Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 27, 4 July 1919 — Page 3

3Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Mai ke kulana Haahaa mai Ahiki i ke KUlana Kieki-He Moolelo i Owili Pu Ia Iloko o ka Ehaeha ame ka Hauolie

 

ia lama e hele mai nei, ninau mai la o Kakalina ia Oliva"Pelea oe, he ikaika maikai no anei kou kino, me kou ike Oe mai i kekahi haawina ano'e?"

"Aole o'u pilikia, me'he mea la, ua hoi hou mai ka ikaika Ko'u kino elike me na la i hala."

"He kakaikahi loa ka'u mau manawa i hele ai e nana Keaka. aka nae he nui ko'u heluhelu i na keaka like ole o Lela ame keia ano, a ua paanaau maoli kekahi mau keaka la'u. in a no ka ike aku e hanaia mai ana ekekahi poe, ua Luki loa ia'u ke ike aku i na mea apau, me he mea la owau pu kekahi me ka poe na lakou e hana mai ana ia keaka."

"No'u iho e Oliva, ma ko'u manawa mua loa i ike ai i ka Lanaia mai o kekahi mau keaka, ua hele maoli au a piha i ka ilihia. a pehea ana la kou ano e Oliva, ma ko'u manao ae, elike ana no kou ano me ko'u."

"Aole e hiiki ia'u ke ike i ko'u ano i keia manawa, aka keaha ke keaka ano nui o keia po?"

"O Maheka ke keaka e hanaia mai ana i keia po," i pane mai ai o Keoni, ua awihi aku o Kakalina iaia, oia ka mea Pana e hokaka mai, i ole ai o Oliva e hoohuoi aku, aku, o Kamalina kekahi mea kuleana ma na hana keaka o kela po."

"O Maheka kekahi o ka'u mau keaka makemake loa, a inoohauoli loa ia mai hoi kuu uhane, mamuli o ka olua nau mea e kamailio mai nei, o ke keaka ia o keia po."

"Aole loa o'u kanalua no kou hoohauoliia i keia po, aia kakou a huli hoi mai no ka hale nei, alaila hoike mai e i kau mau mea apau i ike ai, a i manao ai hoi no kela keaka."

"Ua palaka maoli ka hoi au, me ko'u manao no la, o kaloa apau ke hele like ana i ke keaka, eia ka he hana okoa kau." alaila nui iho laka hanu o Oliva.

"Mai noonoo nui loa oe no'u oiai he mau manawa lehu-lehu ka'u  o ka ike ana i kela keaka. He hele aku ana no kakou apau i ke keaka, no noho aku olua o Keoni ma ko olua wahi, o ko'u wa ia ehele aku ai no ka'u hana, a mamua o ka pau ana o ke keaka, e hoea mai ai au a i hookahi ko kakou hoi like ana mai."

"Ma keal wahi o kalakou mai kamailio, hoea aku la ko lakou kaa mawaho o ka hale keaka, a kaa e mai la no ma ka loko o kakalina, ke kamailio ana:"

"Ua hoea mai la kakou i ka halekeaka. nolaila mai hookaliahaia kou manao e Oliva mamuli o ka uuku o keia hale, aka nae o keia kekahi o na halekeaka piha mau ia e ka poe hanohano; a e ike aku ana no oe, ua like no na hana ke-aka nae o keia kekahi o na o keia hale, me na hale nunui o keia kulanakauhale."

Oiai e makaukau ana o Kakalina e lele mailuna aku o ke kaa, kiloi aku la oia i ke kiheino ka uhi ana i ke poo o Oliva, a na Keoni i kokua mai ma ka hoolele anu aku i na lele opio ilalo, a oia no hoi ka mea nana i alaka aku, no loko o ka halekeaka, a moo ana ma kekahi wahi i hookaawale mua ia no lakou, e pili kokoke aku ana i ka puka, ma wehi o ka poe hana keaka e ku mai ai.

Oiaiaia o kakalina ke noho kokoke la, ma kahi o ka paku lalau aku la kekahi lima on a i ka paku, me ka hoo opo ana mai ma ka lima o Oliva e nana aku i na hiona ma hope o ka puka; auwe, he ku i ka u'i me ka nani, e hewaai i na maka ke ike aku.

Ma kela manawa a lakou nei o ka noho ana iho ma ko lakou wahi, aia na ohenana he nui ke kau like mai la no ka nana  ana ia lakou, eia nae ua noho ae o Oliva Mahope Keoni, e hiki pono ole ai i ka lehualehu ke ike mai iaia; a unamuli nae o ka miaka mau o keoni, loaa iho la ka hoonuaopopo ana ia Oliva, ua kamaaina wale no kela kanaka opio i ka nu o ka poe i hoea ae e makaikai i na hana keaka ma kela po.

La kakalina no paha ka ike, ua kokoe mai i kona manawa, nonoi mai la oia ia Oliva e huikala aku iaia, no ka mea ua hoea mai i kona wa e haalele ai ia laua, aka hooia mai la nae e hoea mai ana no oia i loko o ka wa kupono loa, mamua o ka pau ana o na hana ke aka ma kela po.

MOKUNA X.

I kela hala ana aku o Kakalina, a haalele hookahi iho la ia Oliva me keoni, aole mai la he maikai o ko Oliva noonoo, me he mea la iwa kana hoomanao iho, aia o Radona ma kekahi wahi kahi i hakilo mai ai iaia, a ke hopohop loa la oia, no kona ikeia mai, a kaa hou aku malalo o ka malu o kela kamaka ino. Meka helehelena haikea, i nana maile aku ai o Oliva iloko o anaina kanaka nui e noho mai ana, a ua hoomamaia mai koi kona mau mamao kaumaha, iaia i hoomaopopo aku ai, aole o Radona maloko o kela halekeaka, aka nae i ka ike ana mai o Keoni i kela haikea o ka helehelena o Oliva, ninau koke mai Ia oia i ka uane ana mai;

"Ea, ua loohia hou anei oe e Oliva i ka ma'i?" wahi ana me ka paa okoa ana mai ma ka lima o Oliva, me kona ike ana iho i ka hele a hu'ihu'i pu, alaila haha iho la oia maloko o ka pakeke o kona kuka, a unuhi ae la he wahi omole uuku, he laau hoohanuhanu a i hou mai la:

"O keia ka mea nana e hoauhee aku i na mea maikai ole mai ia oe aku, oiai o kuahine no ka mea nana i kauoha mai nei ia'u e paa pu mai i keia wahi omole, e lawe aku oe a hookauhanu ae ma kou mau pukaihu, e ike no auanei oe i ka oiaio loa o keia mau mea a'u e kamailio aku nei," me kona haawi ana mai i ka omole ia Oliva, lalau aku la no hoi ke kaikamahine opio, me ka hoopili ana ae ma kona mau pukaihu.

He mea oiaio ua kokua nui aku kela mau hana hoolalau a keoni i na noonoo maikai ole iloko o Oliva, a iloko no hoi o kela manawa hookahi, i kani mai ai na pila, a hoopoina loa ae la o Oliva i ka noonoo ana, no ke kanaka ana i makemake ole ai ei ike, a kaulono pono aku la kana nana ana ma kahi o ka paku no ka ike aku i ka poe hanakeaka.

Oiai na meakani e paaniia mai ana e ka poe hookani pila, ma ka Oliva hoolohe aku, he keu a kona piha i ka ilihia, me he mea la. nona kela himeni e paaniia mai ana, alaila hilinai mai la kona noho ana ihope o kona noho, puliki ae la hoi kona mau lima mamua o kona umauma, he hookahi no hana o ka hoolohe maie me kone piha hialaai.

I ka manawa hoi i hukiia ae ai o ka paku iluna, a halawai aku la ka ike a kona mau maka, me na hiona oluna o kahi inimeni, ua hiki ole loa aia ke hoomaopopo, in a he mau mea maoli kana e ike ana, i kau a mea o ke ku maoli i ka nani, a o ka wahine opio hoi, ana e ike aku ana me kona mau maka ponoi, ua like loa knoa kulana me kekahi anela ; a i ka manawa o kela lede i hoomaka mai ai e himeni, ua noho malie loa na mea apau oloko oke anaina, aka no Oliva nae, hilinai loa aku la oia imua, e hoolohe pono ana i na huaolelo apau e puka mai ana mai ka waha mai o ka mea himeni, a ia hooki ana iho o kana himeni ana mai, ia wa i hoonaukuluia ae ai oloko o kela hale nui, me na leo huro, ame na pa'ipa'ilima, he hoike oiaio, no ka piha ohoia o na mea apau i ke meleia ana mai o kekahi o na mele nani ku i ka hooni puuwai. ua loihi maoli kela noke ia ana i ka pa'ipai.

nolaila ua konoia aku ka mea himeni e ku hou mai no ka lua o ka manawa a elike no me ka ano o kana himeni mua ana mai, pela iho la no ma keia ku elua ana mai, meka hooi ia ana ae o ke ohohia o ke anaina.

Ua nui na manawa a Oliva i heluhelu ai i ka moolelo epili ana no ka lede Mabela, ame kanani o kana mle ana, a iaia i nana aku ai i ka mea nana e mele mai ana i ka himeni ma kela po, ua hoopoina loa ae oia i na mea apau, a koe wale no kona umeia ana aku, me na manao hoohihi no ka mea nana e mele ana i kela himeni.

Aia nae kekahi mau ano maiuna o ka Lede Mbela ana e hoohui la, u akamaaina mua no oia i kela lede, ua hooiaio loa ia mai nae ia mea mahope mai, i ka wa i leha mai ai ka nana ana a ua lede nei iluna o kahi a Oliva ame keoni e noho aku ana, a no ka manawa imua loa, akahi no oia a ike, aole ka kela he mea e kau, aka o ka Lede Mabela, i kaulana i ka waha o na mea apau, he puukani kaulana maloko o kela kula nakauhale, o Kona kaikuaana hookama no ia a o ke kaikuahine hoi o keoni, oia o kakalina.

Iloko o na manao pihopiho huli ae la o Oliva, a ninau aku la ia Keoni, oiai oia e hilinai ana ihope o kona noho, me ka minoaka ma kona mau papalina: "He oiaio anei, o Kakalina kela kou kaikuahine?" mamua nae o ka hiki ana i a Keoni ke pane mai, ua poha hou mai la ka leo himeni o ka Lede Mabela, a ike hou ia aku la no hoi kekahi mau hiona, i kaokoa mai ka hiona mua mai, o ia ka oili ana ae o kekahi poe a ku ana imua o kahi himeni, me ke kamailio ana i kekahi mau hiona, i kaoka mai ka hiona mau mai, o ia ka oili ana ae o ke kahi poe a ku ana imua o kahi himeni, me ke kamailio ana i kekahi mau olelo, elike me ka ano o na hana keaka, no laila ua hoopoina loa ae la o Oliva, i ka ninau ana i waiho aku ai imua Keoni, o hoonuu aku la i na hiona hou i malihini i ka ike ana a kona mau maka. i ka pau ana hoi o na hona keaka me ka himeni, ua ku ae la na mea apau no ka hemo ana aku iwaho o ka halekeaka, e loheia ana na manao mahalo me ka hoohihi, no na mea i hanaia ma kela po, mai ka waha mai o kela ame keia mea, ku ae la no hoi o Keoni iluna, me ka hopu ana mai i na kihei hoopumehana mahope o ka noho o Oliva, aka no Oliva nae, aole on a wahi mea a onioni ae, aia wale no kona mau maka, ke nana la imua kahi o ka paku.

Oiai no nae ua o Oliva e noho malie loa ana, ia wa i hoopa mai ai o kakalina mahope o kona poohiwi, a ninau mai la, me ka minoaka ma kona mau papalina: "Ua lilo anei kau mau mea i lohe ai, a i ike ai ma keia po, i mau mea hoohauoli aku i kou manao?"

Ma kahi nae o ka pane pololei ana aku i kela ninau no kona hauoli, a hauoli ole paha, hopu ino aku la o Oliva i ka lima o Kakalina, a i aku la: "Ea, o oe anei ka Lede Mabela?"

"Aole keia he wahi no na ninau o kena ano, e hoomanawanui a hoea aku kakou i ka hale, ia wa oe e ninau mai ai ia'u a pane aku no hoi au elike me ka hiki ia'u wahi a kakalina me ka huli ana ae a ane aku la i kona kaikunane. "E hoo ponopono mai oe i ke kihei hoopumehana o Oliva a e awiwi kakou, no ka mea o ka pau wale aku no koe o na kanaka i ka hemo iwaho, a o kakou wale no ia epapa nei."

I ka pau ana o ko lajou nei hemahema, ia wa i alakai aku ai o keoni i kona mau kaikuahine nowaho o ka halekeaka, ia lakou nae e hele nei, e haawi mau mai ana ka poe i kamaina mua ia kakalina i ka lakou mau kunou ana, a i ka hoea ana aku no ka puka, e ku mai ana ka lunanuio ka halekeaka, e kakali mai ana no o ka hemo aku o Kakalin a, a mahope o ka haawi ana mai i kana kunou haahaa imua o na lede opio, ka mailio pu mai la i kekahi mau huaolelo pokole, a i mai la: "He lede malihini hoi kou hoa i kela po, e oluolu ana anei oe e hoike mai i kona inoa ia'u"

"He hoaloha keia no'u a ua kapa aku au iaia he kaikaina no'u" wahi a kakalina, me ka hoolauna ana aku ia Oliva imua o ka lunanui o ka halekeaka, o ko lakou hele aku la no ia no kahi e ku mai ana o ko lakou kaa, a huli hoi pololei aku la no ko lakou hale.

Oiai lakou e fhuli hoi ana, ninau hou mai la o kakalina ia Oliva: "pehea ua hoohauoliia anei oe no na hana keaka ame na hana himeni ma keia po?"

No kela ninau nui iho la ka hanu o Oliva. a i aku la: "Ua aneane e hiki ole ia'u ke hoakaka ae i ko'u manao maoli, koe wale no ka hoopihaia ana mai o kuu uhane me na mea kupaianaha he nui: aka e ae mai nae oe e haawi mai i ka haina pololei o keia ninau: "O oe anei ka Lede Mahela?"

"Owau i'o ka Lede Mabela i keia po, a i ka po o ka la apopo, e ikeia ana au ma ka inoa o ka Lede Laiana ; a he nani ia, ua ike oe i ka meahuna i pili i ka'u hana i keia po, he mea makehewa wale no ka hoao hou ana iho e huna, o ka mea oiaio e Oliva, he wahine hana keaka au, a o keia no ka hana i kono mau ia mai ai au e hele i na po apau ; a pehea, ua hoowahawaha anei oe ia'u, no ko'u lilo ana i wahine hana keaka?"

"He hookahi wale no mea iloko o kuu noonoo i keia ma-nawa, o ia no ka piha i ke kahaha," wahi a Oliva, me ka puliki ana aku i ka lima o Kakalina. "la'u i nana aku ai i ke keaka o keia po, oiai ka Lede Mabela me kona mau ano kuoo apau, e hooko mai ana i na hana ku i ka lokoino. ua hiki ole ia'u ke manaoio, o oe kela wahine, no ka mea ua piha kou puuwai i ka oluolu ame ke aloha, a na ia aloha ou i hoopakele ae ia'u mailoko mai o ka poino ame ka make."

"Owau i'o no ka Lede Mabela e Oliva, kuu kaikaina." wahi a kakalina, me ka noke ana ae i ka akaaka. "Me kou noonoo ole aku no ka Lede Mabela ame kana mau hana, e nana mai no oe ia'u ma ke ano o kakalina, a e aloha mai hoi ia'u, he kaikuaana nou."

Ma kela wahi o ka laua mau kamailio, hoea aku la ko lakou kaa i ka hale. a kaa e aku la no ia Keoni ka lele mua ana ilalo, a kokua mai la ma ka hoolele ana aku i kona mau kaikuahine ilalo.

Ia lakou nei o ka hoea ana aku noloko o ka hale, e waiho mai ana he mau meaai, i hoomakaukauia e ke kauwa lawelawe, a me na lima ponoi o kakalina i kii aku ai oia a wehe ae la i ke kihei hoopumehana mai ka ai ae o Oliva, hoonoho pu aku la no hoi iaia ilalo, me ka pane ana ae me ka leo oluolu:

"O keia ka pu mua loa au i hele ai e nana i na hana ke aka, a oiai aole i ikaika maikai loa kou kino, ke make make nei au e noho malie loa oe, a e hoomaha i loaa ai ka ikaika kupono i kou kino; a mai noonoo nui oe i na hana hoopihoihoi noonoo o keia po. Elawe mai e keoni i mau meaaina kakou, a maluna no keia pakaukau uuku kakou e aiai."

"Aole loa e hiki ia'u ke manaoio e kakalina, he hana hiki i kekahi mea ke hoololiloli i kona mau ano ame kaua mau hana. Ma kou mau ano maoli o oe kekahi o na wahine oluolu loa. aka ma kau mau hana i keia po. maka inoa ka Lede Mabela. he keu a ka lokoino me ka weliweli maoli, pela iho la i hoopohihihi ia mai ai ko'u noonoo."

"I ka mea malihini elike me oe e Oliva, he mea pohihihi i'o no keia, aka in a oe e maopopo aku ana, he hana hiki wale no i kekahi ke hoololi ae i kona ano ame kana mau hana, alaila e hoopauia ae ana no ia pohihihi ou. Ua a'o nui ia au ma keia hana o ke keaka, pela iho la i hiki ai ia'u ke hana aku a ke hoohalike me ka poe apau, no lakou na moolelo i hakui no na hana keakka. Pehea, ua ike aku anei oe i ka pihoihoi o keoni, ia olua e noho like ana ma kahi hookahi? Ina aole on a pihoihoi ea, mamuli mai no ia o kona kamaaina, me ka ike mau ana i ke ano o ka'u mau hana."

Ae okoa aku la o Oliva, i ka noho malie loa o Keoni, aole hoi elike me ia ka hele a pihoihoi, me ka haikea o kona hele helena, a o ia ka Kakalina i pane hou mai ai:

"Ua kamaaina loa o keoni i na keaka apau, oiai o maua pu no ke hele ma kela ame keia po, a i kekahi manawa, e komo pu mai ana no oia, mana hana keaka, he kanaka makaukau loa o Keoni ma keia hana, ke hoea mai i kona manawa e hoikeike ae ai i kana mau kalena."

Leha aku la ka Oliva nana ana ia Keoni, me ka pihi, kahaha, a pane aku la: "He oiaio anei ka mea a kou kaikuahine e kamalio mai nei nou?"

"He mau mea oiaio wale no ia apau," me ka minoaka ana iho o ua o Keoni, a hele aku la noloko o ke keena aina, no ke kii ana i mau meaai na lakou.

"O ka mea oiaio loa, ua like no ko'u makaukau ma keia hana o ke keaka me ko keoni, in a aole owau ka mea ma ka aoao o ka Lede Mabela i keia po, alaila o Keoni ke pani ma ko'u wahi, a elike me ka paanaau o na huaolelo apau o kela keaka ia'u pela iho la no ka paanaau iaia. Ma kekahi mau keakam ua hiki loa ia Keoni ke hoolilo iaia iho me he wahine la, a ke nana iaia ame kana mau hana, e hoohewaheloa ana oe iaia, a ma ka po auanei o ka la apopo, e ike ana oe ia Keoni, ma ke ano ka Moiwahine o Hamela, a o ka'u e kaena ae nei, he helu ekahi oia, ma keia hana he keaka."

Ua hoea mai la o Keoni me na meaai na lakou, a waiho ae la maluna o ke pakaukau. me ka lalau ana aku o kela ame keia i kana pa iho, a oiai lakou e ai ana, kamailio hou aela o Oliva, i ka pane ana aku ia Kkalina:

Manao no anei oe e hiki ana ia'u ke kokua aku ia oe ma kekahi ano? Ua maopopo no ia'u kekahi mau hana keaka. koe aku nae na hana pohihihi loa, a in a no hou ike mai, owau pu kekahi i kupono no keia ano hana. he keu aku a ka mea hauoli o kuu uhane, e lilo i kaikamahine hana keaka elike me oe e Kakalina."

". he hana maalahi wale no ia, a he keu aku o ko'u laki, ke komo pu mai kaua ma keia hana, e loaa ana ko'u kokoolua kupono loa, a e hoomaha no hoi o Keoni, ahiki i kona wa e makemakeia ai ma kekahi mau keaka e aku."   "Hauoli maoli ka hoi au no kena mau hoakaka au e kakalina, a pehea, aole anei e hiki ia oe ke a'o mai i kekahi mau mea i keia po?"

"Ina o kou makemake ia ea. alaila e hoomaka koke no kaua i keia manawa, aole no hoi keia i aumoe loa," o ke ku ae la no ia o Kakalina iluna, a hele aku laa ku mamua o ke kapuahi hoopumehana. me ke kauoha ana mai ia Oliva e hele pu aku laua malaila enoho ai, oiai hoi o Keoni i hoihoi aku ai i na pa meaai a lakou nolol o ka halekuke. No kekahi mau hora i noho kokoolua ai o Oliva me Kakalina maloko o ke keena hookipa, me ke kamailio ana no na hana keaka ma kela po, aia hoi iloko o Oliva na manao hialaai, no kona lilo aku i mea kokua ia Kakalina, i hiki ai iaia ke uku aku no na maikai he nui i hanaaia mai no kona pono.

"Ma kau mau mea e kamailio mai nei, ke hoomaupopo aku nei au, i kou heluhelu nui ana i na buke keaka, e hiki ana no anei ia oe ke hoomaopopo i ke keaka no ka Lede Laiana?"

"Manao au, e hiki ana no ia'u, o ka hoao no nae ka mea e maopopo ai.: wahi a Oliva, me ka ku okua ana ae iluna. Nana mai la o Kakalina ia Oliva, ma ke keaka i paanaau mua ia Oliva, a i ka pau ana o ka laua kamailio ana, elike me ke ano o ke keaka, hopu okoa mai la o Kakalina ia Oliva a hoopili aku la imua o kona umauma, me ka i ana mai:

"Ma na ano apau au i hoikeike mai ai i keia po. ua hanau maoli ia mai oe i wahine hana keaka. o ke ano o kau kamailioana, ke kuhi ana o kou mau lima. ua like loa ia me kekahi wahine, i hele a kamaaina ma keia ano hana, oiai nae, o keia ka makamua loa o kou hoomaamaa ana ia hana o kau hana i kamaina, o ia ka humhumu ; nolaila i hoike aku no au ia oe i ka mea oiaio/loa, ma keia hope aku, o oe aku ana kekahi o na wahine kaulana loaiwaena o na wahine hana keaka apau, ke loaa aku ka makaukau ia oe ma keia hana."

MOKUNA XL

ke lilo loa nei ka kaua uhai ana mahope o Oliva, a aneane loa aku nei paha e poina ka Lede Polena, ame ka Haku Kale no ka mea o Laua kekahi mau mea i komo nui maloko o keia moolelo; nolaila e waiho iki aku kaua ia Oliva, e hooluolu ana ma kela po, a e hoi hou aku kaua i hope, no kekahi mau mahina.

Ia kaua e kilohi hou aku nei maluna o ka Lede Polena, e noho ana oia maloko o ke keena hookipa o kona home nani, ma ke alanui paka, e hoopunia ana hoi kona mau aoao apau, me na mea a ka naau e hauoli ai, no ka mea he nui ke dala ame ka waiwai i loaa iaia.

o Na wahine o keia ano elike me ka Lede Polina, aole ana e nele ke komohia o na manao hauoli iloko o lakou, i ka nana ae, aole loa he mea hemahema, ua lwa ma na ano apau ; aka nae i ka wa e hakilo pono ia aku ai kona helehelena, eikeia no, aole oia i piha me na manao hauoli. aka aia kekahi mea ano nui loa nana i hoopilikia aku i kona noonoo.

Heaha nae ia mea i hookaumahaia ai kona noonoo? Ua lawa oia i ka waiwai, ka hanohano, ua hoopuniia hoi kona ola ana me na mea nani henui. He mau haneri o na wahine opio elike me kona ano, i nele maoli ma na mea he nui, aole he home o kekahi poe o lakou aole hoi he mau meaai kupono; a ke hookokoke mau mai laka make i kela ame keia minuke, ma ko lakou mau ipukea hale, aka ua kaawale loa ka Lede Polena mai ia mau pilikia mai apau. Oiai nae ka Lede Polena e noho hoola'i ana maluna o kona noho paipai, i uhiia me kekeahi kukini nolunoli palu palu, ke nana mau la kona mau maka i kahi o ka uwaki e kau ana ma ka paia, he uwaki kumukuai pipii, oiai ua kino-hino hiia mena pohaku momi makamae ; me he mea la nae, ua hele ua wahine nei a piha kuai, no kamea aia kona mau niho ke aaki la ma na lehelehe, i ke kaui ana mai nae o ka hora elima o ke ahiahi ua puiwa ae la oia me ka hihlele, a i ka wa i lohe aku ai i ka weheia ana mai o ka puka mamua o ka hale, akahi no a ikeia aku ka hoihoi ma kona mau maka. me ka onioni ana ae i o a ia nei, me he mea la e ake ana o ka ike aku i kekahi mea.

I ka wa nae a ua o Polena i ike aku ai o kona makuahine hanauna no ka, o ka Lede Fanako, kela o ka wehe ana mai i ka puka, ua auhee aku la kela ano hoihoi mai iaia aku, a ninau mai la i kona makuahine: "Ua kani ae nei ka hora elima, manao no anei oe e hoea enai ana oia i keia ahiahi?"

"Aole o 'o kanalua iki no kona hoea mai," i pane aku ai no hoi ka makuhine hanauna o ka Lede Polena. "Ihea hou aku auanei oia ehele ai, oiai ua mehameha ke kulanakauhale i keia manawa? O kona wahi wale no e hele mai ai oia ko kaua home nei, a o keia no hoi kahi maikai no ka hooluana ana iho, mahope o kana huakai kaahele.""Ua kulike no ko kaua manao, no kona hoea mai," i pane mai ai ka Lede Polena, me ka noke ana ae i ka akaaka, me ka oni ana hoi o kona kino, i o a ianei. "Ke hoomanao nei au i kana mau huaolelo hope i pane mai ai, ma kona manawa o ka haalele ana mai ia'u he mau huaolelo ia e hookomo mai ana i ka manaolana i loko o kekahi mea. O na kanakal elike me ka Hake Kale, aole o lakou kamailio wale i kekahi mau mea, me ka hooko ole."

"Ae, ua kamaaina loa kaua i ko Kale mau ano, ina aia wale no hookoia."

"I ko ka Haku Kale kamailio ana mai i na mea e hoolanaia ai ko'u manao, he elua no a'u mau mea i nana aku ai, o ka mua, o ia no kona hooko ana mai i kela manao, a o ka lua, aole no oia e hooko mai ana : aia nae hoi a hoea mai ka haku kale. ia wa kaua e maopopo pono ai i na mea apau."

"A pehea, ia kaua e haalele iho ai i ke kulana kauhale, e hoi aku anei kaua a noho ma menetona e ka Lede Polena?" "Ua paa loa ko'u manao e hana aku pela, a in a e hoole mai ana oia, alaila o ke kumu paha ia e hiki ole ai ia'u ke hele, aka in a no aole on a noonoo no ia mea, alaila, aohe mea nana e kaohi iho ia'u mahope nei."

"Manao au, aole he mea e ae iioko o ka noonoo o ka Hake Kale, o oe hookahi wale no e kuu kaikamahine?" "Pela no ka'u hoomaopopo aku. oiai iloko o kela kau hooilo aku nei i hala, e pili mau ana oia ma ko;u aoao i na wa apau, eia nae ka mea apiki aohe wahi mea a puka iki mai o kekahi mau olelo. e ike aku ai au, he noonoo nui kekahi on a no'u, a ua i wale iho no au iloko o'u he kanaka kela i nele i ka puuwai, oiai hoi ma ko'u aoao, ua hele au a piha loa me na manao hoohihi nona."

Me kela mau olelo i kamailioia ae e ka Lede Polena, ku mai la oia iluna, me ka hele ana ae a ku mamua pono o ke aniani kilohi, a ma ka nana aku a kona makuahine. o kela ka manawa ana i  ike ai i ka oi loa ae o ka u'i o kana kaikamahine, aia hoi ke anapa la na komo daimana ma kona mau manamana lima, a o ia kana o ka pane ana aku:

"Manao au e ka Lede Polena, o oe ka wahine u'i hookahi ma Ladana nei apuni. a o kou haulehia ana i ke aloha i ka Hake Kale, o kou hewa wale no ia a'u i ke ai, no ka mea he nui wale na kanaka opio u'i a waiwai elike me ia e hiki ai ia oe ke wae a kupono i kou mau ano maoli.""No'u iho e kuu makuahine, ua paa loa kuu manao maluna o ka Haku kale. he nui i'o no na kanaka u'i a waiwai iloko nei o ka aina, a ma na wahi e ae no hoi o ka honua nei, aka elike me ko kakou hoomauna ana i hookahi wale no Akua, nua wae ae au ia Kale, o ka'u mea ia e hoomana ai.""Ke hoomanao uei au, u ka Makuika o Elinoka kekahi kanaka huapala e hiki ole ai i kekahi wahine ke kupaa iho kimua on a a oia no hoi kekahi o na kanaka waiwai loa. me ka nui o kona loaa makahiki, a aia malalo o kona malu, na puupuu daimana, i kamailio mau ia, na mea kupaianaha ehiku o ka honua nei.

" Aole au i poina i kou noke ana mai e kuu kaikamahine i ke kamailio no keia kanaka i ka mahina aku nei i hala. no ka hoohihi o kalala iaia, a ke kakali wale nei no kela kaikamahine, o kona hoopaia aku, nolaila in a e hoopoina ana oe i ka noonoo ana no ka Haku Kale. aohe no he hewa o ka hoopilipili ana aku me ka Makuika malia o oe kona hoa e kohu ai."

I kela hooki ana iho o ke kamailio ana aku a ka makuahine i kana kaikamhine nana aku la me ka piha hialaai, o ka lohe i na manao apono mai iaia mai, a o ia nae kaka Lede Polena i pane mai ai:

"E manao mai ana paha oe e kuu makuahine, ua opulepule ia au, in a pela no'u iho no ia kuleana." me ka akaaka okoa ana ae o ka Lede Polena, a pane hou mai la: "He hapaha keia i hala o ka hora elima, aole on a hoea mai,"alaila puliki ae la oia i kona mau lima mamua o kona umauma, me he mea la e kaomi aku ana i ka pana kapalili ana o kona puuwai.

Oiai na lede e kamailio ana, ua hoea mai la ke kaa o ka Hake Kale a ku ae la mamua o ka puka pa, a iaia i lele mai ai ilalo, ua ninau mai la ke kalaiwa iaia i ka i na mai: "i ka manawa hea au e kii mai ia ia oe' no ka hoi ana aku no kou mau rumi?" wahi ana me ke kunou ana mai imua o kona haku.

"Aole no au e loihi loa ana maanei nei, e hele holoholo aku oe ma na alanui, a i ka piha ana o ka hapalua hoia. e hoea hou mai oe maanei nei, ua lawa paha kela manawa no'u e kamalilio pu ai me na kamaaina o keia home," o ka lilo aku la no ia o na lio, a koe hookahi iho laka Haku Kale, me kona holoholo wale ana iho no nae. mamua aku o ka hale, me ka pupuahulu ole e pii mai iluna o ka lanai. Aia kona mau lima iloko o na pakeke o kona kuka koloka, a o ka mea ana e noonoo la i kela manawa ia na olelo a kona makuakane iaia, e pili ana no ka Lede Polena. "Ua ninau mai kuu makuakane ia'u, i ke kumu o ko'u noi ole ana aku ia Polena e lilo mai i wahine na'u aole nae o'u wahi mea a hooko iki i kela makemake on a. Ina ke kakali mai nei o Polena ia'u, a i ole o kekahi wahine e ae paha, he oi aku ka pono o ka hooko ana aku ia makemake mamua o ko'u hoolilo wale ana no ia'u iho, i kanaka e auwana hele ana mai kekahi wahi a i kekahi.

"Ina no kuu hooko i ka makemake o ko'u makuakane, aole ana e nele kona hoopiha loa ia aku me ka hauoli, a e haawi ana oia i kekahi ahaaina nui ma ka la a'u e lawe mai ai i ka Lede Polena i wahine mare na'u," alaila noke okoa iho la oia i ka akaaka.

Ina paha i loaa iki aku he wahi hoomahu'i ana, aia ka Haku Kale mawaho o ka hale kahi i noonoo ai, no kela mea nui i loko o kona puuwai, in a aole e hiki i na lede opio nei ke noho malie i kahi hookahi, aole nae pela, ua noho poliuli loa oia, o ka mea maikai ole wale no iloko o kona noonoo, o ia ka hoea ole aku o ka haku opio, elike me kana i upu mai ai e hiki aku ma ka hora elima o kela ahiahi. Mahope nae o ka hele holo ana o ka Haku Kale no kekahi mau minuke, ia wa i hooho hou ae ai oia i keia mau olelo: "Aohe he manawa hou aku no ke kakali ana, aka i keia po, e hoike okoa aku ai au i ka Lede Polena, ua hoea mai i ka wa e pau ai ko'u noho hookahi ana, a e lawe mai ana au iaia i kokoolua no'u" o ka huli ae la no ia o na haku nei. a pii aku la no kahi o ka puka e waiho mai ana, a hookani aku la i ka hele kahea.

"Ina no e hoole mai ana ka Lede Polena, aole oia e lilo mai i wahine na'u, o ka pau ae la no ia. a na'u e huli hou aku i kekahi wahine kupono. in a hoi paha o Derika pu kekahi me a'u, oia ke kanaka kupono loa nana e hoohele i ke kamailio ana, no ka hoea aku i kahi e ikeia ae ai ko maua manao ponoi, aka aole nae oia me a'u, nolaila e hoao ana au elike me ka mea hiki, e hua'i aku imua o ka Lede i na olelo kupono, no ke noi ana aku iaia i wahine mare na'u." Ua wheia mai la nae ka puka e kekahi kauwa, a i ka ike ana mai i ka Haku Kale, o kona hookipa aku la no iaiaia nei, me ka lawe pololei ana aku noloko o ke keena hookipa, kahi a ka Lede Polena e noho mai ana. a ia hoea ana aku a ka Haku Kale, pahola aku la oia i kona lima, me ka i ana aku:

"Ke hauoli nei au i ka hui hou ana me oe'e kuu lede, mahope iho o ka nalo ana o na maka no kekahi mau la lehulehu" a ku mai la no la no hoi ka Lede Polena iluna, me ka haawi ana mai i kona ima i ka haku opio. "He o ia mau no oe e kuu lede maikai. a he keu aku ka nani oloko nei o keia keena. Pehea oe iloko o keia mau la?" me ka nana pono ana mai ma na maka o ka Lede Polena.

"Ke ole au e kuhihewa o kou makuahine kela o ke komo ana aku nei maloko o kekahi rumi, aka he mea liilii loa ia; e hoike mai ia'u i na meahou o ko oukou noho ana!" "Owau ke mea kupono e ninau aku ia oe i ka meahou," wahi a ka Lede Polena, me ka minoaka hoohie ma kona mau papalina oiai hoi ua lede opio nei, e kilohi pono mai ana i ka oiwi o ka Haku Kale. "E oluolu oe e kuu haku, e noho iho ilalo, i kohu no ke kamailio ana ea, i ka noho iho ilalo," o ka lalau aku la no ia o Kale i kekahi noho, a uwai mai la a kokoke loa e pili ma ka aoao o ka Lede Polena, a ke olu la hoi ua wahine nei, o kona iini, o ka hele loa no a pili i kahi hookahi.