Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 13, 28 March 1919 — Page 6

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, MARAKI 28, 1919.

NUPEPA KUOKOA

SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO HOOPUKALA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU

POALIMA MARAKI 28, 1919

 

UA KUMAKAIA MAOLI IA LAKOU IHO

            Aole he ninau nui e ae, iloko o keia kau o ko kakou ahaolelo kuloko, nana i hoao mai i ke kulana oiaio o kela ame keia hoa oloko o ka hale o na lunamakaainana, elike la me ka ninau koho baloka @ na wahine, ka ninau hoi nana i hoala aku i na manao uilani iloko o kekahi mahele nui o na makaainana iloko o keia mau la ; a ma ke koho ana a na hoa o kela hale i kona waihooluu oiaio, e hiki ole ai ke holoiia ae, mailoko aku o ka noonoo o na makaainana, a mailoko ae hoi o ka moolele o kela hale kaukanawai.

            He keu aku a ka mea kupaianaha, me ka hookahaha pu i ko kakou noonoo, ka hoao ana o ka poe ma ka aoao e ku-e ana i ka hooholoia o kela bila, e alo ae, mai ke kau ana aku o na ahewa kiekie ana maluna o lakou, ma ke ano o ke koho ana o ka Poakolu aku la i hala; ma ka olelo ana ae, o na makaainana o keia Teritore ke kuleana e hooholo mai ai ma keia ninau, aole ka o lakou.

            Ma ka manawa o ke koho ana maluna o ka pukuʻi i hookomaia ae e ka Mea Hanohana Paschoal maluna o kela bila, e hoihoi ana i knoa manawa e mana ai, ma ka la 1 o ka mahina ae nei o Iulai ; ua kaa ka hapanui o na hoa o ka hale ma ka aoao e kakoo ana i ka pakuʻi ; aka nae, i ka wa i koho maoli ia ai maluna o ka bila, me kela hoololi ae la a lakou ponoi no, me ko lakou mau waha e haawi ana i ka ae, imua o ka lehulehu e hoopuni ana i na paia o kela hale kaukanawai, ua koho ku-e aku la lakou, ma ka pepehi na i ka hooholoia o kela bila.

            No na makahiki kehulehu ae nei i hala o ke ku ana o ko kakou mau aoao kalaiaina kuloko maluna o ke kahua kalaiaina, o ka mana koho baloka o na wahine kekahi maunu piepiele baloka, i lawe mau ia mai imua o na mana koho ; ahiki mai la ka hoi i ka wa o ka hooko ana aku i ka hoohiki, i hoopaaia ai ka poe i kohoia ma ko lakou ma kahuahana. o ka wa iho la ia e pelukua ai, a olelo ae e haawi aku na na mana koho e hooholo mai i keia ninau!

Ua hooia ae na hoa oloko o ka hale o na lunamakaainana, ma ka lakou mau haiolelo, no ke ku-e ana i kela bila, aole o lakou ku-e maoli i ka haawi ana i ka pono koho baloka i na wahine ; nokeaha ka hoi i hooko ole aku ai ka nana a ka lima, me ka olelo a ka waha ; a no ka mea aia iloko o ko lakou naau ka epa ame ke kolohe kahi i noho ai? No ka lilo o na baloka o na wahine, i mea nana e kalana aku i ka opala mai ka iʻo ae.

            Ina aia ka makee iloko o kakou na kanaka Hawaii. no ka loaa o na hooponopono aupuni hoopono. a maemae, aole iao he mea nana e kokua mai ia kakou e loaa ia hopena, o ka pono koho baloka wale no o na wahine, in a aole me na baloka o na wahine o kekahi mau lahui e ae, aka me na baloka ponoi o na wahine Hawaii ; o ko lakou hooneleia aku me keia pono, o ko kakou ae ana aku ia, e noho mana mai na mikini politika, i hiki ole i ka mana kuokoa ame ka lunaikehala hoopono o na kane ke wawahi aku i kona mana.

            Ina aia iʻo iloko o na hoa oloko o ka hale o na lunamakaainana, na manoa o ka makee kuʻio e loaa ka mana koho i na wahine, in a no ia mai ka la ekahi aku o ka mahina o Iulai, mahope aku o na koho baloka o ke Kulanakauhale ame na Kalana o kakou. alaila heaha ka hoi ka mea i hooko ole aku ai pela? No ka mea he mau olelo hookanaaho wale no ia ; o ka mea oiaio, o keia mau lunamakaainana no. na meapaahana na lakou e hooikaika aku. ma ke ku-e ana, in a no ka waiho ana na na makaainana e hooholo i keia ninau ma ke koho baloka akea, a o kekahi ua maopopo loa ia lakou, o ka haawi ana aku ia pono i na wahine, o ka hoea ana mai ia, i ke kaupaonaia ana o ko lakou mau ano ; e koho hou ole ia ai no ka ahaolelo ; a ma na kulana oihana paha o ke kulanakauhale ame na kalana lehulehu.

            Me na kumu maikai he nui, ma ka aoao e kakoo ana i ka hooholoia o kela bila, i waihoia aku imua o na hoa o ka hale o na lunamakaainana, mai na wahine a na kane, mai na hoa ponoi ae no hoi@ kela hale hanohano, ua hiki loa ia kakou ke kukulu mai. i ke kulana o ke aupuni o Kelemania, ma ke kahua i hala koke aku nei, me ka poe i hoopaakikiia aku ko lakou noonoo, no ka paani ana i kekahi paani politika o ke ano kumakaiaʻa hoohaahaa ia lakou iho ame ko lakou lahui.

            Anuhea nae oukou e na wahine Hawaii, he hoomaka wale ana no keia no ke kaihoee o ka mana @oho baloka o na wahine, e hoea mai ana ia i kekahi la me ka hoohewahewa ole, a na ko oukou mau baloka auanei e kipaku aku i ka poe kau i na kanawai kekee, a e kipaku aku i na luna oihana kupono ole, mai na hana aku o ka lehulehu.

            Malia paha o haawiia aku na na makaainana o keia Teritore e hooholo i keia ninau. me ko oukou komo pu ma ke koho baloka, in a pela iʻo, alaila e loaa ka ike ia oukou ; aole he poe e ae, na lakou e hoole ana i ka loaa ana o ka pono koho baloka ia oukou. o na Hawaii ponoi no, ka poe i lilo he mau meapaahana na ka puulu i maa i ka paani politika ; o ke aʻo a ke Kuokoa, e makee oe e ka makuahine, ka wahine ame ke kaikamahine i kou pono, a e loaa he kuleana ia oe, a he man ma ke koho ana i na luna oihana o ko kakou mau hooponopono aupuni kuloko, a i ko kakou mau hooponopono aupuni kuloko, a i ko kakou poe kaukanawai ; in a no ia he mea e knoia mai ai kekahi o na wahine Hawaii naauao, e lawe ae i kekahi o na kulana oihana. no ka makee ana i ke kaulike ame ka pololei ; nolaila a hoea mai ka manawa no kou koho ana maluna o keia ninau, e koho me ka manao kuiʻo ame ka makee e loaa mai ia mana, a mai hoolohe a punihei aku i ka poe i hoolimalima, i poe kumakaia ia oukou e na wahine, a kumakaia i na makuahine, na lakou i hanau mai.

            He mea makehewa wale no ia makou ka lawe ana mai i na kumu lehulehu he nui, no ka pono o keia ninau, no ka mea ua lawa ko kakou ike no ia mau kumu, he hookahi nae mea oiaio i loaa ia kakou ma ka hopena i oili ae nei ma ke koho ana a ua hoa maluna o kela bila man koho baloka o na wahine, o ia no ka lilo ana o na hoohiki kalaiaina, i mea paani wale ia, ame ka nana ole ia ana aku e hapai ae ia Hawaii nei, ma ke ana kiekie o kona kupono ame ke pookela ma kona mau hooponopono aupuni kuloko ana.

KA MAKEKE TERITORE KUAI LIILII

            Ua hoea mai i ka manawa kupono loa a ko kakou ahaolelo e noonoo mai ai no ka wehe hou ana ae i ka makeke Teritore kuai liilii, ma o ka hookaawale ana i kekahi haawina dala, e hiki ai ke hoomauia kela makeke, no ke kumu, eia ke pii mau nei ke kumukuai o na meaai iluna i kela ame keia manawa; ma ka hana ana pela, aole wale no e lilo aku ana ia i mea kokua i na makaainana, ma ka hiki ana e kuai i na meaai oluolu, aka e kono pu ia aku ana na halekuai meaai e ae, e hoemi iho i ke kumukuai o ka lakou mau mea kuai.

            E aho aku nei i ka wa e kaua ana na aupuni o Eropa, ua kaohiia mai na halekuai meaai, mai ka hoomahuahua ana i na kumukuai i kela ame keia manawa mamuli o na kauoha a ke komisina meaai; i keia wa, e nohoalii nei ka maluhia, ua oi loa aku ka pioii o na meakuai apau, me ke ku a pilikia maoli o kekahi poe o kakou; a no ka hoopakele ana ae i ka poe uuku o ka lakou loaa, a no ke kokua pu ana aku no hoi i ka lehulehu, ua ili aku ke koʻikoʻi maluna o ka ahaolelo, ka wehe ana ae i ka ipuka, e hiki ai ke kuaiia na meakuai ma ka makeke Teritore, ma ke ano kuai liilii.

            Malia paha, he mea oiaio no, aole he kulana holomua i ikeia o ka wa ae nei i hala, ma keia makeke, in a pela, ma ke ano o ka hoohanaia ana ka pilikia, aole ma kekahi ano e ae. O ka poe na lakou e hoohana ana i kela makeke, e lilo lakou i poe hoeueu a hooikaika aku i ka poe mahiai, ka poe hanai holoholona, e aʻo ana ia lakou i na alahele holomua apau, a e hooia aku imua o lakou, no ke kupaleia o ko lakou mau pono, ame ka loaa koke aku o ka lakou mau dala no na waiwai, aole hoi o ka houlolohi, a hala he manawa loihi, ma ia ano ua konoia aku ka poe mahiai a hanai holoholona, e hoolilo aku i ka lakou mau waiwai i ka poe e hoea aku ana imua e lakou, me ke kaukaʻi ole e loaa na kumukuai makepono.

            O ka holomua o na makeke ame na halekuai meaai e ku nei i keia la, aole ia ma ke kaukaʻi wale ana aku no i na waiwai kuai, e komo mai, a i ka poe kuai paha e hele mai e kuai, aka ma ka hele kino maoli ana aku e huli i na waiwai, no ka hoopiha ana mai i ka makeke, a e hoolaha aku hoi, i na ano waiwai me ko lakou mau kumukuai; me ke kanalua ole ke olelo ae, e ukali ia ana kela makeke e ka holomua, a e hoopomaikai like ia aku ana ka poe mahiai a hanai holoholona paha, me ka poe kuai mai.

            No ka pono o na makaainana iloko o keia manawa e ike maoli ia aku nei ka pipii o na kumukuai o na meaai; no ka hoopakele ana ae hoi i ka poe uuku o ko lakou loaa, ame ka lehulehu pu, e noonoo mai oukou e na hoa hanohano o ko kakou ahaolelo kuloko, i na alahele e hiki hou ai e weheia ae ka makeke Teritore kuai liilii; ka mea nana i kono aku i na makeke e ae a i na wahi e kuaiia ana na meaai, e hoemi iho i na kumukuai ma ke ana kaulike mawaena o ka waiwai ame ke dala.

NO KA NINAU MAʻI LEPERA

            Ma keia helu o ke Kuokoa, ke hoopuka aku nei makou i kekahi manao waiwai nui i kakauia mai e kekahi mea e noho ana ma ke kahua maʻi ma Kalaupapa maluna o ka maʻi lepera, a makou e manaoʻo nei, o kekhi kela o na manao pololei a oiaio, no ke kulana o ka maʻi lepera e kauia nei ka weli.

            Ua nui na manao hoakaka lehulehu o na manawa ae nei i hala, maluna o na kumu i ala mai ai o keia maʻi, a i loaa aku ai hoi i na kanaka; ua hoakaka ae no hoi ko kakou mau kauka, i ka lakou mau ike, no ke ano maoli o keia ano maʻi, aole e hiki ia kakou ke hoole ae i ka oiaio o ia mau hoakaka, no ka mea, ua laweia mai, malalo o na kumu maopopo loa i ikeia, aka nae, aole e hiki ia kakou ke hoohewahewa, i ka oi aku o ke koʻikoʻi ame na kumu kupono, no ke kulana oiaio maoli o ka maʻi lepera, elike me ka leka a makou e kuhikuhi aku nei ma kekahi wahi o keia pepa.

            Oiai nae elike ole ana no paha ko kakou mau manao ma kekahi mau mea, he hookahi nae mea hiki ole ia kakou ke hoole ae, o ia no ka lele ole ana aku o keia ano maʻi maluna o kekahi mea maʻi ole, mai ka mea aku i loohia i keia ano maʻi, ma ko laua mau ano mawaho, ke ole ia, mamuli o ke komo maoli ana o na anoano o keia maʻi, ma kekahi wahi i eha o ke kino, nolaila aole he makaʻu a he hopohopo ana no keia maʻi, elike me kekahi mau manao i hoolalaia no ka hookaawale loa ana aku i ka noho ana o na maʻi, aole ma ke ano huikau elike me ko keia manawa.

Nuhou Kuwaho

            WASHINGTON, Mar. 25 - Ua haawiia aku e ka papa o na moku i keia la na mokuahi hao hou ekolu, ke Glendoyle, West Hardaway ame West Maximus i ka hui mokuahi Matson no ka hooholo ana aku mawaena o Seattle, Honolulu ame Kapalakiko.

            ZURICH, Mar. 25. - Ua hoea mai i Suitalana nei ka Emepera Charles o Auseturia me kona ohana.

            WASHINGTON, Mar. 25. - He 156 mau paahao Amerika a ke kaua e mau mai la ka nalowale maloko o Kelemania, ua hoolahaia ae ia mea e ke keena kaua i keia la. O ka heluna o na koa Amerika i paaia ma ke ano he mau pio na ke kaua maloko o Kelemania he 4765, a he 4376 o ia huina i hookuuia mai. He 230 koa i make, a koe he 156 aohe i hoikeia mai ko lakou hopena.

            ZURICH, Mar. 25. - Ma ka olelo a ke Kakauolelo Bernhard Dernberg o ke aupuni o Kelemanaia, aole ka lahui e kakau ana i ko lakou mau inoa ma kekahi aelike kuikahi maluhia i komo ole maloko olaila ka ahahui a na lahui, a Kelemania i ae aku ai e komo me na pono piha.

            BERLIN, Mar. 25. - He 26 mau moku Kelemania e haawipioia aku ana i na Aupuni Hui ma ke ano kuapo no na lako meaai e loaa mai ana no ka lahu Kelemania i kaalo ae mawaho o ke awakumoku a na Aupuni Hui.

            VIENNA, Mar. 26. - Ua hoopaahaoia na hoa o ka misiona a na aupuni ma Budapest, komo pu me ke Konela Vix, ke poo o ka Misiona Palani, elike me ka hoike a kekahi kanaka kaahele ma ke kaa otomobile i hoi mai nei ianei mai Budapest mai.

HE PUOLO LUULUU ME KE ALOHA

            Mr. Sol Hanohano: - E ae mai kou lokomaikai iaʻu, noʻu kekahi wahi kaawale o ke kino lahilahi o ke Kuokoa, no kaʻu puolo waimaka o ke Kuokoa, no kaʻu puolo waimaka e kau ae la maluna.

            Ma ka la 8 o Maraki, Poaono, hora 4:30, i nawele malie ae ai ka hanu hope o kuu kaikaina kane, hala aku la ka uhane a koe iho la ke kino puanuanu na makou na ka ohana ame ka wahine e paʻiauma aku ma keia ao.

            U haalele iho o William Pilipo Asam mahope nei he wahine, elua keiki, hookahi keikikane nona na makahiki he 4 ame ke kaikamahine he 3 makahiki.

            Ua hanauia hoi kuu pokii kane ma ke alanui Nuuanu ma ka aoao makai o ke Queen Emma Hale, mai ka puhaka mai o Louisa Alapai Kaialo ame Yong Asun i ka makahiki 1894, Aug. 11, a ua piha hoi iaia na makahiki i ka 24 ame 6 mahina, 8 la o kona hanu ana i na ea o keia ili honua.

            Ua noho hana aku oia me ka halepaʻi nupepa o ka Honolulu Star-Bulletin no na makahiki he ewalu, o kana oihana he shipping clerk, a na ka maʻi i hookaawale iaia, noho aku oia ma Kaimuki, Leahi Home, aneane e piha ka makahiki iaia ma ia home i noho ia ai e kuu pokii kane.

            Ma ka la 6 o Maraki iho nei, oiai no ka wahine ame aʻu nei kona kaikuaana e nanea ana, aia hoi hiki mai la ka lohe ua makemakeia oe e pii koke i ka Leahi Home; i kela manawa i kau koke aku ai koʻu kaikaina maluna o ke kaa uwila a hiki ilaila, kau hou ma ke kaa mikini, hiki aku, he mea e ka ehaeha o ka naau o kuu pokii, i kona ike aku i ke kane ua nawaliwali, he hapalua hora mahope iho kani mai ana ke kelepona e haʻi mai ana e lawe aku i na keiki, a no ka mea ua kokoke mai kona manawa. Ua hoomakaukau iho au me kuu mama ame na keiki, kau maluna o ka mikini hoea ma Leahi Home, iloko o 15 minuke wale no, a he ku i ke aloha ame ka ehaeha i ka hana a ka maʻi akepau, aka nae, ua lokomaikai mai ke Akua i kona hanu ahiki i ka home nei, a maloko no o ko makou home i haalele mai ai oia i keia ola ana, ma ke alanui Moi, helu 1942, a ma ka Lapule ae i maneleia aku ai kona kino wailua ma ka ilina o Koula.

            Ua mareia hoi o Wm. Pilipo Asam me koʻu kaikaina ponoi, Miss Philomena K. Hao, i ka 1913, Dec. 31, e ka Rev. Father Ulrich, a ua piha ia laua na makahiki he 5 me 2 mahina o ka noho maemae ana a moku ae la ke kaula gula, o ka berita mae mae ma keia ao; nolaila ke lawe nei au i ke koʻikoʻi o keia mau manao aloha no kuu pokii knae, maluna iho o koʻu hokua, o ka mea i hala aku la ua like no koʻu aloha iaia me koʻu aloha i koʻu pokii i hanauia mai e koʻu mama ame koʻu papa.

            Ke haawi aku nei au i ka mahalo i na makamaka ame no hoaloha ame oukou pu e ka ohana i ka oukou makana pua i lu mai ai maluna o kona kino wailua a na ke Akua e kiei ia kakou me kona lokomaikai.

            Owau iho no me ke aloha,

            MRS. JULIA K. KUA,

            Me ka wahinekanemake,

            MRS. PHILOMENA ASAM.

South King St., Honolulu, T.H.

            Nuhou Kuloko

            Mai ka la 1 mai o Maraki ahiki i ka la 25 nei he 26 ka nui o na hihia okimare i komo ae iloko o ka aha kaapuni ma Honolulu nei.

            He $1000 ka waiwaiiʻo o ke auaipa ame ka okolehao i hopuia ai i hookaheia aku ma ke paipu sua mai ke keena aku o ka Ilamuku Amerika ma ke kakahi aka Poakolu nei.

            Eia na komite ke hooikaika mai nei ma ka imi ana i na kokua no na hana kuloko e pono ai, iwaena o na makaainana o keia kulanakauhale, me ke noi ana e "Wikiwiki Kokua."

            I kulike ai me na hoike i loaa ae i ka papa ola, ke emi mai nei ka pahola ana o ka maʻi flu maloko nei o keia kulanakauhale, aole hoi elike me ia ma na Ia aku nei i hala.

            Eia na hoomakaukau ame na hooikaika ana e hoolilio i ka hoikeike fea o keia makahiki i hoikeike oi ae o ka nani ame ka nui, i ka hokeike aku nei o ka makahiki i hala.

            Me ka ahiahi o keia Poalima ae, Aperila 4, e malama ia ana e ka Lei Ilima Glee Club he ahamele nui me hulahula maloko o ka Phoenix Hall, e hoomaka ana ma ka hapalua o ka hora ehiku.

            Ma ka awakea o keia Poalima, e hoea ae ana na lala me ka lakou mau wahine ma ka paina awakea a ke Kalapu Makaainana o na Hawaii, maluna o ka Hokele Young.

            Hele oloko o ka hale o na lunamakaainana ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei, ka la i noonooia ai ka bila koho baloka o na wahine, ma kona heluhelu ekolu ia ana a piha i ka poe makaikai.

            Mamuli o ka noii ame ka huli pono ia ana aku o na kumu hoohalahala e ku e ana i ka lunanui o ka halepupule, e ke komite o ka hale o na lunamakainana, ua hoihoi ae kela komite i kana hoike, ma ka Poalua nei, e hoole ana i ka oiaio o na kumu hoohalahala e ku e ana i kela lunanui, a e hookaawale loa ana iaia mai ka hooili ia aku o kekahi mau hoahewa ana.

            I kulike ai me ke kanawai federala no na loaa, e pii hou ae ana ke kumukuai o na mea apau e pono ai ka noho ana ma keia mua aku, mamuli o ka pakuʻiia iho o na auhau maluna o kela ame keia waiwai like ole.

            Ma ka hora umi o ke kakahiaka o ka Poakolu nei i huli hoi mai ai ka mokulele no keia kulanakauhale mai Hilo Hawaii mai, me ka loaa ole o na ulia ma kona alahele no Hawaii, ame ka huli hoi hou anan mai no kona kahua malalo ae nei o Puuloa.

            Ahiki i ka Poaono i hala aku la he 290 mau bila i hookomoia ae i ka hale, he 52 i loaa mai ke senate mai, he 286 i paʻiia; he 58 mau bila a ka hale i loaa aku i ke senate, a he 13 mau bila a ka hale i lilo i kananwai, a he 5 a ke senatei aponoia e ke kiaaina.

            Ma ka Poalua nei i malama ae ai na haumana o ke Kula o Punahou he mau hana hoomanao, no na keiki o kela kula i make, oiai e hooko ana i ka lakou oihana, ma ka aoao o ke aupuni o Amerika, ma ka manawa o ke kaua i hala aku nei.

            Hookahi haneri dala hoopaʻi me na koina o ka aha ka hoopaʻi a ka aha federala o ke kau ana mai maluna o Willie Hoomana, no ka hana ame ke kuai ana i ka waiona. He 40 galani suaipa i loaa aku ma kona home ma kona manawa i hopuia ai.

            O ke koho ana maluna o ka bila koho baloka o na wahine, maloko o ka hale o na lunamakaainana ma ka Iʻoakolu nei, he umikumamalima ma ka aoao ae a he umikumamalima ma ka aoao ke-e; nolaila, ua haule ka bila e haawi pololei ana i ka pono koho i na wahine e koho baloka.

            Imua o ka hale o na lunamakaainana, ma ka auwina la o ka Poalua aku nei, i haawiia ai he elua mau hora, no ka hoolohe ana i na manao hoakaka o na wahine ame na kane pu, ma ka aoao e apono ana a e ku-e ana i ka bila pono boho baloka o na wahine, me ka noke ia o na haiolelo i ka paʻipaʻi e ka poe i apono i na mea e kamailioia ana.

            NA LEKA KII OLE IA MAI AHIKI I MARAK 22, 1919.

Apiki, Mr âme Mrs S

Aana, John

Oba, Kealoha

Hailana, John

Hoolitelite, Mrs. Lote

Hanamoku, Miss Kate

Hiwauli, E A

Kaiula, Moses L Kaai

Kauwe, Aaron K

Kauahipalua, D

Kaupu, Mrs E A

Kahilahila, John Kahi

Kahili, Mrs Lucy H

Kepa, Sam

Kalama, Bugler Thomas S

Kepano, Piikuahiwi

Kekaula, John

Kiaha, Mrs Malaea

Kiho, Yuen

Nahawena, Mrs Esther

Mawae, Mrs Hulihee

Mahaulu, Mrs Katie

Naha, Mr

Nahuina, Mrs Esther

Puuku, Mrs Lizzie T Waiuli, Mr

KA EUANELIO LOLI OLE A IESU DRISTO NO KE ALAHOU ANA

            Ninau aku la o Pilato Iaia: He alii no anei Oe? I mai o Iesu: Ke olelo mai nei oe he alii Au. No keia mea i hanau mai ai Au, a no ia hoi i hele mai ai Au i ke ao nei, i hoike aku ai Au i ka oiaio. O ka mea no ka oiaio, oia ke hoolohe i Koʻu leo. Ioa. 18:37.

            Puhi ae la ka anela ehiku, a nui loa iho la na leo ma ka lani, e i mai ana: Ua lilo ke aupuni o ke ao nei no ko kakou Haku, a no Kristo; a Oia ke Alii e mau loa ana i ke ao pau ole. Hoik. 11:15.

            E hookumu hou ana ke Akua i honua hou, no ka mea, aia hoi e hana ana Au i lani hou, a i honua hou; aole hoi e hoomanao hou ia aku ua mau mea kahiko la. Aole no e komo iloko o ka manao. Isaia 65:17.

            Aka, e hiki mai auanei ka la o ka Haku me he aihue la i ka po, alaila e lilo no ka lani me ka halulu nui, a e wela hoi na kumu mua, a hehee wale, a e pau no ka honua nei i ke ahi, ame na mea apau i hanaia maluna iho. A no ka lilo ana o keia mau mea apau, heaha ana ke ano pono no oukou e noho hemolele ana, ame ka haipule, me ka manao aku ame ka makemake loa i ka hiki ana mai o ka la o ke Akua, ka manawa e wela ai na lani i ke ahi, a h@hee wale, a e kakahe mai no hoi na kumu mua i ka wela loa o ke ahi@ Aka, elike me ka olelo mua ia ana mai, ke kakali aku nei kakou i ka lani hou ame ka honua hou, i kahi e noho ai o ka maikai. 2 Tet. 3:10-13.

            No ka mea, elike me ka lani hou ame ka honua hou Aʻu e hana ai, e mau lakou imua Oʻu, wahi a Iehova. Pela no e mau ai ka oukou poe keiki ame ko oukou inoa. Isaia 66:22.

            Ike aku la au i ka lani hou ame ka honua hou; no ka mea, ua lilo ka lani mua ame ka honua mua, aole hoi he kai hou aku. Hoik. 21:1.

            E hoomaha aku, e hoomaha aku oukou i koʻu poe kanaka, wahi a ke Akua o oukou, e olelo hoomaha aku i ko Iseraela, e kahea aku hoi iaia, ua pau kou kaua ana, ua kalaia hoi kona hala; no ka mea, ma ka lima o Iehova, ua loaa papalua iaia no na hewa on a apau, ka leo o ka mea e kala ana ma ka waonahele, e hoomakaukau oukou i alanui no Iehova; e hoopololei hoi ma na waoakua, i kualmoo no ko kakou Akua.

            E hoopihaia ana na awawa apau, a e hoohaahaaia ana na mauna apau, me na puu; e lilo no ka mea kekee i pololei, ame kahi apuupuu i laumania. Isaia 40:1-4.

            E olioli auanei ka waonahele ame kahi maloo no ia mau mea. E hauoli hoi ka waoakua, a e pua mai hoi elike me na lilia. E pua nui no ia, a e hauoli hoi me ka olioli ame ka hauoli; e haawiia aku ka nani o Lebanona iaia, ame ka maikai o Karemela ame Sarona. E ike auanei lakou i ka nani o Iehova ame ka hanohano o ko kakou Akua. E hooikaika oukou i na lima nawaliwali, a e hookupaa i na kuli kulanalana; e olelo aku oukou i ka poe makaʻu o ka naau, i nui ka ikaika, mai makaʻu oukou. Aia hoi ko oukou Akua, e hele mai no Ia e hoopaʻi, o ke Akua hoi me ka hoouku, e hele mai no Oia, a e hoola ia oukou. Alaila, e hookaakaaia na maka o ka poe makapo, a e hoohakahakaia na pepeiao o ka poe kuli.

            Alaila, e lelele no ka oopa me he dia la, a e oli hoi ke alelo o ka leo paa; no ka mea, e puka mai no ka wai ma ka waonahele ame na muliwai hoi ma ka waoakua; e lilo no ka lepo olinolino i waiauau, ame kahi maloo i waipuna. Ma ka hale o ka ilio hihiu kahi ana i mae ai, he wahi ia no ka ohe ame ke kome, a malaila no ke kuamoo, he alanui hoi, e kapaia no ia, ke alanui o ka pono; aole hele malaila ka mea haumia, e hele pu no Oia me lakou ma ke ala; aole lalau ka poe naaupo malaila, aole liona ma ia wahi; aole pii aku malaila kekahi holoholna have; aole e loaa ia ma ia wahi; aka, malaila no e hele ai ka poe i hoolapanaiia, a e hoi mai no ko Iehova poe i kuai hoolaila; e hele mai no lakou i Ziona me ke oli ame ka hauoli mau maluna o ko lakou mau poo. E loaa no ia lakou ka olioli ame ka hauoli, a e auhee aku no ke kaumaha ame ke kaniuhu. Isaia 35:1-10.

            Aka, i Aʻu e ola nei, e hoopihaia auanei ka honua i ka nanai O Iehova. Nah. 14:21.

            Aole e lohe hou ia ka haowale ana ma kou aina; aole hoi ka hookaumaha ame ka anai ana, ma kou mau mokuna; aka, e kapa iho no oe i kou mau pa, he ola, ame kou mau pukapa hoi he hoonani. O ka la, aole ia o kou malamalama hou aku ma ke ao, aole hoi e hoomalamalama mai ka mahina ia oe, no ke alohilohi; aka, o Iehova auanei kou malalama mau loa, a o kou Akua hoi kou hanohano. Aole e napoo hou kou la; aole hoi e lawia aku kou mahina; no ka mea, o Iehova auanei kou malamalama mau loa, a e pau auanei na la o kou kumakena ana, a e lilo auanei kou poe kanaka i poe pono, a e noho mau loa no hoi lakou ma ka aina.

            O ka lala Aʻu i kanu ai, o ka hana hoi ia a Kuu mau lima, i hoomaikaiia mai ai au, e lilo auanei ka mea uuku i hookahi tausani, a o ka mea liilii i lahuikanaka ikaika. Owau o Iehova, e hoowikiwiki no Au ia i Kona manawa. Isaia 60:18-22.

            Aohe mea hana hewa, aohe mea luk@@ ma Koʻu mau kuahiwi hoano apau; no ka mea, e piha auanei ka honua i ka ike ia Iehova, elike me ka moana i uhi ia i ke kai. Isaia 11:9.

            E noho kuikahi na holoholona, alaila, e noho pu no ka iliohae me ke keikihipa, a e moe pu no ka leopadi me ke keikikao; o ke keiki bipi ame ka liona hou, ame ka bibi i kupluia, e kuikahi no lakou; a na ke keiki uuku lakou e alakai. E ai pu no ka bipi wahine ame ka bea, e moe pu ka lakou mau keiki; a e ai no hoi ka liona i ka mauu maloo me he bipi la. E paani no ke keiki ai waiu ma ka lua o ka moomake, a e kau no ke keiki i ukuhiia i kona lima ma ka lua moo pepeiaohao. Isaia 11:6-9.

            E ai pu no ka iliohae me ke keiki hipa, a e ai no ka liona i ka mauu maloo elike me ka bipi; a o ka lepo auanei ka ai a ka nahesa. Aohe mea hanaino, aohe mea pepehi ma kou mauna hoano apau, wahi a Iehova. Isaia 65:25.

            E kukulu no lakou i na hale, a e mahi no i ka mala waina; e olioli hoi oukou, a e hauoli mau loa i kela mea Aʻu e hana ai; no ka mea, aia hoi, e hana ana Au ia Ierusalema i mea e olioli ai, a i kona poe kanaka hoi, i mea e hauoli, a e olioli no Au@ia Ierusalema; a e hauoli hoi i kou poe kanaka; aole e lohe hou ia maloko on a ka leo o ka uwe ana, ame ka leo o ke kumakena; aole e loaa hou malaila ke keiki piha ole o na la; aole hoi kanaka elemakule i hoopiha ole ia na la. No ka mea, e make no ke keiki, hookahi haneri makahiki; aka, o ka mea i hana hewa hookahi haneri on a mau makahiki; e poino ana ia; e kukulu hale no lakou , a e noho iloko, a e kanu no lakou i na pa waina, a e ai no hoi i ka hua o lakou; aole lakou e kukulu, a na haʻi e noho; aole lakou e kanu, a na haʻi e ai; no ka mea, elike me na la o ka laau, pela no na la o Koʻu poe kananka, a e noho no Koʻu poe i waeia ma ka hana a ko lakou lima; aole e makehewa ka lakou hana ana, aole hoi lakou e hanau no ka make; no ka mea, o lakou ka hua a ka poe pomaikai ia Iehova, ame ka lakou poe keiki pu me lakou. Eia hoi, mamua o ko lakou hea ana, e ae aku no Au, a ia lakou e olelo ana, e hoolohe no Au. Isaia 65:12-24.

            Na keiki i ke au o ka milenio; alaila e noho pu no ka iliohae me ke keiki hipa, a e moe pu no ka leopadi me ke keiki kao; o ke keiki bipu ame ka liona hou, ame ka bipi i kupaluia e kuikahi no lakou; a na ke keiki uuku lakou e alakai; e ai pu no ka bipi wahine ame ka bea, e moe pu ka lakou mau keiki, a e ai no hoi ka liona i ka mauu maloo, me he bipi la. E paani no ke keiki ai waiu ma ka lua o ka moomake, a e kau no ke keiki i ukuhiia i kona lima ma ka lua moopepeiaohao. Isaia 11:6-8.

            E noho lakou ma ka aina Aʻu i haawi aku ai i kuu kauwa ia Iakoba, kahi i noho ai ko oukou mau makua; a e noho lakou malaila, o lakou ame ka lakou poe keiki a amu loa aku; a e mau ana no ko kaʻu kawa ko Davida alii ana no lakou. Ezek. 37:25.

            Alaila, e hoolaia na lahui Pegana, a o ka poe hoi i ike ole i ke kauawai, e ala mai ana lakou ma ke ala mua ana; a e oluolu auanei lakou a e hoopaaia hoi o Satana i loaa ole ai iaia ka mana maluna o na naau o na keiki a kanaka, a ma kela la Aʻu e hele mai ai iloko o Koʻu nani, e hookoia ai ka olelonane Aʻu i hoike aku ai no na wahine puupaa he umi; no ka mea, o ka poe naauao a i loaa mai ka oiaio, a i lilo ka uhane hoano i alakai no lakou, aole hoi i puni i ka hoowalewaleia, he oiaio, a i lilo ka uhane hoano i alakai no lakou, aole hoi i puni i ka hoowalewaleia, he oiaio, ke haʻi aku nei Au ia oukou, aole lakou e kuaia ilalo a kiolaia aku iloko o ke ahi, aka, e ku ana lakou ma ia la, a e haawiia aku ia lakou ka honua i hooilina no lakou; e mahuahua no lakou a e ikaika, a e ulu ae no ka lakou mau keiki me ka hala ole a loaa ke ola, no ka mea, e noho no ka Haku mawaena o lakou, a e uhi no kona nani maluna o lakou, a Oia ko lakou Alii ame ko lakou Mea kau kanawai. Doc. & Cov. 45:10.

            Aka hoi , ua hoopaaia no e make oia i na makahiki o ke kanaka makua; nolaila, e ulu no na keiki ahiki i ko lakou elemakule ana, a e make na elemakule, aka aole lakou e hiamoe iloko o ka lepo, e hoololiia ana no lakou i ka imo ana a ka maka. Doc. & Cov. 63:13. JOHN M. MAHUKA.

NA MEAHOU MA KA EKALESIA O PAIA, MAUI.

            Solomon Hanohano, Aloha oe: - E oluolu e hookomo iho i na meahou o ka Ekalesia o Paia, i keia mau la e nee nei.

            Ma ke Sabati iko nei, Maraki 16, 1919, i malama ae ai o Rev. Moes M. Kahiapo i ka papa ahaaina a ka Haku. Ua hookomoia i ka eklesia he eono hoahanau komo hou ame ehiku Pilipino i bapetizoia. O keia kekahi o na hua maikai i loaa i keia ekalesia i keia makahiki.

            Ua kukuluia ka Ahahui Kokua o na Wahine o Paia, Maui, i ka la 19 o Maraki, 1919; ua kohoia na luna nui, oia keia:

            Mrs. Lum Ho, peresidena; Mrs. Halanu, hope peresidena; Mrs. Daisy Kallupa, puuku me kakauolelo; Mrs. Alice Kahoe, hoakuka; Rev. Moses M. Kahiapo, lunahooia.

            Owau iho no me ka haahaa, DAISY KALAAUPA.

            Paia, Maui.

Aole no ka "La Wale No."

"Every Picture Tells a Story"

            O ka põe i loaa ke kuahaneenee i kela me keia la, ka nalulu, ke poniuniu me ka pilikia o ka puupaa, he mea maa ko lakou imi ana i laau e haawi mai ana i ka oluolu mau loa mai keia mau pilikia mai, aole no ka "oluolu wale no i ka la hookahi." No na makahiki i oi aku i ke kanakolu i ku aku ai ai na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan i na auiui o ka manawa- ka haua kilakila loa mamua o na mea apau. He mau kaukani o na olelo hoike i loaa mai, mai ka poe i loaa na pomaikai e hoike ana i na pomaikai mau loa - no ka wa pau ole, ua hoike mai ka manawa i na hopena maikai. Eia he hoike na kekahi o kou poe kanaka ponoi:

            "Ke lolo mai kou kua- E hoomanao i ka inoa. (Mai pono noi wale aku no i na laau no ka puupaa) - E noi maopopo aku no na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan, a mai lawe i laau e ae. Eia ke kuaiia nei na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan e ka poe kuai laau apau ame ka poe malama halekuai, a i ole, e hoounaia aku no ma ke ekeleka ke loaa mua mai ke kumukuai e ka Hollister Drug Co., a i ole e Benson Smith & Co., na akena no ka Paeaina Hawaii. - Hoolaha.