Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 13, 28 March 1919 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ke Senate-La Hana 22

            B. S. 135--E hookaawale ana i $3973 no ka uku ana aku i na lilo o J. P. Looney no ka hana ana i kekahi alanui no no aina hookuonoono o Pupukea-Paumalu. Oahu.--Baldwin

            Na laila i holo ma ka heluhelu eluaia ana. Elike me ia i aponoia e ke komite hookolokolo, B. H. 203, 40 ame ka B. S. 132.

            Na Senatoa Baldwin he olelo hooholo o haawi ana i ke aloha ame ka mahalo o ke senate i ka Major Alfred L. Castle. kekahi hoa mua o ke senate, no ka loaa hou ana iaia o kona la hanau.

            Na laila i holo ma ka heluhelu eluaia ana: B. S. 87, 88, 90, 91, 92, 45 ame na B. H. 40, 65 ame 203.

            O ka B. S. 112, e pili ana no ka waiho ae a ka hapa uuku i hoike i kakauia iloko o ka aha keikei ua waihoia ma ka papa, elike me ka hoike a ke komite.

 

Ka Halo-La Hana 22

            B. H. 260-No ka hooponopono ana i ke kula aʻo kahumaʻi.-Tavares.

            B. H. 261-No ka hoololi ana i na kanawai e pili ana i ka waihona dala aku aie i hiki ai ke hoopukapukaia ia mau laia ma na boua federala, a i ole ma kekahi mau waiwai hoopaa e ae paha. -Lewis

            B. H. 263-E hookumu ana i auhau kuikawa maluna o na aina mahiai Aguiar.

            B. H. 264-E hookaawale ana i $20,000 no ka maheleheleia ana aku o ka pono wai ma ka aina hookuonoono o Kapaa, Kauai. - Aguiar

            B. H. 265-E hoakaka ana no ka ninaninauia e kekahi papa o ka poe e makemake ana e lapaau me ka laau ame ke kaha ana, koe ka poe i loaa kekahi hoonaauaoia ana ma ia mau oihana a i ike hoi ia haua. -Paschoal.

            B. H. 266-E koi ana no ke aʻoia o kekahi mau haawina ike kiekie maloko o na kula mamao loa mai ke kula kiekie aku kahi i lawa na haumana e aʻoia aku ai a e hoohanaia ma ia mau hana. -Paschoal.

            B. H. 268-E kauoha ana no ka haawi ana i mau palapala hooia i na kumukula apau i loaa ole na palapala i hooiaia ma na papa kumu mua i aʻo kula no 10 makahiki a oi aku. -Kaumehiwa.

            H. R. 73-E noi ana i ke kakauolelo o ke Teritore no kekahi hoike papahelu no na keiki o na lahui o ka Hikina i hanauia ma Hawaii nei. -Kupihea.

 

Ke Senate-La Hana 23

            B. S. 136-E hoakaka ana no ke kukuluia ame ka malama ana i kekahi home no ka poe ihepa a nawaliwali o ka noonoo, a pela aku. -Komisina.

            B. S. 137-E hoakaka ana ma kekahi ano no ua kumukula no ke kiai ame ka hoopakele ana i na makaainana Amerika maloko o ke Teritore o Hawaii.--Cooke. He bila i kulike me keia ka i hookomoia ae i ka hale e Lyman. O keia ka bila i ikeia ke Judd bill.

            B. S. 38-E hoomau ana i ka hookaawale ana i $250,000 no ke awakumoku o Nawiliwili, Kaui. -Coney

            B. S. 139-E hoopau loa ana i na pauku 264-265 o na Kanawai I Hooponopono Houia o 1915 e pili ana i ka hookohu ana ame na hana a ka luna kula nui malalo o ka oihana hoonaauao. -King.

            B. S. 140-E hookaawale ana i $50,000 haawi mua no ka hana ana i mau alanui mawaena aku o na aina hookuonoono o Waiakea, Hilo Hema, Hawaii. -Russell.

            B. S. 142-E hoamana ana i ka papa lunakiai o Honolulu e hokohu ia Samuel Parker i luna nana e hoomalu kekahi mau apana aina pili kahakai malalo o kekahi aelike noho loihi ana maluna olaila. -Baldwin.

 

Ka Hale-La Hana 23

            B. H. 269-E hookaawale ana i $5000 no kekahi hale puhiohe no ka bana me on a rumi hoahu ukana maloko o na kahua o ke kepitala. -Fernandez.

            B. H. 270-Ehoolako ana i haawina dala uku hoomau no Thomas Aiu. -Kawewehi.

            B. H. 271-E hookaawale ana i $25,000 no kekahi alanui ma Waiakea, Hilo, Hawaii. -Kai.

            B. H. 272-No ke kauoha ana i na lanakiai o Maui e kukulu i halemaʻi ma Ualapue, Molokai, nona na lilo he $4000 me na lako apau no ia hale ma ka $1000. -John Brown Jr.

            B. H. 273-E kau ana i ukuhana paa mau haahaa ma ka $2.50 no ka la.-J. Brown. Jr.

            B. H. 274-E hoihoi ana i ka hoomaluia o na kula a'o hanalima malalo o ka Makai Kiekie o ke Teritore a e hoakaka ana no ko lakou hookeleia ana.-Kupihea.

            B. H. 275-E hookaawale ana i $356.90 no ka uku ana aku i na koi o kela ame keia ano e ala mai ana mai ka hooliloa ana aku o na aina hookuonoono.-Aguiar.

            B. H. 276-E haawi ana i ka mana i ka Makai Nui o ke Kalana o Kauai e hookohu aku i mau makai kula.-Werner.

            B. H. 277-E koi aua no kekahi mau kulana kiekie o ka ike no ke ano o ke aupuni a ka lehulehu, ke ao Amerika oiaio ame ka olelo Beritania o na kumukula.-Lyman.

            B. H. 278-E hookuu ana i ka Ahahui Pa lina o Hilo mai ka uku ana i ka $8091.90 ke kumukuai o ka aina maloko o ka ilina ma Alae, Hilo.-Silva.

            B. H. 280-Hoopau loa ana i na auhau i uku ole ia a i kupono hoi e ukuia mamua aku o ka la ekahi o Ianuary, 1908.-Jarrett.

            B. H. 281-E ae ana i ka hooko aku i kekahi hoopai'i ma kekahi manawa iloko o ka manawa e ku ana ka olelo hooholo a ku aha.-Andrews.

            B. H. 282-E hoakaka ana no ka hiki i ka poe hoopii ke hookomo i hoopii no ka aie maluna o @a olelo hooholo a ka aha i apono ole ia e lakou.-Andrews.

            B. H. 283-E hookapu loa ana i ka hoohanaia o na nupepa i mea wa-hi no na meaai, koe wale no a he mau pepa pa'i ole ia kekahi i waihoia ma kahi kokoke mai a e hoakaka ana i ka hoopa'i dala ame ka hoopaahao ana ke hahakiia ke kanawai.-Andrews.

            B. H. 284-E hoakaka ana i kekahi hoopa'i o $100 a i ole kanakolu la hoopaahao no ka hoopuiwa ana a i ole hoao ana paha e hoopuiwa ana a i ole hoao ana paha e hoopuiwa i na kanaka lawai'a maloko o ke kai ma ka moana.-Andrews.

            H. R. 75-No ka uku aua i $8 o ka la i ke kakauolelo a na elele o Oahu e ninani nau ana i ka mea pili i ke alanui holopuni o Oahu.-Andrews.

 

Ke Senate-La Hana 24.

            B. S. 143-E hookaawale ana i haawina o $50 no ka mahina no ka pomaikai o H. E. Peterson no ka wa ola.-Shingle.

            B. S 144-No ka hookaawale ana i kekahi huina dala no ka uku ana aku i kekahi mau luna aupuni a mau limahana teritore i hoolaweia mai ko lakou mau ukuhana ae oiai lakou e hana ana me ka oihana koa.

            B. S. 145-E hookumu ana i komisina no na hana imi loaa nana e hoomalu i na aelike ame uku e kauia ana mawaena o ka poe mahiai, poe hooulu ko ame ka poe na lakou o halewili.-Russell.

 

Ka Hale-La Hana 24.

            B. H. 285-E hookaawale ana i $250,000 no ka hoohanaia aku ma ke ano he waihone e kaa mau ana na kela ame keia komisina o na meaai o kela ame keia kalana e hookumuia aku ana.-Kalakiela.

            B. H. 286-No ka hookapu ana i ka lukuia o na i'a ma o ke kau ana i ana no na upena.-Chandler.

            B. H. 287-E hoololi ana i ke Kanawai Kanisi i hiki ai i ka olelo hooholo a ka aha ke paa in e haalele ana ka mea aie i ke hana a lilo i limahana kalana a kulanakauhale paha.-Paschoal.

            H. R. 76-E hoakaka ana no kekahi haawina dala o $6000 no kekahi laiua paipu wai ma ke awawa o Halawa,Molokai.-Brown.

            H. C. R. 32-E noi ana i kekiaaina e hookaokoa ma o ke kudala ana ae ma ke akea ia Pa Pelekane ma Lahaina, Maui, i paka no ka lehulehu.-Waiaholo.

 

Ke Senate-La Hana 25.

            B. S. 146-E hokaawale ana i $5000 no ke kuai ana i kaa kalaka moko no ka halepaahao o Oahu.-Shingle.

            B. S. 147-E hookaawale ana i waihona dala kaa mau no ka papa haiai ame ululaau, a pela aku, no ke Teritore o Hawaii.-Rice.

            B. S. 148-E pili ana no ka inisua ana i na ahahui kokua a imi pomaikai, a e hoakaka ana no ka hookohu a imi pomaikai, a e hoakaka ana no ka hookohu ia oua komisina no ka niuaninau ana.-Pacheco.

            B. S. 149-E hookaawale ana i $25,000 no na alanui mawaena aku o na aina hookuonoono o Papaaloa, Hamakua- Hawaii, a e hoihoi hou ia ae ia huina mai na loaa mai o na aina aupuni e kuaiia aku ana.-Desha.

 

Ka Hale-La Hana 25.

            B. H. 288-E hoololi ana i ke kanawai o 1917 e hookaawale ana i $40,000 no ke alanui a i ole no na alahaka no na aina hookuonoono ma ka iliaina o Waiau, Piihonua, Hilo Hawaii.-Silva.

            B. H. 289-E hoololi ana i ke kanawai uku hoomau o na kumukula i hiki ai ke hoihoiia aku ka uku piha, ma kahi o ka uku hapa, i ka huina i luluia e na kumukula in a no ka hoopauia a i ole haalele mai paha i ka hana mamua o ka loaa aua o ke kuleana uku hoomau.-Kaupiko.

 

Ke Senate-La Hana 26.

            Ma ka noho ana a ke senate ma keia la aohe mau bila hou i kookomoia ae, aohe no he mau bila a ka hale i loaa aku. O ka palapala wale no i loaa ae mai ke kakauolelo mai o ke Teritore e hoakaka ana no ke kakauinoa ana o ke Kiaaina i ka bila e pili ana i ka hooponopono ana i na waiwai hooilina iloko o ka aha.

            Ekolu mau bila a ka hale i heluhelu eluaia a hooholoia oia na bila 56, 199 ame 261, a waihoia aku i ke komite o na loaa ame na hoolilo.

            Palapala hoopii-Na ke Senatoa Desha waiho ae he palapala hoopii mai na makainana mai o Waipio, Hamakua, e hoakaka ana no ka poino i hanaia malaila e ka wai iloko o na la ino o Dekemaba i hala, a e noi ana e hooholoia ka bila senate e hookaawale ana i $25,000 no na palewai, i pakele ai na ola ame na waiwai. Waihoia aku i ke komite o na loaa ame na hoolilo.

 

Ka Hale-La Hana 26.

            B. H. 290-E kau ana i mau uku laikini maluna o na halema'i i ona ole ia e ka lehulehu, a e hoakaka ana no ka nanaia o ia mau halema'i ame ko lakou mau mea i hoolako ia ai.-Lyman.

            H. R. 71-E noi ana i haawina dala o $10,000 no kekahi laina paipuwai no ka Apana' o Hana, Maui,

 

Ke Senate-La Hana 26

            B. S. 150-E hookaawala aua i haawina dala no ke kuai ana i kekahi mau apana aina ma Kapalama.-Wise.

            B. S. 151-No ka uku hoomau ana ia W. C. Kaikana, kekahi o na kanaka o ka Bana Hawaii i noho loihi ma ia hana no 41 makahiki.-Wise.

            B. S. 152-E hoakaka ana no ka wae a koho ana i na moho no na oihana kohoia ma ke koho baloka pololei ana me na baloka kaawale no kela ame keia aoao kalaiaina.-Baldwin.

            B. S 153-E pili ana i ka papa o ka poe ninaninau no na kauka huki niho.-Coney.

            B. S. 154-E hoakaka ana no ke koho baloka ana ame na hora no ke koho baloka ana ma na koho baloka wae moho.-King.

            B. S. 155-No ka hooholo ana no ka hoopuka ia aku o na bona aupuni kulanakauhale.Bila pani ma ka hakahaka o kekahi bila i haule.

            B. S. 156-E hoakaka ana i na hora no ke koho baloka ana ma ke kau koho baloka laula.-King.

            B. S. 157-E hoakaka ana no ka hoomaloo ame ka hoopiha ana i kekahi mau aina ma Waikiki.-Baldwin.

            B. S. 158-E hokaawale ana i puu dala no ke kula kiekie o Hilo iloko o ka bila haawina o na kula i $75,000 ma kahi o ke $40,000.-Desha.

 

Ka Hale-La Hana 28.

            B. H 291-E hookaawale ana i haawina dala no ka uku ana aku a na kalana i na hoolilo o ka papa lunanana halepaahao.-Rawlins.

            B. H. 292-E haawi ana i uku hoomau no John Kai Keliikahi, kekahi o na kanaka hana kahiko loa a na pailake a he kiai hoi no 40 makahiki no ke awa o Honolulu.-Ahuna.

            B. H. 293-E hookaawale ana i $20,000 no ke alanui no ka aina hookuonoono o Puukapu, Hawaii.-Kawewehi.

            B. H. 294-E hookaawale ana i $679.50 no ke kuai ana i ka aina no ka hoakea ana ae i ke alanui Kamehameha ma Hilo, Hawaii.-Silva.

            B. H. 295-E kau ana i uku paa no ka noteri o ka lehulehu no ka hooiaio ana i kekahi olelo hoohiki i 50 keneka.-Kalakiela.

            B. H. 296-E kaupalena ana i ka uku hoomau e uku ia aku ai malalo o ka pauku 7, Kanawai 114, o na Kanawai o ke Kau o 1915.-Aguiar.

            B. H. 297-E haawi ana i $10 no ka la oiai e akoakoa mau mai ana i na manawa halawai.-Lyman.

            B. H. 298-E hookaawale ana i $1,141.75 no ka uku ana aku i ka Hui Hop Wo In no na poino i loaa aku ia hui mamuli o ka hoopoinoia ana o ka waiwai e na luna aupuni o ke Teritore.-Jarrett.

            B. H. 299-No ka hookaawala ana i haawina dala no ka malama ana i na keiki a ka poe ilihune, na wahinekanemake ame na makuahine i haaleleia e na kane.-Paschoal.

            H. R. 79-E kauoha ana no ke ana mua ia no kekahi alanui mai kekahi wahi aku aneane ewalu mile ma ke alanui Kaumana, Hilo, ahiki i kekahi wahi aneane he 26 mile ma ke alanui Kaluaopele, ma Puna, Hawaii.-Lyman.

            H. C. R. 33-E noi ana i ke Kiaaina e hookaawale aneane 54 eka aina ma Waiakea, Hlo, ma ke ano i paka no ka lehulehu.-Rose.

            H. C. R. 34-E noi ana i ke Kiaaina e hookaawale aneane 7400 eka aina ma Waiakea, Hilo, ma ke ano i paka no ka lehulehu.-Rose.

 

Ke Senate-La Hana 29.

            B. S. 159-E hookaawale ana i $5000 ma ke ano hookaamua mailoko ae o na loaa makahiki laula no ka hana ana i mau alanui mawaena aku o na aina hookuonoono o Anahola, Kauai, a oia mau dala i hookaamuaia e uku hou ia ae i ke Teritore mailoko ae o na dala i loaa mai na aina aupuni mai i kuaiia aku maloko o ke Kalana o Kauai.-Coney.

            B. S. 160-E hookaawale ana i haawina dala o $27,000 ka nui ma ke alahele hookaa mua no ke kukulu ana i ka Uwapo 2 ma ke awa o Honolulu.-Shingle.

            B. S. 161-E hoololi ana i ka pauku 1270 o na kanawai o kekau o 1915, e pilo ana i na auhau kino a e hoololi ana i ka la mai Mei 10 a i Mei 1-Shingle.

            B. S. 162-E koi ana no kekahi hoike i hoomaopopo le'a ia na itamu e pili ana i na auhau kino ame waiwai.-Shingle.

            B. S. 163-E hookaawale ana i $20,000 ma ke ano kookaa mua no ka hana ana i na alanui mawaena aku o na apana aina i maheleheleia ma ke kiekiena o Alewa.-King.

            B. S. 164-E hookaawale ana i $2500 no ka unuhi ame ka hoopuka ana aku i ke kanawai kumu i hoomakaukauia ai o ke kiaaina i pau W. F. Frear, ma ka olelo Hawaii.

 

Ka Hale-La Hana 29.

            B. H. 300-E hoakaka ana no ke kau ana i kekahi mau rule hooponopono no ka hoahu ana i na mea pa-hu.-Tavares.

            B. H. 301-E hookaawale ana i $2500 no ka uku ana aku i na hoolilo o ka unihi ame ka hoopuka ana i ke kanawai kumu ma ka olelo Hawaii.-Kaaua.

            B. H. 302-E ae ana i ka waiho ana ae iloko o ka aha kaapuni i ke kope i hooiai@o o ka olelo hooholo a ka papa o na poino ulia a e hoolilo ana i keia ma ke ano he olelo hooholo na ka aha hookolokolo i oleloia.-Andrews.

            H. R. 80-E hoakaawala ana i haawina dala o $5000 no kekahi hale hookolokolo hou ma Hana, Maui, i $5000 no ka haua hou ana ae i ka hale hookolokolo ma Kipahulu.-Joseph.

            H. R. 81-E noi ana i ke komisina o na aina aupuni no kekahi hoike maluna o na aina o ke Teritore, i hookaawaleia ma ke ano o ka waiho ana o ka aina.-Kawewehi.       

            H. R. 82-E hookaawala ana i haawina dala o $20,000 no kekahi hale hookolokolo hou ma Makawao, Maui.-Paschoal.

            H. C. R. 35-E hoakaka ana i ka mahalo no ka hana a ka Brig.-Kenerala Heard ame ka haawi makana ana aku iaia i kekahi pahikaua.-Holstein.

 

NO HOOLOLILOLI HOU ILOKO O KA PAPA HOONAAUAO.

            Mahope koke iho o ka hookohuia ana ae o ka Prof. Vaughan MacCaughey i lunahoohana no ka papa hoonaauao ma kahi o Kinney i waho mai, elua mau hoololi hou i ikeia, a ma ka Poakahi nei i hoikeia ae ai ia mau hoololi.

            Ua waiho mai o Mrs. Theo. Richards i kona kulana ma ke ano he komisina kula, a o W. C. Avery hoi kekahi o na luna kula i waiho mai i kona kulana ma kamanawa i komo ae ai ka lunahoohana hou e lawelawe i kana mau hana maloko o kona keena.

            No ke pani ana ae ma ko Mrs. Richards hakahaka, o Mrs. Janet McCandless, ka wahine a L. L. McCandless, ka ke kiaaina o ka hookohu ana ae.

            No na makahiki eono ko Mrs. Richards noho ana ma ke kulana komisina, a he alua pule i hala aku nei kona hoihoi ana ae i kona hookohu i ke kiaaina a ma ka la 17 o Maraki i haawiia ae ai ia hana i Mrs. McCandless. Ka ke kakahiaka o ka Poakahi nei kona ae ana ae e lawe ia kulana.

            No ko W. C. Avery kumu hoi o ka waiho ana i kona kulana, elike me ia ana o ka hoike ana ae, aohe ka oia e kala i hoihoi ae ai i kona hookohu i ke komisina kula no kona makemake e komo aku e hana ma kekahi mau hana e ae. O Mr. Avery ka kekahi mea i noi no kekulana lunahoohana ma ka manawa i pau ai o Kinney.

 

E KUWAKUWAI IA MEA.

            Nui wale no kanaka i manao, aole e hiki ka rumatika ke hoolaia, me ka lawe ole i kekahi laau inu. Ua hki loa i ka laau hamo Paiu Balm a Chamberlain, ke komo iloko o ka ili, a ua hoola aku ia i ka poe ma'i rumatika a oi aku mamua o kekahi laau inu e ikeia nei, me ka haawi pu mai i ka hoolulu ana me ka hikiwawe, Eia ka kuaiia nei e Benson, Smith & Co., na akena no Hawaii.-Hoolaha.

 

KO KEAWALAI, MAUI, ANOAI.

            I ka Lunahooponopono ahonui o ka Nupepa Kuokoa, Aloha nui:-E oluolu kou ahonui i keia mau wahi laina e kau ae la maluna, o ia hoi keia:

            Ma kala 14 iho la o keia mahina ua malama ae o Mr. ame Mrs. Pine Poepoe, he paina la hanau no ka laua kaimakahine aloha, ma ko laua home noho ma Makena.

            Ua konoia na ohana a o ka mea e kakau nei kekahi, ua nui na meaai i hoomakaukauia e na makua, ua ai a ua lawa me ka hoomaikai ana i ka mea nona ka la hanau, e ola loihi oia a kau i ka pua aneane, maikai na mea apau.

            Ma ka Poaono nei, la 15, ua malama ae ka mea e kakau nei, he paina la hanau no ka'u lei moopuna, ka mea i oleloia ka ohu lei o ke kupuna, nona ka inoa o Matilda Kalilioku De Lima, a ua nui no na ohana ame na hoaloha i akoakoa mai e ai i ka lokomaikai o ke kama nona ka la.

            Ua hiki mai ka mea Hanohano Goodness me kana Eva, pela no hoi o Keoni Palauna me kana Eva, a pela no hoi ko makou makai, Kimo Palaunu me kana Eva, a pela no me kona mau kupuna ponoi, Mr. ame Mrs. E. Wilikoki ame ka nui o na ohana ,aohe e hiki ke helu, piha loa kahi apana kalana.

            Nolaila, ua malamaia ka la hanau o kekama me ka maikai, ua ai a lawa, ua laukanaka kahi home aekai nei o kona kupunawahine nei, piha i na kaa otomobile.

            Ma ia ahiahi ana iho ua hoea mai la na kaa otomobile o na keiki o ke Kai Holuholu o Kahului no ka hele ana mai, no na hana hoike Knla Sabati e malamaia ana ma ka la Sabati ae, 16.

            Nolaila ke kalokalo ae nei au i na man Lani e hooloihiia na la o kuu lei moopuna, a kau i ka puaaneane, ke ola a ke Akua.

            Ma ka la Sabati ae, ua malamaia na hana hoike Kula Sabati me ka maikai, ma na hora kakahiaka, ua malamaia ka halawai haipule me ka ahaaina a ka Haku; a ua bapetizoia he elima mau bebe ,a mahope o ia pau ana o ka halawai haipule, ua hoomakaia na hana hoike Kula Sabati. Penei na mea i lawelaweia malalo o na alakai ana a ka Hope oKhu K. S. Nui G. K. Kunukau:

            Papa i hoike mua, na pokii o keawala'i nei, i alakaiia e Miss Ida Kapohakimohewa, ma ka olelo Beritania; pau ia, ke Kula Sabati o Keokea, i alakaiia e Samuel Anuhu, he K. S. ohana keia o D. Kapohakimohewa; pau keia, ke K. S. o Kanaio ,ohana o Kunukau; pau keia, ke K. S. o Kihei, i alakaiia e Mrs. E. M. Pake; ke K. S. apana o Kihei, ua hui na makua me na pokii. Maikai na hana apau.

            Kula Sabati o Ulupalakua, pau ia, Kula Sabati o na makua o Keawala'i nei, i alakaiia e ko makou Kahu K. S. Apana Miss Haehae Kukahiko. Ua maikai na mea apau, o ke K. S. mai o na keiki o ke Kai Holuholu o Kahului, i alakaiia e William Hoopii; na keia K. S. i haawi mai i na mea i loaa ole ia makou ,oiai ua alakaiia e ka mea naauao; ua piha i na mea maikai mana himeni, ua lilo ia Kahului, ua maona ka uhane i na mea maikai apau, o ka panina ia o na hana hoike.

            Ua malamaia na hana lulu data, o na loaa apau o keia hoike K. S., mai na loaa ahamele ame na loaa lulu ame halawai ahahui he $190; o keia mau dala no ke kukulu ana no ia i halepule no Kihei; o keia hoike K. S. no Kihei, ua hoihoi mai ma Keawala'i nei, oiai ua hemahema lakou, ua apo aku makou me ka aloha oiaio; oiai o na hana maikai apau no ko kakou Haku aloha ma ka lani.

            O keia ka lawa o keia mau anoai, o na aekai lelehuna o keawala'i nei. Me ka Lunahooponopono ahonui ko'u hoomaikai ame na keiki hoonohohua o kou keena ke aloha nui.

                        Mrs. Uluaoha Keliiaa.

            Makena, Maui.

 

            New York, Mar. 25.-Ekolu poe i make, he mau haneri i hoehaia, ma ke ala ana ae o kekahi haunaele mawaena o ka lahui paele, aneane loa e hiki ole e kinaiia ma keia la ma ka manawa o o ka Mahele 27, ka mua o na pualikoa o k Mhele 27, k mua loa o na pualikoa Amerika kahiko o ka huli hoi ana mai ke kahua kaua mai ma Europa. Ma ka oleloia he @kolu miliona kanaka ka nui i hele a lehau ma na kapa o ke alanui. O ka la kulaia nui loa hookahi ia i ikeia maloko o Nu Ioka no kekahi mau makahiki.

            O ke kumu i ala ae ai ka haunaele mamuli no ia o ke kipakuia ana o kekahi koa paele mailuna aku o ke kaa uwila. Ua hoakoakoa ae na Paele he 300 a oi ko lakou poe, a i ka huli hoi ana mai o ke kaa uqila ua hakaka na Paele me ka kalaiwa kaa ame ka ohi dala ame na makai, a no 20 manawa o ke okiia ana o ke kalaiwa kaa e na Paele, elua makai i eha a he lehulehu hoi o ua Paele i hoehaia.

 

            Ua hele a ku ka paila o na palapala a na makamaka i hoouna mai iloko nei o keia keena, no ka hoopuka ana aku maloko o ka nupepa, aka mamuli o ka piha loa o ka pepa, ua hoopaneeia ka hoopukaia ana aku a loaa kahi kaawale.

           

            Ma ke awakea o ka Poakolu i hala aku la i waiho ia ae ai he hoopii koi poho o $100,000 na ka akena o ka moku Kitsap i hooku 'iia ai e ka mokuahi Wailele a piholo like laua i ka moana mawaena o Oahu nei ame Kauai. Maloko o ke kumu hoopii i waihoia ae ai imua o ka aha deferala, e kau ana ia i ke ahewa o ke piholo ana o ka mok@ maluna o ke kapena o ka Wailele.

 

KA POINO O NA WAHINE HAWAII I KA POE IKE OLELO HAOLE.

            Iloko o keia mau la, ua nui maoli ka hahana o na paio ana o ka poe kakoo me ka poe ku e  i ke koho baloka o na wahine. A i ka hoomaopopo aku, e hiki mai ana ka la e hookoia ai o ka makemake o na wahina Amerika apau, no ka mea, eia lakou ke uku nei i ka lakou mau dala ponoi no na auhau waiwai ame na auhau loaa, aole nae he wahileo iloko o ka wae ana i ka poe kau kanawai na lakou e puunaue aku ia mau dala auhau.

            Mamuli o na hana a ka poe alualu baloka i ke kai i hala iho la i lilo ai keia nunau i kumuhana ano nui loa no keia kau ahaolelo e noho nei. Ua hele maoli ka hoi a lilo i kumu manaoino hailiili wale aku i ka poe solona hanohano me ka maopopo ole o ka manao e nohomai ana iloko o ko lakou mau puuwai.

            Aka, o ka ninau nui-E pomaikai anei na wahine Hawaii oiaio ke loaa keia pono koho baloka i keia kau.

            I ka hoomaopopo kau-Aole. O ka pomaikai nui o keia koho ana iho, no na wahine ike olelo haole no ia.

            Penei wale no e loaa ai i na wahine Hawaii e ae ka pomaikai o ke koho baloka ana. E loaa koke i na wahine ike ole i ka olelo haole on a mau buke hanawai kumu o ke Teritore ma ka olelo Hawaii. Ua pa'iia keia buke i ka 1900, a he mau makahiki ke a'oia ana o na kanaka ike ole i ka namu, a i keia la ua makaukau maoli lakou ma ka ninau koho baloka. He mea pono e loaa i na wahine ka hoonaauao ana. He hana hiki loa ia ke lawelaweia aku i keia wa no.

            Eia he mau noi i ka ahaolelo no keia kumuhana. Ua hooikaia o Senatoa J. Wise, Senatoa Kiwini ame Kenatoa Kamauoha, iloko o ka aha senate, me ke kokua ikaika o Senatoa King, e loaa on a mau dala no keia hana, i hiki ai hoi ke hoomaka koke aku e a'o i na wahine Hawaii i ko lakou kuleana ma ke kanawai, elike me ka no kane a'oia ana i na kau ihala aku. Ua ku-e nui ka poe he mau wahine haole ka lakou.

            Nolaila, ua hiki no ke hoomaopopo aku, ke akenui nei ka poe ike namu, e loaa keia pomaikai ia lakou wale no-a o na wahine Hawaii ike ole i ka namu, e noho hapopo lakou, i hiki ke alakai makapo ia e kela poe,a o lakou no ke hanohano, a no ka nui wahine hoi, he ole, elike no me ko keia mau la a ka lahulehu e ike mau nei.

            No keia kumu, he mea pono i na kanaka Hawaii me na wahine pu, e koi aku i ka ahaolelo e hooholo koke i kekahi haawina dala e hiki ai e unuhiia a pa'i buke ia ke kanawai kumu o ka Teritore nei ma ka olelo Hawaii o hawai wale ae i ka lehulehu. He mea pono e loaa keia kanawai i na Hawaii i keia wa, ano no! Aole e hoopanee aku. O keia ka wa kupono e a'o ai i na wahine me ka kane no kekahi.

            E loaa ana no ka mana koho o na wahine. Ia wa hookai e pono e loaa ia lakou ka malamalama ma na mea apau e pili ana i ka lakou kuleana a ke kanawai i haawi ai.

            He bila kanawai ka Senatoa Kiwini no keia ninau, e pono no na wahine e hele aku i ka senate e koi ai e hooholoia. Pela no i ka hale o na lunamakaainana, he bila ka Kaaua no ia kumuhana no, e pono no na wahine e hele aku ilaila e hooikaika ai. O ko lakou pono keia. O ke panana iho la no ia e pono ai ka lakou hana ma ka pahu baloko.

            Ua maopopo loa e holo ana keia kumuhana a keia mau solona i na Hawaii, aka, ke ku-e ikaika mai no ka poe namu, o ka make wal iho la no ia. Nolaila, e hooikaika aku i na hulumanu i makili mai ka pono, mauao ke ola o ua wahine me ka lahui.

            He naauao na wahine i oi aku no i ka hapanui o na kane. Nolaila, no keaha e hoapaapa ai i ko lakou kuleana?

            Ua maopopo loa e hiki mai ana ka lo a lilo ai o Hawaii nei i aupuni komisina-aole e lilo ana i mokuaina. Mea ole ka nui o na olelo hooholo noi mokuaina e hooholoia ana e Hawaii nei, o ka ninau lahui Nipoa ka mea nana e kaupale loa aku i ka hoea ana mai o ia hooponopono aupuni.

            Nolaila, mamua hoi o ka lele loa ana ae o kahi aho koho baloka, e pono hoi e olioli like na wahine ma ka hooponopono aupuni i keia mau la aku.

            Mai baawipio oukou e na lede oiaio.

                        Kakoo Mana Koho.

 

NA MARE.

            Peter Kaua ia Mary Kaehu, Mar. 10.

            Demar Pacheco ia Mary Palama, Mar. 18.

            Charles Kam ia Emma Pouhiwa, Mar. 18.

            Sui On Shing ia Sarah K. Huddy, Mar. 21.

            Charles M. Kekoa ia Lucy Kekoa, Mar. 23.

 

NA HANAU.

            Na Bernard H. Kuinae ame Annie Namahoe, he kaikamahine, Feb. 16.

            Na Fam Wah âme Miu Lang Puck, he kaikamahine, Mar. 13.

            Na Edmund @. Kellett âme Helen King, he keikikane, Mar. 18.

            Na Moike âme Lily, he kaikamahine, Mar. 18.

            Na Henry Y. Young ame Helen Pohina, he kaikamahine, Mar. 18.

            Na Peter Frank âme Josephine Kaeha, he kaikamahine, Mar. 18.

            Na Alred Ah You Yat ame Keahi Aholo, he keikikane, Mar. 19.

            Na Lei Waiwaiole âme Becky Peter, he keikikane, Mar. 20.

            Na Thomas S. S. Morck ame Rose K. Akiona, he keikikane, Mar. 23.

            Na Wm. Smith âme Hattie Leialoha, he kaikamahine, Mar. 23.

            Na David Noa âme Annie Nani, he kaikamahine, Mar. 24.

 

NA MAKE.

            John K. Kaea, ma ka Halema'i Moiwahine, Mar. 16.

            He bebe na Jos. K. Ke-a, ma ke Alanui Mokauea, Mar. 17.

            Makanoe Keliiamaka Okunawa, ma ka Halema'i Kepani, Mar. 17.

            Namaka Kaua, ma kihi o na Alanui Waialae ame Kapahulu, Mar. 18.

            Matilda K. Lucas, ma ke Alanui Middle, Kalihi, Mar. 20.

            Hattie Kanani Hoolapa, in a ke Alanui Robata, Mar. 21.

            Robt. Smith Nott, ma ke Alanui Artesian, Mar. 21.

            Isaax Ounahele, ma ke Alanui Gotto, Mar. 22.

            Isabel Mitchell, ma ka Halema'i Pupule, Mar. 22.

            Aaron K. Kauwe, Jr., ma ka Halama'i Pupule, Mar. 23.

 

LEHULEHU

NA MAKANA DALA

 

mai ka $3 a ka $10 na kela ame keia maumea ulu maikai loa i hoouluia maluna o na mokupuni e hoikeikeia ana ma ka

 

FEA TERITORE ELUA

O HAWAII

HONOLULU, IUNA 9-14

 

            Malia e lilo ana i kela ame keia kane, wahine, keikikane a i ole kaikamahine paha hookahi a oi aku o ia mau makana. Ua komo pu iloko o lakou na makana no na huaai Hawaii maikai loa, ke kalo ame na meaulu ai e ae.

            E kauoha a i ole e kipa koke mai e ninau no kekahi hoakaka piha pono e pili ana no na hookuku ana maloko o kahi hoikeike o na meaulu ma ka Fea, a e hoomakaukau no ke eo aku ia oe o kou mahele o ke dala.

 

Komisina Fea Teritore

 

            EDWIN H. PARIS - LUNAHOOMALU

J. WALTER DOYLE, Kakauolelo Hooko

303-4 Hawaiian Trust Bldg. Phone 5379

 

KA WAI O KA NIU HAOHAO MA WAIANAE.

            Ia oe e Solomon Hanohano, ka mea nana e hoohana ana i ka Nupepa Kuokoa; Aloha nui me ka mahiehie:-Ina e oluolu ia ana e kou ahonui no kela mau wahi lalani olelo e kau ae la maluna, ke hookomo iho ma kahi kaawale o ua aupuni pahaohao nei a kaua ke loaa nae hoi kahi keena kaawale, oia iho keia, Ka Wai o ka Niu Haohao ma Waianae.

            Ma ka la 15 o keia mahina, ua haawi ae o Mr. ame Mrs. Nuuanu he wahi paina luau hoomanao no ka laua lei hanai, oia o Miss Iosepina Lizzie Nuuano, no ka piha ana hookahi makahiki; ua konoia mai kou niu hanu meahou e hiki aku i keia paina luau me ka puuwai oiaio o keia mau makua makee keiki nui wale, ua hiki aku kou kiu i ka wa kupono loa e hoomaka ana na hoaloha e hookomo kowaho ialoko, o kou kiu nei kekahi ma ia haawina like, e kilohi ana i na meaai like ole i hoonohoia iluna o na pakaukau i hiki i ke 30 i ke pakaukau hookahi.

            Ke ano o na meaai i hoonoho ia iluna o na pakaukau, poi kalo kaohi puu, puaa kalua kele ia i hui ia me ka wai o ka niu haohao, na poihi makaiauli o ka lae o Kaene, e hiia ana e pohaku o Kauai ame pohaku o Oahu, na poke ake pipi momona, na kukui akimona e hiiia ana e Lanikaula, na lumo lipon aala o neneu ame kekahi mau pa i pika me kekahi i'a ano e he o-o-o, nui ino ka haupa o kou kiu, pela no hou na pa meaono, na omole waimomona, ka ulaula oe, ka lenalena, ke keokeo, a he nui aku, pela hoi me kela mea hu 'ihu i ice.

            He nui na hoaloha i akoakoa ae ma keia paina luau, iwaena o ia huina o ka Lunamakaainana Kawewehi kekahi, na kekahi kalapu himeni o Pauoa i hoonanea mai me ka piha hauoli no ka la piha makahiki o keia kama opio au e Hawaii.

            Ua ai a lawa me ka hoopaapaa ole, na kuene o keia papaaina he mau opio hapa pua o Kina, mau opio Pokukala ame na puukani oiwi Hawai wahine ame na keiki HAwaii oiaio.

            Me neia mau ono o Waianae i ka nui haohao, na ke Akua mana loa e kiai mai i keia pulapula, a na Kona aloha e hooloihi mai i na la o kona ola ana, a pela hoi olua e na kahuhanai puuwai hamana, me ka oiaio.

            Ua ai ke poe apau me ka maikai, in a paha i ka wa e noho ana o ka moi aila kohola, me neia ua ano okaikai, o keia hoi ua pohu la'i malie ka moana; nui ka mahalo.

            Me oe e ka Kunahooponopono ko'u aloha nui ame kou mau keiki hoonoho hua o ka papapa'i. Owau iho no,

                        KIU WAHINE O KA HEMA.

            Waianae, Oahu.

 

            HE HOOMAIKAI.

            No na hoala apau i haawi mai i ka lakou mau makana pua, a i komo pu mai hoi e u pu me makou iloko o ko makou mau hora o ke kumakena no ko makou mkuahine aloha, Mrs. Mary Alapai, i haalele mai i keia ola ana, ka makou hoomaikai nui, a na na Mana Lani e hoomalu mai ia kakou malalo o Kona mana i na la apau o ko kakou ola honua ana. E hookipa aku i ka makou hoomaikai.

            Na ka ohana i hooluuluuia, ma o

                        ELONA K. ALAPAI,

                        MRS. ISABELLA KEANU.

                        KALUA K. ALAPAI,

Kapalama. Maraki 26, 1919.

 

E nanaia Kou Maka.

Makemake Makou ia Oe e Hele

mailoko aku o ko makemakeena me ka maikai o ka manao, ka hauoli ae ame ka oluolu ma ke ao holookoa a i ole

 

Aole ka Makou Hana i Mahaloia e Makou

a ke hana nei na mea apau o makou e hoea mai ia hopena.

 

Dr. Lewis Edwin Capps

MEA NANA MAKA.

 

Thompson Optical Institute, Ltd.

156-158 Alanui Hokele.

Maukau mai o ka Hokele Young.

 

Kela Laau Kaulana

B.B.C.

            He laau i hoohuiia o na launahele, laa e hana pu ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na meapaahana holookoa o ke kino, e kipaku ana i ka ma'i kino ame ka ma'i @@@ wale mai. a e haawi ana i ke kino i ka ikaika ke ola ame ka mana i na malolo.

            E hoopiha ana ka B. B. S. i ke kino me ka ikaika hao o ke oia ame ka ikaika o na la opio. @a hoolaia ka poe nawaliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana l@ mau pule wale no. Ua apo@@@ e na kauka kaulana he nui ame na kanaka iloko o ke ola lahui ana. O ka B. B. C. ka laau kamahao loa ma ke ao.

 

KUAHA MA NA WAHI APAU.

Keena Kuai Laau B. B. C. @@@ Alanui Moi. Honolulu Hawaii.

 

            WASHINGTON, MAR. 25-Ua ho'opono ka ke aupuni mau hana o ke hoa lala ana no ka hoopau aku i ke ka li ana o na hui kapilimoku laau i moku elike me ia i hoolahaia ae ai e papa o na moku i keia la. O na moe hanaia mai nei manawa aole hoopau ponoia aku ana ko lakou bala ana, o na iwikaele wale no ka i pa ohaia e hana aku a pau pono. Hooka@ haneri ame kanahiku moku no lakou mikini i makaukau ole e hoololiia ana mau mokupea a i mau koa okana.