Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 18, 25 May 1919 — KA WANANA E PILI ANA I KE KAUA WELIWELI MA EUROPA. [ARTICLE]

KA WANANA E PILI ANA I KE KAUA WELIWELI MA EUROPA.

O ka Anekaliko maoli e noho ana oia i kona manawa, he mamo lioi oia na kaula Lukela. E hookohukohii ana oia iaia iho ma ko ke Akua a kukala mai iaia iho he panihakahaka ma kona makalua. E lawe auanei ke keikialii o ka wahahee i kana hoohiki maluna o ka Baibala, a e auanei oia iaia iho ma ke ano he keiki ua ka Mea Kiekie Loa, i hoouna ia mai i ko keia ao e hoopai aku i na poe lawehala a pau. "Elike auanei oia me ka pohaku metela ka paakiki ō kona naau, a o kona mau pualikoa elike auanēi ia me ke one o ke kahakai, a e iawe auanei iakou i ka hoailona o ke Akua me lakou. "No ka manawa loihi e hooko ia ai konā mau manao hoohalua, ma ka hana ana a kona mau kiu i ke karaima puuwai eleele ma na aupuni o ke ao nei, a e lilo auanei oia i mea weliweli ia e ko k'e ao holookoa. E lilo auanei na Kauka ame na kanaka naauao loā i ka hoolimalima malalo ona, a o lakou auanei ka poe nana e hooia aku kana misiona mai ka lani mai. "Ma -ke kaua ana e loaa ai iaia he wa kūpono loa e hooiaio aku ai imua o ke ao holookoa aole nae ma kona kāua ana aku i k& Moi o Palani, aka, ma o kekahi moi e ae o kekahi aupuniailoko o elua pule wale no e paholā ana ke kaua weliweli ma na wahi apau o ka aina. E hulipau ia ana auanei na kariatiano ame J*a poe apau mā keia kaua ana, a pela ka lahūi kanaka o ko naaina mamao mai. E hui auanei na pualikoa apau i kahi hookahi mai na kihi eha mai o ka honua nei. : "A no ka mea, e wehe auanei kaanela i ka ipuka o ka naau o na keiki a kanaka, a i ke kolu o ka pule e ike āuanei lakou ua hoea mai kā Auekaliko,, a oia auanei ka hopena kauwa kuapaa o na mea apau malalo o ka niea lanakila. E ike āuānei lakou i kona mau ano lie lehulehu wale. "E luku hoomainoino auanei oia i na kahnnapule, na, haipule, na wahine, na keiki liilii ame na kanaka makua. Aole loa . e komohia ke aloha iloko o kona naau. Me ka momokuahi auanei ma kona lima e anai ai oia ia lakou, a e olelo ana nae ma ka inoa o Kristo. "Aka , oia e olelo ana ma ka plelo a na karistiano, o kana hana nae he hana na ka mea L piha i ka hoomaau ame ka lokoino_ E kau auanei oia i ka hoailona o ka aekoi hoialona kaua nona, a ke kaulona hewa nei kona maka maluna f> ka aeko, ke»kahi hoi o na aupuni koikoi nana e rula nei ke ao. "O keia aeko hope nae, he karistiano maoli oia, a e make pu auanei oia me kona ano kamliane iloko ona, a e noho mana auaeni oia mahope aku o ke kaua weliweli o ke ao nei. Aole loa auanei e kaniuhu hou na kahunapule ame na haipule o ke Akua no ko lakou komo hou ana i ke kaua a i ka wa mua nae i ike ole ia ma ka moolelo o ke ao nei, e komo pu ana na kahunapule me na makaainana ma keia kaua weliweli a mahope aku olaila e puana mai auanei i)8 karistiano apau i ka poe i make iloko o keia kaua weliweli, ua make lakou'mamuli o ko lakou hoomaau ia no ka pono.

"E kani auanei ka pu ma na aina apau o ke ao nei, e hoike a!Ui ana i ka 'nu maikai i na koa, a e kani ana hoi ka pii nō ka hiki mai o ka hopena o ka Anekaliko ma ke ao nei. I mea e lanākila ai na haipule o ke Akua e holoi loa ia aku na Anekaliko maluna o ka lepo o kā houna, a oia auanei ka wa e alako ia ai na kanaka apāu i oi aku ko lakou nui i ko Roma, i ka wa e hoomaau ia ana na haijsule o ke Akua. O keia ka na aupuni apau e hooikaika ai.

"Ka Moa, ka ī.eopaki ame ka Aeko Keokeo, aole loa lakou e lanakila maluna o ka Anokaliko kc ole a na haipule oiaio o ke Akua iloko o ke ao liei e kokua ia lakou. Aole loa he lahiH kanaka hoomaopopo i ka hopena weliwe'li e hoea mai ana, a o ka lana'kila ana o ka Anekaliko, maluna o la-. kou, ō ka noho mana ana no ia >o ka uhane kaimonio. "A e hoea mai ana Uoko o ke kene-, kuria iwakalua, mahope iho o ke kanana ia ana o ke ao nei, e kn mai ai ka holoholona a hoopai i ko ke ao holookoa. "I'ka'aneane ana i ka eliia tausdni makahiki o ke ku ana o l<a pualikoa nui o ka.Anekaliko, e helu ia ana mawaena o kona mau koa kekahi he poe karistiano, e ala mai auanei lakou a ku-e aku i ka puali o ke Keiki Hipa, a e kokna pu ia mai ana lakōu e ka poe hoomana kii ame na koa hihiu. "E'ula ana ke koko ma na wahi apau, ka lani, ke kai, ka moana, ka lewa, a e kahe ana hoi ma na muliwai o ka aina. •'E paio ana ka aeko eleele me kona ikaika apau i ka moa, a e puehu liilii ona kona mau hulu, aka * hoomau ana no ka mQa i kona paio ana me ka wiwoole me kona mau maiuu, a hiki i kona aneane ana e make, a paa e nae oia malalo 0 ka malu o ka leopaki. "E komo mai ana ka aeko eleele a lawe ae i ka aina o ka moa ma ke ano lima 'uui, aneane e pau kekahi hapa holookoa o kona aina, a o ka wa auanei ia o ka aeko keokeo e komo mai ai a kaiehu ae i na hooponopono aupuni moi ana a ka Anekaliko njai,kekahi pe'a o ka ai'na a kekahi pe'a o ka aina. "Ia wa aiiauei'e haalele iho ai ka aeko eleele i kona hoa paio o ka moa, a e huli auanei oia a paio aku me ka aeko ke\?keo, a e holo auanei. ka moa no ke kokua ana i kona hoa hui. I ka wa e ike ai ka aeko eleele ua poino oia ! e kaua auanei oia me ka wiwoole, a oia ! auanei ka wa a ka aeko eleele e kiko ai i na mainu o ka leopaki, a o ka wa auanei ia o ka nuku o ka moa e komo āi iloko o kona io. "E kahe ana ke koko iloko o na muliwai, a no na,kaukau alii a me na alakai e kanu ia ana lakou' iloko olaila E ku ana ka paila o na 'kino make o na kanaka ma ke kaliiia kaua elike me i ka puu, a e piha ana hoi na kahawai a hiki ole i ka wai 'ke kahe va& ko lakou alahele. ! I 'llOko o keia kaua ana e make ana ra koa wiwoole, a o ka poe e ola mai ana mahope aku o keia kaua ana, e pau ana lakou 3 ka lukuia e ka ma'i ahulau ame ka wi. _E nui ana na manawa a ka Auekaliko e ake ai i ka maluhia aka, o na anela ehiku e hoopuni ana 5 ke Iveiki Hipa a ka Mea Kiekie Loa, e uwao ana lakAu e anai ia aku na Anekoliko apau mai.ka honua aku i loaa ai ka maluhia i ke ao holookoa. E liilii auanei kona mana me' he maiuu ola. lilo auanei ko na kalaunu, e maheleia auanei kona aupuni iloko o na apana he 22, a aole hoi e

loaa hou iaia kekahi mea kaua, a aole hoi kekahi moku, a aole no hoi he papu kaua iloko ona. "Na ka aeko keokeo auanei e uhai mahope o na Anekaliko i koe iloko o kela poepoe honua, a oia auanei ka wa e noho manā ai ka aeko keokeo maluna o lakou apau. E holomua auanei ka wa e noho mana ai ka aeko keokeo maluna o lakou apau. E holomua auanei ka ?un*i iloko o ka maluhia. "Ia wa auanei e noho mana ai ke Keiki Hipa a ka Mea Kiekie Loa, a oia auanei ka \va e hauoli ai na lahui kanaka apau. Pomaikai J<a poe i pakele mai ka poino mai o ia au, e ai auanei lakoū i ka hua maikai o ka noho hooponopono aupuni ana a ka Uhane. Aole nae e loaa ia lakou keia mau mea ke ole lakou e anai aku i na Anekaliko apau ma ka honua." 0 keia ae la ka waiiana a ke kaula Hoahanau lonakana e pili ana i keia kaua weliweli o Europa.> iloko o ka makahiki 1600, he ekolu kenekuna i hala ae nei, a o keia ka hooko ia ana o keia wanana.. O ka hapanui o na rnea apau i vranana ia ma keia wanana, ua hooko ia, ia i keia la, a ke ike maka ia nei e ka lehulehu i ka oiaio oia mau mea. 0 ka hoailona leopaki e pohihihi ana paha ka lehiilehu ia mea, aka, he holoholona ia i ike nui ia ma na panalaau. o Pelekane, a ua hiki no .i ka leliulehu. ke koho iho i ke auo oia aupuni. O ka Aeko Eleele oia 110 ke aupuni o Kelemania ame kona mau hoa hui, a o ka hoailona o ka moā na kamaaaina i ka lehul'ehu oia ivo ke aupuni o Pālani, a o ka Aeko Keokeo, aole ia ha ninau pohihihi i ka lehulehu i keia la.'[lnuhi ia māi ka Deseret Evening News, Dekemaba 24, 1914. Ke kau leo aku nei '■'Ke OJa o Hawaii' 7 i kona poe heluhelu, he mau mea maikai keiā na kakou e pulama ai liko o kela wa kaua o ka aina, i hiki ai ia kakou ke kaatia iho i na mea apau i wnana ia ma keia wanana, ma o ka hoea mai ana o ka hoperta o leela kaua weliweli e noho matia ai*ka pono o ka eiianelio maluna o ke ai holookoa, a e alakai ia hoi na lahui kanaka apau e ka mana ,o ke Keiki Hipa. He nu maikai keia no na haipule o ke Akua Ofa. E lawe i " Ke Ola o Hawaii" nan, i ike mau oe i na wanana kupaianaha o keia ano i loaa ole i kekahi mau nupepa, o kakou nei. KE OLA O HAWATr.