Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 24, 13 June 1919 — HOOMANO NA HAWAII I KA LA O KAMEHAMEHA Huliamahi na Ahahui Hawaii me ka Lehulehu Apau no na Hoomanao o ko Lakou Moi IKEIA KEKAHI MAU HANA O KE AU O KA NA'I AUPUNI Ku i ka Nani ke Ka'ihuakai o na Ahahui ma ka Poakolu Nei me ka po Poalua [ARTICLE]

HOOMANO NA HAWAII I KA LA O KAMEHAMEHA

Huliamahi na Ahahui Hawaii me ka Lehulehu Apau no na Hoomanao o ko Lakou Moi

IKEIA KEKAHI MAU HANA O KE AU O KA NA'I AUPUNI

Ku i ka Nani ke Ka'ihuakai o na Ahahui ma ka Poakolu Nei me ka po Poalua

i) k-i 'ihuakn 'i no ka hot>manao ,- i j>ih:i ana ona makahiki he ba,,.r; . k.'i niako ana oka Na'i Aupuni K.iH" mmii'lih I, ma ka Poakolu aku la i :«!a. * kikni': in o na ka'ihuaka'i nani ; 4 k:iki 1 a l"a. i ikeia ina ka moolelo : ,;i M.ia ka'ilmnka'i i malamaia ma- ' koia kulanakauhale. \ !!■ he nui oka 'huaka'i, elike -,:hi mau ka'ihuaka'i e ae i niamHinua aku nei, hc palanaiki ko.a. eia nae, ilako o ia pala;a k:. ua anieia aku na manao mahalo i, • :n-a ipau, oiai he huaka 'i ia o na ;i.v.va;i naie no, a o na mahele like ole r, r.a huaka'i, ua pili ia ia Hano, aole hoi elike ine na mi'h'.-iKii'i e ae, ke komo like o na hiiT> apau. !'a hoonnka ke ka'i ana mai o ka l j:<kn'i niailalo mai o Aala Paka, mak:ī hapa'.na o ka hora eiwa o ke kakah aka. aka nae, oiai ka lehulehu o ka ].(>' mak:'ikai e kuku ana ma kela ame k»'>a anao o ke alanui Moi, aia 'hoi he h'>nhn ana no na leo mai kela ame ikeia' wahi mni. no ke ka'i mai oka huaka'i, I

ikoi.l aku la ka pulelo mai o na pa-u , oka holo pa-u ika makani, me ko I kuupin ana i fc& Kolo "lakou mau I ];n, r hoikeike ana i 'ko lakou liulana hi?hie. | 0 keia kokahi o na mahele ano uui iloko o na ka'ihuaka'i aku nei o na makahiki i haln, akahi no nae a hana ; liou ia. Ma kf poo o ka poe holo pa-u ka j Meia .loseph .1. Fern me kona mau hoa| hololio elua. s»e ko laua mau pa-u, o lia waihooluu hookahi, a mahope >a'ku hoi, j>an holo pa-u, me ko lakou •mau wnihooluu like ole, me ke-ku i ka nani k<> nnna aku. l'a hookun niua ia mai lia poe holo j 1 -1 u ī hiki ai ke ikeia aku 'ka nani na pa u, a i ka hoea ana i ke kii ō Kamehameha. ua huli hoi hou lakou :->pc ,h ka 'i mai mahope loa o ka huaO ira ahahui Hawaii i komo iloko o k? ka'ihuaka'i ana, o ia no 'ka Ahahui Kaimhameha, me na ahuula, ka Ahahui KHah'imanu, me ko lakou mau lole ele<i-\ me nn loi melemele, na Pu*kaua, na KiV:kmia lii o Hawaii; ka Ahahui Kala:i.s. Ahahui ,Oiwi ona Kane ame n:- vr:ihin»\ na Ahahui Poola Kane ame \V;iiiin«*, a o na keiki Hawaii aku >>i'>V..> ,» na kula aupuni,; me ke komo p» īi' < k'il,i mau hana ilo'ko o ka huaka'i. o ia ka Bana Hawaii, -ka Bana <• Kh™ Lui. ame ka Bana o na 'keiki 0j "\Vaia. I K* Nv? Ana o ka Huaka'i ] T"a ka '; mni ka huaka'i ma ke ala-1 nui Moi. m.ilalo o ke alakai ana a ka ilamuku o ka la Kapena Robert Waipa T'arker, me na niakai kaulio ma ke poo loa o ka huaka'i, a ke nana aku i na maheie iikf ole o ka huaka'i, me na kahiko like ole, he keu aku o 'ka nani, :up ka hiehie. l'a ka'i pololei ka huaka'i a hoea : ke kii o Kamehameha, ua waiho aku -.♦•la ame keia he pua a he lei malalo •ke kii. alaila ka'i pololei a'ku la tio- . >ko o ka pa'lii, ma na wahi i hookaawaleia no kela ame keia ahahui, • • ka hoolohe ana i na haua himeni, na haiolelo o ke la. 0 ka Rev. Akaiko Akana ame An--'■w I. Bright, na mea na laua i hai- •. e pili ana i na hana hoomauao • la, ia Rev. Akaiko Akana ka ■■iioKMo ma ka olelo Beritania, a ia Mr. hoi ma ka olelo Hawaii. <> kekahi o na hana ano nui i lawema ke kahua o "ka pa'lii, o ia no haawi makana ana mai o -ka Meia • '><-ph ,ī. Fern he papa keleawe, i ku- • ia me kekahi mau olelo, ma ke ano ' makana i ka Baua Hawaii, no ka '. na ana o na makahiki he kanalima o i n ku ana o keia bana -kaulana. 1 <va pau ana o kela mau hana maloif» o ka pa'lii, ua huli hoi 'kekahi poe ko lalou mau home, a o "kekahi poe 3 holo nowaho o ke kahua o na hana •īkeike fea, no ka hoohala ana i ke 1 »«'na aku o ka la, no kn nnna nna i *ka I*" 3 ame ua lip.

Ke Ka'iiuaka'i o ka Po 0 'ke 'ka 'Lhuaka 'i aku o ka po Poalua 'kekahi o na ka'ihuwkn'i hiehie, he ka'ihuaka'i ia me na kukui, me ke komo pu ana mai o kekahi mau lahui, e laa na Kepani, na Pake ame na ICorea, mnluua hoi o kekalū mau 'kaa nunui, na hiona i hoi'keikeia n.ai no kekahi mahele o na hana o ko Kamehameha ola ana. Ua hele oloko o ka pa'hi a hookeke i na 'kanaka, o ka nui Uio no hoi o kela kahua, ua hele na wahi apa\i, a piha ī na "kanaka. 1 ke 'komo ana o ka huaka 'i īloko o ka na'lii, o ka manawa ia i akoaikoa mai ai* m kanaka apau, no ka -maka'ika'i ana i na hana tabalo, mai na anuu mai o ke kapikala ahiki i ka pu-ka-pa ka hele a piha me ka paa pu o na aoao a elua o ke kahua akea. Na Hoikeike Tabalo O ke tabalo mua loa i hoikeikeia mai, ma ka ]fepahele elua o ka halealn, o ia no ka hanauia ana o Kainehameha, p»e kekahi mau hoikeike tabalo e ae mahope aku, no ka huuaia ana o Kamehameha, i ole ai e make, mamuli o ka manao liii- , Mawaena o na hoikeike tabalo, he mau himeni mai na hāumana 'kula mai, pela no hoi na hula Hawaii, malun» o lea papahele, i hanaia ma na anuu o ke alapii. Ua heleya na hora o ke aumoe. pau na hana nii kela po, me ka piha o na mea apau me na manao hauoli, no >ka lakou»mau mea i ike ai. ! Pehea ka namu haole ana o keia niau huaolelo Hawaii: "Kaua i ka hee holua, i ike oe i ka owaowala luaA Penei no hoi la: "Kaua i he squid ho hole, I al you i tl»c huekhuek. — Kamaiopiii.