Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 22, 30 May 1919 — HE LAAU E OLA AI NA REPUBALIKA POOPEHU. [ARTICLE]

HE LAAU E OLA AI NA REPUBALIKA POOPEHU.

Lunaliooponopono o ke Kuokoa Puka La; Aloha kaoa:—E ae v»ai ia'u e haha aku i ka puuwai o kuu mau hoa Repubalika i pehu ae nei na poo no ko lakou puka oJe ana ma leeia kau wae moho i hala iho la, a pela no hoi na luna hooikaika o na inoho i haule. I keia mau la, ke loheia nei na manao o kekahi poe o lakou e lele ana e kakoo i l kekahi mau moho o ka »oao Demokarata mamuli wale no "o 4 ke ko ole ana 0 ko lakou mau «iakomd'ke. E Mr. Lunahooponopono,'ke makemake nei keia makapeni e ninau aku i ua poe Rcpubalika poopeliu la. Ua hoomaopopo anei lakou i na mea e hoea mai ana ma keia mua iho ke hoomau laI 'kou i na noonoo nonohua? Ina aole, alaila ,e heluhelu iho i keia afhoomaopopo: 1. He eha makahiki me ka hapa ka manawa o na luna aupuni e kohoia oku ana a lanakila ma ka la 3 ae «ei o īune. He loihi loa ia manawa e kakali aku ai, a iua e malama na Repubalika ia mau manao nonohua, huhu a li-lili mamuli o l;o ana, a haule ana paha o ka lakou inau moho i kakoo ai, e lilo ana i kekahi aoao ka noho inaua ana iloko o ia mau niakahiki loihi; eia Oia uinau: Ina ōe he Eepuhalika oiaio, hoihoi no anei kou lunaikehala ke ike aku i ka poe o ka aoao okoa e rula mai ana ia oe? Aole paha. A ina aole, he hookahi no au hana kupono, o ke kakoo 1 na nioho~i lauakila, a kaomi malie iho i na manao nonohua. 2. Ua makomake anei oe e kaa ka lauakila i na Demokarata ma keia niua aku, mai ka ahaolelo- kul&ko a i -ka elele i Wa-kinekona? O keia ka I)soliiona maopopo loa e hoea mai ana ke malama na Eepuhalika i na manao huliu a nouohua no ke ko ole ana o ka makemake o kekahi auna. He mea oiaio he nui kakou na auna iloko o ka puulu liookahi, aka, nae elike me na rula maamau iloko o na aha naauao, o ka olelo hooholo a ka hapanui ua mana ia. Ila hana iho nei kakou a ua Joaa ae nei ka olelo hooliolo; aole auei o ka inea e noho mau mai ai ka maluhia ame ka nohoua hoaloha o ia no ke ku ana a kakoo i -ka hapauui? Eia ka olelo kaulana ke aai nei, a e aai mau ana a hoea loa aku i ka palena o keia ao. O ka hale i niokuahaua iaia iho, aole,ia e mau. A ina lie mea oiaio keia i hiki ole ke alo ia ae, alaila, heaha aku aua ka hopena ma keia mua aku? Eia no: (a) Noho mana na Demokarata ma ke Kulanakauliale a Kalana o Oahu nei no eha makahiki ame hapa. j (b) Hookahua paaia ka mikini kaj laiaina Demokarata, elike me ka mi- | kini naueue ole a Chas. Rose e paa nei; I a o- lilo ana ia i mea paakiki nau e ReI ame a'u Repubalika poopehu ole e wawahi aku ai no na kau e lioea mai ana. | ' (r) O ka hookahua paaia ana o ka ! mikini kalaiaina Demokarata, o ka lilo ana aku ia o.ka mana hooko, ka mana hookolokolo me ka mana kau kanawai ' i]oko o na lijna ona Demokaratn, a auhea oe e Repubalika?. E wawalu wale

aku ana no palia oe niawalio. I keia manawa, o ka inana hooUo anie kn mana liookolokolo, \ia lilo aku i na lima j o na l)emokarata, oiai, ua kaa aku ia J mana iloko o na liina o ka Peresi<lena 1 Bemokarata, a o kahi inana kau kanawai ka i koe niai iloko o 'kakou na Rcpuhalika. Makemake kakou na RepubalTka e lilo aku keia wahi man.-i i koe iloko o ko kakou mau lima? Ina o ia ka makemalee, alaila e poo peliu like kaliou. Huki oe, huki au, a liookalii ko kakou pap'apnu pu ana- he j aa ko ka hale, a paa i ka laau hamoihamo he aa ka maka. (d) 0 ka hookahua pnaia ana o iea | mikini kalaiaina Demokaratn, o ka luu■kupapa'u ia o .lonah Kuhio Kalaniauaole a o Likana Eliwai }ta elele o keia i mua aku. 0 kahi moali i koe nana e paa" nei ia lianohano iloko ou e ke kanaka Hepulmlika a Hawaii, kahi hanohano elele 'lahūi, a hoohemaheina oe e ka Repubalika - a malama i na inanao nonohua, akahi ka hoi ka mea aloha o lvahi hanohano i koe iho ia oe, e ke kanaka Ilawaii. Ua lawe ia kou hae; ua lawe ia kou aupuni; o ka mana ma ka pahu baloka o kahi mana in i koe ! iho ia oe; ina o keia ka manawa nou 1 e haawi aku ai i ka ilipuakea ia iiano hano a ia inana, liaawiia aku a mai kuhi i ka heya ia ha'i. (e) O kekahi o na loina kalaiaina a na Deinokarata, he pepelii i na liann hooholomua o ka aina. K ninau mai anā paha oukou. pehea la i loaa ai ia'u keia mea au e walaau nei? Eia no ia: O ke kahua hana o ka aoao Demokarata makua he "Free Tra«le," a o ka manao o 'keia he "Panailike Laula." 0 ka panailike laula, o ke kahua ia o ka aoao Demokarata, a o ka pilikia nui 1 ikeia ma Amenka i ka hooponopono aupuni a na Demokarata malalo o Peresi<leua Kilivilana. laia i ikeia ai ka pololi o «a ohana Amerika, oiai e komo mai ana na waiwai o na aina e nie •ke dute ole, e hoopilikia ana i na hĀna hooholomua kuloko o ka aina. E ninau mai ana palia oukou ia'u, heaha ka pili o keia i na liana kuloko | o Hawaii nei? Eia no: Aole anei ou kou i ike a hoomaopopo i na hana e hanaia nei i keia manawa no ke umiapuaa ana i na mahiko o Hawaii nei? lua e haawi ana kakou, e na Repuba- . lika i ka mana iloko o na lima o na | Demokārata, mamuli o ke poopehu, he ' mea maopopo loa e hoihoi ia ana na o Hawaii uei malalo o ka papa Puhlie Utility, o ka manao o ia e kah ; aku ka hoopoiiopono ana o na mahiko innlalo o kekahi papa ti ka lehulehu. Aia ihea ka mahiko o ka lehulehu ma Hawaii nei/ Hiki auei i kekah; mea ;'ke kuhikuhi mai ia'u aia īna o, a aia maenei he mahi'ko no ka lehulehu! Healia ke kuleana o ka lehulehu e kuhikuhi aku ai e hana mai oe penei a penei ae i kekahi kanaka e iini waiwai i n.iia nona iho/ O keia no nae ka mea e hoea mai ana ke fcaa aku na mahiko! | malalo o ka papa o ka lehulehu. E ae aua anei ka- pae kakaikalii i hookomo , i ka lakou inau ilala ma ia hana o ka 1 aina e rula ia aku lakou e ka'poe i kuleana ole iloko o ka lakou mau hana ( imi waiwai? Aole. like fto ia me j keia: Xau ka hajia, he mau limahana

kou, oae nJia nnoi o<- e ukti nk» ik. kahi moa i hnna 010 nou 1 A<>;.■. i: uku nna op i ka liinalunwi i imna iMni nou. 0 k« papa o kn lt'hul< )»u d ii.li. lHility) e kan ana malalo miii k.. ! 1( ., ponopono ana i na hana inikialn h"o pOuiaikai o ka aina, a o kaa a«ia i;i mn i hana malalo o kana iunu lioopon .<n.i aua, alaila, e pna ana ka p<n» wai«ai i ka lakou mau ilaln m;ii ka hoohana an.i aku e loaa. ai ka ]iomaikai ia l.ik'.n, oiai, e kaa ana ia mau hoopon.M">ii<» ana nialalo o K"t'kahi papa h<i<ij.i'i.i:t i ko lakou mnu pouo pili kuloko iho. E hoonianao, p na Hawaii, aole i ii :« nalo na olelo kaulana a l'ilipo i <»). :<> ai: "O ko kuikalii panuilikp, o V:i li .<> hui aina no ia." I'a ko ia nmu <•!.■]„ i keia la. Ko uwalo n<«i h«n k.-:; i; :i kaponi: O ka ' 4 Panailik»- l.aula," i i:i--lal/» o ka :i;ihu ''l'nMi.- lilitv,'' .. iua kuj»apa'u ia <• ke kanaka limahana. \olaila, o tia ]?ejii!lialikn |in<i|,eliii: na Lane poouui; na ('ohi'ii nnkup-ui; na Ahia pek:ij>eka anie na īit<-an :iu waepuu, a i niakemake oukoii r nnlm mana ka aoao a oukou i inolia ai i k» oukou ikaika apau, aole a oukoii li.in.i kaulana e ae, o ka h<ii walt> uo a iii.ko <> ka jmulu hookahi. Kn|>ae i na in.inno niania; na īnanao nohohua; na ; >'\:t Jieka, na holoholo olelo; na akiak.; n:. nukupuu ame na nuwuepuu. Mai !;•.«:» t : oukou, eua kakoo o Lane, jm»J."i /<■•> !.<< ko Cohen, Ahia ame I")unran iio !m ii.i ule ann oka oukou mau moho. :i ::o k:„ mea, o kakou no ka i kukuj>a'" •!>.> nei ike kula loa, a no ko ('rahl» k.iika holo no lilo iaia ka hae o ka Imi.-i--kila. He Punean keia makaj>rni, aka ua liala ka un ka mea maka'u; a » ia hui ka o!«»lo a ke kanaka o ke Akua: "Ko liooj)oina nei au i na inea i haln. r. ke kikoo akn uei i na mea omua." \ >l;i - la, ke kikoo nri au i na mi'a oniu:-, no , ka lanakila o na moho o keia :« >.i>>, mni ia Cral»l>e, ka iuoho niein, n.. o ka j>aj>a o nn lunakiai, ke Knkau-»l»>li> Kalauoka?ani ame kuu molio l.oio Kalana A. M. Brdwn. Kou no a mau, »SJ.\fh'o.\ K. \A\VAA.