Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 17, 25 ʻApelila 1919 — Page 8
| This text was transcribed by: | Janice Cockett |
| This work is dedicated to: | G-ma Davis |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
8 Nupepa Kuokoa, Honolulu, T.H. Poalima, Aperila 25, 1919
Clothing
For Men & Youths
On Credit
The Model
Fort St. Next To Convent
Ma Ke Kauoha
---
Hoolaha No Ke Koho Balota Wae Moho
---
Mamuli o ka mana i loaa ia ‘u ma ke @ mai ai @ o H.D. Wishard,Lunahoo @ o ka Papa Lunakiai o ke Ka @ Kauai, Teritore o Hawaii, ma @ ke hoolaha a ke kuahana aku nei @ malamaia ana he Koho Balota no @ ae i mau moho no na Oihana Aupuni iloko o ke Kalana o Kauai, Teritore o Hawaii elike me keia malalo @.
Hookahi Lanamakai Nui,
Hookahi Kakauolelo,
Hookahi Lanahooia,
Hookahi Puuku,
Hookahi Loio Kalana,
Hookahi Lanakiai no Waimea,
Hookahi Lanakiai no Koloa,
Hookahi Lanakiai no Kawaihau,
Hookahi Lanakiai no Hanalei,
ma ka Poaono, Mei 17, 1919, apuni ke Kala@ Kauai nei, mawaena o na hora @ a ke manawai no i hoakaka ai.
Ke hoolaha hou ia aku nei ina e lilo @ kanawai mamua mai o ka @ Koho Balota Wae Moho, ka Bila Helu 224 o ka Hale o na Lunama @ nei i keia wa imua o a Ahaolelo o Hawaii e noho mai nei @ ana e malamaia i Koho Balota ana, no ka haawi ana aku na ka poe ma na koho balota, e koho mai ina he puana a pono ole paha ka hoemana ana aku i na kupa ,makaainana wahine, i loaa ao hoi na mea hookupono ia lokou elike me ia i na kupa makaainana kane, e koho @ ma na manawa koho balota apau e malamaia ana maloko o ke Teritore o Hawaii nei, a e hoomana ana hoi i na mau kupa makaainana wahine nei e koho balota ma ia mau Koho Balota ana ma hoi e aeia ana keia koho balota ana o na kupa makaainana wahine @ koho ka poe mana koho balota ua paha e ae ana a i ole e ho @ p @, ma keia ninau panei:
E hoomanaia anei na kupa makaai aoao wahi ae i loaa no hoi ia lakou na mea hookupono a ke kanawai i koi ai i na kupa makaainana kane, e koho ma no Koho Balota ana apau loa e malamaia ana maloko o ke Teritore o Hawaii!”
O na Mahele Koho, na wahi e koho balota ai, amen a hora e koho balota ai i hoakakaia a e hoakakaia ana paha e ke kanawai, no ke koho balota ana i na Lunamakaainana o ka Apana Lunamakaainana Mahele 6, o ia no hoi ke Kalana o Kauai nei, o ia no na Mahele Koha Balota, na wahi o koho balota ai, ame na @ no hoi e koho balota ai, no ka ame ana a koho ana paha i na @ a i na @ ao na Oihana Kalana.
Ma ka wahi a ma ka manawa i olelo @ ke kahea aku nei an i ka poe mana koho balota apau o ke Kalana o Kauai nui i hoopaa ia lakou iho i poe koho balota elike hoi me ke kanawai e akoakoa ae no na kumu ihaiia maluna ae. I Hoike: No Ka Oiaio o Keia, ke kaa nei au malalo ae nei o keia i ko’u lima me ka hoopili pa SILA> ana mai i ke Sila o ke Kalana o Kauai, Teritore o Hawaii.
Hanaia ma ke Kahua Hale Poo Oihana Aupuni ma lihue i keia la 8 o Apeila M. H. 1919.
H.D. WISHARD.
Na ka Lanahoomalu o ka
Papa Lanakiai.
@ MAHIAI KANEAKUA
Kakauolelo, Kalana o Kauai.
@-Apr. 11, 18 25; Mei 2.
HOOLAHA KOHO BALOTA WAE MOHO
---
Ma keia ke houlaha ia aku nei i ku @ me ka manau o ka Pauka 28 o @ Kanawai Hoohuihuiia o Hawaii, @ i h @ e ke Kanawai 152 o @ Kanawai o ke Kau ahaolelo o 1915 @ ke Kanawai a o na Kanawai o ke K @ o 1917, 1 i kulike ai me ka Pauka @ na Kanawai Hoohuihuiia o Hawaii, 1915, i hoololiia e ke Kanawai 53 @ Kau o 1919, hw koho Balota Wae @ ke malamaia ana ma ka Poaono @ umikumamahiku o Mei, M. H. 1919, mawaena o na hora i hoakakaia ma ke Kanawai, no ka wae ana i mau moh @ na kaiana oihana Kulauakauuhale ame Kalana maloko o ke Kulanakauhale @ aa @ kalana o Honolulu, elike me @ i hoakakaia malalo iho.
O na ku @ oihana o ke Aupuni Ka @ ale ame Kalana i oleloia i ku @ ai @ na meha no ka wae a kohoia @ i na Aoao Kalaiaiaa pakahi ma K @ Balota Wae Mo @ o la elike no @ mala @ iho:
KULANAKAUHALE AME KALANA O HONOLULU
Hookahi Meia,
Ehika Lanakiai,
Hoakahi Makai Nui.
Hookahi Kakaneleio.
Hookahi Luna Hooia.
Hookahi puuku.
Hookahi Loio Kalana.
O na apana koho , na mahele koho ame ua wahi koho Hok @ o ke Kulana Kauhale aa @ Kala @ o Honolulu elike no ia @ malolo iho:
KULANAKAUHALE AME KALANA O HONOLULU. APANA L@NAMAKAAINANA EILA.
Ka Hana o ka Mokapuni o Oahu ma k @ @ @ o ke Alanai Nuuanu ame ka @aiua e hooloihi ana ilaila aku, mai ka Pali o Nuuanu Ahiki i ka Laoo Mokapu.
MAHELE EKAHI –O ka hapa o ka Apana o Honolulu, a ka hikina akau o ka laina mai ka lalani mauna mai o Koolau a e holo ana ma ke kualapa maka aoao hikina o ke awana o Mano: Ahiki i ke kahawai o Manoa, alaila e mo@ke’a ana ia kahawai malalo iki aku o kona hui ana me ke kahawai o Palolo, alaila ma ia alanui, alanui Campbell, Alanui Kakela ame Alanui Dai mana Hila ame ka laina i hooloihii: Ahiki i ke kai. Wahi koho , ma ka Halekula o Liliuokalani, Kaimuki.
MAHELE ELUA---O ka hapa o ka Apaua o Honolulu ma ka hema o ka Alanui Moi am eke Alanui Waialae ma waena o ka mahele ekahi ame ka lainamai ke kihi mai o na Alanui Punahou ame Moi Ahiki i ke alahaka liohi ma Ala Moana (Alanui Kahakai) Wahi koho, ma ke kihi o ke Alanui Kalakaua ame Aianai Kalia (John Ena).
MAHELE EKOLU---O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ka ma heie elua a mawaena o ka mahele ekahi ame ka laina mai ke Alanui Moi mai: e holo ana ma ke Alanui Punahou Ahiki i kona hui ana me ka Alanui Manoa: mailaila aku ma ke kualapa ma ka aoa komohana o ke Awawa o Manoa Ahiki ka lalani mauna Koolau. Wahi kohu kokoke i ke kihi o Alanui Punahou am@ Alanui Waila.
MAHELE EHA---O ka hapa o ka Apana o Honolulu mawaena o na Mahele Elua ame Ekolu ame ka laina ma ke kai mai e holo ana ma ke Alani Sheridan ahiki i kahi o ka laina i ho@ loihiia o ke Alanui Piikoi, a ma k@laina o ka hooloihiia ana i oleloia am@ke Alanui Piikoi ame ka palena komahana o ka pa hale o ka Lunalilo Hom ahiki i ke kihi hema o Kalawahine, alaila e holo ana ma ka palena hikina Kalawahine ahiki i kona hui ana me k@ka’e komohana o ke Awana o Manoa Wahi koh@, ma ke kihi o Alanui Keoaumoku ame alanui waila.
Mahele elima---O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o l@ Alanui Moi a mawaena o ka Mahe’Eha ame ka laina e moe ana ma Alam@ Alapai a i hooloihiia ahiki i ka pah@hae kahiko ma ka piko o Puowaina ahiki i ka palena mawaena o Auwaiolimame Kewalo alaiia ma ka palena komohana o Kewalo a e holo ke’a ana me Kalawahine ahiki i ka palena komehana o ka Mahele Eha. Wahi koh@ Kaimaki Kuea.
MAHELE EONO---O ka hapa k@Apana o Honolulu ma ka hema o ka Alanui Moi a mawaena o ka Mahele El@a ame ke Alanui Hema, e moe loil@ana mai ke Alaanui Moi ahiki i ke ka Wahi koho, ma ke kihi o na Alanui Hema’ame Kawaiahao.
MAHELE EHIKU---O ka hapa ka Apana o Honolulu ma ka hema o ka Alanui Hokele a mawaena o na Alanui Alapai ame Hema ma kekahi aoao ame ke Alanui Nuuanu ma kekahi aoao Wahi koho ma Kapuaiwa Hale.
MAHELE EWALU---O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia ma k@ akau o ka laina mai ka hui ana o @ Alanui Kula ame Ema ahiki i ka Punahae kahiko ma ka piko o Puo waina ma ka hikina ma ka laina mai ua pil@la i oleloia ahiki a e holo ana ma Alanui Alapai, ma ka hema ma Alanui Hokele a ma ke Komohaua ma na Alanui Alakea ame Ema. Wahi koho Ema Kuea.
MAHELE EIWA---O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanu Hokele, Alanui Nuuanu, alanui Kul@me na alanui Ema ame Alakea. Wal@koho ma ke kihi o na Alanui Beretaniame Papu.
Mahele umi---O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ka Alanui Kula a mawaena o ke Alanu Nuuanu ma kekahi aoao a o alanui Papua me Alanui Kiekiena Pakipika ahiki i ka huli mua ana i ke alanui hop@ a malaila aku ma ka aoao komehana @ke Awana o Pauoa ma kekahi aoao Wahi koho, kokoke i ke kihi o ke Alanui Nuuanu ame Alanui Bates.
MAHELE UMIKUMAMAKAHI---O ka hapa o ka Apana o Koolaupoko ma ka hikina hema o ka laina mai ka Pa’mai o Nuuanu ahiki i ka Lae Mokapu. Wahi koho , ma ka Halekula, Waimanalo.
MAHELE UMIKUMAMALUA---O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ke Alanui Kula ame ka laiumai ka hui ana o na Alanai Kula am@Ema ahiki i ka pahuhae kahiko ma kapiko o Puowaina, a mawaena o ka Mahele Umi amen a Mahele Ekolu, @a ame Elima. Wahi koho kokoke i kaalahaka o Alaaui Puowaina ma ke kahawai o Pauoa.
APANA LUNAMAKAAINANA ELIMA.
O ka hapa o ka Mokupuni o Oahu ma ke Komohana Akau o ke Alanu Nuuanu ame ka laina e hooloihiia an@mailaila aku, mai ka Pali o Nuuanu ahiki i ka Lae o Mokapu.
MAHELE EKAHI---O ka hapa o ka Apana o Koolaupoko mawaena o ka laina mai ka Pali mai o Nuuanu ahiki ka Lae o Mokapu a maluna o ke kua lapa mawaena o Heeia ame Ahuimanu Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Koolaupoko, ma Kaneohe.
MAHELE ELUA ---O ke koena aku @ka Apana o Koolaupoko. Wahi koho ma ka Halekula o Waiahole.
MAHELE EKOLU---O ka hapa o ke Apana o Koolauloa ma ka hikina hema o ka palena hikina hema o Laie, Wahakoho, ma ka hale hui Yin Sit, ma Kapaao, Punaluu.
MAHELE EHA---O ke koena aku o ka Apana o Koolauloa. Wahi koho, ma ka haleaina kokoke i ka hale hooluh@kaaahi ma Kahuku.
MAHELE ELIMA---Ka Apana o Wai ulua, e hookoe ana i kela hana o na apana la, ma ka hema o ka laina mai ka @iko mai o Kaala a komo i ka piko @ makaohanui, Puu Pane ame Puu Poahinaia koho, ma ka Hale Hookolokolo o Waialua.
No ke koena aku o ka Apana o Waialua, e nana i ka Mahele Umi-kumama ono.
MAHELE EONO---Ka Apana o Waianae. Wahi koho, ma ka Hale Ilooko@okolo o Waianae.
MAHELE EHIKU---Ka hapa o ka Apana o Ewa w komo @u ana na aina o Heaeae Ame Honouliuli. Wahi koho, ma ka Hale Hoolaulea o Ewa (Ewa Pavilion).
MAHELE EWALU---O ke koena aku o ka Apana o Ewa, e hookoe ana i kela hapa o Halawa ma ke komohana hema o ka laina ma ka palena mai mauka o ka leko i’a o Kuahua a e komo ana ma ka luapele o Makalana ahiki i ka palena o Moanalua. Wahi koho, ma ka Hale ilookolokolo o Ewa. No ke koena aku o Halawa e nana ka Mahele Umi-kumamahiku.
MAHELE EIWA---O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ke komohana o a laina mai ka lalani mauna mai o Koolau e holo ana ma ka palena komohana o Kalihi ahiki i ke Alanui Moi. @ ma ke Alanui Moi ahiki i ke Alanui halepule o Palama, alaila ma ke Alanui halepule o Palama, alaila ma ke Alanui Halepule o Palama ame kona hoooihiia ana ahiki i ke Alahao Oahu, alala ma ka mana hema o ia alahao ahiki @ kona kokoke ana aku i ke kai. Wahi kohop, ma ka Hale Paumawai o Kalihi.
MAHELE UMI---O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hikina akau o ke Alanui Moi a mawaena o ka palena konohana o Kalihi ame ka palena hikina o Kalihi mai ka lalani mauna mai o Koolau ahiki i ke Alanui Klihi a ma ke Alanui Kalihi ahiki i ke Alanui Moi. Wahi koho , ma ka Halekula o Kalihi-waena.
MAHELE UMI-KUMAMAKAHI---O ka hapa o ka Apana o Honolu;lu i hoopuniia e ke Alanui Moi, alanui Liliha, Alanui Kula am eke Alanui Kalihi Wahi koho, ma ke Alanui Moi kokoke iu ke Kula Kaiulani.
MAHELE UMI-KUMAMALUA---O a hapa a ka Apana o Honolulu ma ka kau o ke Alanui Kula a mawaena o ka Mahele Umi ame ka laina mai ka lalani @anaa mai o Koolau a e holo ana ma a’e o ke kualapa ma ka aoao komohna o ke Auawa o Nuuanu ahiki i ka aina i hooloihiia o ke Alanui Kauka, laila ma ia laina ame Alanui Kauka hiki i ke Alanui Liliha, alaila ma ke lanui Liliha ahiki i ke A’anui Kula, w.ahi koho, kokoke i ke kihi o na alani Liliha ame Kula.
MAHELE UMI-KUMAMAKOLU---O a hapa o ka Apana o Honolulu ma ka kau o ke Alanui Kula a mawaena o ka Mahele Umi-kumamalua ame Alanui Nuuanu. Wahi koho, ma ke kihi o ke lanui Kuakini ame Alanui Nuuanu.
MAHELE UMI-KUMAMAHA---O ka apa o ka Apana o Honolulu i hoopuni @ e Alanui Nuuanu . alanui Kula, Alanui Liliha amen a Alanui Moi ame Beretania. Wahi koho, ma Alanui Waina @a ka aoao komohana o ke kahawai o Nuuanu.
MAHELE UMI-KUMAMALIMA---O a hapa o ka Apana o Honolulu ma ka @ma o na Alanui Beretania ame Moi @mawaena o Alanui Nuuanu ame ka Mahele Eiwa, e komo pu ana ka Mokuani Hoomalu Ma’i amen a mokuha apa e ae. Wahi koho, ma Aala Paka.
MAHELE UMI-KUMAMAONO---O e Koena aku o ka Apana o Waialua. Wahi koho, ma ka halekula o Wahiawa.
MAHELE UMI-KUMAMAHIKU---O e koena aku o Halawa. Wahi koho, @a ka Halekula o Watertown.
Ame na Kahua Hoomoana o na Koa, hoakakaia ma ke kanawai no na wahi oho, amen a mea e pili ana no ia Koho na.
HOIKE NO KELA, ke kau nei au i ko’u lima me ka hoopili pu ia SILA) o ka Sila Nui ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.
Hapaia ma Honolulu, Kulanakauhale me Kalana o Honolulu, Teritore o Hawaii, i keia la 12 o Aperila, M. H. @19.
Kakaninoaia) JOSEPH J. FERN, Meia, Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.
I kulike ai me ka manao o ke kanawai, ke hoolaha aku nei au i ke kuana Koho Balota Wae Moho i hanaia ka Meia o ke Kulanakauhale ame Kaina o Honolulu i oleloia, a i pili hoi no a Kulanakauhale ame Kalana i oleoia. Kakauinoaia) D. KALAUOKALANI, Kakauolelo o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.
TERITORE O HAWAII
---
Koena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ka H. CULMAN COMPANY, LIMITED. OIAI, o ka H. CULMAN COMPANY LIMITED, he hui ia i kukukuia a e kun a malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike i me ke Teritore o Hawaii, i kulike i me ke kanawai i hoomakaukauia ma a hana o ehia ano, ua waiho ia mai loko i keia keena he palapala noi no a hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i @oohui pu ia me ia, elike me ia i koiia i ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke hawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana mamua e kuleana nei paha i keia manawa @a kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi oleloia maloko o keia keena, mamua @e a ma ka hora 12 awakea o ka la 26 @ Mei, 1919, a o kela ame keia mea e makamaka ana e hooloheia aku ma@ana o ia mea, he pono e hoea kino @e ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana @ooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi i wahi e ae @le ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER,
Puuku Teritore o Hawaii.
Honolulu, Maraki 19, 1919.
6340—Mar. 21, 28; Apr. 4, 11, 18, 25; Mei 2, 9, 16, 23,
OLELO HOOLAHA
---
Ma Ka Halawai hana i malamaia o ka hui Kokua a Hookuonoono o na Wahine Oiwi Hawaii, ma ka Poakahi hope o ka mahina o Maraki, 1919, i hooholoia ai e hoopau ia ka Hui Lala Helu 1 o Waianae, elike me ka lakou i noi mai ai, no ka hookaawale aua ia lakou mai ka noho ana he Hui Lala no ka Hui Nui o na Wahine Oiwi Hawaii ma
Honolulu, a ma keia, ke hoikeia aku nei, ua hoopauia ko lakou noho ana ma ke ano he Hui Lala, aole hoi o lakou kuleana i koe me ka Hui Nui, aole hoi i kona inoa ame na hoailona apau o ka Hui Nui o na Wahine Oiwi Hawaii.
No ka oiaio o keia ke kakau nei maua i ko maua mau inoa i keia la 31 o Maraki, M. H, 1919.
MAIKAI KALEO,
Kakauolelo H. K. W. O. H. Ikea e
HATTIE K. DWIGHT,
Peresidena H. K. W. O. H.
6343---Apr. 11, 18, 25; Mei 2,
PARIS, Apr. 18.---I kulike me ka lono i loaa mai ianei ke luku waleia mai la na Iudaio e na koa Ukranian a ke Kenerala Petlura maloko o Galicia. Ehoakaka ana ka lono i loaa mai he 2500 mau kanaka Iudaio i pepehiia a make, a i hoehaia, ama ka louo hope i hoikeia mai ke hao waleia la oloko o na hale hana o na Iudaio e na koa Ukrainian maloko o na kulanakauhale lehulehu.
KA EUANELIO LOLI OLE A IESU KRISTO KA MAOIO
---
Ano, e Hawaii lahui paulehia i ka heluhelu i ka olelo a ke Akua, mai kou kipa mua loa ia ana mai no i ka 1820, ma o ko kakou mau kupuna la, na ma kua, ame kakou mau kupuna la, na makua, ame kakou hoi ka lakou mamo o keia la, a ma keia mua aku, ahiki loa aku hoi i ka oili hou ana mai o ko kakou Haku o Iesu Kristo i ka 1996.
Aia iloko o ua olelo la i kapaia he Baibala, a aia iloko o na buke la keia mau oleo o ka eunelio a’u e kakau mau aku nei imua ou e Hawaii Iahui, a o ke anuu, a kumu ano nui mua loa keia o ka euanelio loli ole a Iesu Kristo i kapaia, ka manaoio, a eia ka’u kakau ana, ua hiki mai i ka hoomaka ana o ka euanelio, elike me ko kakou kauohaia ana mai e ko kakou Hoola penci: Ina e aloha mai oukou Ia’u e malama oukou i Ka’u mau kauoha. Ioa. 14:15.
A o ia hoi ka kona pokii a Iuda e hoeueu hou aku nei i ka poe haipule o keia la, penei” E na puuahele i ka wa a’u i hooikaika ai e palapala aku ia oukou i ke ola nui, he mea pono ia’u ke palapala aku me ka nonoi ia oukou no ka manaoio i haawi aku me ka nonoi ia oukou no ka manaoio i haawi mua ia main a ka poe haipule. Iuda 1:3.
O ka manoio, o ka hilinai ana no ia ma na mea i manaolanaia ai, a o ka hoomaopopo ana hoi o na mea i ike maka ole ia. Heb. 11:1.
No ia hoi, ma ka lohe ana ka manaoio, a ma ka olelo a ke Akua ka lohe ana, a ke ninau nei au, aole anei lakou i lohe ? Oiai, ua ku’i aku la ko lakou leo i na aina apau loa, a o ka lakou mau olelo i na palena o ka honua. Rom. 10:17-18.
A mamua o ka hiki ana mai o ka mamaoio, ua hoopaaia kakou malalo o ke kanawai, na pio hoi ahiki i ka manawa e hoakakaia mai ka manaoio. Nolaila ua lilo ae la ke kanawai i kumu alakai no kakou i o Kristo la, i hoaponoia mai ai kakou ma ka mamaoio. Gal. 3:23-24.
Pehea la hoi lakou e kahea aku ai i ka mea a lakou i mamaoio ole ai? A pehea la hoi lakou e mamaoio aku ai i ka mea a lakou i lohe ole ai? A pehea la hoi lakou e lohe ai ke ole ka mea nana e ha’i? Rom. 10:14.
Aka , he mea hiki ole ke hooluoluia aku ke Akua me ka manaoio ole, uo ka mea, o ka mea e hele ana i ke Akua, e pono no e manaoio oia, he mea i’o no ia, a he mea hoi e uku mai ana i ka poe i imi ikaika Iaia, Heb.11:16.
Ina i nele kekahi o oukou i ke akamai, e noi aku oia i ke Akua i ka mea i kaawi lokomaikai mai no na mea apau me ka hoino ole mai, a e haawiia mai no ia nona; aka, e noi aku me ka manaoio, aole me ke kanalua; no ka mea, o ka mea e kanalua ana, ua like no ia me na ale o ke kai i puhiia e ka makani a kupikipikio. Mai manao ia kanaka, e loaa mai iaia kekahi mea ua ka Haku mai. Iak. 1:5-7.
Maluna o ia mau mea apau, e lawe hoi i ka aahu apoo o ka manaoio, i mea e hiki ai ia oukou ke kinai iho i @na ihe wela apau o ka mea ino. Epeso 6”:16.
A elike me ka Mose ka uana i ka Namaka, i aku la: Elike me ko olua manaoio ana mai, pela e hanaia aku ai no olua. Mat. 9:29
No ka mea, he oiaio ka’u eolelo aku nei ia oukou, o ka mea e ole’o mai i keia mauna, e hoonee aku a e lele ike kai; aole hoi e kanalua kona naau, aka ua manaoio no, e hanaia keia mau mea ana e olelo ai; e loaa io no iaia ka mea ana e olelo ai; no ia mea la, ke olelo aku nei au ia oukou, o na mea apau a oukou e noi aku ai ma ka oukou pule ana, e manaoio oukou e loaa ana, alaila e loaa i’o aku no ia, oukou ia, Mar 11:23-24.
E hoomanao, e manaoio iloko o Kristo penei Olelo mai la o Iesu ia iakou, i mai la; E manaoio aku oukou i ke Akua. Mar. 11:22.
Aelike me ka Mose kau ana i ka Nahesa iluna ma ka waonahole, pela e pono ai ke keiki a ke kanaka e kauliaia ai: I ole e make ka mea manaoio Iaia, aka, e loaa iaia ke ola mau loa; no ka mea, ua aloha nui mai ke Akua i ko kea o nei. Nolaila, ua haawi mai Oia i Kana Keiki hiwahiwa, i o’e e make ka mea manaoio Iaia, aka, e loaa iaia ke ola mau loa. Ioa. 3:14a-16.
No ka mea, eia ka makemake o ka mea nana au i hoouna mai, o na mea apau elike mai i ke keiki, a e manaoio hoi Iaia, e loaa iaia ke ola mau loa, a e hoala mai Au iaia i ka la mahope. Ioa. 6:40.
Mai hookaumahaia ko oukou naau , e manaoio oukou i ke Akua, e manaoio mai hoi Ia’u. Ioa. 14:1.
Nolaila i i mai ai ka Palapala Hemolel, aia hoi, na hoonoho Au’ma Ziona i pohaku kumu no ke kihi i waeia, a he mea waiwai io, a o ka mea manaoio aku Iaia, aole ia e hoohilahilaia, 1 Pet. 2:6.
Mai hookuhihewa kakou ia kakou iho e manaoio iloko o ka auanelio, penei; I mai la,. Ua hiki mai nei ka manawa, ua kokoke mai hei ke aupuni o ke Akua, E mihi oukou a e manaoio i ka eunelio. Mar. 1:15.
I mai la Oia ia lakou, e hele aku oukou i na aina apau, e ha’i aku i ka euanelio i na kanaka apau. O ka mea e manaoio mai, e bapeyizoia, e hoolaia oia, aka, o ka mea manaoio ole mai, e hoahewaia oia. Mar. 16:15-16.
Ke ha’i hou aku nei au ia oukou, e na hoahanau i ka euanelio A’u i a’o aku ai ia oukou mamua i ka mea a oukou i malama mai ai, a malaila no hoi oukou e ku nei. O ia hoi ko oukou mea e ola ai, ke manao mau oukou i na mea a’u i hai aku ai ia oukou, i ole hoi e makehewa ko oukou manaoio. 1 Kor. 15:1-2.
E hoomanao mau i Kana mau hooia e ana, e manaoio mau penei: Aole hoi ia i kanalua i ka olelo ana mai a ke Akua, ma ka homaloka, aku, ua ikaika ia ma ka manmaoio, e hoonani ana i ke Akua; a ua maopopo le’a kona manao e hiki no Iaia ke hooko mai i ka mea ana i olelo mai ai. No ia mea, ua hooliloia ia i pono nona. Rom. 4:20-22.
Aole e hoomolowa aku ana ia oukou aka. E hoohalike aku ana me ka poe i loaa ka pono i ha’i mua ia , ma ka manaoio am eke ahonui. No ka mea i ko ke Akua ha’i mua ana ia Aberahaina, no ka hiki ole iaia ke hoohiki ma o ka mea oi aku, ua hoohiki iho Oia ma Ona la iho no. Heb. 6:12-13.
Aole ke Akua he kanaka e hoopunipuni mai ai Ia. Aole hoi Ia he keiki na ke kanaka e mihi ai Ia: ua i mai no Ia aole anei e hana mai no hoi? Ua olelo mai no Oia, aole anei Ia e hooko? Nah. 23:19-20.
He hookahi wale no ano e lawelaweia ai, penei: Ina he ma’i ko kekahi o oukou, e kii aku oia i ka poe lunakahiko o ka ekalesia! A e pule lakou maluna ona, me ka hamo ana iaia i ka aila ma ka inoa o ka Haku, a o ka pule o ka manaoio, e hoola no ia i ka mea ma’i, a na ka Haku e hoala mai iaia; a ina i hana hewa oia, e kalaia mai ia. Iak. 5:14-15.
Aia hoi, he wahine heekoko i na makahiki he umikumammalua, hele aku la ia mahope aku Ona, a hoopa aku la i ka lepa o Kona aahu; Nokamea i iho la ia iloko ona, a i hoopa wale aku au i Kona aahu, e ola au. Mat. 9:20-21.
JOHN M. MAHUKA.
E KU, E NANA, A E HOOLOHE MAI E NA HOA AINA O WAIAKEA.
---
Ma kekahi halawai i malamaia ma Hilo, Hawaii, e na hoa aina hookuonoono o Waiakea, nui ka poe hoa aina, na senatoa ame na lunamakaainana i akoakoa mai ma ia halawai, i loheia ai ke kikoola o ka pane a Mr. Cabrinha, kekahi o na malama waiwai o ka Hui home Hookuonoono o Waiakea, i ke Alii Kalanianaole, a pioloke ka manao o ke Alii amen a hoa o ka hale kaukanawai.
I ka noho ana o ka halawai, ua ninau aku la ke Alii Kalanianaole ia Mr. Cabrinha: “Ina aole e na mai ana ka hui mahiko e wili i na ko a poe hoopuonoono, nawai e wili ka lakou mau ko? O ka pane kikoola a keia Pukiki i pane aku ai i ke Alii: “O ko makou kuleana ia.”
I ka lohe ana o ke Alii ame na hoa o ka hale kaukanawai, i keia mau pane kikoola a keia Pukiki, ua pane aku la ke Alii: “Ke noi nei oe i ka ahaolelo, a haawi mai i na kokua ana i kau mau mea o manao nei, a o kau pane ia makou, ‘o ko oukou juleana no ia,’ he kuleana komakou e ninau aku ai ia oukou, a e hoike mai oukou i na mea apau a makou e ninau aku ai, a pehea la oe e manao ai e loaa ia oe na kokua ana mai, mai ka ahaolelo mai?
“Ke ha’i alu nei au ia oe, aia a loaa kou palapala eila mai ke aupuni mai, alaila hiki ia o eke pane mai, ‘o ko oukou kuleana no ia.”
Ku ne la ua Pukiki nei a pane mai la i ka poe e akoakoa ana malaila, ua makaukau oia e pane i na ninau apau a lakou e makemake ai, pane aku la ke Senatoa Wise, aole o makou makemake e ninau aku ia oe i kekahi ninau, ina he kikoola mai kau pane.
E, auhea oukou e na hoa aina i lilo ko oukou mau manao malalo o ke alakai kuhihewa ana a keia poe, a i hoike mai ia oukou pakahi, e alakai ana lakou ia oukou ma ke alahele o ka pomaikai ame ka ulakolako o ka nohona o keia mua aku, a e haalele iho kakou i ko kakou mau home ma Honolulu nei, a hoi aku kakou a hookahua maluna o na lepo malihini o keia aina, ina pela iho la ka pane a keia Pukiki i ke Alii a kakou e na Hawaii, o ka ninau ia kakou pakahi: “Mahope o ko kakou hookohu ena aku iaia i malama waiwai no kakou pakahi, e pane kikoola mai ana paha oia ia kakou pakahi ina e ninau aku kakou i kekahi ninau iaia.
Ina pela iho la kea no o keia Pukiki, he mea maikai ia oe e noonoo pono mai, o ka olelo kaulana a ko kakou mau kepuna, “iluna ka ua, waele e ke pulu.” O keia mau mea a ‘u e hoakaka nei. Mailoko mai o ka nupepa Bulletin o kela la aku nei.
KALEI AONA.
---
NA MEAHOU MA KA EKALESIA O PAIA, MAUI.
---
Solomon Hanohano, Aloha nui:--E oleole oe e hokomo iho i na meahou o keia ekalesia e nee nei i keia mau la. Ma ke Sabati o keia mahina o Aperila 13, 1919, i hoonohoia ai o Rev. Moses M. Kahiapo i kahu no ka Ekalesia Kalawina o Paia, Maui, nona ka manawa o elima makahiki. He maikai na hana i lawelaweia e ke komite hoonoho. Ua makana ia mai i ke kahu hookahi Baibala ame alua noke pua main a Ahahui C. E., Kula Sabati i huiia me Paihiihi keia mau makaua.
I ka pau ana o na hana hoonoho kahu i malamaia ai ka hoike Kula Sabati hui o Makawao Akau. He eono ka nui o na Kula Sabati i hiki ae, o ia o Haiku, Huelo, Maui Waena, Maui Komohana, Paia me Paihiihi. Heluna nui o na haumana 200 a oi; na dla i luluia $109. Ua maheleia keia mau dala iloko o na ahahui eha, o ia ka Ekalesia, Kula Sabati, C. E. o na Makua ame Ahahui Pokii. Huina loaa o ka ahamele $234. O keia mau dala ua hooholo lokahi ia e holo aku no ia no ke kukula luakini hou. Malaila ae ka Hon. J. W. Kalua, Hon. Philip Pali amen a hoa paahana apau.
O keia kekahi hoike piha i na kanaka. He maikai na hana i lawelaweia o ka la. Eia iloko o keia ekalesia i keia mau la e nee nei no na ninau hooholomua o ia keia:
He elua mau ahahui i kukuluia e Rev. Moses M. Kahiapo; ka mua, ka Ahahuli kokua o na Wahine Hawaii o Paia, Maui, malalo o keia ekalesia, a o ka nui o na lala i keia wa he 50. Na hana o keia ahahui e hana nei, o ia no ke kokua ana i ka ekalesia, ka poe pilikia ame kekahi o na hana kuloko amen a hana hooholomua.
Ka lua, ka Ahahui Kokua o na Makuakane nona ka inoa i kukuluia Paia Mutual Improvement Society, no na mahele iloko o keia ahahui, eia ke nee nei imua. Ua pomaikai nui makou i ka loaa ana o keia mau keiki hou i mea kokua mai i na hana ekalesia a kakou, a no ka mea he au naauao keia, ua loli a eke au o ka manawa e ikeia nei i keia wa, a no ka mea ua olelo mai o Paulo mai hoopalaleha kakou i na hana maikai apau no ka mea i ka wa pono ohi no kakou i na mea maikai.
Me keia mau m,anao pokoke, na ke Akua e kokua mai ia kakou, a haawi nei keia makapeni i ke aloha nui i na keiki oniuhua.
Me ka haahaa.
DAISY KALAAUPA,
Kakauolelo Ekelesia o Paia.
NA LEKA KU OLE IA MAI AHIKI I APERILA 12, 1919.
---
Ahuna, John A. Kekua, Mileka
Ioela, Mrs. Albert Kealoha, Jos M.
Kanakanui Kekuewa, Mrs.
Hana, Miss Kekuewa, Mrs.
Kauho, Nakaiewalu Kekuewa, S.W.
Kaimulo, Lazaro Kuapaka, G.
Kaihenui, Miss Kaimi, Edward
Mary Lahela, Mrs.
Kaipo, Mrs Hattie Maui, Pukani
Kailakukiu, Malina Kawainui, Mrs. Joe
Kalei. J. Makuakane, Willie H
Kelioniu, Anna
Kane, William Naeole, Robt A
Kapepa, Miss Amoy Pahia, Ben
Kawaieo, Mrs Peke. Paloma, Julian
HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI
E Hoao e Hoomakaulii Ano…E Malama i ke Dala e wehe i Buke Banako Hoahu me ke
CHINESE-AMERICAN BANK
A NANA AKU I KA ULU IO KAU DALA
NA PAHU DALA $1.00 no ka Wehe Kihi o ke Alanui
ao ka Hoolimalima Ana i ka Hoahu Moi me Nuuanu
NUPEPA KUOKOA
---
No ka maka hiki (one year)……….$2.00
No eono mahina (six months)………1.00
O na Dala amen a Hoolaha Apau e hoonua poloe mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD., wale no, P.O. Box 208, Honolulu, T. H.
Entered at the Post Office at Honolulu, T. H., as Second Class Matter.
CHARLES S. CRANE…..LUNA NUI
He Moho no ke Kulana Puuku
---
I na mana koho baloka o Maaokalanipo; Eia au ke maalo hou aku nei imua o oukou e na mana koho haloka o ka Mokupuni Kaili la, no ka nonoi ana aku me ka haahaa, i ko oukou mau baloka ame ka oukou mau kakoo hou ana ia’u ma kea no he moho e alualu nei no ke Kulana Puuku no ke Kalana o Kauai, ma ka noao Repubalika, ma ke kau koho wae moho e hoea mai ana, a ke paa nei kuu manao makee no ka hoomauia aku, o ka hanohano a oukou i hook au mai ai maluna o’u, ma ka haawi ana mai i heluna baloka kiekie, e loaa ai ka lanakila ia’u ma keia kau wae moho.
Owau iho no ka oukou kauwa haahaa.
A.G. KAULUKOU.
(Kaulukou Opio).
6342---Apr.11, 18, 25,; Mei 2, 9.
KUU WAHINE ALOHA UA HALA
---
Mr. Solomon Hanohano, Aloha oe:--E oluolu oe e haawi mai i wahi kowa o ka kaua kilohana, no ka’u wahi ukana e kau ae la maluna, a nana hoi ia e hoike ae i ka nui makamaka e noho ana ma na kaiaulu o Hawaii nei.
Ma ka la 4 o aperila 1919, i haale’e mai ai kua wahine, Mrs. Esther keoo Reuter, i na ea hu’ihu’i o keia ola ana ma Nahiku, a niau palaheue aku la oia ma ke alahele o na mea apau, a ko iho la ka olelo a ka Buke nui: E hoi ka leo i ka lepo a o ka uhane e hoi oia i ka mea Nana ia i hana.
Ua hanauia kuu wahine ma Nahiku, Koolau, Maui, ma Iune 17, 1871, mai ka puhaka mai o J. Miki (k) ame Tamara (w), a ua puha iaia na makahiki he 47 o ka hanu ana i na ea hu’ihu’i o ko keia ola honua ana.
Ua hoohuiia maua ma ka berita maemae o ka mare ma Ilana, i ka la 31 o Dec., 1891, e Rev. J.K. Iosepa, a ua piha na makahiki he 27. Ua liohi no na la o ka hoomailo ana o ka ma’i, ua piha he hookahi makahiki o ka ma’i ana; ua haalele iho oia he mau pokii, ka maua mau moopuna ame a’u no hoi, e paiauma aku ma keia aoao o ka lua.
He wahine oluolu a akahai oia, he makuahine maikai no ka home, a no ka nui mai o ko’u aloha nona, ame ka minamina pu no hoi nona, ua ulu main a hoomanao ana i ua wahi a maua pili ai me ke aloha.
He hoahanau oia no ka Ekalesia o na ia hope, he nui na kulana i paa ia eia iloko o ka ekalesia, he kakauolelo no ke Kula Sabati i kekahi mau makahiki, a he kakuolelo no ka Hui Opio i kekahi mau makahiki, a he peresidena no ka Hui Kamalii i kekahi mau makahiki, a he peresidena no ka Hui Manawalea o na Wahine a he puulu no hoi no ia hui manawalea, a he lima akau no hoi no na hana a ke Akua ma keia apana, a he alaki himeni no hoi no na hui like ole iloko o ka ekalesia ma keia apana.
Ua hoonaauaoia oia ma Nahiku nei i kona mau la opio, a ma ke kula o Ilana i hoomahuahuaia ai, a mailaila aku i ke kula o Maunaolu, a pau ka noho ana i Maunaolu, ua hoi mai i ka aina, a ua noho kumukula no kekahi mau makahiki no Nahiku nei.
He wahine makaukau ma ia mau mahele o ka ike i a’oia ai, he wahine hookipa i na malihini, kipa mai i ko maua home, he ike i ka mea kiekie ame ka mea haahaa ma ka noho home ana, aohe ona lua e loaa ai, o ia ka’u ike.
E Nahiku e, kahi a kuu wahine i noho ai main a la opio mai, a moe wale no, ao@e@oe e ike hou ana iaia e maalo hou ana ma kona mau alanui, ua hala, ua malo kona helehelena; a e ‘I hemolele i ka Haku e, ‘ aole e ike hou ia ana oia maloko o kou mau paia laahia aole maluna o kona noho e noho mau ai, aole e lohe hou ia kona leo maloko o ia mau paia laahia, ua hala, ua hala i ka home ma-o, ua kuu ka luhi, ua maha! Pomaikai ka poe make ke make iloko o ka Haku, ma keia hope aku, he oiaio, wahi a ka Uhane, i hjoomaha lakou i ko lakou luhi, a ke hahai nei no hoi ka lakou mau hana me lakou.
Pomaikai a hoano hoi ke kanaka ke loaa iaia ke ala mua ana; aole e lanakila ka make lua maluna o lakou, aka, e lilo no lakou i poe kahuna no ke Akua a no Kristo, a na lakou e hoomalu pu me ia i na makahiki hookahi tausani.
E Hanau a lani haahaa, ua pau kou ike hou ana i ka helehelena o Esther ma kou mau alanui, a pela pu hoi me ka puu kaulana o Kauiki, ua pau kona kilohi ana i kona mau paia pali, a pela pu hoi me ke one nehe o Kapueokahi, ua pau kona kikaha ana iho ma kou mau aeone, a no ka mea, ua hoi aku la oia e moe me Niolopua ia ka moe kau a moe hooilo. Aloha wale ia wahi a maua e pili ai me kuu wahine hele loa. Kealoha ae ana au ia Honokalani ame Waianapanapana, ia wai makaikai a ka malihini, ke huli ae a naua o ka waiho kahela mai o ka aina, hu wale mai no ke aloha i na wahi i piliia ai e maua me kuu wahine hele loa: ke nana ae ma-o a maanei, me he la o kuu wahine aloha apau imua o kea lo. Auwe kuu haha poeleele wale i ka papa’i o Honolulu! Kuu wahine hoomanawanui i na mea e pono ai ka noho ana. Aloha wale!
Aloha wale na hale o makou i maka maka ole o ke alahele wale mauka o Kalamaula, e huli wale ae ana i kuu mea aloha, he wahine, mahea la oe o niau hele iho nei. Auwe kuu hapapa wale i ka nu’a o ka moena. Auwe kuu poina ole ia oe---a!
Me ka Lunahoooponopono ko’u aloha nui, amen a keiki o kou papapa’i ko’u welina.
O makou iho no me ke kaumaha,
HENRY REUTER
Me na Moopuna.
Nahiku, Maui.
KakelameKuke
(KAUPALENAIA.)
Poe Kalepa ma ke Komisina
---
Poe Agena noon a Mahiko Lehulehu
AINA KUAI EMI LOA
---
$350---Apana Aina 40x85 ma Lanalila mauka o ka Hale Pupule. He maikai a nani ka noho ana o
keia wahi. He $25 ukumua a $10 i na mahina apau.
$160---Apana Aina, 50x100, Alanui 1@, ma Palolo. $10 ukumua. $5 i na mahina apau.
$200---Apana Aina 50x100, Alanui Mokihana, kokoke ma ke Alanui 6, a e holo aku ana ke kaa
uwila ma keia mua aku. He wahi maikai $25 ka uku mua, $5 i na mahina apau.
PAULO KALAUKA
(P.E. R. STRAUCH).
Akena Kuai Aina Emi Loa.
Waity Bldg., Helu 71 Alanui Moi.
Kela Laau Laulana
---
B.B.C.
---
He laau i hoohuiia o na launahele, laau e hana pu ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahana holookoa o ke kono e kipaku ana i ka ma’i kino amen a ma’i ili wale mai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ole ame ka mana i na aalolo.
E hoopiha ana ka B.B.C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ola ame ka ikaika o na la opio. Ua hoolaia na poe nawaliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pule wale no. Ua aponoia e na kauka kaulana he nui amen a kanaka iloko o ke ola lahui ana. O ka B.B.C. ka laau kamahao loa ma kea o.
KUAHA MA NA WAHI APAU.
Keena Kuai Laau B.B.C. 161 Alanui Moi,
Honolulu, Hawaii
UA AI I KOU LUHI, UA INU I KOU LOKOMAIKAI E M. THOMAS, JR.
---
Mr. Lunahooponopono, Aloha kaua: ---E ae mai ia’u i wahi kowa kaawaie a kau nupepa waiwai nui, no ka’u wahi puolo kauaenae aloha no ka makou keiki i haalele iho laia makou na ma kua, ka ohana amen a hoaloha, i niao iho la, nalo na maka, hoopale manawa ino, hele kino wailua aku la, ma na ka ha-one la’i ma o, Aloha ino kuu keiki.
Ma kou kinmo lahilahi o ka la 28 o Maraki; i ike iho ai au i ka ukuoa a ke aloha he keiki, ua haalele mai i keia ola honua ana, a kulu iho la ko’u wamaka, me ka ehaeeha pu o ka hoomanao ae, imua iho la no o makou na maku kahi i holoholo ai, a kanaka makua, aole au i ike i kona kino wailua, aole hoi i kona huaka’i hope loa, oiai, eia au i ka aina malihini; aloha aloha kuu keiki.
He kama ua’u i hanai a nui na ka ehuwai o Hiilawe i hiipoi ma ke kua, hiialo ia hoi na ke kupuna, na Laukaieie i kea lo o na pali, eia aku la paha oe me Hainakala, e walea ana i ke kui lei ulei; kuu keiki aloha mai ka i’a hooanuili o ka aina, me ka ua lililehua e hoopulu nei i ka nahele, ke hele la oe lokoino wale, eia la, hoi mai hoi mai no kaua.
Aloha ka i’a ka kehau o ka aina aloha kahi i’a nahu pu me ke one; aloha na niu o Pakaalana e holu nei i ka makanui; aloha Kioea e kiai nei ia Muliwai, he waiwai nui na’u ko aloha, a hik mai ko aloha, e uwe no au.
Me ka luuluu, kekahi o kona unele,
D.K. KAAEAMOKU.
Keomuku, S. Kohala, Apr, 5, 1919.