiālama hale hānako paha, ma ke ano o kona mau aahu e koino anā i kolio aku ai au ēlike ine iā, ā ina aole, alailahe kanaka kalepa kaahele palia. Hoōkah'i niea i māopopo loā aolē oia e hookolo ana mahopē f o kau kanakā, aple nō oia ē hookolo anā īnahope o kekahi niea," i pane niai ai ke kanaka oloko o. ka hale hālāwai. . . \ : . . O ke kanaka i nināu aē ai"Owai la kona inoa ?" no kēkahi manawa kona noonoo nui ana alaila i mai la: "Ke manao hei au oi aku ana ko kakou pilikia mamua o kau mea i manao wale ai." "O, hupol Nawai i a'o mai la ia oe i kena manao?" "He keia mea a'u e olelo aku nei, pela ka paa o kuū .manao, i lohe mai oe." "Pehea i loaa ai kena manao ia oe?" ' ' . • "A eia: ua maopopo anei ia oe o kela kanaka ma ka inoa o Wudafoda maloko o keia hale halawai i nei manawa aole oiā e hookolo ana mahope ou?" ae la ka helehelena o ke kanaka i nipauia «ku ai me he meā#la he kanaka oia ua make ia manawa." "Pphea loihi o ka manawa o kou ike ana iaia he lala oia no keia kalkpu ?" "Ka, ma ka'u inea e hoomanao nei he lala oia no ke kalapu he mau mahina aku nei i hala." I "He kupanaha maoli ha ka. Ke olelo aku nei au ia oe i nei manawa aole maua i kuhihewa. O kela no ke kanaka i ku mai nei mawaho o ka hale o Toma ma ma keia ahiahi iho la e hoolohe ai ma ka puka ki. Mai ka hafe mai nei oia| o Mrs. VVadale i hele niki nei -hālē. keia ike ia maua māmuli o ko maua hele ana hale me ka

maiiao o Mrs. Wadale ka maua e lawe aku ana e hoohana, ike| I (f akil nei nae maua i kela kanaka e ktf ana ma ka puka a ej [kiei aku'ana iloko ma ka puka ki, a ina he maii olelo ka Mr. •ame Mrs. Wadale ma o ke kamailio ana mai nei, alaila, tna ke ( ole ke olelo ae, ua pau loa kā laua mau oleio i ka loheia' e kela kanaka. Me na leo liilii wale no na kanaka e apa ia mana>va. Ua ilee ole mai na kanaka i ko ka Makaikiu Dana manawa i komo mai ai me ka nihi loa a poholo a:nā iloko, "a 110 ka 'lilō loa o ua niāu kāiialka ia i ke kkiĀailio ua hoomaopopo ōle mai lakou i a noho iluna o kekahi 'noho kokoke aku ia lakou .a liopu iho Jg. i kekahi nupepa a hoolalau wale iho la tio ē .heluhelu. "Pehea i maopopo ai iā 6e e hoolohe āku ana'oia ma ka puka t ki o ka puka o ka hāle o W r adfele mā ?" 'i ninati ae ai kekahi 0 na kahāka ii kekahi o lakon. < . - "No ka hiēa hoi paha ua maopof>o no ia oe na kauoha 1 ha- ■ awiia mai ia kakou. Mahope o ka hoōholoia ana e hoolima- . linia ia Mrs. Wadele i mea paahana ua haawi mai la ke kiay;na i ke I<au6ha ia inakou e hakilo loa ia Mrs. Wadele, a mai ia mānawa mai ko makou makaala ihau ana iaia. E liele aku ' ana hoi maua e hakilo a eiiodlohe iaia, a'e hoomaka aku ana ko maua pii ana mā ke ālappii o ka halē, ike e'aku la nae 1 mua i kekahi kanaka e ku mai ana ma ka puka o ka hale, a o I ko maua emi hope hou mai la no ia a pee ae la ma kekahi wahi e hiki ole ai ke ikeia mai. , [ "Ō kela kanaka au i olelo mai nei o Wuda£oda Dana mai I kela hale oia o ka hele ana mai nei a hookolo mai nei maua mahope ona a hoea mai la ianei, a pela maua la i ike ai oia ke kanaka i hele aku nei e kiei ma ka puka ki o ka hale o Wadele ma." "Malia paha mai kekahi wahi ae mai o ka hale kona hele ana mai nei ?" . „"Aole. loaa palia ia'u Ka manao pela, aka nae, mamuli 0 ko'u.ikemaka ana aku tiei i kamailio ae nei au nle kela. Mahope o kona haalele ana ae nei i kela hale. he wahi bkoa kekahi ana o ka hele ana ae e hoohalua ia Wadale, a no ia ike o m^ua 1 i )<ona manao e hoohalua ana oia no Wadele ua kamailioia aku nei o Wadele e maua e noho malie oia iloko o ka hale. "Aohe kuhihewa ana iio keia kanaka, o Wudafoda no ke kanaka a maua i ike mai nei e kiei aku ana ma ka puka ki o ka hale o Wadele ma. aohe kanalua ana iho nō ia mea. No ke Jaimu nae o kona hoohalua ana ma hale o Wadele ma aole hiki. ia'u ke hoakaka ae ia mea i nei manawa, hookahi wale no mea maopopo i ka nana aku, he kiu oia a he mea kana 1 makemake loa ai e ike; a 110 ke kumii hoi o kona hele ana īnai nei ianei. aohe mea hiki ia'u ke kamailio ae, koe wale no he hana no kana i makemake ai e ike." "Eia olua maa'nei, malia paha no olua kana hana o ka miki anā mai nei e hoohalua. Aole anei o olua kana e hoohalua niai nei ? Oia. ka'u mea e makemake nei e ike, a ina ua ike olua e hoike ma'i ano." "He mea pohihihi no ia ke olelo ae," i pane aku ai kekahi o na kanaka. "Ae, lie mea oiaio ia, M wahi a kekahi o ka pane ana mai. "E pono kaua e hele aku e huli i kela kanaka ia Dana a e ninau aku iaia no kana hana ina e ae mai ana." "Ae; o ka mea pono wale no ia e hana aku ai, a, ina no kona loaa aku e hoāo kaua e pepehi dku iaia a make, ina he mea hlki ia ke liaha aku." , (< A ina e pololei ana kau hoohuoi ana he kiu oia a e pepehi aku'ana olua iaia a make alaila e kau hoohapaia ae ana ka hae iloko o ka nianawa pōkole mai nei niartawa ;akū no kekahi iioa make o keia hale halawai." " "O, ,he liāna liiki ole ia ia olUa ke hana i nei manawa me kā holopono." . . .b"Jie mea oiaio. ia, aka, heaha āna la ka kaua mea e hana Aiei* ana' hona ?" • • •* '"' :v ' e ;V '' '".' v '-" fMa keia manawa akahi no a ike mai kekahi o na kanaka e kamailio ana i ka noho mai o ka Makaikiu Dana. Aohe.a lakou ' kumu, e kanalua ihō ai ua maopopo i ke kanaka e noho .mai ana e. helulielu nupepa ka lākoū'mau mea apau o ke kama,i!io āna niamua iho, ua pau 16a ka lako'u.mau olelo i ka loheia, eiā hou, aole lakou i hoomaopopo i ka maopopo loa o ka l.ikou mau mea o ke kāmailio aiia ē liiki ole āi i ka makaikiu \d hoohewahewa iho a e kqho liewā iho 'ai hoi i ka manao hiea apau i kamaitioia e iākpii. Āohe i lilo kā noho-māi o kē ' kānaka nahā e malama ka h'i'le hālawai i mea na keia niāu kānaka e hoohunahuna iho ai i ko laua manao, eia naē, mahopē iho d'ko ;lakou ike ana mai i Uā makāikiu hoolālau ae la ka lakoti kāmaj(.Ho ahā nla kekahi kūmuhāna okoā, oiai nae, uā paii loa kāiākioU mau meā o ke' kamailio ana i ka loheia e ka ttiakaikiii: Oia mau no ko ka Makaikiu Dahā nohp ma kona- wahi me ka. nana ole māi i na kanaka, eia iiae, aiā iloko ona na noonoo like oie kahi i hana ai me ka hikiwāwe loa no kana mea e hana aku ai. Ua loaa mai la iaia-iea ike nō nā kanāka kaulana loa 0 ka aina i komo pu ma na : hana .aihue, he poe i nanaia aku ai he pbē maikai a hoōpPno, eia naēj,oiākpu pu kēkāhi ī kōmo pu iloko o ha hanā ēkaekā loā. e ppno āi lakpu āpau e paa ī ka hopuia i kekahi niānawa e hiki mai ana. ' Aole i-lilo iho la keia, maii meā. apāū ana o ka lohe ana i mea liookahaha i kona nōonop", ka meā, Uā lohe mua no oia, a Ua ikeia hoi maloko o ka moolelo e paaia ana e ka oihana he poe kiekie a hanohano loa kekahi i komo pu iloko o kēiā hana. lia'iha'i'kanawai. • , , I ka mānawa e 'kākauia ana keia molelp i ikeia.ai kekalu hana karaima ino loa a ua lilo i mea e hopkahahaia ai ka lehulehu i ka manawa i hoikeia ae āi ma ke akea. Mamuli o kekāhi ulia ua ahuwale ae lā imua o ke akea ka hana a kekahi ona miliona/i hānaia ai; no na' makahiki he iwakalua ka huna mau ana o keia ona iriiliona i konā helehelena me ka uhimaka, a ka lehulehu e nana mau aku ana iāia ma na imanawa e ae he kanaka waiwai a hanohano, aole la oiai hana iki.i kekāhi hana karaima ekaeka loa, eia nae, ma na manawa e ae, e hele mai ana oia ma kona ano he kanaka ona miliona, a ma kona mānawa e hana ai i na karaima aihue, powa, a pepehikanaka, e huna mau ana oia i kona helehelena aiie kanaka powa maopopo oia, eia-nae iloko p ka loihi o ka manawa o kona hanā ana i na kāra|ma ino loa aole no i nele kona ahuwale ana aē imua o ka lehulehu ma ke ano he kanakā haāhāai i6ā i kā manawā hope. I Mamuli o keia rkeia ana ae o kona ano he kānaka limakoko Mia kē ano iiliā i lōaa ai ka manao i ka' felMehu 6ia no ka ke kanaka i kaulana, 1 na hana : ha'iha'i kanawai' i hoohuoiia ai no kekaii mau makahiki lehulēhu mamua aku, ākā. nae, mamuli o kona ikeia aku īie ona' miliohi'» pelā i hiki ole ai.ke manaoia! aku he kanaka hana karaima la hoi oia. > ' Mamuli o keia hana ha'iha'i kanawai i lilo ai pia i ona miliona, a iloko np nae o kona manawa i lilo ai i pna miliona ua hoomau aku la no oia i ka aihue ame ka po\ya \yaie ana ahiki 1 kona ahuwale ana ae' imua o ke akea he kānaka hana karaima ekaeka loa, elike me ka maopopo mau o ka hoea mai ame ka paa aku hoi i ka hopuia o ka mea hanā heWa iloko o ka nianawa pokole, a i ole, kekahi manāwa loiHi-aku palia. - V ka ike ana o na kahakā ēkolu'hē kahaka oleoa kekaKi maloko o ka rumi, haalele mai la lakou a hele aku la no kekahi :umi okoā. Ua loaa iho la i ka makaikiu kekahi ike maikai loa no ka hookolo ana aku mahope o ka poe hana kolohe, a ua ike no hoi ia he mea pono ia ia ke hana me ka malie, oiai he inau kanaka maikai e ae no kekahi e hana pu ana me ia ma Uela hihia. . | I nā kanaka no a oili aku iwaho o kona ku koke ae la no . ia a komo siku la noloko o ka rumi ma-lu a hoololi hou ae la i kria maii ano āpau mamua iho, a ke nanaia mai ua like loa oia me. Wudafoda Dana. J Maīiope iho .o kona hoololi hou-ana ae i kona mau aahu āine= 3n<>> māhiua 'ih6( )j Haalefe irtki ōiā l 'k'ā ' halawai, no kona.mānao e ha^a^^ieluaiimāna^

{■wa no laua e hana a e hele aku ai paha e hui me ko auna. j Eia nae, iha kahi o kona hoohalua aku no ia mau ike m iho la oia oU ke hoohaluaia mai ana. /v> £ ... ■ ;• '■ Eia nae, ua liiki iaia ke hoopakele ae iaia mai na- £ * inai e hiki ole ai i kekah'poe ke hookomo akii iaia iloko o ka pilikia mamuli o kona makaala loa iaia iho, o ka poe e afc nae kana i ti)ake[make loa ai e hoohalua aku, t laia i oiīi kku ai lioomau aku la oia i ka hele ana no kekalii haie i maa iaia he malama inau ia ka piliwaiwai, maUila. t - Aole kekahi wahi maloko o ke kulanakauhale o Nu'wlea'i liele kona ike i kekahi hale piliwaiwai, a maloko o kel® ame keia mau hale ana e komo aku ai, e hoololi mau ana oia. i. . kona helehelena ame kona mau aahu, a e lawe inau ana no uoT oia i kekahi ukali me ia maloko o kela ame keia o 4 hale, no ke kumu ua maopopo iaia ka hopena e ukali mai ana, i ka manawa e komo aku ai o na hana i ka okalakala loa he pepehikanaka no.ke ukali mai ana. Maloko o. kekahi o keia mau liale ua ikeia oia ina kekahi .... ano a ma kekahi inoa, a maloko o kekahi hale aku aole oia e ikeia mai ana, no ka mea, e liOea aku ana oia ia "wahi liia ke ano he kanaka malihini loa mamuli o kona hoanot*>iloa ana iaia iho. , . .... ... •.-•• . • Mamuli o kona lilo ana he makaikiu ua hana mau wale, oia i nei hana o ka hoano-e ana i kona helehelena ame koha Mnau aahu a lehia maoli, ua lilo he liana akamai loa nana, I Aole i liuliu loa kona noho ana iho malokō o kekahi ona hale piliwaiwai ua hoohuoiia oia e kekahi poje he makaikiu, a ua hooiaioia ia mea e na kanaka kakaikahi e noho ana maloko. 0 na kanaka elua i komo ae ai iloko o ka hale halawai ua komo mai la laua a ike mai la i ka kakou kiu e noho ana m&Joko, lia ike koke aku la no ka Makaikiu Dana ia laua, nolaila ua ulu ae la na manao like ole iloko ona me ka hikiwawe loa no kana mea e liana aku ai, me ka namunamu wale ana iho no iloko ona: "Ua maopopo mai la au i kela mau kanaka a ke nana pono mai la me ka hoohuoi loa no'u." Ia manawa ua komo pu aku la ka makaikiu e paani me ka poe e pili waiwai ana. Aole oia he kanaka i maa ia hana he piliwaiwai, aka, 1 mea e loaa ai ka ike iaia no kekahi poe e paani ana maloko o ia hale, pela wale no oia i komo pu akiLai ? paani me lakou—lie kanaka hoowahawaha loa oia i ka piliwaiwai. a no ka mea, ua lehulehu wale na kanaka ana i ike aku ai i ko lakou haule ana ilalo a i ka ilihune loa mamuli o i? hana. Maloko o kekahi o keia mau wahi i hoomaka ai ko lakoU iho ana ilalo, ua hoomaka lakou e piliwaiwai liili, a i ka maneo ana o ko lakoii mau lima ia hana ua komo kuhohohu loa akil la ahiki i ka pau loa ana o na waiwai i ka lilo. ka manawa o ka makaikiu Dana i hoomaka ai e lawelawe i ka hanamakaikiu ua lehulehu na kupakako o na halekuai i hoopakeleiā eia mai ka lilo ana aku he poe ilihune mamuli o kona komo mau ana aku e a'o ia lakōu, a ma o ' ka hookaawale mau ana ia lakou mailoko mai o ia maa liale. He lealea lioopiliikia ka piliwaiwai, a iloko o ka manawa pokole ai ole loihi iki aku paha. e alakaiia aku ana ka mea i piili loa ka nau ma ia hana a hiki i ka lilo-an«i he pio na ia hana ahe ilihuna ka hope. Eia nae, he ifce no ka Makaikiu Dana i ke ano o ka j)iliwaiwai ana. Ua a'o oia 1 na ano paani lil<e ōle a pau i mau mea kokua iaia ma kana oihana makaikiu, no ka mea o ka poe he poe hana karaima ka hapanui o lakou, a inaloko no hoi o na wahi piliwaiwai ke kahua e loaa ai i na makaikiu na wahi waiwai loa e hoohalua ai .i ka poe haihai kaiiawai. He mau minuke kakaikahi mahope iho o ko ka Makaikiu Dana paani ana, ua komo pu mai la.kekahi o na kanaka e hoolialua ,ana iaia e yaani pu. . Aohe mau elala nui i piliia, aohe no hoi he mau huina dala nui i lilo a i eo mai. Ua hookokoke loa mai la W kanaka e hoohālua ana i ka kakou koa a aneane e pili loa mai ma kona aoao» aohe no hoi he hookeke aku o ka makaikiu. aka, ua nee mai la nae oia a mamao iki i loaa ka noho o ua kanaka la e hoohalua mai ana e noho iho ai, a e like me ka ka inakaikiu mea i kolio wale ai ua lioomaka mai la u£tkatiaka la. i ke kamailio ana i ka i ana mai: "He kemu lolohi maoli ka hoi keia a kakou.'" "Ae, lolohi maoli," i pane aku ai ka niakaikiu rr»e ke ano I hoihoi ole. ' "Ke makemake ole iho la au 1' keia ano paani la," wahi a ke kanaka. "Eia nae, he hana hoohala manawa nt) hoi keia." "Pela no, aka.he oi aku ko'u makemake i kekahi paari? maikai me ka nui o na dala e pili ai, i eo mai hoi paha ia. ea, n.ui ke dala loaa mai!" Ke ike iho'la ka makaikiu i ka jnanao o ke kanaka ia irianawa, aole no kona makeiHake mal>li e nui mai ke dala loaa iaia, aka, he makemak'e oia e hookaawale aku i ka makaikiu ma kekahi wahi okoa aku e paani ai. "Owau io iho la kekahi makemake i ka paani poka," .i pane aku ai o Dana, aolie 110 kond. makemake maoli, aka na koiia makemake e ike i ka ke kanaka mea e hani itiai ana. Aohe i maopopo i ka makaikiu ia wahi a ke kanaka i makemake ai ia laua e hele aku a malaila e paani ai, aka, i mea e pili me ia a ia manawa hookahi e makaala mau ana oia n'ona iho me ka makaukau mau e hoopakele ae iaia iho ina no ke komo aku iloko o ka pilikia. "Ke manao nei au ua ike lihi no paha wau ia oe la," wahi a ke kanaka o ka i ana mai. "Ihea ia walii au o ka ike ana ia'u?" "Aohe hiki ia'u ke hoomanao i nei manawa, eia nae, he helehelena kou a'u ike a'ku nei ua ike mua wau mamua. a me he mea la maloko paha la o ka hale halawai." Ke ike la ka makaikiu iaia iho ia manawa he kanaka maalea loa kona hoakamailio ia manawa, he kanaka ikaika a he pihoihoi ole, he kanaka e hana ana nie ke akahele ame ka puapuahulu ole. he pololei loa nae me ka maopopo . . ma ka hopena o kana liana ana. He kanakwa akamai pu ma na hana kolohe a lapuwale e h(X>pahuaia ai no ka |>oe akamai loa ma ka oihana makaikiu: "E hele e. kamau wahi oolopu waisake," wahi a ke kanaka i ka kakou koa. "Oia wale 110 kahi Ī6aa ia kauā mai keia ano paani mai aohe mea e ae/' Oko ka makaikiu Dana ku ae lā no ia ilunk''māi : l<b 'J>a- ' ? kaukau ae, wawahi iho la i kana bila dala, a'pela"iiW iv(ii' kona kokoolua, a u haele aku la 110, kahi o ke pakaukau kuai lama a malaila i hui pu aku ai me laua ka lua o na kanaka, a ia manawa i pane mai ai ke kanaka helu ekahi :■ ||Owai la hoi kou inoa. o Mr. Tadafoda paha. ea?" , "O Wudafoda;" i,>pane aku ai ka makaikiu me ka hikiwawe loa. ' . ,"^ c .°' a 10 *' 0 r - Wudafoda Dana. Ua lohe mahui iki au i kena inoa mamua. Ke manao nei au ua kamaahia paha oe me kekahi o ko'u mau hoaloha, no ka mea, hoomanao nei au me ka maopopo lba ua lohe iki au i inoa." < ■ • Ma keia manawā ua loaa mai la ka omole waisaloe a kt ninini la ua kanaka la i ka waiseke iloko o na kiaha a lakou, a oiai no ke kanaka helu ekahi'e ninini ana, i mai lo ® • i Girera ko'u inoa. Aohe maikai o keia waiseke. ua iike , no ka maikai ole me kela paani waiwai ole a kakou o ka I paani ana mai nei. aole anei o olua manao pela?" I "Aohe nana ia niaikai ole. ua pau aku la ika inu, e aho e hele kakou e paina malia malaila e loaa mai ai ka waiseke maikai ia kakou loaa ka wai nana» e hoopahee aku f Jka puu a mohala aku 110 kahi meaai me ka hoopoina pu aku i ka noonoo ana no kela māu dala a kakou o ka puehu •a*na aku la.'' y l'" (Aole i pau.) f ,