Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 26, 27 June 1919 — Page 4
| This text was transcribed by: | Jemmie Swanson |
| This work is dedicated to: | To my mom, Seline Laola Rosario (Ho'opale) I love you. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA. IUNE 27,1919.
NUPEPEA KUOKOA
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU
POALIMA IUNE 27,1919
KA AHAHUI KALEPA O NA HAWAII
me kekahi: wahi o keia pepa, ke hoopuka aku @ i ka hoike e pili ana no ka ahahui @ Hawaii, ma kona mau aoao apau, meka @ aku ia kakou na Hawaii, e heluhelu i @ ka hoomaopopo o keia kekahi o na @ ai i na kanaka Hawaii e hoomahu’i @ ana ia lakou me na lahui e ae, @ kalepa waiwai.
@ hauoli ka ike ana ma o keia hoike la ua @ ui aku na Hawaii iloko o keia ahahui ka@ no nae he nui no na Hawaii kupono. E @ nei me ke komo ole mai, ma ke kokua @ ka hooholomua ana i keia hana kalepa, @ kakou a ua nele hoi ka manao makee, @ kanaka Hawaii, i poe kokua ia lakou @ na hana elike me keia ke ano.
@ holomua o na hui kaepa apau. o ka oi @ aku o ka hui elike me deia ae la ke ano, e @ ana i ka oihana kuai poi ame na lakou@ i me ke kauka’i ana aku maluna o kona @ ke kuai ana mai i na waiwai kalepa @ka hui a i ko lakou hana ole ana pela, me @o na lala e kuai ana i na wai @ ana ka nee ana o ka ahahui imua, @ ana i kahi hookahi i kekahi manawa. @ kohuole loa. na na Hawaii ke kukulu @ i kekahi hui kalepa a ku, alaila, ma kahi o @ aku e kuai i na waiwai. o ko lakou hui @ kahi e aku la e kii ai e kuai, a e lu ai i ka @ mau dala malaila i kela ame keia pule a pau @ na pomaikai i makemakeia ai e holo @ aku iloko o ka hui, ua komo aku iloko o na @ lahui e oiai no nae ua hiki no i ko @ ke hoolako aku i na mea apau e @
@ lehulehu wale na hui kalepa i kuku@ kanaka Hawaii, ua maikai no ka ma-@ o ke kukuiuia ana, ua loaa like no na @ hia, no ka hooholomua ana aku i ka hui @wa kinohi wale no nae, a mahope @ mai la no ia o ke kuai ana, a holo @ e e kuai ai: a o kekahi no hoi, aie @ o ka hui ma ka lawe nui ana i na @ ka hookaa ole i ka aie, o ka hopena i @ ka loaa ole o ka ikaika i ka hui, e @ ma ke kulana kanaka makua.
@ kakou na Hawaii, ka holomua ame ka @ kekahi hana nui a kakou e kukulu @. aole anei hoi, i lawa ka ike ia kakou iloko @ mau makahiki loihi e nee nei, e hoo-kanaka @ kakou iloko o keia mau la, a nana aku i na @ noho pu nei me kakou, i ko lakou pii mau @. Aole no na ha’i aku i kokua nui aku i ka @ o ka ohana kalepa iloko o kela mau lahui, @ kakou no na na Hawaii; me he mea la, he hana i makemake loa na kakou ka hele ana e kuai i na @ ma na halekuai o na Kepani ame na @ no nae he hui no ko kakou ponoi, i lako @ mea a na lahui okoa aku, e hoolako @ ia kakou.
@ kahua o ka holomua o na hui apau e @ ana, o ia no ka huki like, e loaa na ma@ makee iloko o na lala apau, aole wale no, @mau ana i na lako apau o ka noho ana @na waiwai o ka hui, aka ma ka hookaa @ ana, elike no hoi me ia a kakou e hookaa @ ana i na Pake ame na Kepani.
o kekahi mea maa loa i kekahi mahele nui o na kanaka Hawaii, i ko lakou wa e komo ai iloko o @ hui kalepa o keia ano. o ia no ka hoomaa ana a ale. me ka uku pololei i na manawa, mahope aku, uku liilii mai la i ko lakou aie. a @ aku la i ka lakou mau wai e kii @ i ka ike ana. na oi loa aku mamua o ko lakou @ iloko o ka hui, o ka pau mai la no ia o ke @ana i na waiwai. O na hana o keia ano, @ maoli me ka epa; aia a kiolaia aku kela @ o kakou. me ke kanalua ole. e holomua mau ana na hui apau e kukuluia ae ana. ma na @ like ole. o ke kalepa waiwai ana.
Ina nei noka hele o na lala apau o keia hui kalepa e kuai i kona mau waiwai, e ku a pilikia @ ana kekahi mau halekuai o keia kulanakauhale. ame na halehuai ma na apaua mawaho aku. No ka mea he kakaikahi loa ka poe e hele ana e kuai ma ia mau wahi; iloko hoi o ia manawa hookahi, e pii mahuahua mau ae ana, ka holomua, ka onipaa ame ka pamaikai, e mahele mau ia ai ka puka. i kela ame keia manawa.
EIA HOU KEIA HANA
PONO A NA HAWAII
Eia i keia manawa, ke noho nei ma na wahi like ole apuni keia kulanakauhale, he heluna nui o na Hawaii. i lilo i poe hoopomaikai aku i na Pake, na Kepani ame na haole, ma ka hookupu ana i ka lakou mau dala i kela mau lahui, ma ke kii mau ana e kuai i na mea apau e pono ai ka noho ohana ana oiai no nae. he hana hiki wale no ke holo pololei aku na pomaikai ia lakou ma kekahi ano @ ae. Mai ke kukulu maoli ana i halekuai.
Ke makemake nei makou e kamailio maluna o Leia alaiole. Aole no ke ku-e ana aku i ka hana kukuiu @ kalepa hoopukapuka waiwai, aka no ke kokua ana aku i na Hawaii, i komo ole iloko o na kui kalepa @ ano hui e ae paha.
Ma na mea i kamaaina ia kakou no ka hapanui e na kanaka Hawaii, he @ paakiki loa ia lakou ka Poahu ana i ka lakou mau wahi loaa liilii i kela ame keia manawa apau ka makahiki. a no ke alakai ana ia lakou iloko o ke alahele o ka hoomakaulii. Ma ka hoahu ana: ke kuhikuhi ana aku i kekahi alahele. e kokuaia mai ai lakou. iloko o ka manawa o ka pilikia. a no ka halihali ana mai i kekahi pomaikai nui no lakou. pela i konoia mai ai ke Kuokoa. e hoomaikeike aku i kekahi alahele maalahi loa. e hiki ai i kela ame keia ohana Hawaii ke hoomahu’i.
Ela i keia manawa ke ku nei he kalapu hoahu kekahi poe Hawaii no lakou kekahi mau lala mahuahua, e hoahu mau ana i kela ame keia mahina, na kekahi huina maopopo i kaupaa ia. o ka manao no keia hoahu ana. e loaa i kela ame keia lala o ke kalapu. he wahi waihona. Ma ka pau ana o ka makahiki.
O na mea maa ia kakou e ike nei ma keia hana hoahu. o ia no ka hoihoi ana i na dala maloko o no banako o kakou e waiho ai. me na keneka puka e loaa mai ana no na dala apau i hoahuia. Elike me ko lakou manawa. i hoahuia ai.
E hoomaopopo kakou. o na dala a kakou e hoahu nei maloko o na banako. ke hoohanaia nei ia. ma ka hoaie ana i ka poe makemake dala. me na pakeneka kiekie mai ka eono keneka no ka makahiki ahiki i ka ami-kumamalua keneka no ka makahiki. ma kekahi olelo ana ae hoi. ua papalua a papakolu ae. ka pomaikai i loaa aku i na banako. Mai na dala mai a kakou i hoahu ai. mamua o ka mea e loaa mai ana ia kakou.
I mea e hoi mai ai kela pomaikai a na banako e ohi nei mai ka kakou mau dala hoahu mai. ua hoohanaia aku keia mau dala i hoahuia. ma ke kuai ana i na lako meaai o na ano like ole. a waihoia me kekahi wahi kupono. a ma kahi o ka hele ana e kuai maloko o na halekuai, e kii kela ame keia lala o ke kalapu. i na waiwai i kuaiia aku a loaa mai me na dala a ke kalapu hoahu. a he mea hauoli na makou ka olelo ano he kalapu. a hoohana ponoi aku i ka lakou mau dala hoahu. a he mea hauoli pu no hoi na makou ka olelo ana ae. ua hoike mai na lala iloko o keia kalapu i ko Iakou makee. ame ka manao kui’o no ko lakou pomaikai iho, a no ka holomua a ka lakou hana.
He hana hiki loa keia ke kukuluia ma kela ame keia wahi like ole. i noho akoakoa ai na kanaka Hawaii. o ka poe wale no e noho kokoke ana ma kahi e kukuluia ae ai ke kalapu hoahu. o lakou wale no ke kupono e lilo i mau lala, i hiki ai ia lakou ke kii. i ka lakou mau mea apau e makemake ai, iloko o ke kalapu. O na dala e hoahuia ana iloko o ke kalapu i na mahina apau. e ku ana ia mau dala. me he mea la aia maloko o ka banako. oiai nae. o ka mea oiaio. ua hooliloia aku i na waiwai apau e pono ai ka noho ohana ana. a ma kekahi olelo ana ae hoi. aia ua mau dala hoahu la iloko o na waiwai kahi i waiho’ai.
Aole he laikini iloko o keia hana, ina no ua hoolokoia mai na waiwai i kaa aku malalo o ka laikiniia. no keia kumu. ua ohi wale ia mai no kela mau mea apau no ka hui, ua like no hoi ia. me ke kii ana o kela ame keia i kona mahele ma kona ano he lala iloko o ke kalapu: me ka ae ole ia nae o ka poe i komo ole iloko o ke kalapu. e kii i na waiwai iloko o kela kalapu.
Ua aneane like no keia me ka hui halehuai. Ma ke ano wale no ka hoohanaia ana ka like ole, o na lala wale no iloko o ke kalapu, ka i kuleana e kii i keia mau waiwai hoahu. me ka uku ana i ka waiwaiio o kela ame keia waiwai. a o ka puka e loaa mai ana mai kela mau wawai mai, o ka puka iho aku hoi. mamua o ka mea a na banako e haawi mai ana.
Elike no nae me ke ano-o na lawelawe oihana ana apau. he hookahi no kahua nui o ka holopono. o ia ka hana me ka pololei. He hana kupono loa keia na kekahi poe kanaka Hawaii naauao a makee i ka hoa kanaka e hapai mai ai maloko ponoi o ko lakou mau wahi e noho mai nei, hoahu i kekahi huina dala a ku. kii no i na waiwai apau e pono ai ka noho ohana ana. ma ke ano liilii. Aia a mahuahua ae na dala,. kuai hou aku ana he mau waiwai e ae: iloko o na mahina pokole wale no, e ike auanei kakou me ka hoohewahewa ole, e komo ana na manao hoomaikai iloko o na Hawaii no kela hana.
Ina ua pohihihi kekahi poe i keia ano kalapu, ua hiki no ia makou ke hoomalamalama aku, ma ke kipa ana mai ma keia keena. a i ole. ma ke kakau okoa ana mai. no na hoakaka e hoopauia ae ai na pohihihi.
KA AHAHUI O NA POOLA
Ke kakoo loa nei makou i ka manao o Mr. J. A. McGuire. no ka hoohuihui ana ae i na poola oiwi o ka aina. a i hookahi iloko o kekahi ahahui, mamuli o ka hoala hou ana. a hooponopono hou i ka Ahahui o na Poola. Ka ahahui i aneane loa e nalohia aku kona ikeia ana. ma ke ano he ahahui.
O ke kumu e hoaa nei kekahi poe kanaka Hawaii poola i na hana ma na uwapo. no ka nele mai i na alakai kupono a hoopono. na lakou e huli i na hana. ina e kukulu hou ia ae ana. me na loina alakai hooponopono hou. he manaoio ko makou. e hoea mai ana i ka manawa. a ka hana e imi mai ai i ke kanaka. aole hoi o ke kanaka ke hele aku e huli i hana.
No heaha mai ka hoohana nui ia ana o na Kepani ma na uawapo? Aia he hemahema nui, ma ke ano o ka hoohanaia ana o na kanaka. e pono ai e lawe koke ia ae na alahele apau e hoopakeleia ai na poola oiwi, mamua ae oka noho mana ana o na Kepani ma na hana o na uwapo o kakou.
Nuhou
Kuwaho
ROMA, Iune 22.---Aole e hoao ana o Caproni @ kanaka Italia haua mokulele e lele me ka Moana Akelanika i keia makahiki. aka nae e lele ana mai Irelani aku a i Nupaunalana i keia makahiki ae.
WAKINEKONA, Iune 25.---I’a kaa ka lanakila i ka pie ku-e i ka hookoia o ke kauawai e hookapu ana i ka waiona no ka manawa kaua, maloko o ka ahaolelo lahui ma nehinei, i ka manawa a ke komite hookolokolo o ka hale, i hooholo ni, e kapae ae i kekahi manao maloko o ke kanawai, e hookapu ana i ka malamaia o ka waiona maloko o ka home.
PARIA, Iune 25--- Ma nahindi i hookahua hou ai o Lukauela Casale, he kanaka lele moku Palani, i moolelo hou no ke ao nei. o ke kiekie loa o kana lele ana, ma kahi o 31,186 kapuai. Oia no ka mea kiekie loa i ikeia ma kana lele ana mamua aku, ma kahi o ke 31,000 kapuai.
TOKIO, Iune 25---Ua hoikeia mai kekahi hana hu-e i na Kepani mai Singapore mai, e hoike ana no ka pepehiia ana he elua mau Kepai a make e ua Pake hoohaunaele. Ma ka oleloia, ua ala ae na Kepani, a kupale no ka pono o na Kepani, pale hoi na Pelekane, i ka pono o na makaainana Pelekane.
EL PASO, Iune 25---Ma kahi kokoke Villa Ahumada, ma ka Poaono nei i halwai ai ua pualikoa o Villa me ka haulehia i na pualikoa federla ma kekahi hoouka kaua ana. O keia ka mua loa o ka hoouka hou ia ana o ke kaua mawaena o ka poe kipi ame ka poe ma ka aoao o ke aupuni kumukauawai, mahope iho o ka haalele ana mai o Villa i ka apana o Juarez, he 10 la ae nei i hala.
VALLEJO, Iune 25---O ka mokukaua Peuikelevenia, kekahi o na mokukaua uui hookahi o Amerika, o ka moku lawe hae aku ana ia o ke aumoku kaua hou a ke upuia aku nei koua hoea ana mai, ma ka moana Pakipika, iloko ae nei, o ka mahina o Sepatemaba.
WAKINEKONA, Iune 24---Mahope iho o ka hoohala ia aua he mau pule, o ka hooponopono hou aua i na papa hoike kaua, ua hoopuka ae ke keena kaua ma nehinei he hoike hou no ka huina nui o na koa i make iloko o ke kaua. I kulike ai me ia loike o ka nui o na make he 289.016.
LADANA, Iune 25---He ekolu o na mokukaua Kelemauia i hoaoia ae ai e hoopiholo e na luina, i hooiliia iuka o ka aina e na mokukolo Pelekane, aia he manaolana no ka hoopalele ana ae ia lakou, ke hoi mai ka malie. He mau makuluu me na mokukaua e ae kekahi a na Kelemania i hoao ai e hoopiholo, ua koloia aku no nae ahiki i kahi papa’u, me ka lana o na mauao o na Pelekane e hiki ana no ke hoolana hou ia.
LADANA, Iune 25---Ua hoike ae na hauaka kakau nupepa, no ka hiki ole ke hilinai aku ia Kelemania, no kona hooko i na kumu aelike maluhia apau, ina nei no ke kakauinoa ia o ke kuikahi, me ke kuhikuhi ana aku i na kahua o ko lakou manaoio ole ana ia Kelemania, o ia no ka hono ana e hoopiholo i na mokukaua.
BERLIN, Iune 25.---Mamuli o ka nui pololi, me ka hiki ole ke kuai aku i na meaai, i kau a mea o ka pipii loa, i komo okoa ae ai na kanaka Kelemania maloko o na halekuai lehulehu, a hao i na mea apau e loaa aku ana ia lakou. Ua ala mai na makai ame na pualikoa e kiuai i kela hana, a ua kiia aku he mau poka, me ka nui o ka poe i hoehaia.
PARISA, Iune 25.---Belegiuma ka mua loa o ka lahui o na aupuni hui i hoopoinoia e Kelemania i ka wa i hookuuia mai ai kona mau ilio kaua, iloko o ka 1914, o ia ka mea e haawi mua ia aku ana, no ke koi ana i kona kuleana ia Kelemania.
KULANAKAUHALE O MEKIKO,
Iune 23.---Mamuli o na lono i loaa mai no ka nui o na Pake e hoea mai nei iloko o Mekiko, me ke ola kino maikai ole, ame ka nele i ke dala, ua oleloia ae e hookomoia aku ana iloko o ka ahaolelo lahui, he hila e papa ana i ka hookomo hou ia mai o na Pake.
LADANA, Iune 23.---Ua lilo ka haunaele i ala ae iwaena o na koa, ma ke kahua hoomoana Sutton, i mea e kohoia ai kekahi komisina maluhia. O ke kumu i ala mai ai kela pilikia, o ia no ka haawi ole ana o na koa o ke aloha ma ka hoailona, i ko lakou mau aliikoa. He 44 koa i paa ae i ka hopuia, a he 1800 i hoounaia aku no kekahi mau kahua hoomoana. O ke kumu kuhalahala nui o na koa, o ia no ko lakou manao, e hoouna hou ia ana lakou i Palani.
Nuhou
Kuloko
E malamaia ana he mau hana hoomanao no ka Pokiulai, maloko o ka pa’lii ma keia Poalima ae, a o Kiaaina McCarthy ka mea iaia ka haiolelo o ka la.
Mahope iho o ka hoomaha ana no kekahi mau Poalima lehulehu ae nei i hala, ua manaoia, e malama hou aku i ka paina awakea o ke Kalapu Makaainana Hawaii ma keia Poalima.
E holo aku ana na lala o ka Hui Lunalilo me ka hui o na Pukiki no Maui, ma ke ano he mau malihini na ka hui o Maui. Ma ka Poaha o keia pule ae, me ka hoohala ana i ka Pokiuli ma ka Moku o Kama.
Ua hookaawale ae o Kiaaina McCarthy i ka huina o $25,000, no ka hana ana aku i na alanui, no na aina hookuonoono, i hooliloia i mau wahi noho, o ia na apana i hookaawaleia i ka makahiki 1917.
Oiai kekahi koa o Leilehua e kau ana malua o kona kaa mokokaikala. ma ke Sabati aku nei i hala, a ma kekahi kumu i maopopo ole, ua hihia ae la kona wawae me ke kaulahao, a kiolaia mailuna aku o ke kaa, me ka nui o ka eha i loaa iaia.
Ma kahi o ka umi-kumamalima eka i kanuia i ka ohelo ma Wahiawa ae nei, e kekahi poe Kepani, a ua manaoia e kukulu aku i kekahi halehana, no ka hana ana i ka ohelo, e lilo ai i mea kokua mai i na hemahema i ikeia i keia manawa ma kekahi mau wahi.
He 57 ka nui o na haumana o ke kula a’o kumu i haawiia ae ko lakou mau palapala hoomaikai ma ka po nei maloko o ka Hale Memoriala, no ko lakou makaukau i ka oihana kumukula, maloko o na kula o keia Teritore.
Ma keia Poalua ae, ka la I o Iulai, e lawe ae ai na luna oihana hou o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, i ko lakou mau kulana oihana pakahi a ke upuia aku nei e nui ana na hoololiloli maloko o kekahi mau keena oihana.
Mamuli o ka Hookohuia ana aku o Mr. T.H. Gibson, ke kumupoo o ke Kula Liliuokalani i hope no ka lunakula nui o ka papa hoonaauao, ua hoopihaia ae kona makalua e J.A. Wilson, i noho kumukula mamua no Lahainaluna, e hoomaka ana kona noho kumukula ana aku, ma ka manawa e komo hou ai na kula iloko ae nai o ka mahina o Sepatemaba.
Ma ka huakai a na mokulele no Hilo, Hawaii, no ke komo pu ana aku iloko o na hana hoomanao Pokiulai ae nei, ua oleloia ae, aole e lele ana kela maumokulele ma na Kona, aka ma Hamakua aku a hoea i Hilo, a no kekahi manawa okoa aku, e loaa ae e ko na Kona poe, he manawa maikai e ike ai i na mokulele.
O na hoopii kanawai i hookomoia aku iloko o ka aha kaapuni, e ku-e ana ia Kalauokalani, a e kauoha ana, e hoopuka mai ka aha i ke kauoha, no ka hoopukaia he palapala hooia no ke kohoia ana o Kumalae ame Pacheco i mau hoa no ka papa lunakiai, aole i hoea mai i ka hopena, aka ua ili aku la na ka aha kiekie ka hooholo ana mai i ka ninau kupono ole o Senatoa Pacheco ame ka Lunamakaainana Kumalae i hoa no ka papa.
NA MARE
Bert A. De Bosesse ia Emma P. Poka, Iune 17.
Haena Mookini ia Viola Mekeague, Iune 21.
Joe Lawrence ia Daisy Michell, Iune 22.
Wm. F. Brown ia Catherine Kaai, Iune 22.
Jos. K. Ne ia Maria Ahuna, Iune 23.
NA HANAU.
John Waihoikala, ma ka helu 1313 Alanui Miller, Iune 17.
Hattie Koahou, ma ka helu 1424 Alanui Luso, Iune 18.
John Waipau, ma ke Alanui Kula, Iune 20.
David Maa, helu 1914 Alanui Dement, Iune 21.
Kaluha Mauewa, ma ka Home Lunalilo, Iune 21.
Helepololei, ma Waialae, Iune 21.
Mrs. Lucy Keaweiwi, ma ke Alanui Moiwahine, Iune 21.
Chas. Kupahu, ma Manoa, Iune 21.
Kahaleieie, ma ka Home Lunalilio, Iune 22.
Peter Naihe, 48 Alanui Prospect, Iune 24.
Daniel Kalaluhi, Alanui Cooke, Iune 24.
KUU KANE ALOHA UA HALA.
Mr. Lunahooponopono o ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii, Ka Nupepa Kuokoa: Aloha kaua:---Ina e loaa ia’u ke aloha ia, no’u hoi kau wahi keena kaawale iloko o na rumi kinikini o koupapa oneki keokeo. Elike me ka hau o Heremoua, ka mea i hookaheia iho mana umiumi pahee o Aarona. No ka mea he punawai hoola ka waha o ke kanaka pono, elike hoi ka momona o kana olelo me ka waiu ame ka meli. a o ke aloha hoi a’u e aloha nei aole loa ia e makuhia i na waikahe he nui, a nau hoi ia e aha ‘imama aku i kuu wahi ukana luuluu haawe hoi a ke kaumaha, mai ka la puka ma Ha’eha’e a ke kaohi ana a ka la i ka mole o Lehua. Ha’i iho oe i ka ohana, na makamaka ame na hoaloha o kuu George P. Paunini, ua hala, ua hookoo i ka pili a maua i pili ai i ka ua ame ka makaui. mai na la opio mai a o ka hulualii o na la u’i o ka wa elemakule. Ae, luluu wale.
Ua puni ke taona o Honolulu nei i ka noho wale ia no e maua. ka hoao mua ana o ko maua mau la u’i ma Kikihale no ia, mailaila aku a Kawaiahao, mailaila aku no hoi noho ana iwaho o Moilili, e huli ana no hoi i ola no keia noho kino ana, pau mailaila aku noho ialalo o Puuloa, no ka hana no ke kumu o ko maua hele ana mai kekahi wahi a kekahi wahi. oiai, ma ka hana ka hapanui o kona manawa, no ka mea, he wahi auwaa panan ole e paialewa wale ia ana e na ale o ka moana.
Pau ko maua noho ana ia Puuloa, hoi mai a noho ma Kewalo, kahi hoi a ko maua mau wawae i ku iho ai he honua ilalo a he lani hoi iluna. e pau ai hoi ke paialewa ana o kahi puolo i ke alanui, oiai. ua kuonoono ka Iua o Kuhaimoana, ua kau ke poo i ka uluna o Kaa ona ka malama. Ka home hoi ana i haalele hookahi iho la ia’u e u aku nona. Ae, aloha au i na makaokeahi, aloha wale kuu kane!
Aole hoi o ka loaa ana o keia mau pono a noho iho au me kuu aloha, aka, kau mai la uo ka manao e hele maika’ika’i ia ka lua o Pele, ua ike maopopo i ka nani o ke ahi a ke aliiwahine ma ke alahele me Kona Hema mai Honokua aku a Naalehu, a hoea i Olaa. a hoi hou mai no ma ia alahele a noho iki ma Honokua, no ka hoonauea ana hoi me Hiku, ka u’i nohea o ke kai malino a ehu, Kona kauopua i ka la’i ua malie. Auwe! Papale ke aloha o kuu kane i kuu mau maka. aole paha ia’u wale no. ia kakou no apau loa.
Mailaila mai no hoi, huli hoi no ka la ikiiki welawela o ka taona nei, me kuu aloha pu no. ua ike i ka ale kuloloa a kuapoko a apiipii o Alenuihaha. Ae, haha ke aloha o kuu kane i kuu poli, aole ia e poina, oiai, puanuana ka polihoa ole, aohe mea e mehana ao. Aole hoi o keia hoi ana mai a maua a noho iho, o kuu puni no o ka hele ame kuu aloha, o ka hele iho la no ia a noho ia Waiauae, aole i li’uli’u ia noho ana iho a maua, kau mai la i na maka o kuu aloha, ka u’i o na kaikauhine la o Aiwohikupua i na aina kailila.
A noho au me kuu aloha i Kapaa i kahi ana i kau nui ai, e hoomakamaka ana hoi me Waipouli, ae kupouli ke aloha o kuu kane i kuu houpo e hoohaiki ana hoi i kuu puuwai. Pehea @ e hiki ai ke alo ae, ua pili aloha wale ia no ka hoi na wahi apau o ka aina. E makaikai ana i ka waiulailiahi o Waimea ame ka Waikea o Makaweli, e heleana hoi i ke Kula o Kaunulewa i ke Kukuilaunui o Kona, i ka waili’ula hoi o Mana i ke onekani o Nohili, ua lei au ame kuu aloha i ke kolokolo ame ke kaunoa, ia laau kumuole a ke aloha i noho ai, a lei pu no hoi i ka pahapaha lei o Polihale. Ae, he poli a he hale au na kuu aloha a he mea nui hoi nana, ua puanuanu no nae ka hale ua hala ka uhane.
Ua nele au i ka makua o na la hope o keia nee ana aku, a’u e naua aku nei me ke pouliuli nui. e papale iho nei i ko’u mau maka. Oiai ua nakanaka na kukula o ka hale, ua kau kapakahi ka mahina, ua kikookoo ka hoe ana o ka waa. aole paa pono ka uli ana o ka hoe, ua lu’alu’a na la a hapauea, ua haup’up’u ke aho a ka lawaia paoa, a’u e uwe ae nei, aloha au, aloha a’u mau lei i ka nele i ka makua.
Hanauia kuu kane aloha George P. Paunini ma Puueo, Hilo, Hawaii, mai ka puhaka mai o kona luau’i makuahine Mary (w) ame Puanini (k) i ka 1869, a ua piha hoi iaia na makahiki he 50 o kona hanu ana i na ea oluolu o keia ao i piha i na inea. a ua mare ia hoi maua i na la opio o kuu aloha e Manuel E. Silva ma ko maua wahi noho ma Kewalo nei. a ua piha hoi ia maua na makahiki o ka noho pu ana i ke 30 iloko o na inea he nui o ka hele a ka ai ame ka i’a i kekahi manawa, ahiki i kona wa i noho ai iloko o na oihana aupuni mai ka aoao Republika a ka aoao Demokarata, me kona hakuhana aloha John H. Wilson. a na ka hana i kono ia maua e hoea no Paia. Maui, a o Maui no hoi apuni, a iloko o ka nui o na makahiki o ko maua noho ana ua nohoia iloko o ke aloha me ke kaawale ole o ke kane ame ka wahine, a na ka make wale iho la no i hookaawale iloko o ko maua noho aloha ana o ke kane ame ka wahine, ua hooneleia maij maua ia mea maikai he keiki, aka, he mau keiki hanai aloha ka maua i hoopaaia imua o na lani kiekie loa, oia o Rose Malihini Paunini ame Harry Kamekona Waiau, Helen Helelani Kamaka. He mau milimili keia na kuu aloha, he lei na’u na ka wahine.
HAINA NANE BAIBALA
Mr. Lunahooponopono @ Kilohana a ka Lahui. Solomon Hanohano. Aloha oe:---Ma ke Kilohana o ka la 20 aku la i hala ike iho ai au he ninau Baibala na ke Kula Sabati o Kokoiki. N. Kohala, na kekahi lala o ia Kula Sabati o ka Hoomana o Iesu Kristo o ka Poe Hoano o na La Hope Nei. nona ka manao @ penei.
Ke hana mau nei no anei o Iehova ke Akua.
Ua ike pu i ho la no hoi au i ka haina a ka mea nana ka ninau e olelo ana oia aole hana a ke Akua, he haina maikai no ka ka mea nana ka ninau i hoike ae ai, aka nae, ua ano huikau nae ka ninau me ka haina ke hoomaopopo iho oiai o ka manao nui o ka ninau, e pili ana no ia no Iehova ke Akua, ina paha ke hana mau nei oia, eia’ nae hoi o ka haina a ka mea nana ka ninau aohe hana o ke Akua. a ma keia haina i ano huikau ai ke nana iho.
Ua piha ka Palapala Hemolele i na mea e pili ana i ko ke Akua mau mea apau i piha ai kona (Akua) hana ana i ua mea apau. Kin. 1:2-3 a pela wale aku. a pela pu hoi me Iehova. ua hana no. Isaia 44:25. A no ko’u makemake ole e olelo ia ae he hoopunipuni o Iesu Kristo. Nolaila ke kakoo nei au ma ka Iesu Kristo olelo e olelo nei ma Ioane 5:17 penei:
P.17. Olelo mai la o Iesu ia lakou. ke hana mau nei Ko’u Makua. a ke hana nei no hoi au (Iesu).
Ke manao nei ka mea nana keia makapeni o ka haina kupono no ka ninau o ke Kula Sabati o Kokoiki. N. Kohala. he hana mau no o Iehova ke Akua. o ia ka mea oi loa aku o ka hana mamua o ka kekahi kanaka e ae e ola nei. a i ole, i ola mua paha mamua aku nei. a i ole, o kekahi kanaka e ae paha e loaa hou mai ana nihope aku.
Me keia mau wahi mea liilii ke manao nei au ua pono like iho la kakou me ka mahalo.
Owau iho no.
C.K. KEALOHA.
Waikiki-kai, Oahu.
NA LEKA KII OLE IA MAI AHIKI I
IUNE 7, 1919.
Aiona, George Keawe, Miss Rebecca (2)
Apo, Mrs. Alice Kekahuna, Daniel
Akamu, Wm P Keuma, Mas. Henry
Apio, Mrs. Mary Kealanui, J. Keawe
Ohira, Mrs. Mary Kiaha, Mrs. Ma@ea
Opunui, Mrs.William Kipi, John M.
Kaai, Isaac (2) Simeona, Ikeole
Kaeha, Miss Mary-an Kikala, Mrs. Rose
Kaa, Peter Kaahine, Mr. & Mrs. Solomon
Kaeo, Samuel K. Kamoani, Lutara W.
Kaiwi, Joe Lono, Mr. & Mrs. J
Kainuku, Jr. J.K. Mahoe, Ben
Kauhane, Mr.&Mrs Maele, Martha Miss.
Noah H. Manuwa, Henry
Kauhane, Noah N. Malulani, H.P.K
Kalehua, Mrs. Nakai Mahoe, Miss H.P.
Kanika, Mrs. Aukai Nahine, Mrs. Kimo
(2) Paele, Mrs. Kalei
Kanaina, Mrs. Luey Piko, James
Kanewanui, Miss Pikao, Waiuli
Mary Puuku, Mrs. Lizzie T.
Kauekoa, Mr.& Pa, J (2)
Mrs. John H. (2) Punee, Kanakoa
Kanoa, Henry Paiaina, Mike
NA LEKA KII OLE IA MAI AHIKI I
IUNE 14, 1919
Aina, Mrs. A Kapepee, Mrs. Hattie
Aimohi, Miss Kau Keawe, Miss Rebecca
Iaukea, Mrs. Niau Kukulualani, John
Kaola, Miss Adeline Kaiaa, Miss Louisa
Kanai, Willie Makia, Kelekahi
Kauka, Mrs. Annie Naakielua
Kahakuma, Mrs. R Namoolau, Wm.
Kahaolopua, Wm. Pokipala, Miss Rose
Kalawaia, Jack Paiaiua, Mike
Kamaki, John
Kamoile, David K.
Kanika, Aukai
MINEOLA. Nu loka. Iune 25.---Maanei nei i nehinei i make ai ka Lakanela Shelly M. Watson o Texas ame ke kanaka maiknika i ka manawa i haole mai ai ko laua mokulele mai ke kiekie mai o 2000 kapuai.
He wahine no kana mamua i kona mau la leu ole. a loaa iaia he keikikane. George Paunini. He nui na hoaloha o kuu kane. ua noho hoaloha wale ia no na poe apau o Kakaako apuni, i ka hoea ana mai o kona mau la hope,he nui ke aloha ame ka ehaeha.
He oiaio he hapaha i hala o ka hora 12 a.m. o ka Poakolu nei i hookuu mai ai oia i kona aho hope loa a ke aloha i noho ai . a mokuhia iho la ke kaula gula maemae o ka berita o ka mare mawaena o ka wahine ame ke kane: a ma kahi o Manuel E. Silva i hoomaemaeia ai kona’ kino malalo o na hooponopono ana a ka Ahahui Lunalilo. no ka hoi ana aku i kahi mau o na mea apau, a pela hoi me ka’u mau hoomaikai. e pepahi aku nei maluna o ka poe apau i ala pu me a’u no ka po hope loa me kuu mea aloha he kane. a pela hoi me na makana pua no ka’u mau hoomaikai.
Nolaila ua make kuu aloha ma ka la 7 o Mej. a ma ka hor 3 p.m. o ke ahiahi Poaha. Mei 8. i ka’i aku ai oia no kona huaka’i hope loa. no ka pa ilina o Kawaiahao. ma ka pule hoomaikai a Edward Boyd o ka Ahahui Lunalilo a’u e pule nei, na ke Akua e hooholomua i ke oukou ahahui. Elike me ka oukou i hana mai ai no’o. a pela hoi me ka poe apau i komo pu ma ka huakai hoolewa o kuu mea aloha he kane, no ka mea ua ko iho la ka olelo a ka Buke Nui, e hoi ka lepo i ka lepo a o ka uhane i ka mea Nana i hana.
Owau iho no me ka luuluu.
MRS. JULIA MANENA PAUNINI.