Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 28, 11 July 1919 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Halekuai lole

The Model

Alanui Papa, ma Waikiki o Pauahi.

"Hiki e Laweia na Bona Aie Maanei."

MA KE KAUOHA

Teritoke O Hawaii

Keena o ka Puuku.  Honolulu, Hawaii

Ma ka hana e hoopau ana i ka Vierra Jewelry Company Limited.  Oial o ka Vierra Jewelry Company Limited. He hui is i kukuluia a e

 

OAHU RAILWAY & LAND COMPANY

Hoohaha no ka Mauae e Noi ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie no ha Hookohu Ana Mai i Poe na Lakou e Kau i ka Waiwaiio.  L.V. AHIN. H. TSTNODA, S. MIYAMOTO, K. OYAMA, C. ARAKI, JOHN JOE, RICHARD ROW, SUSAN DOE ame ka POE APAU I KULEANA I LEIA:  NA KEIA KE HOIKELA AKU NEI KA LOHE IA OUKOU.  Oiai aole oukou i apono i ka mea i waiheia aku ai e ka Oahu Railway & Land Company e keia i ka aina. I kakaia maloko nei, i x ai nie kana i waiho aku ai ma ka x o Mei, 1919, e noi aku ana ka Oahu Railway & Land Company i ole x na ka Poakahi, ka la 21 o Iulai, la i oleloia. i ka Mea Hanohano James x i oke, ka Lunakanawai Kiekie o ka x Kiekie o ke teritore o Hawaii, ma x mau keena. maloko o ka Hale Ko, olokolo, Honolulu, uo ka hookohu ana mai i poe na lakou e kau i ka waimai o nu ke kau ana i ka huina o na x e ukuia aku i ka  ona ame kekahi x e au he kuleana kekahi iloko ola x x ka waiwai e laweia ae ana no na ana alahao, o ua waiwai la e hoakakia no elike me ia malalo iho nei x

Hapa o ka K. P. 2704. L. C. A. 7681, Aa x, ia N. Kekai: R. P. 3461 maloko o Kaukahuku, Kapalama, Kona, Oahu, e kou o pa ana maloko o ka apana aina koilu o ka kapuai ke akea, o ko laina x o ia mea ua koakakaia malalo iho nei penei:

E hoomaka ana ma kekahi wahi ma ka pelua akau lua i ka L.C.A. 153 ia Wan Summer, nona ka huina hi-oinai ha kepa mai ma ka Puu o Puowaina ma ka Akau he 2326 kapuai a ma ke Konohana he 6694.7 kapuai, a e holo ana:

1. Ma ka akay loa e pio ana ka kama ma ke kaha poai o 382.0 kapuai, ma o kekahi huina hi-o o 55º 57', o ka llaina pololei ame ka mamao, he 191º 241, oiaio, 358.4 kapuai, i ka palena kamehana loa o ka pono alanui o ka Laina Aiahao o Kalihi o ka Hui Alahau Oahu.

Maloko olaila, he iliaina o 0.33 Eka, oi liilii aku, a emi mai paha.

Hanaia ma honolulu, June 12, 1919

OAHU RAILWAY & LAND COMPANY

Ma o A. W. VAN VALKENBURG,

(Sila)                                        Kona Kakauolelo;

Ma o H. G. DILLINGHAM.

                                        Kona Puuku

6353 - Iane 20, 27; Iulai 4, 11

HOOLAHA

Ke haawi aku nei ka mea nona ka iuoa malaio iho nei i ka hoolaha, eia oia ke noho hana pu nei me kekahi hui loio analoko o Wakinekona. D. C., a e hiki no ke lawelawe i kekahi hana pili i ke oihana kaoawai e waihoia aku ana malalo o kona malu.  E haawiia no na kiai uiakaala ana i mau home hookuouooue nalana o ua aina aupuni o Hawaii.  Hooana mai i na leka no keia manawa, mahalo o ka malu o ka Eele Hawaii i ka Ahaolelo Lahui. Wakinekona. D. C.

                                    W. A. KINNEY,

624z-141

Kela Laau Kaulana

B.B.C.

He laau i o na lauuahele, laau e hana no ana one ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahana holookoa o ke kino, o kipaku ana i ka mai kino ame na mailil wale mai, e haawi ana ka B. B. C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ole ame kaikaika o na la opio.  Ua hoolawe na noonawaliwali ma na manawalehulehu x o na kauka kaulana e nui ame na kanaka mako o ke ola lehui ana. O ka B. B. C ka i au hamaheo loa ma ke ao.

KEAUA MA NA WAHI APAU.

Xreana Kuai Laau B. B. C., 161 Alanui Moi, Honolulu, Hawaii.

KA HOOKOIA ANA WANANA HE NUI

(Unuhiia no ko ke Kilohana Poe Heluhelu)

Aia he helenua nu loa o na wanana kupaianaha loa, ka i hai mua loa ia mai, e na Palapala Hemolele o ke Kauoha Kahiko a Hou; a he nui loa o lakou i hooko piha ia i na kau i hala, a i keia au hou no hoi e holokiki nei, me ka puahia nui.

Aia he 14 haneri makahiki i hala mamua aku o Kristo, ua nui na wai o ka mokuna 28 o Kanawaila i wanana e mai ai, e pili ana no Iseraela, penei: A e hoopuehu aku o Iehova ia oe, mawena o na lahui kanaka apau, mai kela aoao mai o ka honua ame keia noao o ka honua; a malaila oe e malama aku ai i ua Akua e, i ka laau ame ka pohaku. au i kauoha ole ia ai, aole loa aku hoi o kou man makua. 28:04.

A e ai auanei oe i ka hua o ou opu iho, i ka io o kau mau kekikaue, ame kaa maa kaikamahiue: a Fehova kou Akua i haawi mai ai ia oe, i ke kaua ana, anie ka popilikia, a kou poe enemi e hoopolilikia mai ai ia oe. 28:53.

A waai a Josephus, ke kakau moolelo kauana kaniko i hoakana mai ai, penei: I ka wa a na pualikoa o Roma i hoopuui ae ai ia Iersusalema, o ia ka wa i hoomaka mai ai ka anai a na popilikia nui loa, i ike mua ile ia kona ma elike me keia ka wi, a he tausani o na tausani i make i ka ua mea o ka nui o ka pololi, a ua hoolapalapa io aku no na makua i a io o ka lakou mau keikikane ame na kaikamahine, elike loa la me ia a na kaula hemolele i hai e mai ai i olahouua.

A o ka Haku no o Tesu Kristo kekahi i wanawana e mai; no ka hoohioloia o ka halelaa o Ierusalemu, penei: "He olalo kau e olelo aku nei ia oukou, e pau ia mau mea i ka hoohioloia, aole e koe kekahi pohaku maluna o kekahi."

Mat. p4:2

Ua hoike hou ae o Josephus, no ke ao o ka anai, a laaia o ke kahua o ka halelaa. penei: [ka A. D 70 o ke kahua keia o ka haleaa kumahao i ku ai. Ua noke ia aku ia i ka eku, ulaa a kaekaaia e ka palau, e na paa pipi kauo he lehulehu. Aole loa e hookoia ka iini kanu hua ai, ke ole e kiola, a hookaawale loa i na pohaku apau loa, mai ai wahi aku. A ko ae la ka ka Haku a Iesu i wanana, e mai ai.

O ke Kaula Ioeia no hoi kekahi  i wanana e mai, no ka hoina e kau mai ana maluua iho o ka aina o Palesetine. He aneane S00 makahiki mamua aku o Kristo, mahope koke iho o ka hoopuniia ana o Ierusalema, ua ikeia aku ka nee ana mai o oua popilikia he nui me ka lahulahu, ma ka aina hemolele, a mahope wale mai.

Ua hoea a pahola mai la na ano uhini like ole, o ka uhini huluhulu oe, o ka uhini hulu ole ame ka uhini opiopio hulu ole. A na lakou nei i ulupa iho i na hahinaai o na kumuwaina, na fiku, kalina, huita, pale ame na pomgelane; a ua wawahiia na hale papaa, a ua hoohioloia na hale ai, no ka mea, ua maloo ka ai: ua uwo hoi, a alala na holoholona i ka Haku, no na muliwai ame na waipun, ua pikao a maloo loa.

A o keia hiohiona i ku i ka walohia i ikeia ae la maluna o ka aina i kaulana he aina e kahe aua o ka waiu ameka meli. Kan. 11:9. A i ole ia, o ke kikowaena o kekahi o na mahinaai hua nui i kukui aku ai o ke kaulana apuni ke ao nei; a he aina no hoi i kohoia iho a i waeia ae e ke Akua no Kona poe hooilina.

No 1700 makahiki, elike me ka hoike a Kanawailua, ua hookauliilii io ia ua kanaka mawaena o na lahui kanaka like ole o ke ao nei.  Ua papani a hoopaa loa ia aku ka ua o ka lani, no ka nui o ka hewa o na kanaka, no ka hailuku a pepehi ana i ke Keiki a ke Akua ame Kana poe haumana ahonui, ame ke ku-e ino a hoomaau loa i ka Eunuelio o ka mana hoi o ke Akua e ola ai.

Ua kauhaua mai no o Iesu i na kanaka, e Jerusalema, e Ierusalema, ka mea nana i pepehi i na kaula, a i hailuku hoi i ka poe i hoounaia aku i ou nei; nani kuu makemake e houluulu mai i kau poe keiki, elike me ka moa i kana ohaua keiki malalo iho o kona mau cheu, aole nae oukou i makemake mai.  Aia hoi, ua waiho neoneo ia no oukou, ko oukou hale e noho ai; no ka mea, ke olelo aku nei Au ia oukou, aole ouko e like hou mai Iau, ahiki i ka wa e olelo mai oukou, e hoomaikaiia ka Mea e hele mai ana ma ka inoa o ka Haku.  Mat. 23:37-39.

Ua hooko pihaia na wanana he nui loa,, ma neia mau la hope mai nei, a he mea no hoi ia e hooi, a e hooikaika nui ia aku ai o ko akou ohohia i na wanana a ka palapala, i hai e mai ai i ko kakou mau kupuna, na makua ame kakou na hanauna hou o keia la, e ike kumaka nei i ke kamahao ame ke kupaianaha o ka ke Akua mau hana.

Penei hou ka Ioela ke Kaula: A o olelo mai o Iehova, a e i mai i Kona poe kanaka, aia hoi e haawi aku Aa i ka ai i ka waina ame ka aila, a e maona oukou i ka hoinoia iwaena o na lahuikanaka; a e hookaawale loa aku Au mai o oukou aku i ke kaua o ke kukulu akau; a e hokuke aku an iaia i ka aina maloo a neoneo.  O kona alo ma ke kai hikina, a o kona kua ma ke kai komohana; a e pii ae kona pilau ame kona hauna; ou ka mea, ua hana hookiekie no ia.  Mai makau oe e ka aina; e olioli, a e hauoli hoi; no ka mea e hana mai o Iehova i na mea he nui.  Mai makau oukou e na holoholona o ke kula; no kamea, ke uliuli mai nei ka aina panoa; ke hua mai nei na laau i kona hua; he hua mai nei ka laau fiku ame ke kumuwaina me ko lakou ikaika.

O oukou e ua keiki o Ziona, e olioli a e hauoli hoi iloko o Iehova ko oukou Akua; no ka mea, ua haawi mai Ia no oukou i ke kuaua mua ma ka pono, a i e kuaua hope elike me mamua; a piha na kahua kahi i ku ai; a piha loa na waihona i ka waina hou ame ka aila; a e uku Au ia oukou no na makahiki a na uhini i ai ai; a ka uhini huluhulu ame ka uhini hulu ole ame ka uhini opio hulu ole, kuu poe kaua nui Au i hoouna aku ai iwaena o oukou; a e ai oukou i ka ai a maona; a e hoolea aku i ka inoa o Yhove, ko oukou Akua, ka Mea i hana kuapanaha mai ia oukou; aole loa e hilahila kuu poe kanaka, a e ike no oukou, Owau no iwaena o ka Iseraela, a Owau no o Iehova ko oukou Akua, aole mea e ae; aole loa e hilahila kuu poe kanaka. 2:19-27.

A i ka makahiki A. D. 1852 o ke kuaua hope ame ke kuaua mua i pani-ku loihi loa ia ai, no na kenekunia he nui; ua hoihoi hoi ia mai ia; a mai ia manawa mai o ua aina panoa papaa-la, oneanea, a waiwai ole la i ela wa, ua loli koke ae ia me ka einoole loa.  Aia hoi, he mahinaai huaai nui loa ia i keia la, elike me ka ke kaula a Isaia i wanana e mai ai, penei: A e lilo o Lebauona i mahinaai hua nui i ululaau, 29:71.

A e lilo hoi ko ke ao nei hanauna o keia la, i hoike ike kumaka no ka olalo, a me ka pololei o ka hoihoi hou hou ia ana mai o ka momona o ka aina o Palesetine, elike me mamua, a e lila hou no hoi kakou i hoike hou no ka ke Kaula Zakalia wanana, penei; E nolio hoopuni ole ia na kanaka o Ierusalema e ka na. no ka nua loa o na kanaka ame na holoholona iloko. 2:4. Oai no nae, e hoopuniia ana no ke kulanakauhale laa o Ierusalema, e ka pa poaku kiekie apuni i kela an kahiko loa; a i ka keia kaula hoi i ike e mai ai he 25 knekuria i hala, aole ana ka he pa pohaku e hoopuui hou ana ia Iesusalema ma keia mua aku.

A o ke Kaula Nahuma no hoi kekahi i olelo mai, aole hoi ma o kona ike a naauao ponoi la, aka, ma ka ike no elike me ka 2 Pet 1:21, i hai e mai ai penei: "No ka mea, i ka wa kahiko, aole no ka manao ae o na anaka hemolele o ke Akua, ma o ka uluhiaia ana o ka Uhane Hemolele.

O ka pale kaua o ka poe ikaika ua ulaula, a o na kanaka koa ua kahiko iho ia lakou i ke kapa ulaula, me ka wakawaka o ua kila o na kalekaa i ka la, o kona hoomakaukau ana a e haalulu na ihe paiua; a e holokiki na halekaa ma na alanui, holo lakou ma o ma o.  Ma na ala palahalaha, like ko lakou ikeia ana me na lama-ku, a holo lakou me he uwila la. Hoomanao no Oia i Kona poe ikaika.  E hiua lakou i ko lakou hele ana, a holo lakou i Kona pa pohaku, a e hoomakaukauia kahi e uhi ai, a e weheia na puka pa o na muliwai, a e hee iho ko ka halealii, a na hookupaaia.  1:3-6.

Aia he 2500 makahiki a keia kaula i heluhelu e mai, aia he mau ano haua hou i ku i ke kupaianaha.  E oili ae ana ma kahi o na Ilikini kahiko, penei: Ua ike kakou i na kaaahi me na ipukukui nunui e lalapa mai ana i kahu e loa.  Eia na motor trucks, na kaakaua kaulana o Amerika ma Palani, a na keiki HAwaii i olohia mai la, me ka manuheu ole iho; a eia iho no hoi na kaaotomobile e holo ana elike me ka uwila: e hoomauao i ko lakou holo pupule a puapuahulu ana.  E hookui ana kahi me kahi, ma o a ma o; a ma ka hoomoe aua i na alahao, ua oki a lukuia ua kumulaau; a ua olokeaia e na maliwai me na uwapo, me ka hanaia i mau ipuka e komo a e hemo ai o Nahuma ke kaula, ke mau nei no kona ola ana e hiki iaia ke hoike ae a oi aku o ka moakaka lea mamua ae la o keia, elike me ia i kona mau Ia.

E lilo na moi i poe kauwa nau ame ka hoike e ia ana mai no na mokulele, wahi a Isaia i ninau mai ai i keia ninau no 25 haneri makahiki i hala, pene:  "Owai keia poe e lele nei me he ae la, elike hoi me na manu nanu i ko lakou mau puka halle?  He oiaio ne, e kakali ko na aina Iau, a o moku o Taresisa na mea mua.  E lawe mai i kau mau keikikane mai kahi mamao aku, i ko lako dala ame ko lakou gula pu me lakou no ka inoa o Iehova, o kou Akua, a uo ka Mea Hemolele o ka Iesraela.  No ka mea ua hoonani mai oia ia oe, na na keiki a ka malihini e hana i kou mau pa, a na ko lakou alii e lawelawe nau; no ku mea i Kou ukiuki ana, hanau aku no Au ia oe; aka, i Kou lokomaikai ana, ua aloha aku Au ia oe.  60:8-10.

A na na kanaka o keia hanauna hou e hai eku i ka haina o ka Isaia ninu, ma o na baluna ia, na zepelina, na mokulele, ame na eropelaina la, a kakou iho nei e ike aku nei, elike me ka iwa, i ke kikaha i ka la makani.  E hoomanao, ma ka pauku 9-10, ua hoikeia mai ia kakou na na moku o Taresita e halihali mai i kau mau keikikauo; mai poina i nana i aolo i au puukani puuwai i owela ikiikiia, ka houpo a lalapa e ka wiwo ame ka weliweli ole iho, i ka alana ana i ko lakou ola hookahi wale iho no.  No ka maluhia ame ka palekana o ke ao holookoa.

O ka hookahe koko ikaika i aumeume ia mai la, ame ka lanakila i hoohauoli nui ia ai i ko ke ao nei apuni; ame na hooikaika pauaho ole a na moi, na omepera, ame ua presidena, he mau mea paahana wale iho no lakou iloko o ko ke Akua lima, no ke kokua ame ke kipaku ana i ka enemi (oia o Tureke).  Mai ka aina ame ke kulanakauhale aku, elike me na hooia i ka i ana mai; a i ka poe uoua ponoi ia kuleana, o ia ka Iseraela, i kupuna hoi o na Iudaio o keia la, e lulu dala mai la, ou ka hoala a kukulu hou ana i ke kulanakauhale laa o Ierusalema, a pakela aku i ko ka wa mua loa.

Ei hou no ua wanaua kamahao loa a Isaia, penei:  "Elike me na manu lexe. pela no o Iehova o na Kana e malama mai ai ia Ierusalema.  I Kona malama ana, e hoopakele no Oia ia wahi.  I Kona hele ana ae, e hoala mai no Oia.  31:5.

Iloko aku nei o Dekemaba o ka 1917, o ia ka la ame ka hora i hooko piha loa ia ai o keia wanana, a ka poe haipule Kristiano o ke ao nei apuni i piha ohohia loa ai, e pili ana no ko kulanakanihale laa o Ierusalema; a he mau hoike moakaka lea loa i ua kanaka kanalua apau loa apuni ka honua nei.

O na koi, o na alahele, ame na hooko hana a na aupuni huiia ma na ano apau loa, aia ka he oiaio, ua apono piha ka Haku, penei ka hoike;  "Na Iehova o na Kaua e malama mai ia Ierusalema."  O keia ka na Aupuni Huiia i hana ai.  x ua hookeia elike me ka hoike a ke kaula.

Aia kekahi lede misionari e niho ana maloko o ke kulanakauhale laa, ua loaa mai la he kauoha iaia, e haalele iho oia i kona home, i loaa ai he wahi e noho ai, no kekahi poe aliikoa Tureke; a oiai oia e hoomakaukau puapuahulu ana me ka pihoihoi nui no ka haalala ana iho i kona hale, aia hoi, ua hoohikilele nua ia oia i kona lohe ana aku i ka hu ame ka owe hooki ole a na mokulele auna nui, aole i kana mai x na Pelekane, e lele ae ana, a kauaheahe iho la maluna pono iho o ke kulanakauhale; a halia koke ae la no iloko on a na hoomanao poina ole no keia wanana, a hea la hookoia.  Eia ka, ua hiki mai ano.

Ua ike no oia, e hookoia ana no ka enemi (Tureke), no ka mea, ia wa koke no i haalele awiwi iho ai ua pualikoa Tureke i ke kulanakauhale laa, me ka puahia nui; me ke ki ole ia o hookahi poka ame ke kiola ole ia iho hoi o kahi poka pa-hu, mai na kanaka manu iho hoi, a i ole hoi, mai na mokuea iho hoi, he oki loa no, a oki.

A oia no ka like loa i komo mai ai o na pualikoa lanakila o na Pelekane me na poo olohelohe i weheia ae na papale, no ka hoomanao poina ole ana, no ke kulanakauhale laa o Ierusalema, ame kona mau meahuna, e laa na kaula, na lunaolelo, ame ke keiki a ke Akua, no na manawa koliuliu loa i hala aku.

A malaula no Oia kahi i kanauia ai, a mailaila mau mai nei no hoi kakou e loha mau aku i ke kani o o na leo merodia o na tausani anela hemolele i puana olowalu mai ai ma kela wanaao poniponi e poina ole ia ai e ko ke ao nei, penei:  "E hoonaniia ke Akua ma na lani kiekie loa, a he malu hoi ma ka honua: he aloha no i na kanaka."  Malaia no Oia i koelewawae mau ai, i haiao ai i Kana Euanolio, ai ai, hiamoeai a i make ai, Ana no hoi i keha iho ai, penei:  "E ka make, auhea kou hueloawa.  E ka luapo, auhea kou lanakila ana?

A mamuli o ke aleia ana o ka make, e ka lanakila, ua mokumokuia ae la na kaulahao o ka make, ma o ke alahouana o ko kakou Haku, a hoolapanai o ko ke ao nei apau, a huli hoi aku Oia i ka laui, a imua hoi o ka Mea Nana Oia i hoouna mai.  E hoopakele i ko ke Ao nei, ke lohe, manaoio a malama mau ahiki aku i ka hopena.  Mahalo nui!

                                                                        J. M. M.

HAINA NANE

Mr. Solomon Hanohani, Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe: O kau haina o ka nane a ke keiki o ke ehukai o Laie, penei:

He kama i hanauia i Kahiki-ku, i Kahiki-moe, popoia a kau ma ka paia, lewalewa o Keoni Liilii, he laau ma kona elemu, pohaku ma kona opu.  Heaha ke kama i hanauia?

Eia iho kau wehewehe ana:  O Kahiki-ku, i Kahiki kahi i hanauia ai na mea apau o ka uwaki, a ku.

Kahiki-moe, i Kahiki ana maii.  Hawaii nei, ua moe.

Popoia kau ma ka paia, o la no ke kou ana i ka uwaki ma ka paia o ka hale.

Lewalewa o Keoni Liilii, o ia no ka poka o ka uwaki.

He laau ma kona elemu, o ia no ka manamana o ka uwaki.

He manaolana kou ua puehu liilii aku la oe i ke keiki alualu kao o Manuka.

W. K. KA UHIWAIOALANAPO.

Lihi ole mai la no oe i ke ao aina, ua huhewa ke Kinau.  Hoopololei mai ka poka a ka maka o ka pipi hulu i hoi puolo ke keiki o Kona.  Huli hou ia mai!  L. H.

NA OPI-KA AME NA OPI-KE O KA MANAWA

(G. K. Weawehaku.)

Aia ma Bergen, Norewai, ke ku nei he luakini nona na paia i kukuluia mailoko mai o na iwi o umi milioua a oi aku huamoa.  Mailoko mai hoi o na unahi o ekolu biliona kamano i hanaia me ke kauo-huamoa i huiia me ka waiu i loaa ai na papahele o ua luakini la.

Ma kekahi o na taona liilii o ka Mokuaina o Veremoneka, he kanaha makahiki i hala ae nei, i kanu iho ai kekahi kanaka mahiai he kumulaau oka, me kona manaopaa ma keia kanu ana ana, e lilo ua kumulaau la i papa no kona pahukupapau ma kona wa e make ai.  Ile eono makahiki i hala ae nei, ua kuaiia iho la ua kumulaau la, okiokiia a kaulaiia no ka hoomaloo ana.  He mau mahina i hala aku nei ua kii aku la oia he kanaka kamana, a naua kanaka la i hana ae he pahukupapau.  Ua palia ke kii o ua pahukupapau la me keia kanaka mahiai e ku ana ma ka aoao o ka pahu.  He mau la pokole mahope iho ua make iho la ua kanaka la me ka waihoia o kona kino iloko o ua pahu la.

O ka muliwai Ioredana ka muiwai kekee loa o ke ao nei.  Eia keia muliwai ke moe lakee nei i o a ianei no na mile loihi he 220; oiai nae, ma ka laina pololei mai koua kumu mai a kona pau ana he 60 wale no mile.

Aloha no kou mau kuluwai e Ioredana kamahao, oia, iloko ou i komo aku ai ka Haku Iesu no ka wehe ana i ko luna ipuka hoano, a ikeia aku la ka manu nunu (Uhane Hemolele) a loheia hoi ka leo lani:  "O Kau Keiki punahele keia.  o ka Mea Au i olioli nui ai."

He 600 barela o 45 galani o ka barela hookahi e piha i na wai o kekahi kuaua o hookahi iniha ka hohonu maluna o hookahi eka aina.

Eia ke ulu nei kekahi kumulaau aanui (Banyan tree) ma kekahi wahi ma Inia Hikina, nona na a-a ame na lala e uhi ana ia eha eka aina.  Ua hiki hoi ia 5000 kanaka ke malu malalo o keia laau i ka wa ua me ka pulu ole.

He loihi aku ka manamana kuhi (manamana mikipoi) o ko Napoliona Bona parte lima mamua o kona manamana waena.  O keia wale no ke kanaka i loaa keia haawina pakeu.  E sisa-kuahine, e nana pono oe i keia manamanalima ou ea?  Pehea?  Loihi, pokou, pokole , pakole anei?

Ka aina o na kane. O kahi kauhale o Mainatehia, Rusia-Asia, kahi hookahi ma ka honua nei e nohoia nei e 12,000 kane me ka loaa ole he hooahi wahine iloko o na kane.  Auwe!  Nui ka hupo o ke kapaeia ana o ka mea nani o ka aina.

Ka ihu maueo.  No ka ulupuni loa ia paha e ka hauoli o na mea hoikeiko o ka La Kamehameha mawaho o Kapiolani Paka, a i ole, no na punawai paha o kela wai kaulana o keia mau la i kapaia ka "B. B. C." (Okolehao) pela iho la i lalau aku ai he wahi Rakini i ka ihu o kekahi hoalahui on a me ka mauao o kona ihu no ia, a ua makemake olu e pulumi i ka opala oloko o na keena o kona ihu. Kupanaha no keia eepa o ka ohana Bolsheviki.

Ma ka meridiana (paawaena) o ka honua nei kou ku ana; a e nana ana au i na kualapa o ka moana ma ke komohana ma ka manawa hoi a ka la e hi-o ana, ike aku la ai he manu korata e lele ana nona na hulu helelei e puhiia ana e ka makani Eusekalope.  Huli ae la kou nana ana no ka Hikina, a ike aku la au he moku nui i pena keokeo ia, nona na pea e hoonani ana i ka malanai.  Ua komo ka moku, ua piha kona waihona me ka waewae kalepa.

Pohihihi keia mau mea iau ma ke ana o kou lunamanao, aka, ua naauao nae a no ka mea, ua loaa iau kona ano maluna o ka papalima o ka manawa.

Eia ka:  O ka "meridian," oia ka mea i kapaia ma ka olelo Beritania "Today."  O ke komohaua ma ka la a hele hi-o ana ame ka manu korata me kona mau hule helelei me ka makina Eusekalopa, oia ka hoailona (emblem) no yesterday.  (E hoike ana i ka neehope ame ka hala ana o ka manawa me ka hoomaunauna waleia.)

O ka mea i koe no ka hikina, ka moku, ka waiwai kalepa, ke hoike mai nei ia i ka lepa (ensign) o ka manawa e hiki mai ana "Tomorrow."  Nau e ka mea heluhelu e hooponopono nou iho iloko o keia mau mahele ekolu o ka manawa.  Time.

He 1,600,000 ka nui o na hale meli momona ma Sepania.  He 28,000,000 paona houe e loaa mailoko mai o keia mau hale meli o ka makahiki, me ka waiwaiio o $5,000,00.

He eono hora wale no ka manawa hele ma ke kaaahi mai kahi kauhale aku o Cairo a Ierusalema.  Oiai nae, iua ma ke koele wawae ka hele ana, alaila he ekolu hebedoma ka loihi o ka manawa e hele ana ma ka huakai hele mai kekahi a kekahi o kei mau kulanakauhale.  Momouaioa no ka hoi.

He moakane ulahiwa i ka wa kamalii, a kw mahuhua ae ua kapaia aku he moakane na Kalani.  A lapuu lakee mai ka-ka-la, alaila, heaha ka inoa o ua moa la?  O ka moakane aku la ia a kekahi o na kaikamahiue lapulapu wahie o ka Ua Lanihaahaa he "ulaheko."

E koukoa nou iho.  Mai anee ma ko hai ipuka.  Mai hopohopo i na alalai o na wa i hala.  Mai makau uo ko lakou ku mai mamua ou.  E kaa iloko o ka wiwoole.  E paio nui iloko o ka oiaio.  E ku imua o ke alo o kou aina hanau me ka manao ana ua lawa oe me ka makaukau o ka naauao.  E waiho i na mea apau iloko o ka lima akau o kou lahui.  Na lakou e sila mai ua pono a ua hewa hoi.

HE HOOMANAO POINA OLE NO

DAVID NAOIWI.

Nupepa Kuokoa, Aloha oe: - E oluolu mai hoi oe i kau wahi o kou mau kelamu no ka makou wahi puolo o "ke aloha poina ole no ka makou mea aloha i pauaho mai i keia ola ana, oia hoi ko makou papa i aloha nua ia Mr. David Naoiui.

Ma ke kakahiaka o ka Poalima, la 30, 1919, o ka la poina ole hoi iau, i niau palanehe aku ai ka uhane o kuu papa aloha, a waiho iho i kona kino puanuanu nau na kana kaikamahine aloha, kana wahine mare hou, ka ohana amo ka lehulehu no ka ike hope ana iho iaia no ka wa mau loa.

O kuu papa aloha i hele aku la i kela ao, ua hanauia mai oia mai ka puhaka mai o kona mau makua oia o Kanuha (k) ame Kaono (w) i ka 1838 i ka mahina o Sepatemba, ma Lahaina, Maui, o ia kona onehanau.  Ua piha iaia he 81 makahiki, mae e iho la nae; aloha, wale ka papa hoomanawanui o makou. 

I ka 1850 ua laweia aku oia e hanai e kona kaikuahine hanauna hanaumua, a noho i Kauai ma Wahiawa, a hoona auaoia malaila, a malaila oia i noho ai a hoouna hoi ia oia ma kekahi kula ma Waioli, a ma ia kula oia kahi noho ai no eha makahiki a puka mai.

Ua hoi aku oia no Wahiawa a noho ma ke ano he kumukula.  I ka pau ana o kona noho kumukula ana, ua hoi aku oia e lawelawe hana malalo o ka mahikko, a i ka pau ana o kona noho ana malaila, ua hoi aku oia no Anahola.  Ma Anahola oia kahi i noho ai a haalele aku ia Kauai, a holo mai la oia i Honolulu nei me kekahi makamaka wahine, oia o Kilauea, a o keia wahine makamaka on a, oia kona kamaaina nana i lawe mai a ike oia ia Waialua nei, ka aina hoi ana i lawe mai ai i home nona. 

Ua loaa iaia he apana aina malaila a wehe mai la ko laua noho ana malalo o ka ohana.  Ua noho oia malaila me kana wahine a make aku kaua wahine i ka 1883, a mahope mai ua mare hou oia i ka wahine, oia o Mrs. Nalimu Kapule, i ka 1890.

Ua noho oia me ka wahine hou iloko o ka lako ame ma loaa nui ahiki wale no i ka make ana aku o keia wahine ana i ka 1896, , a i ka 1897 ua hui hou iho la oia me ke kolu o kana wahine, a iloko o ka 1898 ua mare hou iho la oia ia Mrs. Rebecca Kuawalu Keawe x o Novemaba, oia ko makou luaui me kuahine, ke kuleana hoi o ka hiki ana mai i keia aina malihini.

Ua noho aku laua me ka maikai iloko o ka lako ame na pomaikai he nui ahiku i ka 1912, ua make aku oia i ka la 25 o Okatoba, a noho wale hou mai a mare hou me Mrs. Kamahuilani Kiaha, ame keia wahine mare hou ana ua kakaa iho oia i keia moolelo o kona ola ana.

He oluolu ko makou papa i hele aka la, he lokomaikai, puuwai hamama no ka ohana ame ka lehulehu e kipa mai ana imua in a:  Ua loaa oia i kekahi nawaliwali mamuli o ka nui o kona hooikaika i ka imi ana me ka hoomanawa nui ana i ka pono o keia noho ana.  He mahiai kalo, peia i loaa ai oia i keia nawaliwali.  He mea haule ole iaia keia hana he mahiai, he maau loa oia i ka pololi i kona opu ame kona ohaua ame na makamaka e kipa mai ana.  O ua papa aloha i moe aku la oia ko makou papa elua.  Na kana wahine mare ekolu nana makou me ko makou papa i make mua i ko makou wa liilii, aka nae ua lawe mai makou iaia me he mea la oia no ko makou papa ponoi; na kana mau hana maikai apau i hana mai ai ia makou oiai makou e liilii ana imua on a, a nunui imua o kona alo, a huli aku i ka makou mau loaa o keia ola ana.  O kana mau hana maikai apau loa aole loa ia e poina ia makou.  I na hoaloha ame na makamaka i hiki ae ma ko makou home no ukou ka makou hoomaikai palona ole no ko oukou ala pu ana me makou ahiki i kona lawe ia ana aku i kona home lepo, ame na makana pua lehulehu i lu ia iho maluna oua mai na hoaloha mai, no oukou ka hoomaikai pakahi apau, a pela pu no hoi me oe e kuu kaikunane maikai, Mr. Willsi Pilialoha Kauwalu no kau mau kokua pu ana mai ma na meaai no ke ala ana o na makamaka, ka ohana me ka lehulehu i hiki mai no ka ike hope ana i ko kakou papa aloha. 

Na ke Akua ma na lani kiekie loa iloko o Kona lokomaikai e kokua a e hoomama mai, a e hoonui hoi i ua pomaikai he nui a Nanane malama ia kx kou apau.

O makou iho no me ka haahaa,

MRS. EVA KAMAKI,

MRS. LIBBIE PETER,

MRS. MARAEA PAALUA,

CECILIA NAOIWI.

HIKI ANEI IA OE KE HOOHEMA HEMA?

He loohia no aneu oe i ka eha unui o ka opu, o i ole, ka mai hi paha.  Me ka loaa ole he omole o ka Luan Eha o ka Opu ame Hoopaa Hi a Camberlain maloko o ka hale?  Mai hoomahema wale.  He kulu o hookahi a elua paha e hoola ana ia ia oe, mamua ae o ka hiki ana ke kahea aku i ke kauka, aole ia e pahua ana, in a no ma na mai kapilikii loa.  Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau apau, o Benson Smith & Co., na akena no Hawaii.--Hoolaha.