Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 8, 21 February 1919 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
O KE OLA O KA LAHUI KA MUA, A MAHOPE AKU NA HOO KUPONO E AE.
E ke Kolohana Pookela o ka Lahui Hawaii, ka Ipu Alabata, a o ka uwila malamalama o ka noeau, e kaapuni hele nei kona ohohia nuiia ma na welelau o ka honua:--E ae mai noʻu kauwahi kaawale o kou oiwi lahilahi, o i kuiee pu aku ai kaua imua o kuu iʻo, kuu koko mai ke kupuna hookahi mai.
No ka makahiki holookoa i aui hope aku la i hamau ai kaʻu peni mai ke kiei a halo mau aua aku ma ko oukou mau ipuka aloha oiaio, a na ka manao kalai o kekahi mau uhane maemae i hoeueu a hoalala ae i koʻu uhane e komo pu aku iloko o na kalaimanao ana no keia ninau e kuekaa mau ia nei, i na makahiki apau i kaa hope aku la, a eia no ia ke oili hou ae nei, i na la makamua o keia makahiki 1919, a nona hoi nei mau leo nahenahe e pa e mai nei, "O ke ola o ka lahui ka mua , a mahope aku na hookupono e ae."
He oiaio, aia no he mau kalaimanao ana o na alahele like ole maluna no o keia ninau hookahi, a e ku kaliki ana no hoi kela me keia i kana poiheke ae i kana paʻupaka ae, a o ka mea no e kakau nei kekahi i kukaliki o Nuuanu a o na lawaiʻa apau o ia mau la, he mau lawaiʻa paoa wale no aohe wahi iʻa i loaa, a he emi loa aku nei ka la hui Hawaii ponoi, he iwakalua mau wahi tausani a oi wale no, a aia ihea iho la na olelo aʻo momona, mikomiko, onoono maikai i ka puu ke moni, o ia mau makahiki i hala? Aia i hea? Aia i na ole eha makai, ame na ole no hoi ekolu mauka, hui pu mai me ka ole o Ladana, auwe ke aloha e, hu i kula na kalaimanao ana o ia mau makahiki i aui hope aku la, a pehea mai ana la na kalaimanao ana o keia makahiki maluna no o keia kumuhana, hookahi ke ola o ka lahui ponoi o Hawaii?
He aneane o 30 oi aku a emi mai paha na makahiki o koʻu kalai mau ana i keia kumuhana hookahi, "ke ola o ka lahui," a eia no iloko o ke Kilohana nei ka hapanui o ia mau manao oʻu a e kalele nui ana ia mau manao oʻu no kekahi kumu mai, o ia hoi, "o na pilikia apau e loaa mai ana i ke kanaka, aole ia pilikia i loaa wale mai, a i ole ia a i oii wale ae paka a i ole ia, he ulia wale mai paha, a me kahi ano e ae, aole; aka, he kumu, he kumu ko i pilikia i loaa mai ai ia oe; aole he kumu ole, aka, he kumu.
E ninau iho kakou i keia ninau: Heaha ke kumu e emi hope nei ka lahui o na kanaka Hawaii koko piha; a heaha hoi ke kumu e pii mahuahua ae nei na kapa Hawaii? E huli e loaa no, e kikeke, e wehe ia no; e noi, e haawi ia no; ke pololei ke noi ana, paewa ole ae kau huli ana, e kupono no hoi kau kikeke ana, ame ia mau hookupono ana au apau, he oiaio, e loaa iʻo ana ka haina o keia ninau wa-hi ka puniu maopopo.
Ke hookukulu ae oe i keia ninau imua o kou alo ponoi, a hooholoholo ae oe i kou noonoo kuio me kou naau apau, a lele aku kau haha ana i na paia aloha o na home o kou mau kupuna i hala, he aha kau hoomaopopo ana no ka lahui Hawaii, o ia mau la i ko keia wa? Nokeaka ka ulu, a laupaʻi ana o ka lahui o Hawaii oiwi ponoi o ia wa i ko keia wa? Heaha ke kumu o ka emi o ka lahui Hawaii koko piha i keia wa, a Hawaii koko hapa hoi e pii mahuahua ae nei i keia wa?
O ke kuailo ana ae i ka haina o ko kakou episetole o keia la, a o ke kuhikuhi ana aku i ke kumu o ka emi hikiwawe ana o ka lahui Hawaii koko piha, a e ulu mau ae nei ka lahui hapa Hawaii o keia manawa, e like ole ana no na haina a kela me keia maluna o keia ninau ana nui a koʻikoʻi hoi, o ia hoi "ke kanawai."
O keia ke kumu nui o koʻikoʻi loa o ka make, a o ke kua mimilo hoi o ka lahui koko piha o na kanaka Hawaii e emi mau nei a nalo wale loa aku in a nae o ko ke Akua makemake ia, aʻu no nae e manaoio nei, aole, aole loa. Mawaho ae o keia ae la na kumu e ae, e kuakaa mau ia nei iloko o ke kakou wahaolelo ke Kilohana o ka lahui Hawaii.
Elike me ka la i ke awakea loa, a o ka hora 12 paha ia ma ka olelo maopopo ana ae, pela iho la ke kino moakaka leʻa o kaʻu haina no ko kakou ninau ano nui o keia la, "O ke kanawai," a wahi a ka lunaolelo kaulana Paulo, i ka wa kanawai ole, ola ke kanaka, i ka wa i ala ae ai ke kanawai, make iho la ke kanaka; aka nae, he mea maikai ke kanawai ke malama pono ia, a he mea make ke malama pono ole ia. O ke kanawai ek kumu alakai o ke kanaka i o Iesu la. O ke kanawai no nae ka mea nana e pepehi ke kanaka, a o ka uhane nae ka mea nana e koola, nolaila, me keia mau hoakaka maopopo loa owai ka hoauwaepuu nana e hoonukee kapakahi ae i ka mea nani maikai i kau kemioia o aulii kolomanu? O oe anei e kanaka Hawaii koko piha ke kii mai a koole i keia oiaio maopopo loa e hoomaikeike ia aku la, o ke kanawai ke kumu make a emi hope o keia lahui Hawaii koko piha i keia la, a i nele loa hoi i ke kanaiwa-kumamalima pakeneta o kona mau pono pili paa mai ke Akua mai: a i ahona wale iho no i kahi hapaumi pakeneta o kahi mana koho balota, i ole pela, auhea wale ana oe?
E ninau iho penei: I aka ia ke kanawai, a heaha ka mea i hanaia aku? Ae, ua maikai ka ninau, a e maikai ana no ka haina, o ia hoi, ua "uhakiia" ke kanawai, a ua "kapuluia" kona keena maemae, e na weiu polopolona popopo o ka hoomanakii, ua hoi hou keia lahui Hawaii koko piha i na hana hoomanamana, mai na lii a i na makaainana, a elie me na haawina i loaa i ka lahui Iseraela, pela no oe e ka lahui oiwi ponoi Hawaii, i haawina hookahi.
O kela me keia o na kumu hoohana pakaawili like ole a ka lahui Iseraela i hoonaukiuki aku ai i ke Akua, ma o ko lakou hoi hou ana e ai i na hua kaukama o Aigupita, pela no oe e ka lahui o Hawaii i keia la; e aho ka make ana o Sodoma me Gomora i kou e Hawaii, no ka mea, in a paha iloo o ia mau kulanakauhale na hoomana lehulehu, elike me kakou i keia la, he oiaia, aole loa ke Akua e luku ia laua.
O oe hoi e ka lahui o Hawaii, eia oe iwaena konu o na ana hoomana Akua like ole e noho nei, a kelohe nei oe i na lea hosana like ole mai ko lakou mau awai haiolelo mae, ame na leo mele hoonani mai ko lakou mau papa himeni mai, na anaina Kula Sabati, na C.E. ame kahi mau oihana pili hoomana e ae, a he mau hiohiona helehelena maopopo iʻo ne o o ka hoomana Akua oiaio ke ana, a he oiaio maoli no ke nana aku ma kona mau aoao apau, aohe he hoopaapaa ana no keia mau hiona nani e ike ia akku nei, a eia paha kahi mea i koe penei
O ka lahui kanaka e hoomana ana o Iehova ke Akua, o Iesu ke Akua, o ka Uhane Hemolele ke Akua, he lahui make aneiia, a emi mau aku a nalowale loa mai na papalina aku o kona aina aloha a i lahui o kona aina e ka lahui naua e heheihehiku iho i kou makuahine honua e Hawaii? O ia anei, a no keaha ke kumu?
No kou kapulu ana i ke kanawai ma o kou uhaki ana i kau i hoohiki ai, aole oe e hoomanakii hou, a uhaki hoi i kauwahi lihi o ke kanawai, a ua ae iʻo aku oe ia hoohiki ana, a ua hoole aiaio aku hoi, aole e hana hewa hou, a e hoomanao nae oe, o ka ae, he ae ia o ka hoole, he hoole ia, oi aku i keia, no ka ino ia.
Pua ka wiliwili, nanahu ka mano, pua hoi ka ula o ke kanaka uʻi, nanahu ke kanawai, a mai na 'lii a i na makaainana hookahi wai o ka like o ke kapulu i ke kanawai, pela oe e ike iko la i kou emihope loa e nalowale loa aku ana, in a iʻo o ko ke akua makemake ia, a me ia ike mapopo iʻo ia no e na kahu heiau o na huakini i hoolaa ia no Uehova, i keia emi hope loa o ka lahui koko piha o Hawaii, pehea mai keia kunana wale ana mai, e nana wale aku ana i kona lahui ponoi e emi aku nei a nalo loa?
Aole anei he wahi hana e ae au e ke kahu heiau me kou mau hoahanau kupono no ke ola hou ae o kou lahui e amino mau ia nei e ka make mau? Ina hoi aole ia oe, pehea iho hoi na hoahanae iloko ou?
Ke huli a nana aku oe i ko ke Akua makemake iʻo no ka pono o kona lahui Iseraela mahalo o kana hoomalu ana, a no ka pono oi aku o kono lahui kanaka i ko na lahui e ae apau o ka honua, aia he kumukanawai ame kona lahui kanaka e malama ai; a mahalo o ia mau kanawai ame ia mau rula kona lahui kanaka e hookupono ai ia lakou iho.
O ke Akua ponoi no ke olelo mai nei "aole ou Akua e ae imua o koʻu alo," o kahi eepa nae o ke ao nei he Akua no; a me ke aʻo maoli mai no mai hana oe i kii kalai a hoomana aku ia meal kupaʻi ua mea he kii e hoomana ianei; hoea mai la hoi i ko Iesu au iloo o ke ao nei, a me o Kana lunaolelo Paulo la ke kaulana, eia hoi kana: Hookahi Akua, hookahi manaoio, hookahi bapetizo, I ko ke ao nei nae, nui ino ua Akua a kela me keia o ko ke ao nei e pula mai nei, a i ka nana aku hoi i na hoomana o kakou, aia he like ole na baptizo ana akela ame keia hoomana i kona mau hoahanau komo hou, he kapipi lae ka kekahi, he hooluu wai ka kekahi, a he kauaheahe lima ka kekahi maluna o ke poo, a pehea aku la ka kekahi , a o keia mau bapetizo ana e na hoomana iloko o ke ao nei i ke e kekahi i kekahi, ke manaoio nei kahi naau oʻu, o ia kekahi mahele, a o kekahi kumumake o ka lahui kanaka koko piha o Hawaii.
He oiaio ma ka olelo a ke Akua a he luli ole no hoi, o ko ke ae nei nae ka loli wale ae no, elike me ko lakou makemake poni iho, oiai nae ka olelo, hookahi Akua, hookahi manaoio, hookhi bapetizo, i ko ke ae nei nae, ku ka paila o na Akua, hana ka naawe o ua manaoio, manamana wale ua mea he bapetize, a ko ke ao nei e nana aku nei i ke ku e o na hana o kahi hoomana, i kahi hoomana, a kekahi poe nonoo maikai no e olelo ae ai, nawai hoi e ole ka holomoku o ka lahui Hawaii i ka make, mai na 'lii ka ohi hapuku a i na makaainana, a o ka maʻi Pake ame ka maʻi akepau na laau hahau e pepehiia nei keia lahui kanaka o Hawaii koko piha e ka make.
Nolaila, in a iʻo o kou kapulu ana i ke kanawai ke kumu oiaio o ka make o ka lahui Hawaii koko piha, pehea, heaha ka Hawaii oiwi ponoi e hanai ai? He ninau keia e hookala ai i ka noonoo ma ke ano kanaka makua, a na ke kanaka a wahine hoi i hoolako ia i ka oiaio e pane i keia ninau.
Ke hooki nei me ka manaolana e oili mai ana no kekahi mau haina ku kaokoa loa mai keia ae, o ia hoi: O ke lehulehu o na hoomana ke kumu, ke aa, ka mole o ka make e anai nei i keia lahui kanaka Hawaii koko piha; pela iho hoi a oili hou aku.
Owau iho no me ka haahaa,
S. K. Kamakaia
Liliha St., Puunui.
KA EUANELIO LOLI OLE A IESU KRISTO NO KE ALA HOU ANA
E hoomanao mau loa ia. Aia he elua alahou ana, ka mua: ke alahou ana o ka poe pono; ka lua, ke alahou ana o ka poe hewa. O ke alahou ana o ka poe pono, o ka manao o ia olelo, o ia ka poe i manaoio a hoolohe, a hooko i na kauoha a Kristo apau loa, me ka hoololi a pakuʻi ole. Ua kapaia aku, ua make lakou iloko o Kristo, a o ke alahou ana o ka poe hewa, o ia no ka poe i hoomana aku i ke Akua, ka Makua mau loa, elike me ka lakou i manao ai he pono i ko lakou maka iho. E oluolu, e heluhelu me ke akahele, a na ka Uhane Hemolele, ka mea a ka Makua e hoouna mai ai ma kou inoa, nana oukou e a mai i na mea apau, a e hoike mai ia oukou i na mea apau Aʻu i olelo aku ai ia oukou. Ioa. 14:26.
Ina e make ke kanaka, e ola hou anei oia? O na ka apau o koʻu kaua ana kaʻu e kali ai, ahiki mai ko'u manawa Ioba 14:14.
Ina paha ano e kakauia kau mau olelo. Ina e palapala ia lakou iloko o ka buke. Me ka peni hao ame ke kepau. E kahakaha mau ia lakou iloko o ka pohaku. No ka mea, ua ike au e ola ana kuu Mea Hoola.
A i ka wa mahope e ku no Ia maluna o ka honua; a mahope o kuu ili, e hoopau na ilo i keia kino; aka, ma kuu iʻo e ike aku au i ke Akua; oia kaʻu e ike aku noʻu iho; a e ike koʻu maka, aole ko haʻi; ua kani-hu kuu naau iloko oʻu. Ioba 19:23:27.
E ola auanei kou poe i make. O koʻu poe i make, e ala mai no lakou; e ala mai, e oli oukou, e ka poe e noho ana i ka lepo. No ka mea, o kou hau, o ka hau no ia maluna o na mea ulu. E holoi aku no ka aina i ka poe i make. Isaia 26: 19.
Me he mau hipa la ua waihoia lakou i ka luakupapau: E ai no ka make ia lakou. E lanakila ka poe pono maluna o lakou nani iloko o ka luakupapa'u mai kona wahi i noho ai. Aka, e hoopakele ke Akua i kuu uhane i ka lima o ka malu o ka make. No ka mea, e hookipa no Oia iaʻu. Hal. 49:14-15.
Na Iehova ka pepehi ame ka hoola. Nana i hoohaahaa ilalo i ka kalelua, a Nana no i hoala hou mai. 1 Sam. 2:6.
E hoola aku Au ia lakou mai ka mana o ka po; e hoola panai Au ia lakou mai ka make mai. Owau no kou luku e ka make. Owau no kou pepehi e ka po Ua hunaia ka mihi mai koʻu maka aku Hosea.
Oiaio, he oiaio kaʻu e olelo aku nei ia oukou, e hiki mai auanei ka manawa, a o neia hoi ia, e hoolohe ai ka poe make i ka leo o ke keiki a ke Akua; a o ka poe hoolohe, o lakou ke ola. Mai kahaha ko oukou naau i keia; no ka mea e hiki mai auanei ka manawa e lohe ai ka poe apau iloko o na ilina i kona leo. A e hele mai iwaho; o ka poe i hana maikai e ala mai lakou no ke ola; aka, o ka poe i hanaino, e ala mai lakou no ka make. Ioa. 5:25, 28-29.
I mai la o Iesu iaia: Owau no ke Alahou ana; ame ke Ola, o ka mea e manaoio mai Iaʻu in a e make ia, e ola hou auanei oia. Ioa. 11:25.
A ike aku la au i ka poe, i ka poe nuku ame ka poe nei, e ku ana imua o ke Akua, a weheia iho la na buke; a weheia no hoi kekahi buke hou, o ia hoi ka buke o ke ola. Ua hookolokolooia ka poe make ma na mea i palapalaia iloko o na buke, mamuli o ka lakou hana ana. Haawi mai la ke kai i ka poe make ame ka po i ka poe make iloko o laua; a hoopaiia kela mea keia mea o lakou elike me ka lakou hana ana. Hoik. 20:12-013.
Ke alahou ana o Kristo--A noa ae la ke Sabati, a wehe ae la ke alaula o ka la mua o ka hebedoma, hele aku la o Maria no Magedala ame kekahi Maria e nana i ka halekupapau. Aia hoi ke olaʻi nui, no ka mea, ua iho mai ka anela a ka Kahu mai ka lani mai, a olokaa ae la i ka pohaku mai ka puka ae, a noho iho la iluna o ia mea. Ua like kona helehelena me ka uwila a ua hulali kona kapa, elike me ka hau. Haalulu iho la ka poe kiai i ka makaʻu iaia, a ua like lakou me na kanaka make. Olelo mai la ka Anel i ua mau wahine la: Mai makaʻu oukou, no ka mea, ua ike au e imi ana olua ia Iesu i ka mea i kaulia ma ke keʻa. Aole Ia maanei, no ka mea, ua ala ae Ia elike me Kana olelo ana; e haele mai olua e nana i kahi i waiho ai o ka Haku. E haele koke olua e haʻi aku i Kana poe haumana, ua ala ae Ia mai ka make mail aia hoi, e hele aku ana Ia mamua o oukou i Galilaia, malaila oukou e ike aku au Iaia. Eia hoi, ua haʻi aku no au ia olua. Mat. 28:1-7.
Olelo mai la oia ia lakou. Mai makaʻu oukou; ke imi nei oukou ia Iesu no Nazareta i ka Mea i Kauila ma ke keʻa; ua ala mai Ia, aole Oia maanei; e nana oukou i kahi a lakou i waiho ai Iaia.
E hele hoi oukou e haʻi aku i kana poe haumana ame Petero, e hele aku ana Ia mamua o oukou i Galilaia; malaila e ike aku ai oukou Uaua, elike me kana i olelo mai ai ia oukou. Mar. 166-7.
O Kristo ka hua mua.- Aka, ua ala iʻo no o Kristo mai ka make mai, a ua lilo Oia i hua mua o ka poe i moe. No ka mea, mai ke kanaka mai ka make, a pela no, mai ke kanaka mai ke alahouana, mai ka make mai. Elike me ka make ana o na kanaka apau ma o Adamu la, pela no e hoolaia mai ai na kanaka apau ma o Kristo la. O kela mea keia mea ma kona wa pono o Kristo ka hua mua; alaila o ko Kristo poe i Kona wa e hiki mai ai. 1 Kor. 15:20-23.
He heluna nui o ka poe hoano i ula mai ka make mai i ko Kristo wa i alahou mai ai, mai ka make mai. Hamama ae la na hale kupapaʻu, a he nui na haipule e hiamoe ana i ala hou mai, a hele mai la iwaho o na hale kupapaʻu mahope iho o kona alahouana mai, a komo aku la iloko o ke kulanakauhale hoano, a ua ikea e na mea he nui loa. Mat. 27:52-53.
O ka põe pono i make, ke ala mai i ka hiki hou ana mai o Kristo, i ke alahouana o ka poe pono. Elike me ka make ana o na kanaka pau me o Adamu la, pela no e hoalaia mai ai na kanaka apau ma o Kristo la. O kela mea keia mea ma kona ka pono, o Kristo ka hua mua; alaila o ko Kristo poe i Kono wa e hiki mai ai. 1 Kor. 15:22-23.
No ka mea, in a i manaoio kakou, ua make aku la o Iesu a ua alahou mai, pela no hoi ke Akua e lawe pu mai ai me Ia i ka poe e hiamoe ana iloko o Iesu. Eia ka makou e olelo aku nei ia oukou ma ka olelo a ka Haku, o kakou ka poe e ola ana i ka hiki ana mai o ka Haku, aole kakou e hiki e aku mamua o ka poe e hiamoe ana. No ka mea, e iho iʻo mai ana no ka Haku mai ka lani mai me ka hooho ame ka lea o ka luna anela, ame ka pu a ke Akua; a o ka poe make iloko o Krsito, ke ala e mai. Alaila, e kaili pu ia aku kakou, ka poe i koe e ola okoa ana no, me lakou, iloko o na ao kaalelewa e halawai pu me ka Haku i ka lewa; o ia hoi, e mau loa ana ko kakou noho ana me ka Haku. Nolaila hoi, e hooluolu oukou i kekahi i kekahi, ma keia mau huaolelo. Tes. 4:14-18.
JOHN M. MAKUKA
HE KANAENAE ALOHA NO MRS. D. P. MAHIHILA.
E ka Mea Mahalo Nuiia, Solomon Hanohano, Aloha oe:--E oluolu mai, in a he kowa kaawale kekahi o ka oneki o ka kakou moku ahailono, no kahi ukana hoi e kau ae la maluna.
Oiai, ua oluolu i ke Akua, ka Makua, ma Kona lokomaikai, ke kipa ana ae a ka Anela o ka make, ma ka hora 11:30 o ka po o ka la 9 o anuari, 1919, a lawe palanee aku la i ka uhane mai ka hale kino aku o Mrs. D. P. Mahihila, ma Kalaupapa, Molokai.
Nolaila, ua ili iho maluna o makou na haumana e ka apana Kula Sabati o Iwilei, iloko o na palena o ka Ekalesia o kaumakapili, ka hoomanao alaoha pu ana, no ka makuahine o ka pno i hala aku la, ma ke ala kokoolua ole o ka manaolana, a alakai, a hoapaahana pu hoi iloko o ke Kula Sabati i ha 'iia mamua ae nei, ame na kana halawai pu ma ia apana, nolaila, ke komo pu aku nei makou pakahi, a o makou kui ia, e euamo pu i na kaumaka ame na luuluu o ke aloha no kau mea aloha ke wahine, ka hoapili o kela mai makahiki he 38 a oi, ka hoa au o na kai loa, mai keia mau paemoku aloha a i na mokupuni haahaa, e lana ana maluna o ka umauma lahalaha o ka Moana Pakipika, no ka lawe ana i ka lamaku o ka Euanelio nani o Kristo Iesu, ko kakou Haku, no ka hoolaha ana, hoomala malama ana ia mau lahui e noho ana iloko o ka pouli o ka naaupo, a he paahae hoi no ke aloha i ke Akua ame kana hana, a me ke aloha hoa kanaka.
Nolaila, ke pule nai, na ka Haku nona ke kihapai a olua i maki pu ai, nana no ma Kona aloha, elike no me ana e kahea mau nei, "E hele mai oukou apau i Oʻu nei ,e ka poe luhi ame ka poe kaumaha, a Naʻu oukou e hoomaha aku.
Mai makaʻu a mai kaumaha,
Na haumana a Iesu;
Nana e i kahi maha,
No na luhi, na luuluu.
O makou iho no.
M.K BENTIAMINA
ISABELA M. NOIMAUU,
ROSE MILIKAA,
HELEN K. KAMAOIPILI,
Komite.
PUNI AKULE MA KE NE WALI O NAHAWELE.
E Solomon Hanohano, Aloha kaua:-- E oluolu hoi oe e hookomo iho i keia mau lalani a ke aloha ma ka hiwahiwa, ke Kuokoa, a nau hoi ia e hoike aku i na kini, no makamaka ame na hoaloha, no ohana, o ke akule e hoopuniia nei mai ka ohana ponoi no ia a Kukahiko no lakou no ka waiwai ame ke ulakolako ma ka lima ponoi o kana mau keiki, moopuna a hunona, a i loaa na iʻa he mano a oi, nolaila o kaʻu kalokalo no ia e haawi mai i na hoopomaikai ana maluna no o makou, a i hoonaniia ke Akua ma na lani kiekie, he malu ma ka honua, he aloha i kanaka.
Ke haawi nei au i koʻu aloha i na keiki o ka papapaʻi koʻu aloha.
Ua like ke akule me na pipi ahiu ka hoohei ia i ke kipuka ili a he ahui maoli no ka iʻa, kupono ka olelo ia o ke akule he iʻa noho mai i ka hohonu, a i waho no hoi kahi i kiia ai a hei aku la.
Mai koʻu mare ana me kaʻu kane o ke 37 keia o ko maua makahiki, a he papa lawaiʻa koʻu makuahunowai, eia no ka iʻa iuka nei e kuu ai. I kaʻu papa dear ame kona pokii eia i ka naele ka iʻa e kuu ai, ua kohu pipi ahui ke alualu ia a kei aku la.
Ua lawa kaua, kou oiaio,
MRS. J. KAUWEKANE.
Kanahena, Feb. 7, 1919.
Ma ka hora umi-kumamakahi o ka po o ka Poaono aku nei i hala, ma ka home o kona mau makua, mawaho ae nei o Kaimuki, i pauako mai ai o Mrs. Kaupiko i keia ola ana, a ma ka auwina la ae o ke Sabti mai i malamaia ai kona anaina hoolewa.
MA'I KUNU
He hana hawawa loa ka ae ana aku e kawelewele ke kunu me ka hoopilikia mai ia oe, oiai ua hiki loa ka Laau Kunu a Chamberlain e hoola aku ia oe Aole e hiki ia oe ke ike i kahi a kela kunu e alakai aku ai i kou hopena. He hana hawawa nau ka ae aua aku i kou puu ame ke akemama, e lili mai i mea maʻi, oiai nae he hana maalahi loa ke komo ana ae maloko o ka halekuai o kekahi mea kuai laau no ke kuai ana i omole o ka Laau Kunu a Chamberlain. Eia ke kuaiia nei e Benson, Smith & Co., na akena no Hawaii.--Hoolaha.
Enanaia kou maka.
Malia he oi iki ae ka
lilo no ke
ANIANI MAIKAI
Ua oi loa aku nae
KOU POMAIKAI
Aole oe e mihi ana no kou uku ana i ka "oi iki" no ka mea ua kupono maoli. Malia aole hoopoino mai na lole emi ia oe-- HOOPOINO mai nae na aniani emi.
Ina hiki ke hanaia na aniani maikai o makou ka poe na lakou e hana.
Dr. Lewis Edwin Capps
MEA NANA MAKA.
156-158 Alanui Hokele,
Mauka o ka Hokele Young.
THOMPSON OPTICAL INSTITUTE, LTD.
HOOLAHA KUAHAUA HOOKAPU KAI LAWAI'A O HONUKU, MOKAUEA, KALIHI-KAI.
Mahalo o na Kanawai o Hawaii nei, pauku 621 o na Kanawai Hoohuihuiia, (Revised Laws of Hawaii, 1915), pili i ka IʻA A KE KONOHIKI, pauku 4025, pili i na Hanaino ame Hanakalohe i na pono lawaiʻa a ke kanaka lawaiʻa ame Konohiki, Pauku 4041, pili i ke akeʻakeʻa aku, i ka hana a kekai luna aupuni i hookohuia, he koikoi loa ka hoopaʻi e kau aku ana maluna o kela ame keia mea e komohewa ana maluna o na waiwai kuleana elike me ke Kai Lawai'a o Honoku, Mokauea, a pela aku.
Ke papa loa ia nei kela ame keia, aole e hele wale maluna o ke kai lawaiʻa o Honuku, Mokauea, me ka loaa mua ole o kekahi palapala ae mai ka inoa e kau ae la malalo nei
Ehoomauia aku ana ka hoao ana i na mea paahana lawaiʻa ano hou no ka pono o na kanaka lawaiʻa o Haawii, a ke lehulehu i lawe wale ia a hanaino wale ia e ka poe e ae i maopopo ole i ka mea malalo nei. E hoolohe i keia!
DAVID M. KUPIHEA,
Mea Hoolimalima a Malama Kai Lawai'a no ka Hoao ana i na Mea Paahana Ano Hou Loa (New Inventions)
6334--Feb. 7, 14, 21, 28.
Ke Mau Nei ka Makou
KUAI O 10 LA
I Keia Wa.
Loaa no ka Kapa Hawaii Hihiu Nani.
Na Umeke Laau Hawaii i Hana Lima ia, a he nui wale
aku o kekahi mau mea nani e ae o na Mea Hoomanao
Gula Mikioi.
Ma na Kumukuai i Hoemiia.
Dawkins, Benny Co., Ltd.
1112 Alanui Papu.
Naanei ka pipi Makepono
Iʻo Pipi Palai Palupalu (Chuck Steak)…….. 17 1/2c
" " " (Shoulder Steak) ..… 17 1/2c
I'o Pipi kupa (stew)………………………… 17 1/2c
Iʻo Pipi Paakai………………………………17 1/2c
Iʻo Hipa kupa (stew)……………………..…….. 20c
Iʻo Hipa Palai (Mutton chops) ……………….27 1/2c
Kipa mai ma ka
METROPOLITAN MEAT MARKET
(HALEKUAI PIPI O WALA)
Alanui Moi. Kelepona 3445.
KA FLU PANIOLO me na PILIKIA E AE
Kela Laau Kaulana
B.B.C
No na mea e pili ana i ka maʻi Flu Paniolo i lilo ai i mea kamailio nui ia aole he kumu e lele ai ka oili. He mea oiaio, aole no he hewa o ka makaala ana. E hoomaemae i na puka o ka waha ka puu ame ka ihu--e hanu ma ka ihu, in a e paa mai ka hanu, e hoohana i kaʻu laau B.B.C no ka kanupaa, e hoonaha i ka opu me elua, ekolu a eha manawa o ka la, e hele iwaho o ke ea, a e hiamoe maloko o na rumi nui o na wahi hookuu ea, a e makaala, in a he maikai na meapaahana o kou kino. Hooikaika i ka opu, e hoomaemae i ke koko, na puupaa, ke akepaa ame ka puumimi, e pale aku i ke anu, a e hooikaika i na meapaahana, aole au mea e hopohopo ai. O ka B.B.C ka mea nana e hooko aku i kela hana. Nana e hooikaika i ke kino-- kukulu hou i na meapaahana e kokua aku ana i ke kiola ana ae i ka nawaliwali ame ka maʻi. He anueki o ka hoopakele ua like ia me ka paonui o ka hoola--o ka hanu iloko o ha wa pono, hoopakele ae ia he eiwa a o ke alahele o ka B.B.C e laweia ae ana iloko o keia manawa, o ka oi loa akum malia he mea ia e hoopakele ae ai ia oe mailoko mai o ka maʻi kupilikii loa, a mau pilikia e ae paha e pili pu ana ilaila.
Ben Bruns, ka mea nana ka Laau B.B.C
Hoola i lilo i mea kamailioia e ko
ke atona nei.
Kumukuai, $1.25; 3 no $3.50. Kuai kuikawa no keia pule, 6 no $6.25. Na makou e uku i na kaki no ka hoouna ana ma na kauoha hoike apau o $6.25. Ma kepono ka B.B.C no ke dala oini nana e hana, a e hoola. Ke kuai nei na hale huai laau ame na halekuai o na mahiko ia mea pela no hoi ma ke Keena Poo o ka B.B.C., 161 Alanui Moi, pili me ka makeke kuai iʻa malaila au e loaa ai i na la apau aʻu e noho ai i ke iaona nei.
HOIKE NO KA HOOLOLIIKA INOA
-----------
ma keia ke hoike aku nei ka
HAWAIIAN GAZETTE CO., LTD.
mahope aku a ma ka la mua o Ianuari, 1919, e hoololiia ana
ka inoa o ka Hui i oleloia i ka
ADVERTISER PUBLISHING COMPANY,
LIMITED.
He o ia mau no ka oihana a ka Hui ma ke ano he Poe Paʻi
Hoopuka, Humu Buke, Paʻikii me Kahakii a Hana Kuni.
Hoouna mai i na hookaa dala apau ame na hoolaha ma ka
inoa o ka hui i oleloia, Helu 217 S.King St., Honolulu, Hawaii.