Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 19, 9 Mei 1919 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Mr. Lunahoponopono:--E oluolu hoi @ a@ mai i keia wahi manao pane laula i ko Maui poe heluhelu Kuokoa no ka @ kou mau leka e ui pinepine mai nei @ 'u no Aiken me kona kupono a kupono ole paha i Lunakiai no ke Kalana o Maui.
He 20 a oi makahiki ko'u kamaaina ana ia Aiken, a iloko o ia manawa loihi, ua ike au iaia ma na ano hana like ole, @ ai ka hanalima a na oihana kulana kiekie, a ma keia mau kulana apau ana i lawelawe ai, aole loa au i ike i kekahi mea hoopoino wale aku ia ha'i. He kaulike a he oluolu oia ma na hana apau. Pinepine ko maua kuka ana no na ninau pili i na hana alanui me na hana ou iloko o ke Kalana o Maui, mamuli on a i loaa ai ia'u kekahi mau kumuhana maikai i hoohanaia e a'u i ko'u mau kau i ka ahaolelo mai ka 1905 a 1907. Pela mau mai no mahope mai nei ahiki no i keia wa.
Mamua aku o ka 1915 ahiki mai nei no i keia mau la, pinepine ko'u lohe i na ahewa kuhihewa a kekahi poe no na hana pili aina aupuni ma Maui me Molokai. Ua hooili hewa lakou maluna o W. O. Aikeu ka i wehe ole ia ai kekahi mau aina aupuni a pela wale aku. Ke olelo nei au, aole loa no Aiken ke kama i wehe ole ia ai na aina aupuni. He mau palapala a he mau hoike kana e waiho nei ma keia keena aina o ke aupuni, a'u e noho hana nei, a maloko o keia mau palapala, he mau manao kakoo ikaika loa ko Aiken no ka weheia o na aina a ko Maui poe i noi ai. O ka pilikia-eia no i Honolulu nei-a i ke keena aina nei no.
Aka i keia mau la, ke liuliu mai nei na hoomaopopo hoomakauau no ka wehe ana i na aina aupuni ma Hawaii, Mani, Oahu nei no hoi, me Kauai, ma keia mua koke iho. I hakalia i ka haawina dala no na ana aina e hiki ai ia mau aina ke mahelehelaia makaukau no ka poe noi aina hookuonoono, malalo o na hooponopono ana a ke Komisina Aina hou.
Ia'u i noho hana iho nei ma keia kena ahiki mai i keia wa, ua ike nui au i na mea i hanaia e Aiken no ka pono @ ka poe lihuna, na Hawaii iliuune e nonoho mai nei ma na wahi like ole, maluna o na aina aupuni. Mamuli o @one aloha ia poe oiwi oiaio, ua ae wale oku oia ia lakou e noho ke'ake'a ole ia maluna o na aina a lakou e noho mai @ a ke mahi mai nei lakou a lawe ae no a ai, me ka hana ole ia aku o @kahi mea hookaumaha a hoopilikia @le hoi.
A ka poe loaa, ka põe waiwai, ka aiken i koi aku e uku i ke aupuni no ko lakou hoohana i na aina o ke aupuni, aka, o ka poe ilihune, aole oia i @okaumaha wale aku, a ke noho mai @ he poe lehulehu me ka ke'ake'a ole ia, ma Honuania, Kaupo, Kipahulu, Hana, Nahiku, Wailua, Keanae, Honomama, Kula, Waiehu, Waihee, Kahakuloa, Waanapali, me Molokai, mai WAilau a Maunakakai.
Pinepine ka põe kuonoono o Maui me @a lahui e no hoi i hoopii i ke keena aina nei no ko Aiken nana wale no i a pono o ka poe ilihune, na Hawaii ili@ane e noho ana maluna o na aina aupuni me ka uku hoolimalima ole, aka mamuli o kana mau kakoo ikaika me na hoakaka ku i ke aloha, pela i aponoia ai kana mau hooponopono ana, a mau no hoi ia poe e noho mai la ma na wahi like ole a'u i hoike ae la.
Nolaila, e o'u mau makamaka o kuu aina aloha, na Hono-a-piilani aole au e koi wale aku ana ia oukou e koho, oiai he lunaikehala ko kela me keia; aka, ke manao nei au, he mea pono no'u, e hoakaka i ka oiaio i ka poe i aloalo like me a'u i na ehaeha o ke lakaiaina i na la i hala aku. Mai puni wale i na manao hailiili hailuku wale. He hoaloha oaio o W. O. iAken no ke kanaka iliune.*
No'u iho, nona ko'u baloka, in a i Maui ko'u koho ana i keia kau.
Nolaila, aole paha au e hewa ke nonoi aku i o'u poe makamaka e koho ia W. O. Aiken, oia kekahi moho lunakiai no keia kau koho waemoho.
Me ka mahalo ia oe e Mr. Lunahooponopono. Kauwa mau,
W. J. COELIIO.
Mei 6, 1916.
NUI NA BILA E WAIHO MAI NEI ME KE KIAAINA.
He kakini bila kanawai e waiho mai nei iloko o na lima o ke kiaaina me ke kakauinoa a vito ole ia, a o na hoaoha o ia mau bila ame ka poe ku-e aole e nele ana ka hoopihoihoiia, he hauoli ko ka poe ku-e ia mau bila ke vitoia, a he ehaeha hoi ka loaa ana i ka poe makemake e hooholoia ia mau bila. O kekahi o keia mau bila ua hooholoia mahope o ka paioina an@ me ka hahana iloko o na hale a elua, a no ia mau bila ka ke kiaaina e haawi mai nei i kana noonoo akahele loa ana. O keia mau bila malalo nei na bila e paaia mai nei iloko o na lima o ke hiaaina:
B. H. 159-E hoakaka ana no ke ano maemae o ka aina.
B. H. 216-No ka uku ana aku i na ukuhana o na limahana i hala hope o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu no na mahina o Aperila ame Mei, 1914.
B. H. 221-E pili ana i na hui kaaahi ame ka hoololi ana aku i ko lakou pono o ka aelike a i ole ka waiwai.
B. H. 317-No ka hookuu ana i na Hui Lusitania ame San Antonio mai ka auhau ia ana aku.
B. S. 5-E hookiekie ae ana i ka palena o na hoolilo o ke dala o ka lehulehu me ka hookuku ole ana i ka $5000.
B. S. 43-Hoolako ana i dala no na hana hou o na alanui o Honolulu.
B. S. 50-E kau ana i ka uku laikini maluna o ka kanaka nana e huli i na buke o na banako.
B. S. 56-E kau ana i na rule e hookapono ana i ka papa hoonaauao.
B. S. 57-E pili ana i ka nana ana i ua buke helu moowaiwai a na lunahooponopono, na luna hooko kauoha ame @ kahuwaiwai.
B. S. 111-E kau ana i na uku laikini o na waiwai kalepa ame ka uku laikini o ka poe kalepa kaahale.
b. S. 184-E hoakaka ana no ka hookau ana i na hope i hoopaaia maluna o na bona.
B. S. 205-E pili ana i ka auhau ana.
NU IOKA, May, 5.-O ka huakai mua o 1000 koa o ke 50,000 koa pualu makemakekeia ai no ka holo ana aku e nani a hookuu mai i na koa i like ka huina me ia, oia na koa Amerika e noho mai la i Kelemania i nei manawa, ma ka la apopo e holo aku ai no Europa.
DANIEL S. K. PAHU.
He moho o Mr. Daniel S. K. Pahu e holo nei, ma ka aoao Demokarata no ke kulana puuku no ke Kulanakauhale a Kanlana o Honolulu nei, a no ka hoomaikeike ana aku i ke ano o keia opio imua o na mana koho, e loaa no keia mau mea malalo iho nei penei:
Ua hanauia o Mr. Daniel S. K. Pahu maloko ne o keia kulanakauhale ma ka la 4 o Ianuari, 1884.
Maloko o ke kula o Sana Lui kona wahi i hoonaauao mua ia ai, a mai kela kula ae, ua komo aku oia maloko o ke Kula o Kamehameha o na Keikikane i ka 1899, a puka pono mailoko mai o kela kula i ka 1902.
Iloko no o kela makahi hookahi, ua komo aku oia maloko o ke Kula o Punahou, a puka pono mai, i ka makahiki 1905.
No ka pau ole no o ka manao ikaika e huli i ka naauao, ua komo aku oia maloko o ke Kula Oihana ma Kapalakiko, a puka pono mailoko mai o kela kula iloko o na pule wale no eono; a mailoko mai o kela kula, i komo hou aku ai oia maloko o ke Kula Oihana o Los Angeles i ka 1906.
Ua noho hana oia maloko o ke keena o ka Office Supply, ma ke alanui Papu ae nei ma ke ano he mea kakaupokole, me malama buke, mai ka 1906 a i ka 1908; alaila hoi aku la i kakaupokole, a i kokua hooponopono no na Kula Kamehameha, mai ka 1908 mai ahiki i ka 1911:
Ua noho oia he hope kakauolelo no ka aha senate iloko o ke kau o ka ahaolelo o ka 1911, a ma ka mahina o Augate o kela makahiki no, i holo aku ai no ka Pa'eaina Pilipine, me ke ano he kakauolelo pilikino na ke Kakauolelo Hooko kokua eha, ma ke keena Hooko o Manila, no na makahiki eha.
I ka makahiki 1915 i huli hoi hou mai ai oia no Honolulu nei a noho hana, ma ke ano he kakauolelo a he mea malama buke noloko o Ke keena Hoolako, o ka oihana kaua malalo ae nei o Puuloa, mai ka 1915 a i ka 1917.
I keia manawa, ke noho hana mai nei oia ma ke ano he kakaupokole a he kakauolelo maloko o ke keena enekinia o Amerika maanei nei.
HE LEO POLOAI !
E ka Lunahooponopono, Solomon Hanohano, o ka Nupepa Kuokoa, Me ka mahalo:--E oluolu mai ana anei oe i wahi ohua eepakeke no kau moku nupepa, e kaapuni aku i ka Mokupuni o Oahu nei, i loaa aku hoi kuu mau hoa limahana e kali mai ana ma kahi koho @aloka, a pa ana ka leo kahea e komo maloko, e hanai ai, eia no ka uku la, a ka hoaloha limahaua, (ma ke keena malu X) ua lawa ia.
Mamuli o na leo kono a na limahana e hana pu nei me a'u ma ka hale hana hao e holo au i Lunakiai no na limahana, iloko o ko kakou kalana, me ko'u hoole mau aku, aka ua nui ko lakou koi ana mai, a ma kela Poaono aku nei ka hope loa e hookomo ai i ka palapala noi holo moho, i ae aku ai au e hooko aku i ka lakou leo noi, ua kakau koke lakou i ko lakou mau inoa, a ma ka hora 10:15 p.m. o ia po i hookomo aku ai auma ke keena o ke Kakauolelo Kalauokalani, e ae ana hoi ia'u iho e lilo i moho lunakiai no ka wae ia iloko o ka aoao Repubalika ma ka la 17 o Mei, 1919
Nolaila, e o'u mua hoalimahana ame na hoaloha apau i kupono i ke koho baloka, o ke Kalana a Kulanakauhale o Honolulu, ke kokoke loa mai nei ka la a kela ame keia e wae ae ai i moho lunakiai elike me ke kauoha a ke kanawai koho baloka. O ka lokahi ko na limahana lanakila, oiai eia nae ka mea e ike mau ia nei i kela ame keia kau koho, e lanakila mau ana ka hapa uuku mamua o ka hapa nui elike paha me ka mamua o ka hapa nui elike paha me ka olelo a kahiko, "Puali ka hau nui i ka hau 'iki, " a pehea la na limahana i keia kau koho, aole anei e ku, a e koho i mau moho ma ko oukou aoao, i loaa na kukakuka pu ana no ka pono e hana aku ai ma ua wahi apau e nanamaka ia nei?
Ma keia kau ahaolelo i pau iho ia, ua hoopii hou ia ae ka uku o ua lunakiai, a hooloihiia ko lakou manawa, ua loaa na haawina dala mahuahua no na alanui, na halekula ame na hana e ae, a e ili aku ana na hooponopono ana i ka papa lunakiai, nolaila e ike mai oukou o na limahana, e ku ae oukou a malo'elo'e, a koho i mau lunakiai e kakoo ana i ka pono o na limahana, a e hoohanaia hoi na alanui apau iloko o ke kulanakauhale nei, i hoohana ole ia e ka papa lunakiai iloko o keia mau makahiki i hala no ke kumu mai nae paha, o ka poe ilihune ke noho nei ma ia mau wahi, aole hoi o ka poe waiwai.
Nolaila e ka poe koho baloka, ke noi nei au, a ke waiho nei i ko'u inoa ma ke ano, he moho lunakiai, a ke hooia aku nei imua o oukou apau, e hooko a e kakoo no au i ka pono o na limahana apau o ke kulanakauhale nei ma na hana apau e holomua ai ko kakou kalana no keia mau makahiki e nee aku nei ke ae mai nae hoi oukou, oiai, ua maopopo loa e pii ino ana ko kakou mau auhau kuloko o keia mau makahiki aku i mea e hookoia ai ka manao o na kanawai a ka ahaolelo i hala iho la.
No ka oiaio ke kakau nei au i ko'u inoa,
MANASE K. MAKEKAU.
E Haawila Ae Ana ke Awakumoku o Fiume ia Italia
LONDON, Mei 5.--O ka hoopaapaa ma ka ahakuka maluhia maluna o ka ninau o ka hoolilo ana aku ia Fiume, ko awakumoku Crotian ma ke kapakai Adriatie i koiia mai ai e hoolilo aku e ke aupuni o Italia a e ua republika hou Jugo-Slavs, ua pau i ka hooponoponoia maluna o ke kahua e mau no ka noho mana ana o ke aupuni kulanakauhale e hoomalu iaia iho ma ke ano kuokoa no elua makahiki mahope iho o ke kakauia ana o ka aelike kuikahi maluhia, a mahope aku o ia manawa e hooliloia aku ai ia ia Italia.
KUU PAPA PETER KAPUAA UA HALA.
PETER KAPUAA,
Ia oe e Sol. Hanohano, aloha nui kaua:--E ae mai ia'u e hookau aku i kau wahi ukana, a ka waimaka luuluu e kau ae la maluna
Ua niau hele aku me Iliku i ka nahele, nolaila haalele iho la ia'u me na lei a-i a maua e u aku nona ma kaia ao O kuu papa aloha he kanaka puuwai aloha, oluolu, heahea, lokomaikai, i ka poe apau e hiki mai ana i ko maua home. He mea nui au nana, ame kana hiapo kaikamahine, ame ke keiki a ko'u pokii a haalele wale mai la no oia ia makou.
O kuu papa aloha, ua hoonaanaoia oia i ke kula Kakolika ma Wailuku. I ka wa e ola ana kona makuakane, a i ka make ana, ua hele oia i ka hana i mea e pono ai oia me kona makuahine.
Ua hanauia kuu mea aloha e kona makuahine Kawelowahine, kona papa o paulo Kapuaa i ka 1882: nolaila ua piha iaia he 37 makahiki. Ua hoohuiia maua iloko o ka berita o ka mare i ka 1907, a ua piha ia maua na makahiki he 12 o ka noho maemae ana. Nolaila i ko'u noho ana me ko'u papa, he maikai a he oluolu ka noho ana, aole he huhu a pa'i a iniki mai hoi o ka'u mea aloha ia'u; aole oia e hoopuka mai ana i na huaolelo ino mai kona waha mai ia'u a i ole i na keiki paha.
He kanaka haipule oia, he maikai kana mau hana apau; aole oia i hakakalima a hoopaapaa me kekahi poe i mea e hewa ai no kona hoalauna, aka ma na mea pili i ko ke Akua mahele. ua hoakaka aku oia me ka oiaio ana i ike ai iloko o ka buke.
He kupa a he kamaaina oia no Wailuku ame na Koolau, e waiho mai la; nolaila, e Waihee ka makani kilioopu e, aole oe e ike hou ana i kuu papa aloha e maalo hou ana ma kou alanui, oki loa aku hoi na kuahiwi o Eleile i ka wai hu'ihu'i lau-i.
Ua pili aloha wale ia no na wahi apau me kuu lei aloha i hele aku la. Aole loheia o kona leo e walaau ana ia'u ma na wahi apau a maua e noho ai, ka rula o ke kane he huhu, ke hele loihi, a i ole i ka hele hoi i ka le'ale'a, a hoi mai hakaka, a i ole hoopaapaa a huhu, lawe na ukana i ke alanui, elike me ka rula maamau o ke kane ame ka wahine; aole loa peia ka'u aloha i haalele mai la.
Nolaila ua hiki ia'u ke olelo ae, aole lua elike me kona ano, aole hookahi a'u i ike ma ka honua nei apuni. He kanaka malama i ka rula o ka Euanelio, malama pu me ka olelo maauao, he hooikaika i ka ke Akua hana, aole hana wale aku ia ha'i a moolelo paha i na mea like ole, o kekahi poe, ina e hele a kaulima me na luna, a no ka mea he oihana lunakahiko kana a haalele mai la i keia ao, ke lana nei ko'u manao e loaa ana iaia kekahi wahi o ko ke Akua aupuni. He hoomanawanui ma na mea apau.
E Waihalulu e, ka home noho o ka'u mea aloha, me na opae mahikihiki iho o ke kahawai, me na oopu moe one aole e hehi hou ana o papa Kapuaa a moe hou hoi i ka home ana o ka hoomanawanui ana. E Kapuna e, ka wai hua'i iloko o ke kai, aole ka, aia ka i Paia i ka hana alanui me kona poe hoa. Aloha o Paia kahi i nolio ai kuu aloha a haalele mai ia'u me na lei a maua. Aloha na lae kahakai o Kaulahau kahi a kuu papa e o i'a ai, o kaa manini o ka hee, ka wana a pela wale aku; ua pili wale ia no ia mau lae e a'u a o makou. Ke huli ae nei au i ua aloha la a'u, aole ia, ua huna na maka i ke aouli.
Ua loaa kuu papa i keia ano ma'i he flu i kahi hana. a i kona loaa ana e ma'i ana no au kana wahine kana hiapo kaikamahine koe kahi keiki a maua, e elua la, a mahope mai pau loa makou i ke ma'i, a hoomanawanui ka hiapo a maua ia makou ekolu, a ola kahi kaikunane mai kona ma'i ae. Hoea mai na lima kokua o kuu aikane aloha, he mau la no hoi ka haalele mai la no ia o kuu pana i keia ola ana. Koe no au ahiki i keia manawa a'u e kakau nei i keia makapeni.
Aloha na kahekai ame na kahawai o Huelo, kahi a kuu papa aloha e hele ai. Aole elua e hoopulu hou ana i kona papalina lahilahi, no ka mea ua hoi aku oia me kona misiona. Ua pau kona a'o himeni ana i na haumana K@la Sabati Ekalesia, Hui Opio ame ka Hui Kamalii o Paia.
He canapa hoopono ma na hana maikai a ke Akua. E ka helu 5 e. kahili loaa ai ia'u kuu @a@a aloha, aia paha oe ke h@h@lo mai la i na k@hi iloko o na a@a@a ko. E hoi mai hoi kaua, e'a na lei a kaua ke hoaa nei ia oe e pana. Heaha hoi keia kumu nui o kou hele ana me ka h@kaka ole o kaua, a wehe mai la oe i ke kaula @ula o ka maemae o ka noh@na mare ana?
Na John Richard maua i hoolilo i hookahi ma kona home ma Lahaina. Aia paha kuu mea aloha i Lahaina i ka hale kiionioni o Paionia. kahi ho@m@onopo ai no na hula olana o ka ole loa. Kuu papa kekahi kanaka kokua nui ma ia hana: aohe mea e ae. Pilikia aohe kenikeni o ka hui, o kuu papa aloha ke kokua: nui kana mau hana makai i keia hula olapa, a owau kekahi o kana wahine iloko o ia hana. Ku no kau hele aohe maka'u no ka mea he maikai ko'u papa.
Ke haawi nei au i ko'u hoomaikai ana ia oe e Sam Kalama no kau kokua aloha ana mai i ka hale moe o kuu pana aloha, oia hoi ka pahu, a pela no ka uku mahina o kuu mea aloha he $65, a'u no i haawi ai i ukupaa nona, aole no ka mea okoa aka na'u ponoi no na kona haku aloha.
KE PAILA NEI KA IPUHAO KALAIAINA NO KE KULANA LOIO KALANA.
ENOS VINCENT,
Ma ka poalua aku nei o ka pule i hala, i wehe m@a ae ai o Enos Vincent, he moho @ holo nei no ka waeia i Loio Kalana no Maui, i kana haiolelo kalaiaina ma ka Apana o Hana. Ma ka Poaha mai i haalele iho ai oia no Molokai, e puni ai kela mokupuni iaia i ke kaaheleia ma na la hope o keia pule. Ma kana mau wahi halawai apau e haiolelo ai, ua piha ohohia maoli na kanaka, e hoike okoa mai ana, i ko lakou mau manao ohohia a mahalo i ka na mau haiolelo. Iloko o ka pule hope, mamua ae o ka la koho, e hoohala nui ana oia i kona manawa, ma ke kaahele ana ma Maui-waena nei.
Ina i makemake o Hawaii nei e loaa iaia he hooponopono aupuni ana, e hilahila ole ai, a e haaheo ai hoi, ua ili aku ke ko'iko'i maluna o kona mau makaainana, ka hoomaopopo ana o na kanaka e kohoia ana a puka no ka noho ana aku ma na kulana oihana aupuni, he poe lakou i hiki ke hilinaiia aku no ko lakou mau ano kupono, no kela mau kulana nui a ko'iko'i. E loaa aku ka ike ia lakou, o na kanaku e kohoia ana a puka, he poe lakou me ua noonoo kiekie ame na manao paa kilakila--he poe kanaka me ko lakou mau moolelo, e hoohuli aku ana i ke kukui hoomala malama o ka hui ame ka noii pono ia o na hana poholalo--na kanaka hoi; i ko lakou ake ana mai e loaa ka waeia ae i poe kauwa na ka lehulehu, aia iloko o ko lakou mau puuwai ka makee no ka pono o ka lehulehu, aole hoi no ka hoomahuahua ana ae i ka lakou mau buke-pakeke.
O na kanaka o keia ano, @ loaa no ia iloko o Enos Vincent, ka mea e holo ke nei ia E. R. Bivens no ke kulana oihana Loio Kalana no Maui. Ua ka @naaina loa o Mr. Vincent me na hana apau i pili i kela keena, no ka mea, he eono on a makahiki i noho ai me ka mahalo nui ia, ma ke ano he Hope Loio Kalana, he elua o kela mau makahiki, me Jas. L. Coke, ka mea e noho Lunakanawai Kiekie mai nei no ke Teritore i keia wa, a he eha me D. H. Case.
Mahope iho o ka haalele ana aku i ka noho hana ana maloko o ke keena o ka Loio Kalana, ua hoi ae oia a lawelawe i ka oihana loio. Ma ka olelo maoli ana ae e pili ana iaia, ua hoohala nui oia i kona mau la o ke ola ana ma Hawaii nei, a koe wale no na makahiki eha i komo aku ai iloko o ke kula a'o loio ma Amerika Huipuia.
Iloko iho nei o ka wa e pahola ana ke kaua ma Europa, ua noho hana oia he hoa no ka papa a'o ma na mea pili kanawai, i ka wa e waeia ana ua koa. ma ka aoao o ke aupuni; a ua aponoia mai hoi kana palapala noi i hookomo aku ai, no ka noho hana ana, ma ke ano he mea no ka Y. M. C. A. ma Palani, a ua hoounaia aku i Wakinekona, aka nae, mawaena o kona kaheaia ana mai, ua pau e iho la ke kaua aua.
O ka baloka e haawiia ana no Enos Vincent, he baloka ia no ka makee ana e loaa he hooponopono aupuni maemae.
WAILUKU.
Nola@a, ua pau kou hoounauna ana iaia. Ke haawi hou ae nei ou au i na hoomaikai ana i na kupuna o ka mea ua hala, oia hoi o Mr. ame Mrs. Wahia i ka laua kamano ame akaakai, pela pu no hoi me kuu H@i Manawalea Aloha o ia ka poi ka lakou kokua, nui kela.
Ua make kuu papa aloha i ka la 24 o Feb, o ia hoi he Poakahi ia, i ka hora ewalu o ke kakahiaka nui i kii mai ai ka anela iaia.
Ke haawi nei au me a'u mau lei i ka hoomaikai i na pokii aloha, i na kokua o ia hoi na i'o pipi, i'o puaa, i ka la e kau ana kona kaikuaana, o ia hoi o Mr. ame Mrs. Jas Faufata, a ke mau nei no ko laua malama ana ia'u ame na lei a maua, ahiki i keia manawa. Aole laua i hoowahawaha mai ia'u. Ke nui nei ka laua mau hana kokua ia'u i ka wahine kane make ame na keiki makuakane ole.
Hoomaikai pu ae au i kuu unele maikai oia hoi ka makai o Waihee, Mr. Wm. Kahalekai, ka mea nana i kokua kuu makemake e hoihoi i kuu mea aloha i Waihee. Hoomaikai no hoi i ka ohana apau i hoea mai me na hoaloha me ka lakou mau pua a lei e hoohiwahiwa ana i kuu papa; aloha no hoi ia olua e o'u makua e noho mai la i Ka hului, Mr. ame Mrs. Levi Faufata, ua pau ko kakou ike ana ia papa, aka, e mau no ke aloha ia kakou.
Aloha a nui e na keiki o ke Kuokoa.
Owau iho no me a'u mau lei aloha.
MRS. NOHOHUI KAPUAA,
ELIZABETH KAPUAA,
KALE KAPUAA.
Harry Whitcomb
O "HALE KAUKAU" ka mea nona ke kii e kau ae la maluna.
He MOHO LUNAKIAI REPUBLIKA, a he kanaka hoi i makaukau i ka hana o ke kulana ana e alualu nei.
He makee i ka pono o na limahana, a he makaukau e ku-e aku i na mea apau e poino ai ka poe na lakou i koho iaia.
Mai kanalua iaia. E haawi i ko oukou mau baloka nona a e kaha ma ka inoa o "HALE KAUKAU". 6347--MEI, 9, 16.
HOOLAHA
Ma keia ke konoia aku nei na hooilina o Charles Kanai, Ekela Kaohi. John Davis ame Henry Rice, e hele mai e kuka pu me maua no na mea e pili ana i na koipoho a na hooilina e pili ana i na poho i loaa aku i kela poe keiki Hawaii, mamuli o ke piho ana o ka moku Amerika "Aztec" mamuli o na hana a na Koa Kelemania.
O maua no
ACHI & ACHI
Na Loio ma ke Kanawai.
Honolulu, Mei 1, 1919.
6347--Mei 9, 16, 23.
Joseph F. Bettencourt, Jr
(BENEKOKA OPIO)
Moho Lunakiai no Kawaihau
(REPUBLIKA)
Ko'u Moto: "Kaulike"
Eia iho ka hooheno ana o ua keiki nei:
He mele he inoa, no Benekoka.
Ka moho Lunakiai o Kawaihau,
Hoike Kawaihau i kou aloha,
A e koho pololei ia Benekoka.
Haina ia mai ana ka puana,
Benekoka e ka moho ola Kawaihau.
E, R. Bevins
(KEIKI O KAHULUI.)
HE MOHO LOIO KALANA NO KE KALANA O MAUI
Ke noi ia aku nei ka oukou mau kakoo ana mai iaia ma ka la 17 o Mei e hoea mai ana.
Imua no ka lanakila ma ka pahu baloka!
6347--Mei 9, 16.
E Nanaia Kou Mau Maka.
O ka Hana ka Makou i Iini ai
Ina aole he hooko o kou mau maka i ka lakou hana me ka MAALAHI--a KUPONO LOA--a i ole in a paha ua loohia oe me ka ma'i NALULU maopopo ole--a i ole "EHA O NA MAKA"--e hele mai e kukakuka pu no ia pilikia--malia o hiki ia makou ke kokua aku ia oe. Ina aole, alaila aole he mau hoolilo no ka makou olelo a'o.
Dr. Lewis Edwin Capps
MEA NANA MAKA
Thompson Optical Institute, Ltd.
156-158 Alanui Hokele.
Mauka mai o ka Hokele Young.
E KOHO IA
J. C. COHEN
NO KE KULANA MEIA NO HONOLULU.
I ke Kanaka Lawelawe Oihana Holomua;
I Loaa ka Ike no na Hana Nui;
He Kanaka no ka Lehulehu, a no ka Lehulehu;
He Pauwai Hamama, Aole Nae he Uhauha;
He Noonoo no Keia Au Holomua;
He Noonoo Kaulike ma ka Hoohana Ana i ke Dala;
He Kolopa Une e Loaa he Kulanakauhale Nani;
He Mea Hoopaa uo ka Holomua;
He Mea Hooikaika e Hana Ana NOU.
(Koho Baloka Wae Moho, Mei 17.)
6347--Mei 9, 16.
E KOHO IA
CHARLES LAKE
MOHO LUNAKIAI
MA KA AOAO REPUBLIKA
6347--Mei 9, 16.
E KOHO IA
Manase K. Makekau
Moho Lunakiai
MA KA AOAO REPUBLIKA
Ma ke Koho Wae Moho, Mei 17, 1919.
He Oiwi Oiaio no ka Pono o Hawaii aloha ame ke oia o na Limahana.
6347--Mei 9, 16
E KOHO IA
DANIEL S. K. PAHU
Moho Puuku
NO KE KULANAKAUHALE O HONOLULU
MA KA AOAO DEMOKARATA
MEI 17, 1919.
E KOHO IA
William E. Paikuli
Moho Lunakiai
MA KA AOAO REPUBLIKA
MEI 17, 1919.
NO KA PONO KAULIKE.
6347--Mei 9, 16.
HUI ALAHAO AME AINA O OAHU.
HOOLAHA MANAO E LAWE I KA AINA.
Ia Y. AHIN, H. TSUNODA S. @ YAMOTO. K. OYAMA. C AKAKI JOHN DOE RICHARD NO@ S@S@ DOE, a'i ka poe @o apau i ku@ keia:
MA KEIA KE HAAWIA AKU NE KA HOOLAHA, mahope @ @ @ @ ana o na la he 30 mai keia ia a@ @ @ manao ka OAHU RAILWAY N@ LAND COMPANY, he hui i @ @ @ lawe no na hana o ke alaha@ @ @ i kuleana mau loa no ka hoop@ @ alahao ke-pa, me ke komo pu @ @ kupono ame na wahi hoopiha@ @ @ hooholo ana i na kaahi, ke ka@ @ i ua pou, ka hoomoe ana i @ p@ @ ame na uwea, ke kukulu ana @ @ p@ hoailona ame kekahi mau mea ha@ @ @ na haua ame ua mea kupono e ae @ aku me keia hui alahao, maluna @ @ o aku o na apau aina i h@ak@ka@ @ lalo iho nei:
Na mahele o ka R. P. 270L L @ @ 66, F. L. ia Kamaala, R. P. 2@ @ @ C. A. 9 F. L. ia Kewa, ame ka L@ @ N 7681, Ap. 5, ia N. Kekai. R. P. @ @ @ Kaukahoku, Kapalama, Kona, Oahu @ komo pu iloko o ka apana aina @ @ 40 kapuai ke akea, o ka laina iwa@a konu o ia mea, ua hoakakaia u@alalo @ nei penei:
E hoomaka ana ma kekahi wa@ @ ka palena akau loa o ka L. C. A. @ ia Wm. Summer, nona ka @ui@a @ mai ka lepa mai ma ka Puu @ P@a @ in a, ne 2326.0 kapuai, a Kom@ha@ @ 6694.7 kapuai, a e holo ana:
1. Ma ka akau loa a e pi'o ana @ hema ma ke kaha poai o 3@2.0 ap@ ma o kekahi huina hi o o 55 @ laina pololei, ame ka mamao, @ @ 24 1/2' oiaio, 358.4 kapuai, i ka @ komohana loa o ka pono alanui @ Laina Alahao o Kalihi o ka @ N@ hao Oahu.
Maloko olaila, he ILIAINA @ @ Eka, oi liilii aku, a emi mai pa@.
Ua koho ka Oahu Rainway and Land Company i ka waiwaiio o ka waiwai @ oleloia, e koiia nei e lilo mai no @ @ na elike me ia i olelo mua ia a@ @ a e koiia aku nei, ma keia no ke k@ i ka waiwai i oleloia, no ka waiwai @ e hoke aua:
No ka pono mau loa i ka o@a. @ Ahin, $500.00.
Ka pono hoolimalima o H. Tsa@ S. Miyamoto, K. Oyama ame C A@a@ $100.00.
Hanaia, Honolulu, T. H., Mei 1, 19@ OAHU RAILWAY AND LAND COMPANY.
Ma o H. A. DILLINGHAM.
Kona Puu@
Ma o A. W. VAN VALKENBURG
Kona Kakauolelo.
6347--Mei 9, 16, 23, 30.
HOOLAHA.
HUI O KAHANA.
I ka poe paa mahele o ka hui o Ka hana:
E oluolu, e hoomanao i keia, i kalike ai me na Kanawai o ka Hui, e malama ia ana he halawai o na lala o ka H@ o Kahana ma ka Luakini o Kaha@. Apana o Koolaupoko. Mokupuni @ Oahu, ma ka Poaha, ka la 15 o Mei, 1919, ma ka hora 10 a. m.
Na Hana.
1. Ke apono ana aku a na lala o ka Hui no ka aeia o na hoolimalima i @ naia e ka hui o kekahi mau mahele @ ka waiwai o ka Hui;
2. Ke koho ana i na Lunanui o ka Hui;
3. Na hoololi i ke Kanawai o ka Hui;
4. Ka lawelawe ana i kekahi a i @ hana no apau e laweia mai ana imua @ ka halawai.
Hanaia ma Honolulu, Mei 1, 1919.
E. H. WODEHOUSE.
Puuku o ka Hui o Kahana.
6347--Mei 9, 1919
HOOLAHA I KA POE PAA AIE O KA HUSTACE-PECK COMPANY, LIMITED.
Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i ka poe paa aie apau o ka Hustace-Peck Company, Limited, e waih@ mai i ka lakou mau koi i ka mea nona ka inoa malalo iho nei ma ke keena @ Castle & Withington, 125 Alanui Kalepa, Honolulu, iloko o kanaiwa la mai ka la 2 aku o Mei, 1919, a o na koi apau e waiho ole ia mai ana pela, e hoolemau loa ia aku no.
Hanaia, Honolulu, Mei 2, 1919.
CHARLES H. ATHERTON.
Kahu no ka Poe Paa Aie ame ka P@e Paa Mahele o ka Hustace-Peck Company, Limited.
6347--Mei 9, 16, 23, 30; June 6.
HOOLAHA PA ILINA.
Ke kauohaia aku nei ka poe mea pa ilina ame ka poe he mau mea aloha ka lakou maloko o ka Pailina o Kawaiahao, Kamoiliili ame Manoa, e ho@ maemae koke i keia mau la, ma@ ae o ka hiki ana mai o ka 'La Kaupua." O ka poe e hooka ole ana i keia, e uku no lakou no na lilo o ka hoomaemae ana a ke komite o na Pailina e hooko ai, E hoike mai i ka Lunahoomalu o ke Komite.
JAS. H. S. KALEO,
6347--Mei. 9.
E KOHO IA
Claus Lupua Roberts
I KAKAUOLELO KALANA
MA KA AOAO DEMOKARATA.
6347--Mei 9, 16.