Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 29, 18 July 1919 — Page 11
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
HE KUMU KUPONO NO KA NA KOREA E HAAHEO AI.
@@ o ka hoonaauaoia ana a loaa @@ ka kuaiana maikai e loaa ai ke @@@@ ola ana ma nei mua @@@ na Korea o Honolulu @ kekahi mau kaikamahine opio o @@ lahai. O kekahiu o laua oia ka @@@ kaikamahine Korea i puka @@ hoomaikai ia he nui mai ke @@ kamakula mai o ke Teritore, @@ ola ka mua loa o na @@ paka pono mai ke kula a`o @@ aka o ka Halema`i @@ O ka inoa o keia mau @@@ Park ame Katherine Shin.@@ no ka keia a elua @@ mai me ka mahalo nui @@@ Susannah Wesley mai @@.
@@ o na kula ma ka @@ Hawaii e hoomaka ai o Miss @@ i ke a`o ana ma keia @@ o ka @ loa no hoi ia o na @@ ka lahui Korea i noho @@ Hawaii nei. Wahi ka ana @ ana ae, "mai loaa ole ia`u @@ ana iua aole au i @@@ Susannah Wesley no na @@. He 13 na makahiki @@ e a`u ma ia home a ua @@ home ia`u i ke kahua no @@ ma nei mua aku, in a ole @@ manao au aole e loaa ana @@@."
@@ makahiki i hala aku nei ko @ Katherine komo ana ae i je jyka @@. a iaia i puka mai ai he @@ kona i mahalo nui ia e @@. Oia ka mua loa o na @@ Korea koko piha maloko o @@ i puka pono mai ia kula @@ no ka me na olelo a Miss @@ ke kumu o kona holomua, @@ maa ia ana malaila, pela no @ Katherine Shiu olelo. Ma keia @@@ hoomaka aku ai o Katherine i ka hana ma ke ano he kahuma`i ma @@ o na mahiko o Oahu nei. @@@ keiki @ na lahui e e komo @@ I Hawaii nei, loaa wale ka ike @@ me na @ liilii loa.
KE EMI MAI NEI KA POE MAA I KE PUHI OPIUMA.
I kalike ai me ka hoakaka a Mr. W. @ Ashley Jr.. ka hope luna ohi o na @@@ maanei nei, ma kana mau @@@, ke emi mau aku nei @@@ a ai opiuma ilalo, aole hoi @@ aku nei, ka piha mau @ keia keena, i ka poe ai opiuma, no @@ i mau palapala ae no lakou @@ ai i ka opiuma.
I kalike ai me ka hoike a ke komite @ ka waiku ana aku maloko o ke keena @@ ma Wakinekona, he @@ ka nui o ka poe maa i ka ai opiuma @@ o kei Teritore, he heluna @@ keia, mai ka huina i ikeia @@.
@@@ nui o ke emi loa na amai @@@, mamuli no ia o @@ ana na halekuai laau, a ma @ olelo ana ae hoi, o ka paakiki @@ ka loaa ana aku o ka opiuma, @@ la i konoia mai ai kekahi poe @@, ahiki i ka pau ana o ko @@ makemake i kela mea hoopilikia @@ ke kino.
I wahi e loaa ai ka opiuma i kekahi @@ mua ae oia e noi i ke keena @ loaa kuloko, me ka uku ana aku @ auhau kaua, a e loaa pu hoi iaia @ mai ka papa ola mai, @ ka hiki ana iaia ke hele e kuai @ opiuma mai na hale mai i @ e ke kanawai, a mai na kauka mai @.
Ma kela hoike a ke komite o ka @ ae. ua hiki aku ma kahi o ka @ miliona ka nui o ka poe ai @. apeni o Amerika Huipuia, a @ wale no o ke kulauakahale o Nu @. ma kahi o ka hookahi haneri me @ kaakani ka nui o na kanaka i @ i laahi na keia kupuino.
O Amerika Iluipuia ke kiekie loa o @ e lawelawe nei ma ka @ a malalo aku na aupuni o Palani, @. Italia ame kekahi mau @@.
@ o ka nui loa o ka poe @ i ka opiuma, aole wale iwaena o @@. ka lahui maa i ke puhi ana @@. aka iwaena pu kekahi o na @@. pela iho la i pipii loa ai @@ o ka opiuma e kuaiia nei @@. a o ka nui no hoi o ke @@ kela bana, i hooikaika mau ai @@ e hoopae mai i ka opiuma, @@ malu. elike me ia i ike mau @ ma keia kulanakauhale.
NA LUNANUI O KE KULA SABATI AME C. E. O WANANALUA.
@ Hanohano, Lunahooponopono o @@. Aloha oe: - Eia iho na @@ Kula Sabtai ame C.C. o @. Hana, i kohoia ma ka la 6 o @@. mahope iho o ka pau aua o @@ Paeaina ma kaumakapili:
@ K. Wailehua, K. K. S. Apana; Mrs @@, hope; David Philip, alakai @@ M. Mitchell, hope; Rev. G. E. Lake, pauku ame hoakuka.
Mrs. Mary Akana, peresidena C. C.; Mrs. David Philip, hope; D.K. @ kakaaolelo; Mrs. D. Philip, alakai @@ M. Mitchell, hope; G. E.Lake, puuku ame hoakuka.
D. K. WAILEHUA,
@ no ke C. E. o Wanalua.
KANAWAI 191.
(B. S. Helu 171.)
HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 277 O NA KANAWAI I HOOPNOPONOIA O HAWAII, 1915, E PILI ANA I KA OLELO BERITANIA MA KE ANO OIA KE KAHUA HOONAAUAO, A E HOOMAOPOPO ANA NO KE AO ANA I KA OLELO HAWAII AME NA OLELO E AE.
E Hooholoia e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKU 1. O ka Pauku 277 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:
"Pauku 277. Ka olelo Beritinia, ke kahua hoonaauao. O ka olelo Beritania oia no ke kumu ame ke kahua o ke ao ana maloko o na kula kuokoa ame aupuni maloko nei o ke Teritore, a o na kula aole o ka olelo Beritania ke kumu ame ke kahua o ka hoonaauao ana aole e ikeia ma ke ano he kula kuokoa, a iole, kula no ka lehulehu maloko o na hoakaka, a keia Mokuna,a o ka hele ana ilaila aoole e manaoia he hele ana ia i ke kula i ku i ke kanawai. Aka nae, o ka olelo Hawaii ua hiki e ao ia mawaho ae o ka olelo Beritania maloko o na kula ao kumu apau o ke Teritore; a ma kahi i makemakeia e ao ia he olelo okoa aku mawaho ae o ka olelo Beritania, ua hiki no ia ao ana e hoomanaia e ke keena, ma o kekahi kauoha pololei ma na mea i makemakeia. Aka hou no nae, o na ao ana pela e kohoia e ke haumana."
PAUKU 2. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o ka la ekahi o Iulai, A.D. 1919.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A.D. 1919.
C. J. McCarthy,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 192.
(B. S. Helu 213.)
HE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA NO KE KOHO ANA NO KA WAE MOHO O NA LUNAKIAI, LUNAHOOMALU AME LUNA MANA HOOKO, AME KA LALA O KA PAPA O NA LUNAKIAI O KE KALANA O HAWAII.
E hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKU 1. Ka malama ana i na koho wae moho ana; ka manawa; na moho ka poe wale no i wae ia . O ke koho wae moho ana no ua lunanui, lunahoomalu ame ka luna mana hooko, ame na lala o ka papa o na lunakiai o ke Kalana o Hawaii e malamaia no iloko o ka makahiki 1919 ma kahi koho mau maloko o kela ame keia mahele koho iloko o ke Kalana o Hawaii i oleloia, makahiki 1923 a iloko o kela ame keia eha makahiki ma ia hope aku, o ia koho wae moho ana no na lunanui, lunahoomalu ame luna mana hooko, ame na lala o ka papa o na lunakiai o ke Kalana o Hawaii, e malamaia no ma kahi koho mau maloko o kela ame keia mahele koho iloko o ke Kalana o Hawaii i oleloia ma ka Poaono elua iloko o ka malama o Okatoba. O na hoolilo oia mau koho wae moho ana e ukuia no e ke Kalana o Hawaii.
PAUKU 2. Aole kekahi mea e lilo i moho no ke koho nui ana aku koe wale no a ua waeia oia iloko o ke koho wae mohoia ana i ke koho ana mamua iho.
PAUKU 3. O na kanawai apua ame na hapa Kanawai e ku-e ana i keia ma keia ke hoopauia nei.
PAUKU 4. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.
C. J. McCarthy,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 193.
(B. H. Helu 112.)
HE KANAWAI E HOOMANA ANA I KA PERESIDENA O KA PAPA OLA E HOOPUKA I PALAPALA AE I NA POE APAU I LAWAPONO KA IKE E HAAWI A E HOOHANA I NA LAAU LAPAAU LAUNAHELE HAWAII E ULU ANA MALOKO O KE TERITORE O HAWAII.
E Hooholoia e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKU 1: Palapala ae hoopukaia e ka peresidena o ka papa ola. O ka peresidena o ka papa ola ma keia ke hoomanaia aku nei a ke hookuleanaia aku nei e hoopuka i palapala ae i kela ame keia mea e noi aku ana no ia mea no ka halawi ame ka hoohana ana i na laau lapaau i hanaia mai na launahele Hawaii mai ame na mea ulu e ulu ana maloko o ke Teritore o Hawaii.
PAUKU 2. Palapala noi. O kela ame keia mea e makemake ana e loaa ia palapala ae e waiho aku me ka peresidena o ka papa ola i kana palapala noi, i hooia ia ma ka hoohiki, e paa ana i keia mau hoakaka: (1) Ka inoa ame kahi noho o ka me noi; (2) Lahui o ka mea noi; (3) Ka ike o ka mea noi ma ka hoohana ana ia mau laau, e hoike ana i na inoa oia maumea ame na mea no ka hoohana ana.
PAUKU 3. Na palapala hoohiki e hele pu me ke noi. Oia noi ana a hele pu mai me ka palapala i hoohikiia e ekolu poe pili ole me ia mea e hoike ana o ua poe la ua kamaaina me ka mea noi a o ka mea noi, ma ka lakou ike ana, ua lawa pono e haawi ana i na hoike kipono ana no ia manao ana pela.
PAUKU 4. Ka manawa e haawiia ai ka ae. I ka manawa e waihoia mai ai ia palapala noi i hele pu mai me ia mau palapala i hoohiki ia, ua hiki i ka peresidena o ka papa ola e hoopuka aku i ka mea noi i ka palapala ae i hoakakaia maluna ae malalo o na rula e hoomaopopoia aku ana e ka papa ola.
PAUKU 5. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.
C.J. McCarthy
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 194.
(B. H. Helu 163.)
HE KANAWAI E HOOMAOPOP ANA I HAAWINA MA KE ANO HE HAAWI MUA MAILOKO AE O NA LOAA LAULA O KE TERITORE O HAWAII NO KE KUKULU ANA I MAU ALANUI MALOKO AKU O NA APANA AINA HOU O NA HAPA MAHELE O ALEWA, ILOKO O KE KULANAKAUHALE AME KALANA O HONOLULU.
E Hooholoia e ka `Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKKU 1. O ka heluna o umi tausiani dala ($10,000.00), a i ole, o kekahi hapa elike me ka mea kupono, ma keia ke hookaawaleia nei e ukuia aku mailoko ae o na dala maloko o ka waihona puuku o ke Teritore o Hawaii, aole i hookaawale mua ia, no ke kukulu ana i na alanui home hookuonoono no na apana aina hou o Alewa, maloko o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, elike me ia i ana ia i keia manawa a e waiho ana maluna o ka Palapala Aina Aupuni i hoopaaia ma ka Helu 2321, e waiho la maloko o ke keena ana aina o ke Teritore ma Honolulu.
PAUKU 2. O ka helnua o umi tausani dala ($10,000.00) i oleloia ma keia ke hookaawaleia nei a e hooliloia maluna o na palapala kikoo dala i hoopukaia e ka lunahooia i hookahuaia maluna o na bila aie i hoopukaia e ke komisina o na aina aupuni, iaia ka hoomalu o ke kukulu ana i na alanui i oleloia.
Ua hoomaopopoia no nae, na ke komisina o na aina aupuni e hana aelike no ke kukulu ana i na alanui i oleloia me ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu malalo o na hoakaka ana a ke Kanawai 6 i ke Kau Kuikawa o 1918.
PAUKU 3. O ka heluna i hookaawaleia ma keia kanawai e loaa no a e hoomaka ke kukuluia ana o na alanui i oleloia elike ka hikiwawe me ka hiki ana e hana ka aelike i hoakakaia maloko nei ame kona hookoia ana.
PAUKU 4. O ka heluna i oleloia o umi tausani dala ($10,000.00), a i ole, o kekahi hapa oia heluna e hooliloia aku ana, e hoihoi hou ia mai iloko o ka waihona laula o ke Teritore o Hawaii ma na loaa o ke kuaiia ana o na aina aupuni maloko o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.
PAUKU 5. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919
C. J. McCarthy
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
Kanawai 195.
(B. S. Helu 167.)
HE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA NO KA HOOLAHA ANA AME KE KUAI AKEA IA ANA E NA POE KU BELA KO KA HOOLAWA ANA I NA KOI MALUNA O NA WAIWAI LEWA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKU 1. I ka manawa a kekahi mea e loaa ai ke koi a kekahi mea ku bela maluna o kekahi waiwai lewa, aole oia e kuai ia mea, a i ole, ma kekahi ano e ae hokuu e laweia ke koi koe wale no a ma na hoakaka a keia Kanawai.
PAUKU 2. I ka manawa e loaa ai ka palapala hoopaa no ia waiwai lewa e paa ia ana e ka mea ku bela a ua lawa ole no ka manawa aole e emi mai malalo o kanaono la, a aole he lawelawe kanawai e ae i hoomaopopoia ma ke kanawai no ka hoopauia o ka manawa uku oia koi, ua hiki i ka mea bela e hoolaha ma ke akea no kekahi manawa aole e emi iho malalo o eha hoopukaia ana maloko o kekahi nupepa i hoolahaia a i laweia maloko o ke kalana, a i ole, kulanakauhale ame kalana ilaila kahi i noho ai o ka mea bela, a oia hoolaha ana aole e oi aku kona pinepine mamua o hookahi manawa o ka pule. Ma ia hoolaha e hoike mai a e wehewehe mai i na mea apau i ke ano o ka wiwai lewa e hooliloia ana, ka la ame kahi e kuaiia ai, ka inoa o ka mea i bela ia, in a ua ikeia, ame ke ano ame ka heluna o ke koi e hoolawaia ana. I ka manawa ame kahi i hoikeia maloko o ka hoolaha e hooliloia ai ka waiwai a o ka mea kuai mai e lilo no iaia ke kuleana o ka mea i bela ia maluna oia mea. Mailoko ae o na loaa oia kuai ana ua hiki i ka mea paa bela e paa i ka heluna o ke koi ka lilo no ka hoolaha ana ame kekuai ana ame na hoolilo e ae i ulu mai ana e ka on a o ka waiwai i kuaiia, a i ole, e kona hope ma ke kanawai iloko o na la he kanakolu mai ka la aku oia kuai ana, e waihoia e ka mea ku bela me ka puuku o ke Teritore no ka pomaikai o ka on a a e ukuia i kela ame keia manawa iaia, a i ole, i kona mau hope ma ke kanawai. Aka nae, ua loaa i ka mea bela ka mana e hoopau i ka ukuia ana oia koi i kulike me na hoakaka a kekahi aelike i kakauia me ka on a a i ole, ma o kekahi hoopii no ia mea, a o na lawelawe ana clike me na lawelawe ana no ka hoopau ana i ke kuleana o kekahi mea moraki no ka laweia ana o ka waiwai paa.
PAUKU 3. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.
C. J. McCarthy,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 196.
(B. S. Helu 174.)
HE KANAWAI E HOOMAOPOP ANA NO KA @@ ANA AKU I KA HUI MAHIAI O MAUI NO NA HOOLILO E PILI ANA ME KA PAHOLA ANA A KA MA`I @ I 1917.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKU 1. O ka heluna o eone haneri umi-kumamaiwa dala me kanaono keneka ($619.60) ma keia ke hookaawale mua ia, no ka hoihoi hou ana aku i ka Hui Mahiai no na uku, na lako ame ka lawe ana no na dala i haawiia i na kiai hoomalu, na poe lawelawe, na kokua @ na poe e ae i hoohanaia malalo o ka mana o ka papa o na komisina mahiai ame ululaau ame na hoakaka a ke Kanawai 162 o na Kanawai o ke Kau o 1917, no ka hoomalu ana, hoopau ana ame ka anai ana apua i ka laha ana a ka ma`i luku ma Grove Ranch i noho on a ia e ka Hui Mabiai o Maui, e kokoke ana i Paia, maluna o ka Mokupuni o Maui.
PAUKU 2. O ka heluna i hookaawaleia ma keia e loaa koke no a ke hoomanaia aku nei ka lunahooia ma keia e hoopuka aku i kekahi palapala kikoo dala no ia mea i ka Hui Mahia o Maui.
PAUKU 3. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.
C. J. McCarthy
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 197.
(B. S. Helu 182.)
HE KANAWAI E HOOKAAWALE ANA I KA HELUNA O UMIKUMAMALUA HANERI DALA ($1,200.00) NO KA UKU ANA IA CHARLES R.FORBES NO KA UKU HANA I UKU OLE IA OIAI OIA E LAWELAWE ANA MA KE ANO HE KOA ILOKO O KA OIHANA KAUA MA PALANI.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKU 1.O ka heluna o umi-kumamalua haneri dala ($1,200.00) ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae o na loaa laula o ke Teritore no ka uku ana aku ia Charles R. Forbes i ka like ole mawaena o kona uku ma ke ano be lunanui no na hana aupuni o ke Teritore ame ka heluna oia uku i oleloia, ana a Charles R. Forbes i oleloi, i haawi ai ia W. R. Hobdy ma ke ano he lunanui o na hana aupuni no ka manawa no umi-kuma-malua mahina mai Iulai 1, 1917, ahiki i Iune 30, 1918, a oia heluna dala e uku ia ma kekahi palapala kikoo dala i hoopukaia e ka lunahooia o ke Teritore i ka mana a Charles R. Forbes i oleloia e kakauinoaia mai ai a e hoouna mai ai i ka lunahooia i oleloia i kona hookuu ma ke kakau o na koi apau o na ano apau i ke Teritore o Hawaii, a aole ma kekahi ano e ae.
PAUKU 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.
C. J. McCarthy
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 198.
(B. S. Helu 202.)
HE KANAWAI E HOOMAOPOP ANA I HAAWINA O EWALU TAUSANI DALA NO KE KUKULU ANA AME KA HOOLAKO ANA I NA POE PUPULE MA KA PANALAAU LEPERA ILONO O KE KALANA O KALAWAO.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKU 1. O ka heluna o ewalu tausani dala ($8,000.00) makeia ke hookaawaleia nei mai na loaa laula ae o ke Teritore no ke kukulu ana ame ka hoolako ana i kekahi hale, a i ole, keena no ka malama ana ame ka hoomalu ana i na poe pupule ma ka panalaau lepera maloko o ke Kalana o Kalawao.
PAUKU 2. O ka heluna i oleloia o ewalu tausani dala i hookaawaleia ma keia e hooliloia no malalo o ka malu ame ke kuhikuhi ana a ka presidena o ka papa ola.
PAUKU 3. F. mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.
C.J McCarthy,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 199.
(B. S. Helu 204.)
HE KANAWAI E HOOKAAWALE ANA I KA HELUNA O ELUA TAUSANI ELUA HANERI ME KANAONO-KUMAMAONO DALA AME-UMI-KUMAMAKAHI KENEKA ($2,266.11) NO KA UKU ANA I NA KOI I KE KULA A`O HANA O NA KEIKIKANE MA WAIALEE I ULU AE MANUA AKU O IULAI 1, 1917.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii :
PAUKU 1. O ka heluna o elua tausani elua haneri me kanaonokumamaono dala ame umi-kumamakahi keneka ($2,266.11), ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae o na loaa laula o ke Teritore no ka uku ana i na koi malalo iho nei i ke Kula A`o Hana o na Keikikane ma Waialee, i ulu ae mamua o Iulai 1, 1917:
1. I ka Hui Alahao ame Aina o Oahu (1913-1914)…………………………….$ 184.93
2. Ka Hui o Theo. H. Davies, Kaupalenaia, (Ianuari, Maraki ame Aperila, 1917) .. 1,116.33