Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 27, 4 July 1919 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ua  Nui Maoli Ka Hauhili

 

            @ nana aku i na hoonee hana ana a ka papa 'makiai o ke Kaulanakauhale a Kalana o Honolulu @ keia mau la. ua ku maoli i ka hauhili. @ ole ai ka mana ame ka mana ole o na @ awelaweia ana. no ka pono o ke au-@ Kaulanakauhale.

            @ poakahi aku la i hala. 'ua lawe @ Repubalika o ka papa lunakiai. i @ lakou lima, ma ka lawelawe @ i kekahi mau hana maa'mau a ka papa. me @ ole i ka Meia Fern ame ne hoa Demoka-@ o ka papa : pela no ma ka halawai o ke @ ae. ua ku na Repubalika ma ko @ kahua o ka po mamua aku. me ka nana ole @ Fern.

            @ maikai ole keia i ka nana aku. no ka @ o keia mau hna a na hoa Repu-balika papa lunakiai. e ala mai ana he mau @ na ka pololei o ka lakau mea i @ ka ole. a iloko o ia manawa hoo-@ kaohiia kekai mau hana i kuleana pu ai @ ka papa e hooholo.

            @ aku na ninau kanawai imua a ka aha @ ka hooholo ana mai; ua hoopuka mai @ i kana olelo hooholo, no ka hoopuka @ ke kakauolelo kalana. i na palapala ho-@ koho pono ia ana o Kumalae ame Pa-@ mau hoa no ja papa lunakiai; be hookahi @ Repubalika i koe e kaika'i aku nei @ kela ninau. o ia no ka aha kiekie Amerika Huipuia. nolaila i ka nana aku, e hala @ kekahi manawa laihi e kakali ai, mamua @ ana mai i ka pau ana o na pohihihi ma-@ pilikia nana i hoala mai i na hoopii ka- @ lehulehu i hookomoia aku iloko o na aha @

            @ aku nei ka hoohalahala a na loio Re-pubalika. no ka lawe loa i ka lelo hooholo a ka @ kauoha ana i ka olelo hooholo a ka @ e kauoha ana i ke kakauolelo kalana, e @ mai i na palapala hooia no ke kohoia ana @ Pacheco imua o ka aha kiekie o @ Huipuia: ma ia ano. aole no e hiki ana i @ Demokarata ke noho aku i mau hoa no @ lunakiai. ahiki i ka hooholoia ana mai o @ hoohaiahala.

            @una keia mau hana. o ke ano paani poli-uka a na hoa Repubalika o ka papa i mea hoopili-loa mai i na hana no ka pono o ka lehulehu, e pono @ pau koke ia na paani politika ana, oi uuku @ a hiu pu aku me ka Meia ame na hoa De-makarata o ka papa. a lokahi, ma ka hooholomua @ hana apau o ke aupuni. me na manao ma-@ wale mai no na hopena maikai. aole o ke @ kaawa'e mau o ka aila mai ka wai mai.

            Me ka mea oiaio maoli ke hoomaopopia, o ke @ ana aku o na loio e a'o i ke Kakauolelo Ka-@ i kana mea e hana mai ai, ma ka hoo-@ ana i na palapala hooia no ke koho pono @ Kumalae ame Pacheco i mau hoa no ka @ o ka hana ia nana i hookono aku @ Kalauokalani iloko o na hoopii ka-@ i hookomo pu aku hoi i na lawelawe hana @ a ka papa iloko o ha lauwili ame ka pauaka @ ke ku i ka haihai ole o na mana koho @ aku ia mau hana.

            Hia hou. ke paa nei no na Lunakiai Bellina ane Ahia i ko laua mau kuiana iloko o ka papa luna-kiai, ma ke ano. he kuleana ko laua e hoomau aku i ka noho ana ahiki i ka hookupnp ia ana o na panihakahaka ma ko laua mau noho ia Kamalae ame Pacheco e wehe hamamaia ae ana ka ipuka. no Pokahi hoopii kanawai hou, e hele loa aku ai ka papa lunakiai hou iloko o ke kulana pohihihi.

            Ma ke kamawai kulanakauhale, he kuleana nui @ ka meia. e kahea ai i ka halawai a ka papa luna-@ oia ka lunahoomalu o ka papa. o ka noho ana oka papa. mamuli iho o ka manao o kekahi mau @ a lawelawe aku i na hana, me ka noho ole mai ka meia ame elua mau lunakiai Demokarata; ua @ okea ae na hoa Repubalika i ka mana iloko @ mau lima, he hana hoi o ka paani poli-@ me ke kaulike ole.

            He keu no hoi. ua hala aku la ka paani politika @ i ka wa i pau ai ke koho baloka, o ka na mana @ i makemake ai e ike aku, o ia no ka hoonee aku i na hana apau i pili i ke kulanakauhale imua, me ka huki like o na Demokarata ame na Repuba-lika aole elike me na mea e ikeia aku nei, ka hoao mau a kekahi aoao e lanakila maluna o kekahi@

            Aole no i kulike ka noonoo o na mea apau malu-na o ke kulana i oili ae nei iwaena o kakou, e waiho aku nae ia mau manao like ole, je hookahi mea nui. o ia no ka nana aku i na lawelawe hana ana @ holomua. a no ka pono o ka lehulehu.

UA POLOLEI OLE KA HOOKOHU ANA

            Ma ka waiho ana aku o Kakauolelo Kalauokalani imua @ ka papa o na lunakiai i noho mana ia o na hoa Repubalika. ma ka la @ o keia mahina, i @ hoike no kona koho ana i ka Lumamakaainana @ kokua kakaolelo kalana, ua hoike mai ia hana. i ke kulike ole, me kana mea i hana aku ai, ma ka hoole ana e haawi i na hookohu i ka Lunamakaainana Kumalae ame ke Senatoa Pacheco. i mau hoa no ka papa lunakiai.

            @ i manaoio o Kakuolelo Kalauokalani. o kana mea i hana aku ai. no Kumalae ame Pacheco. ua pono a pololei ia. elike me ka a'o a kona loio, alaila. malalo o kela manaoio hookahi. aole he hana pono nana. ka hookohu ana aku i ka Lunamakaainana Jarrett i kokua kakauolelo, no ka mea he mau oihana aupuni like no. ka noho ana he hoa no ka papa lunakiai. me ke kulana kokua kakaunolelo. Ina ua kupono ole kekahi hoa oloko o ka ahaolelo kuloko. e lilo i hoa no ka papa lunakiai. aiaila ua kupono ole no e noho i kokua kakauolelo.

            I ka nana aku. ua hookomo aku o kakauolelo Kaluaokalani iaia iho iloko o kekahi kulana pohihihi. a ke ole keia pepa e kuhihewa, e ala mai ana he mau hana ma keia mua aku. e kapaeia ae ia oia mai kana oihana mai. ke loaa na kahua kupono ma ka aoao o na Demokrata. no ka ike maoli ia aku nei. ka a o ke ahi ma na aoao kalaiaina kailoko o kakou, e maalani wale aino ma ke kaa ana o ka lanakila i kekahi aoao.

            Ina nae no ka hoalaia mai o kekahi mau hana e hoea aku ai i ke kapaeia ana ae o Kakauolelo Kalauokalani mai kona kulana ae. ua komo ma'uwale oia iloko o la pilikia, mamuli o ka mea a keia pepa i hoakaka mua aku ai ma kekahi manawa ae nei i hala. he hana nana. malalo o ke kanawai, ka heewiana i na palapala hooia no ke kohoia ana o Kumalae ame Pacheco, a e kaa ke ku-e ana aku i ko laua kohoia ana, i na moho e ae i loaa ka heluna baloka kiekie malao mai.

            Ua hanini nae ka waiu, aohe uwe ana iho i ka mea i hanini, o ka helehelena maopopo loa ke nana aku. ua nui a lehulehu na ninau e hoalaia mai ana ma keia mau aku, e ili aku ai ke ko'iko'i o ka auamo ana i kekahi mau hopena maikai ole, maluna o kekahi mea, me ka owili pu ia aku o ka aoao kalaiaina iloko olaila.

AHEA NO HOI KAKOU AO KANAKA MAI?

            Ua hoea okoa mai kekahi hoike iloko o keia ke-ena, no ka hoopukaia ana ae he wanana ma na la aku nei i hala, e kekahi kaikamahine opio, no ka hoea mai o kekahi luku weliweli ma keia kilana-kauhale, ma ka Poalua nei. me ka makou make-make loe, e hoike ae ia wanana i ke akea, koe wale no, ka haawi ana aku i na a'o ana, e kauoha aku i ka mea nana kela wanana, e hoopau oia i ke ala-kai lalau ana i na kanaka; aka nae, oiai ua hele aku ka wanana i ka loa ame ka laula. a ua huli-amahi aku he heluna nui o na kanaka o keia kula-nakauhale, me ka hilinai a paulele maoli i na ala-kai ana a kela kaikamahine opio, ua hiki hou ole iho ia makou ke kaohi mai, i ke a'o ana aku i ka lehulehu, mai puni i ke alakai lalau ana. a kekahi uhane hauka'e ma o kela kaikamahine opio la.

            Ma na mea oiaio i hoikeia mai i keia pepa. e ka poe i ikemaka. a i noho pu me ka puulu. e manaoio nei i na alakai ana a keia kaikamahina. ua kapa oia iaia iho. oia je keiki a ke Akua. a ua nui na inoa ana i kapa aku ai maluna o kekahi poe, me ka wanana ana i na mea kupaianaha he nui; o ka mea apiki mae, aole he hookahi mea ana i wanana ai no ka Poalua nei i hookoia. he hoike keia, no ka piha o ka uhane e noho ana iluna o keia kaikama-hine i ka hoopunipuni. ka epa ame ke kolohe. a makou e minamina nui nei, i ka puni wale ana o kekahi poe kepono, i na hana o kela ano.

            O keia ka apulu i kapaia ma ka inoa ka Ahahui Maluhia. ua alakoia aku na kane, na whaine ame na keiki iloko o kela ahahui, ma ke ano pahele ma-lalo o ke koloka. he ahahui kela e imi ana i ka oiaio o ke Akua. oiai mae o ka mea oia io loa, he uhane hauka'e mahope aku o ke kua, kahi i hoekepue mai ai me ja kiha i ka maalea, a i ka punihei ana o na mea apau i na alakai ana, o ka wa ia i oili okoa mai ai a ku imua, a hoike mau la iaia iho, me ka hiki ole i kela poe ka hoihope, no ka mea ua paa ma-lalo o kona mana.

            O keia no ka hana hookahi a kekahi poe ma Ko-na. Hawaii, i manaoio ai i na uhane o keia ano, me ka wanana ana. w hoea mai ana ka luku, me ke kauoha ana i kela puulu. e hele i ka luapele, e mohai ai ia lakou imua o pele; ua maopopo ia kakou ka hana a kela poe i hooko aku ai, a mai pau nui i ka make, in a aole i loaa mai na kokua. a hoo-kauia maluna o na kaa. a hoihoiia aku no ko lakou mau home, penei. au make ma'uwale lakou ma-muli o ka naaupo.

            O keia ano uhane hookahi no. ka mea nana i wanana ae i kekahi poe ma Hana. Maui, he mau makahiki lehulehu ae nui i hala. e hoea mai ana ka luku, a e homakaukau na mea apau no ko lakou palekana, ma ke kakali ana ahiki mai ka aina no lakou e palekana ai. o ia o Kamehunamoku. o ka mea nae i ikeia, ua poho wale ko lakou mau ma-naolana, a ua lilo ka lakou mau hoomaukaukau ana i mea ole.

            Ua nui a lehulehu ne wanana wahahee a na uhane o keia ano o na manawa lehulehu i hala. eia hoi keia ke noho mai nei, a alakai hou i na kanaka iloko o ke au pouli, aole anei i lawa ko oukou heluhelu mau ana i ka Palapala Hemolele, ame ko oukou hoomana ana i ke Akua oiaio. e ha-awi mai i oukou i ka maauao ame ka ike. he lili lehova i na hana o kela ano.

            Nawai ole no e holomaku na kanaka Hawaii i ka make, i kau a mea o ka hoomanakii maoli; uwoki kela mau hana, ke makee kakou i ka ulu mahuahua ana o keia lahui, ame kona hoomauia aku maluna o ka lepo o Hawaii nei!

NUHOU KUWAHO

            VLADIVOSTOK, Iulai 2,- Hookahi aliikoa Amerika me ekolu mau koa i make a he elua i hoehaia una ka lua la-naha Suehan ma nehinei. oiai e haha ana mahope o kekahi mau koa Bolshe viki i kaua mai ai ma ke ano haupo, a paapio aku kekahi aliikoa me elua mau koa oiai lakou e lawai'a ana. Ua hoounaia aku he pualikoa i kahi o na lua lanahu a ua manaoia e hookuuia mai ana na kanaka i laweia aku ai ma ke ano he mau paahao.

            BALTIMORE, Iulai 2,- He 20 poe i hoebaia, kekahi o lakou ua kukonu-konu loa, i ka manawa o ka baluna a na mokukaua i pa-hu aw ai oiai e hoaoia ana ma kahi hoomoana o na koa a ua oleioia ma ka po i hala he lehulehu o lakou e make aku ana no ka papaa ana i ke ahi.

            EAST FORTUNE, Enelaui, Inlai 2. Ua haalehe mai i keia wah ka mokuea pilikua nui o Pelekane ma ka hora 1:34 o kiea kakahiaka nui no kona alahele e lele ana maluna ae o ka Moana Akelanika no Amerika Huipuia. He 630 kapuai ka loa o keia mokuea pilikua. ua manaoia e hiki aku ana oia ma At lantie City, New York, ma ka la 4 o Iulai. He elua ana paha pule mahope iho o kona hiki ana aku i New York e hoi hou mai ai oia no Pelekane nei.

            ROME, Iulai 2. Ua hoowahawaha loa ia ka Peresidena Wilson e na kanaka o Italia i keia manawa, no ka mea ua manaoia nona ke kumu i loaa ole ai ia Italia na apana aina aua i makemaka ai mai ia Auseturia mai no kona kokua ana ia Pelekane ame Palani i ke kaua nui i pau iho la.

            LONDON, Iulai 2. Ua manaoia ua holo mahuka aku ka Hooiliua Kalaunu o Kelemania mai koua wahi e noho ana ma Holaui maluna o kekahi waapa e ku makaukau ana malaila, a e kali ana hoi no ka wa e kakauinoaia ai ka aelike hoopau kaua, a o ko ka Hooilina Kalanuu wa ia i haalele. iho ai no Kelemania no ka hookahuli ana i ke aupuni e ku mai la ma Kelemania i keia wa.

            PARIS. Iulai I 'Ua hoohauleia iho e na mokulele Pelekane kekahi mau po ka pahuanialuna o ke kapakai Ailiki, o ka hua i loaa. na ia hana ana oia ka luku wala ia aua o kekahi au wahine me na kanaka. Mawaho ae o keia hana e hoakaka ana ka lono ua kanoha ia aku kekahi heluna nui o ka pee hoohaunaele e na luna aupuni Pelekaneke kipakuia ana lakou mai ke aupuni aku.

            Ua lilo ka hoolahaia aua ae o keia nuhou i mea hoala ae i na mauoa ooloku iloko o ua pohai o na luna aupuni maa nei.

LEHULEHU NA HOOKOHU I KA KAUINOALA E KE KIAAINA.

            Lehulehu na palapala hookohu i ka kauinoaia e ka kiaaina ma ka Poalua iho nei no na hoa hou o na papa konisina lehulehu like ole a hoounaia ae i ka haleleka.

            Ua hookohu hou ia ae o F. J. Low rey, R. A. Cooke ame Carlos A. Long i au hoa no ka papa komisma laikini waioua a e hana lakou malalo o ka mauao o ka kauawai Shepard i hooholoia ai ma ka la 23 o Mei, 1919.

            O ke kauka H. P. Eliot ka i hookohuia ae i hoa no ka papa ulia o na hana mikiala no ka Makupuni o Hawaii.

            Ua Hookohuia aku o Miss Elsie Wilcox i hoa no ka papa makaala i ka pe no o na keiki no Kauai a o J. T. Moir no ia papa like na na Hawaii.

            O Fred Seibert ka i hookohuia aku i kamisina no na hana hoolilo waiwai no Hawaii maloko Nu Ioka. He pani oia no F. L. Beamer Jr i make.

            Ua hookohu hou ia ae o MeClellan ame Wakefield i mau hoa no ka papa komisina o na awapae.

            O W. C. Mc Gonagle ka i hookohuia ae i hoa no ka Buro o na Malihini Kaahele o Hawaii no Oahu nei.

KA WAHINE MUA LOA I LOAA KE DEGERE L L. D.

            O ka wahine mua loa i loaa ke degere hoohanohano kauka o na kanawai mai ke Kula Nui mai o Kaleponi a o ka wahine mua hoi i puka pono mai ia kula mai i loaa ia degere mai kekahi kula mai oia ke Kauka Aurelia Heenry Reinhardt, ka peresidena o ke Kula Nui Mills i kamaaina ma Hawaii nei. Ma ka la 4 o Kaleponi keia degere hanohano loa maluna on a ma ka la hoike.

            Ma ka hoakaka a ka moolelo he kakaikahi loa na wahine i loaa ke degere L. L. D. oia hoi, kauka o na kanawai, mawaena o ka poe i loaa mai ia degere o Jane Adams ka kekahi, ka peresidena M. Carey o Bryn Mawr, ka peresidena May Emma Woolley o Mt. Holyoke ame ka peresidena Ellen Fitz Pendleton o Wellesley.

            Oiai he mau mahina hoomaha keia o na kula ua lehulehu ua haumana i hoi mai i Honolulu nei mai na kula nui mai ma Amerika maluna mai o ka Lurline.

NUHOU KULOKO

            Lehulehu na hookohu i kakauinoaia e ka kinaina no na lala hou o na papa komisina lehulehu like ole a hoouna ia ae i ka haleleka.

            Maloko o ka pa'lii na hana hoomanao uo ka Pokiulai, ma keia kakahiaka, me ka malamaia he mau haiolelo. me ua himeni ame ua mele mai ka Bana Hawaii mai.

            Mahope o ke kaa ma'i ana uo kekahi manawa ae nei i hala, ua pauaho mai la o Samuel K. Kamakaia i keia ola ana, ma ka wenaao o ke Sabati nei, a ao ae ka Poakahi.

            Nui ka hauoli o ko Honolulu nei poe ma ka pule aku nei i hala, i ka manawa i hoike ae ai na oeoe hoailona, no ke kakauia ana mai nei o ke kuikahi maluhia, no ka pau o ke kaua.

            Aole he loihi o ka manawa e kakali aku ai ma keia mua aku, e hoea mai ana ke kauoha mua aku, e hoea mai ana ke kauoha, no ka hookuuia o ke koena o na koa Hawaii. e noho mai nei i keia manawa ma na kahua hoomoana.

            Ma Kahului, Maui na heihei lia ma keia pokiulai, a ma Hilo, Hawaii hoi na heihei waapa, me ka nui o ko Honolulu nei poe i holo aku no na kuaaina, e hoohala ai i ko lakou mau la kulaia malaila.

            Eia ka Hoomana Naauao o Hawaii ke ku nei me ka mahae o na hoahanau, a he elua mau Ahahui Paeaina e noho mai ana ma keia mahina, elike ma na manawa i hoikeia aku ai maloko mai o keia pepa.

            Oiai he hapa la wale no ko kekahi poe e hana ai ma ka la apopo, ua hooholo kekahi mau hale oihana; e hookuu i na limahana mai keia la aku, a hoi hou mai i ka hana ma ke kakahiaka o keia Poakahi ae.

            Ua hoike ae na Lunakiai Bellina ame Ahia, aole laua e haawipio ana i ka laua mau nolio iloko o ka papa lunakiai, ahiki i ka maopopo pono ana, no ke kupono o Kumalae ame Paehace, e pani ae ma ko laua mau kulana pakahi.

            Mamuli o ke apono ole mai o ka Lunamakaainana Silva o Hilo i na bila kikoo ukuhaua: o na kokua o ke Kakauolelo Woodward o ka hale o ua Junamakaainana, ke haua hookahi mai nei oia i ka moolelo o ka hale i loko o keia mau la.

            Ma ka nono aua ae o ka halawai a ka papa luna ma ka hora 12 o ka Poalua nei, ua hoole ka Meia Fern, i ka ike ana aku i na hoa Repubalika, ma ke ano he mau hoa lakou noloko oka papa lunakiai oiaio ma kona noho ole ma keia kalawai.

            Ma ka Poanono, ka la 21 o ka mahiua aku nei o Iune i hala, i lalau mai ai na lima o ka make a lawe aku la i ka wahine aloha a ka Lunakiai Joseph Uahinui o Kaunakakai, Molokai. Hala ia makuahine o ka pono, a o ka mahua hoi o na malihini e kipa aku ai ma ko laua home.

UA HALA O SAMUEL K. KAMAKAIA.

            Ma ka hora 3:30 o ka wanaao Poakahi nei i mauliawa ae ai o Samuel K. Kamakaia i kona aho hope loa maloko p ka Halema'i Moiwahine mahope o kona hoomailoia ana e ka ma'i no kekahi manawa loihi. Ma ka hora 3 o ka auwina la Poalua nei i maneleia aku ai kona kino wailua no ka pa ilina o Puea.

            Ia Samuel Kamakaia i hala aku la ua piha iaia na makahiki he 69, ua hanauia oia i ka 1853. He hoa oia uo ka bana Hawaii mai ka 1869 mai, a no elua makahiki i hala aku nei kona haa lele ana. Ua haalele iho oia una keia ao he wahine kanemake me ua makamaka me na hoaloha lehulhu. He kahuuapule ioa i leviia no ka Hoomanu Haauao. a ma ia kulana no oia a moe aku la.

            Ma ka manawa o ka make ana o ka Moiwahine Liliuokalani ua owili pu ia oia iloko o kekahi hana e kaualakoia aku au iloko o ka @ kona hooia ana ua ikemaka oia i ke kakauinoa ana o ka Moiwahine Liliokalani i ka palapala kauoha a Mrs. Theresa Wilcox Belliveau i hooia ae ai imua o ka aha ma ke ano o ia ka palapala kauoha hope pololei a ka Moiwahiue Liliuokalani i hana ai.

            Ua pakele o Kamakaia mai ka halepaahao mai mamuli o kona hoike ana ae imua o ka aha he palapala kauoha a ua hookokono maoli ia aku ka moiwahine e kakau i kona inoa maluna o ka palapala kauoha epa, wahi a Kamakaia.

            Ua hoopaiia o Mrs. Belliveau ame Kealoha, a ua hoopaaia aku i ka halepaahao, a no Kamakaia ua palekana ooia mamuli o kona hoike ana i ka mea oiaio a no kona lilo pu ana hoi i hoike no ke aupuni. mamuli o ia kumu i hookolokolo ole ia ai oia.

MOOLELO O KA AHAHUI HOOIKAIKA KRISTIANO AHAHUINA O KA MAKUPUNI O KAUAI, KAU O APERILA, 1919.

Na La Hana Mua, Poalima.

            Peresidena Wm. Werner ma ka noho ame Kakauolelo J. H. K. Kaiwi. Hoomakaia ua hana o ka Ahahui C. E. ma ka hoomaopopo ana i na lala o ka Aha:

            Waioli, Wm. Werner, pres., Makua, Mrs. Lily Meheula, elele; Mrs. Kanamu, pres, Kawaena; Mrs. E. Werner, alakai Pokii.

            Koolau, John Hano, pres., Makua, Mrs. Lily Meheula, elele: Carrie Pauole, pres. Kuwaena; Mrs. L. Meheula, alakai Pokii.

            Kapaa, J. Opie, pres. Makua, J. B. Cummins, hope, Mrs. R. Morita, pres. Kuwena, M. Kuhaulua, elele: Mrs. A. Kaauwai, alakai Pokii.

            Lihue Hawaii, Mrs. T. E. Lovell, pres. Makua, Mrs. L. Montgomery, elele; Alfred Akiena, pres. Kuwaena, Miss M. Montgomery, elele; Miss. E. M. Kaiwi, alakai Pokii.

            Kooloa, Mrs. M. Piimoku, pres. Makua, J. Olopua, elele.

            Hauapepe, Mrs. Maliekai, pres. Makua, Mrs. F. Saho, elele.

            Waimea, Mrs. P. Moeawa. pres. Makua, Mrs. Koani, elele; Mrs. Lucy Wright. alakai Pokii.

            Hoolaha aku ka peresidena ua maopopo na lala o ka aha, me ka ae ana aku i na lala o ka aha e ae i mau hoa kuka no ka Ahahui C.E.

            Koho ka peresidena i na komite:

            Koho no na hookohu Mrs. F. Saho, Miss E. M. Kaiwi ame J. B. Cummins.

            Komite no na palapala, Mrs. M. Piimoku, Miss Haae ame Mrs. Meheula.

            Komite no na hana hou, S.W. Meheula, J. Hano, ame Mrs. Montgomery.

            Komite pa'i, Kakauolelo ame E. J. Kuapuhi.

            Komite hoike pres. âme elele, J. M. Kaneakua, S. K. Kaulili ame Mrs. E. Wana

            Komite hoike puuku ame kakauolelo, Mrs. A. Kaauwai, Mrs. K. Meeawa ame M. Montgomery.

            Komite hoalohaloha, J. Olepua, Mrs. T.E. Lovell ame Mrs. Morita.

            Komite war i na luna nui, I. K. Kaauwai, Mrs. L. Meheula me Mrs. Koani.

            Rula mai ka peresidena, o ka hoike papahelu a na peresidena apau, e komo aku iloko o ka lima o ka komie no ia hoike.

            Koma mai ua lulu mai na C. E. peuei: Kapaa Pokii, 50c; Koolau Kuwaena, 50c; komo i ka lima o ka puuku.

            Na Mrs. F. Werner i heluhelu mai i kana hoike alakai o na pokii mai Waioli mai, me ka 50c; komo i ke komite.

            Na Mrs. L. Meheula i heluhelu mai, i kana hoike elele C. E. Makua mai Koolau Huiia, me $1; komo i komo i ke komite.

            Na mrs. L. Meheula i heluhelu mai i kana hoike alakai Pokii o Koolau Huiia, me 50c; komo i ke komite.

            Na Moke Kuhaulua i heluhelu mai i kaua hoike Elele C. E. Makua mai Kapaa mai, me $1; komo i ke komite.

            Na Miss Abbie Haae i heluhelu mai i kana hoike elele C. E. Kuwaena, mai Kapaa mai me 50c; komo i ke komite.

            Na Mrs. A. Kaauwai i heluhelu mai i kana hoike alakai o na Pokii o Kapaa, me ka 50c: komo i ke komite.

            Na Mrs. K. Montgomery i heluhelu mai i kana hoike Elele C. E. Makua o Lihue, me $1; komo i ke komite.

            Na Miss M. Montgomery i heluhelu mai i kana hoike Elele Kuwaena o Lihue, me 50c; komo i ke komite.

            Na Miss Esther M. Kaiwi i heluhelu mai i kaua hoike Alakai o na Pokii mai Lihue mai, me 50; komo i ke komite.

            Na John Olepua i heluhelu mai i kana hoike elele mai Koloa C. E. Makua, me $1; komo i ke komite.

            Na Mrs. K. Koani i heluhelu mai i kana hoike elele C. E. o na Makua o Waimea, me $1; komo i ke komite.

            Hoike a ke alakai o na Pokii o Waimea, Mrs. L. Wright, me 50c; komo i ke komite.

            Mamuli o ka ninau mai ia Mrs. Fauny Saho, e pili aua i ko lakou waihona o na C. E. mai hana pepe mai i ka waihona teritore ma Honolulu, ma ka hoike mai a J.K. Kane puu, he $6 wale no i ikeia maloko o ka waihona teritore no na C.E. o Hanapepe, no keia ninau, ua kohoia ke kakauolelo e hui aku me ka puuku, no ka ninau waihona dala mai Hanapepe mai.

            Malamaia ka himeni 164 ame 61 o ka L.H. Na S. W. Meheula i heluhelu mai i ka lakou hoike komite o na haua hou.

            1, waihoana o ke teritore o na C. E.; 2, na hana hoeueu hoomaopopo, na C. E. Kuwaena ame Pokii; 3, haiolelo mai ia Mr. Kaulukou mai; 4, ke alahele o na peresidena ame na elele i ka Aha Paeaina; 5, hoomaopopo ana i na nalowale. He hoike hapa keia a ke komite.

            Ua hooholo ka aha e lilo ke kakauolelo i komite no keia kumuhana, ka waihona i ke teritore i ka Ahahui C. E. teritore ma Honolulu.

            Hapaiia ke Kumuhana 3, ka haiolelo mai a Mr. Kaulukou. O ia haiolelo e pili ana ia i ka hoeueu a hoohoihoi ana i kela ame keia mea keiki e hookomo iloko o ke Kula Nui o Kamehameha, oia hoi he $53 no ka uku kula ke kono iloko o ke kula me na hoonaauao maikai ia ana, ame na ano hana e ae i loko o ke kula, kamana, enegiuia, hana uwila, pa'i palapala ame na hoonaauao e ae he nui. He mau hoolilo e ae no kekahi e pili ana'i na lole o ka oihana koa elike me ka kakou i  i ke maanei i ka Sabati aku la i hala.

            Hapaiia ke kumuhana 4, ke alahe'e o na peresidena ame na elele i ka Aha Paeaina. No keia kumuhana ua manao ka peresidena he mea pono e waihola ka hooholo ana i keia kumuhana a noho hou mai ka Aha Makua apopo, a lohe ia na mea e hooholoia ana e ia aha.

            Hapaiia ke kumuhana 5, ka hoomaopopo ana i na C. E. Kuwaena ame na Pokii. No keia kumuhana, ua hoala ka peresidena i ka hoomaopopo ana i no C. E. Kuwaena me Pokii ma Koloa. Na ke Kahu Kaulili i hoakaka mai i na mea pili i na C. E. Wahi ana, ua emi mai ka ikaika hana, no ka emi o na Hawaii.

            Ua lele mai ka hoomaopopo ana a ka peresidena i ko Lihue mau C. E. O ka pane ke ku makaukau nei.

            Ua ninauia ko Kapaa Mau C. E. O ka pane, ua like no me ka Lihue. ua ni nauia ko Koolau i huiia. Ua like no ka pane me ko Lihue. No Hanalei, komo pono iho la i ka piko o ka hana kahi a ka peresidena e noho a e hooma@ ana me ka maukaukau mau no ka hana. Wahi ana, oia no kona mau C. E. ekolu ke malama a hapai nei i na hana me ka maloeloe pono iloko o na aha ekolu; ae, ua ikeia ka ikaika hana ma ka huli hikina o ka mokupuni nei, me ka hauoli nui no nae o ka naau no ka ikaika hana o ua C. E.

            Ma ka manao maikai o ka peresidena na, ua koho aku oia i keia mau keoaimana eha: Wm. Werner, A. G. Kaulnkou, J. M. Kaneakua, S. W. Meheula i mau komite e komo pu ai me ka peresidena e hoeuau, hoohoihoi, hoala. imi pono, huli, ninaninau, a kukulu hou i na C. E. i nalowale, he manao maikai keia, ke kakoo pu aku kakou apau e ala ana no. a e ikeia no ka hua o ka hana a keia komite.

            Mamuli o ka pau o ka manawa, na himeniia ke mele 99, L. H., me ka pule a ka Rev. R. Puuki. Hoopaneeia ka Aha.

            La Hana 'Elua, Poaono, Aperila 19.

            Noho hou ka aha, peresidena ame kakauolelo ma ka noho; meleia hookahi himeni me ka pule mai ke Kahu S. K. Kaulili mai. Hilinaiia ka moolelo a ke kakauolelo.

            Na Mrs. Abbie Kaauwai i ka lakou hoike komite puuku ame kakauolelo, a aponoia.

            Na ke komite Kaneakua i heluhela mai i ka lakou hoike komite papaheki a na peresidena a aponoia.

            Na ke Komite Rev. S. K. Kaulili, i ka lakou hoike a na elele, a aponoia.

            Na ke Komite Rev. I. K. Kaauwai i heluhelu mai i ka laku hoike komite. no ko lokou wae ana i ka inoa o na lunanui no keia makahiki e nee nei:

            Rev. Akaiko Akana, peresidene a ka Aha Teritore; Mr. Wm. Werner hope; Mr. J. B. Cummins, hope peresidena Aha Mokupuni o Kauai; Mr. J. H. K. Kaiwi. Kakauolelo; Rev. J. N. Lydgate, puuku; Mr. J. M. Kaneakua, kakauleta; Mr. A. G. Kaulukou, komite hoeueu; Mrs. Abbie Kaauwai, hoa kuka.

            Na ke kakauolelo hookomo i hookahi baloka no lakou pakahi, a ma ka ninauia ana, ua hooholoia ka papainoa o na lunanui e ka Aha Teritore ame ka Aha Mokupuni.

            Ua kauohaia ke kakauolelo keia aha i komite no ka waiho aku i keia papainoa o na lunanui o keia ana i ka aha nui ma Honolulu.

            Ua paipai manao mai ka peresidena. e nonoi nui ana i na ahahui e ku iike a hana no ka pono o na ahahui e ku nei ame na ahahui i nalewale, u nonoi mai oia i na Makua Kaulili ame Puuki i mau leo pule i ke Akua no keia ma'i e laha nei.

            Ua hoopanee loa ka aha a noho hou ma kahi e noho hou ai ka Aha Makua me ka himeni 82. L. H., ame ka pule mai ke Kahu S. K. Kauwai.

JAS. H. K. KAIWI.

Kakauolelo, Ahahui C. E.

PAA HE OPIUMA I KA HOPUIA MA LUNA O KA MOKUAHI MA HILO

            I kulike me ka lono kelekalapa uweaole o ka loaa ana mai i Honolulu nei mai Hilo mai ma ka po Poaono aku la i hala, ua paa mai nei i ka hopuia he heluna nui o na tini opiuma maluna o ka mokuahi Enterprise o ka laina mokuahi Matson ma ka Poaono i hala.

            Na ka poo o na Makaikiu Geo. Richardson o Hawaii i hopu mai la i kela mau kini opiuma.

            Aohe moolelo piha i loaa mai e pili ana i kela mau opinma, oia hoi ka heluna o na tini ame ka waiwaiio o ia mau tini opiuma, a pela hoi me ka manawa o ka hopuia ana ame ka ano o ka hana ana i paa ai ia mau tini i ka hopuia, aohe no hoi he hoakaka no ka paa ana o kekahi mea a mau mea paha nana a na lakou ia mau tini opiuna.

            Ma kekahi mau manawa aku nei ka i hala ua lehulehu ka poe hana @uaipa a puni okoleuao i paa i ka pouia. na nui a lehulehu no omole okolehao i loaa aku maloko o kekahi mau wahi malalo o kana alakai ana. E mahaloia na luna aupuni makaala a hooko kauawai o keia ano.

            I kulike ai me ka kanawai. ke hoomaka hou nei ka hoopaa ana i ka inoa o ka poe kupoono i ke koho haloka. Ina no ua paa mua ka inoa o kekahi poe, nole ia he humu e hele ole ae ni e kakau, no ka mea, he hooponopono ana keia i maopopo ai ka poe e ole nei. a i kuleana i ke koho haloka, a pela hoi me ka poe i make.