Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 8, 21 February 1919 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Pau ke kapuo na luakini me hale kiionioni

Hooholo ka Papa Ola e Hoonoa i na Wahi i Hookapuia mai ka Poakahi Mai Nei

PILIKIA NAE KEKAHI MAU HALE KIIONIONI

Me na Palapala ae Wale no e

Hiki ai ke Wehe Hou ia Mai ka Papa Ola Aku

 

 

         O ke kauoha kakauha a ka Papa Ola o ka hoopuka ana ae, e hookapu a e papa loa a@a i ka malamaia o na a@aina a pau, pela hoi ua hana hoikeike maloko @ na hale kiionioni, ua hoea mai ia i ka hoopauia ana, ma ka noho ana ae o ka halawai a ka papa, ma ka po o ka Poaha, o ka pule aku nei i hala, e hoomaka ana ka hoonoa ana ma ka Poakahi mai nei o keia pule.

         Ma ka po o kela Poaha, he elua mau halawai a ka Papa Ola o ka malama ana oe, he hookahi halawai o na luna oihana wale no oloko o kela keena, a o ka lua o ka halawai, he halawai ia i aeia ai ka lehulehu e noho aku hoolohe i na mea e hooholoia ana.

         Ma ka auwina la nae o kela Poaha malamaia ai he halawai i hoea ae ai na loio ma ka aoao o na hale kiionioni, ame kekahi poe i hoopilikiaia, mamuli o na @ula hookapu a ka papa, e hoakaka ana i ko lakou mau manao, no ka pono e hoonoaia na wahi i hookapuia ai malalo o ke kauoha a ka Papa Ola.

Kaheaia na Kauka

         Ma kela halawai o ka auwina la i waihoia ae ai he leka i kakauia e Kauka Wayson e ka Papa Ola, e hoakaka ana i kona manao, no ka hoomauia aku o na rul@ i kauia e ka papa, no keia maʻi e pahola nei, a no ka haawi ana aku i na hoa o ka papa, i na ike maopopo loa, no ka lakou mau mea e hana ai, i hoopaneeia ai kela halawai, a noho hou ma na hora o ke ahiahi, i hiki ai i kekahi poe kauka e ae ke hoakaka mai i ko lakou manao no ka pono ame ka pono ole, o ka hoonoa ana i na wahi i hookapuia.

         Ma ka hapalua o ka hora ewalu o ka po ana iho, ua hoea ae he heluna nui o ko Honolulu nei poe, no ke ake e ike i na mea e hanaia mai ana e ka papa. Ua hookahahaia mai nae ko lakou manao, i ka wa i hoikeia mai ai ia lakou, o na luna oihana wale no o ka Papa Ola ka i makemakeia e noho ma ka halawai, nolaila ua kakali ka lehua lehu mawaho, oiai hoi na hoa apau o ka papa i akoakoa ae ai maloko o ka keena, a ma na mea i hoopaopopoia aku e ka poe e kakali ana, aole he mau o@lo ku, a okaiokai ana maloko o kela halawai, no ka mea e kani okoa mai ana ka aha a kekahi poe, he hoailona no ka lokahi o na hoa o ka papa i kekahi mau mea i manaoia.

         Ua maʻu no ka malamaia ana o kela halawai ma@lu o na luna oihana o ka papa maloko o kekahi keena, ia wa i @eheia mai ai ka puka, a aeia mai la h@i na mea apau e noho aku maloko o ka halawai.

         No ka hoonee koke aua nae i na hana imua, ma na mea e pili ana i ka hoon@a ame ka hoomau ana aku i ka hookapuia o kekahi mau wahi, elike me ka @ula papa o ka papa, ua kaa i ka L@i@ Irwin ka hikimua, ma ke noi ana mai e hoopauia ka rula papa ekolu o ka Papa Ola, he noi hoi kokua kokeia aku e George Denison, a ma ka ninauia ana o ka manao o na hoa o kela papa, ua hooholoia me ka lokahi.

Ka Olelo Hooholo Hoonoa

Ma ka olelo hooholo i aponoia; no ka ho@noa aua i ua halepule ame na hale kiionioni nae, ua kauohaia ma ka po wale no ka manawa e hoikeikeia ai na kii, a e loaa mua aku @@i na apono ana mai ka Papa Ola eku, no ke kulana maemae o kela mau hale, in a aole pela, alaila aole no e aeia kela mau hale kiionioni e wehe, iloko o keia manawa.

Hoonoaia ka Hulahula

No na mea hoi e pili ana i ka hulahula elike me ka rula papa eha a ka

(E nana ma ka Aoao 2)

 

 

WEHEIA KE KAU O KA AHAOLELO O KE TERITORE

Ikeia ke Okaikai Iloko o na Hoa o ka Hale o na Lunamakaainana ma ka la Nua

LILO HOU O H.L. HOLSTEIN I LUNAHOOMALU NO KA HALE

O Charels Chillingworth ka i Kohoia me ka Lokahi i Peresidena no ke Senate

 

         I kulike ai me ka kauoha a ke Kanawai Kumu o Hawaii nei, e pili ana i ke aku o ka ahaolelo, ma ke kakahiaka o ka Poakolu aku la I hala, me ke kohoia ana o na lunanui o na hale kaukanawai a elua, e hoonee aku ai na hana imua, no na la he kanaono.

         Me he mea la nae o ka weheia ana o ka ahaolelo ma kela kakahiaka, kekahi la i hele ai oloko o ka hale o na lunamakaainana, a piha i ka poe makaikai, no ka ake ana e ike i na paio o na aoao a elua, e pili ana i ke koho ana i ua lunanui o kela hale no keia kau, a ua hoea mai hoi i ka hoopauia ana o na pohohoho, mamuli o ke koho hou ia ana o ka Mea Hanohano H. L. Holstein i luna hoomalu, a haule hoi o Frank Andrade, ka moho lunahoomalu i onouia ae e kekahi aoao.

         Iloko o ka aha senate, aloe he mau ooloku i ikeia, no ka mea ua kohoia o Senatoa Chas, Chillingworth me ka lokahi i peresidena, he hoike ana mai keia i ka lokahi o na hoa o kela hale kaukanawai no ka lakou mau luuanui.

Ka Hoomaka Ana o na Hana

         Ma ka hora umi ponoi o kela kakahiaka Poakolu, oiai hoi ka Hana Hawaii i mele mai ai i ke mele lahui o Hawaii nei, ia "Hawaii Ponoi," ua konoia na mea apau, mai ka poe maloko o ke keena o ka hale o na lunamakaainaua, a i ka poe makaikai mawaho o ka lanai, e ku iluna, a i ka wa hoi i meleia mai ai ke mele lahui o Amerika Huipuia, ahiki i kona hopena, ia wa i lawe aw ai ka Lunamakaainana Evan da Silva o Hilo i ka noho lunahoomalu ana no ka hale, me ka hoakaka ana mai me na olelo pokole, ua hoea mai i ka wa e weheia ai ka ahaolelo, alaila kauoha mai la oia i na hoa oloko o kela hale, o ka hana mua loa, o ia no ke koho ana i kakauolelo no ka manawa.

         Me ka hakalia ole i waiho aku ai o H. L. Holstein i ka inoa o Mr. Edward K Woodward i kakauolelo, ua hooholoia me ka lokahi.

         Ua koho ka lunahoomalu o ka manawa i komite, no ka nana ana i na palapala hookohu o na hoa o ka hale, o ka lunahoomalu o keia komite. oia ka Lunamakaainana Fernandez, a mahope o ka waiho ana mai o kela komite i ka hoike no ke kupono i na hookohu apau, ua hoamana hou ia aku no ia komite hookahi, e hele e kii i ka Lunakanawai Kiekie Coke, no ka hele ana mai e hoohiki i na hoa o ka hale.

Ke Koho Ana i Lunahoomalu

         Mahope o ka hoohiki ia aan o na hoa oloko o ka hale o na lunamakaainana, o ka manawa ia no ka noonoo ana i na lunanui paamau no ka hale, ia wa i ku ae ai ka Lunamakaainana Pawlins, a waiho mai la i ka inoa o ka Mea Hanohano H. L. Holstein i lunahoomalu, me kekahi haiolelo pokole, no ke kupono e hoomau hou ia aku o Mr. Holstein ma kela kulana.

         Ua kokuaia ka inoa o Holstein e ka Lunamakaainana Henry l. Kawewehi.

         Ma ka aoao nae o ka poe i lokahi ole ko lakou manao e lilo o Mr. Holstein i lunahoomalu, ua ku ae ka Lunamakaainana Audrews a waiho mai la i ka inoa o ka Lunamakaainana Andrade, ma kona hoakaka ana mai ka loli ana o ke au o ka manawa, uo ka hoololi ana ae i mea hou ma kahi o ka lunahoomalu o ka hale o na lunamakaainana.

         Ua kokuaia keia inoa e ka Lunamakaainana Sam Kaahu, a ma ke koho baloka ana, ua kohoia o Mr. Holstein i lunahoomalu me na baloka he 18 i ka 12 no Andrade, aka nae, ua noi mai o Mr. Andrade e lokahi ia ke kohoia ana o ka Mea Hanohano Holstein i lunahoomalu.

Nee na Hana Imua

         I ka lawe ana ae o ka Mea Hanohano Holstein i kona kulana, ua haawimai la oia i kekahi haiolelo pokole, e

(E nana ma ka Aoao 2)

 

 

         O keia na hoa oloko o ka hale o na Lunamakaainana o ka Ahaolelo o ka 1919, i paʻlia ko lakou kii ma na anuanu o ke alapii o ka Hale Mana Hooko, ma ka auwina la o ka Poakolu nei. O ka Lunahoomalu Holstein ka mea me ke kuka loihi ma ka laina malalo loa, ma ka helu eono mai ka hema aku.

 

 

 

NUHOU LIKE OLE O NA AINA E

Ua Kakalaia Ae e ke Aupuni ke Pio Ana o ka Poe Kipi

 

         WASHINGTON, Feb. 18. Ua kukalaia ae e ke Aupunin Pukiki ke kinaiia ana no ka manawa hope loa ka hana hookahuli aupuni a ka poe kipi, elike me ka lono kelekalapa i hoea ae i ke keena aupuni ma ka la i nehinei mai kona elele aupuni mai ma Lisebona.

         Ua hana hou ia na uweaolelo manawaena o Lisebona ame Oporto, ke kikowaena o na hana hookahuli aupuni ma ka hapa akau o Potugala, wahi a ka lono kelekalapa, a o na kaaahi i hoopauia ka holo ana no kekahi manawa ua wehe hou ia

Ke O@ahani mai ia na Kelemania He 40,000 Limahana i Waiho i ka Hana

         BERILIN, Feb.18. Ua hoea loa aku ka olahani a na kanaka hana o na halekuai ahiki i Hamburg, a oia mau no ka pau ole i ka hooponoponoia o ke olahani a na limahana ma@nei. Ua koho wale ia he 40,000 ka nui o na limahana i haalele i ka hana

         Ua kono aku na pualikoa Spartacan i Belsenkirchen ma ka la Sabati a mahope o ko lakou lanakila ana maluna o na makai o ka oihana hoa ua hoomakaaku la lakou e luku a e hao wale i na halekuai ame na halenoho maloko o ke kulakauhale. Me na poka pahu i kiolaia mai ai me ka lima i hoohanaia mai ai ka pualikoa Spartacan, a me ia mau mea i holopono ai ka lukuia ana o na hale.

Ua Oi Aku na Lilo o Palani Iloko o ka Wa Kaua Mamua o na Loaa Lahui

PARIS, Feb. 18. Ua manaoia o na hoolilo a Palani no ke kaua e hoea aku ana ka huina i ka $182,000,000,000, a o na loaa apau a ka lahui mai na alahele like ole mai ua kohoia aia ma kahi o ka $158,000,000,000, elike me ka hoike a na luna makaainana o ka hoikeia ana ae ma ka la aku la i nehinei ma ka manawa e kamailioia ana ke kulana waiwai o ke aupuni.

O ka Huina o na Mokukaua Palani i Poino i ka Wa Kaua he 110,000 Tona

         PARIS, Feb. 18. No na mokukaua Palani i poino iloko o ka manawa kaua eha mau mokukaua pilikua, eha mau mokukaua holomama, eha mau moku hahai topido, umi kumamaha mau mokuluu, ame ewalu mau moku topido. O ka huina nui on a tona i piholo i ka moana he 110,000

Olahani na Kumukula o Denver

         DEVER, Feb.18. He eiwa wale no mau kula aupuni maikai ae o iwakalua kumamalima ka nui i koe aole i panikuia mamuli o ke olahani ana a na e@ekinia i hoomaka hou ia. Aole i hookoia mai na koi uku a ka poe olahani, a no ka hoopiha ana ae i @a wahi hana i hakahaka ua hoolimlimaia kekahi mau limahana hou ma kekahi mau wahi.

Hookapuia na Kelemania Mai ke Komo Ana aku Iloko o Rusia

         PARIS, Feb. 18 Ma ka la aku la i nehinei i hoikeia aku ai e Ilamuku Foch i ka ahakuka kiekie ke aponoia ana e na Kelemania o na aelike hou i hanaia no ka hoomaha ana i ke kaua.

Hookapuia ka Aʻe Ana Aku o na Pualikoa Kelemania Iloko o Rusia

         TREVES, Feb. 17. O na aelike hou i kanaia no ka hoomaha ana i ke kaua a na elele Kelemania i apono ai ua hoakakaia malaila e hoopau loa o Kelemania i ka aʻe ana aku o kona mau pualikoa ma kela aoao o ka palena aina o Rusia ma kekahi wahi, me ka hoopau pu i kona kaua ana aku i ka lahui Polani.

Kakauinoaia ka Aelike Hoomaha Kaua Hou.

         COPENHAGEN, Feb.17. Ua apono ke aupuni Kelemania ma ke Sabati iho nei i na kumu aelike a na Aupuni Hui no ka Aooloihiia ana aku o ka manawa hoomaha i ke kaua, elike me ka lono kelekalapa mai Weimar mai. Ua akoakoa pu mai na alakai o na aoao kalaiaina like ole apau ma ka halawai i aponoia ai na kumu aelike.

He $719,000,000 ka Pomaikai o na Alanuikaaahi i ka 1918

         WASHINGTON, Feb.18 Ma keia la waihoia aku ai imua o ka ahaolelo ka hoike hope a ke komisina o ka ohianakalepa mawaena o na mokuaina no ka 1918, no na hoolilo na loaa makahiki ame ka pomaikai o na alanui kaaahi o Amerika Huipuia. Ua ikeia maloko o ia hoike ma ka pau ana o ka makahiki o ka huina nui o na loaa no na alanui kaaahi he 95 o ke aupuni ke $4,913,000,000, ka huina loaa kiekie loa i ike ole ia iloko o ka moolelo, a o ko lakou mau hoolilo he $4,006,000,000. O ka huina nui o ka lona makahiki he $719,000,000.

KUE I KA HAAWIIA O KA HANA I NA WAHINE MARE.

         Me ka hunahuna ole iho i kona ni@nao maoli, i hoike okoa ae ai ka Lunakanawai Kaapuni Ashf@@@, i kona kue i ka haawi ana aku, i ka oihana i na wahine, i mare i na kane, he mau hana maikai ka lakou, i hiki ke malama i ko lakou ohana, ma o kona lokahi ole ana, e kakau aku i kona inoa, malalo o ka hookohu oihana o kekahi mau wahine i mareia, no na kulana kakauolelo maloko o ka aha kaapuni o Honolulu nei.

         Me ka nana ole ia mai nae o kela kue ma ka aoao o ka Lunakanawai Ashford, ua hookohu mai no na Lunakanawai Heen ame De Bolt ia Mrs Eva Robinson Hart ame Mrs. Sybil Davis i mau kakauolelo noloko o ka laua mau aha.

         Mamua aku nei, ma ka makahiki i hala, ua kikooia mai o Claus L. Roberts, ka mea e noho kakauolelo ana maloko o ke keena o ka Lunakanawai Heen, e komo aku iloko o ke kaua, a no ka lawe ana ae i kona kulana, ua pii mai o Mrs. Robinson Hart, ka mea e noho ana he kakauolelo elua, ma ia wahi, a ua laweia mai hoi o Mrs. S. Davis mai ke keena mai o ke Kakauolelo Henry Smith, no ka hoopiha ana i ka makalua i hoohakahakaia iho e Mrs. Hart, a ua hoopihaia ae hoi kahi o Mrs. Davis e Miss Elsie Carreiro.

         Ua pau nae ke kaua, a ua huli hoi mai nei o Mr. Roberts, a hoi hou ae nei no oia, ma kona kulana mua, nolaila ua hoi hou aku no na wahine kakauolelo kahiko elua, ma ko laua mau wahi mua e noho hana ana, a i kulike ai me na rula maa, ma ka lawelawe oihana ana o kela aha kaapuni, ua hoopukaia ae he mau palapala komisina hou no lakou, he mau hookohu hoi i kakauinoa ae ai na Lunakanawai Heen me De Bolt, aka ua hoole nae ka Lunakanawai Ashford, i ke kau ana aku i kona inoa, koe wale no kona hoakaka ana i na kumu o kona apono ole, o ia no ka mare ana o kela mau wahine i ka laua mau kane, i hiki loa i na kane ke malama ia laua ame ko laua mau ohana, he oi aku kona makemake, e ike, e holo aku ana kela mau oihana, i kekahi poe wahine, a i na kane paha, i nele maoli i na hana, e pono ai lakou.

         Ma ka la 7 o ka mahina aku nei o Ianuari i hala, i hoounaia mai ai ia Mr Samuel Moana Kekuewa, he palapala apono mai ke kee@a mai o na palapala apono ma Wakinekona, uo ka aeia o kana noi o ka waiho ana aku nei i kela keena, no kana kii o ke ano hou loa o ka hanaia ana o na opaepa, me ka nui o ka holo o na moku, na waapa, a mau mokulele papa.

         Ma ka halawai a ka Papa Lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei i noho ae ai, ma ka po o ka Poalua aku la i hala, i heluheluia ae ai he leka mai ia Harold Godfrey mi, e hoakaka ana no kona hookuuia ana mai ka oihana koa mai, me ka ilio hoi o kona kulanai i noho hana ai maloko o ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Heen i ka mea okoa.

 

 

I KAA LAWE POE MAʻI KO KA HALEMAʻI MOIWAHINE

 

         Ma ka halawai a ka papa kahuwaiwai o ka Halemaʻi Moiwahine o ka noho ana ma ka Poaono aku nei i hala o ke kumu hana  e pili ana i ka hoolako ana aku i ka lawe poe maʻi no ia halemaʻi, ka mea i noonoia, a me he mea la e hooholoia ana ma kekahi halawai hou aku a ia papa.

         Ua hapaiia ae kela kumuhana i mea e hoolakoia ai ia halemaʻi me ia ano kaa i ole e kahea mau ia mai ke kaa lawe maʻi o ka halemaʻi o na poino ulia no ke kii ana ae i ka poe maʻi a lawe ake mai na home aku a i ka halemaʻi.

         Ua ike ka papa kahuwaiwai i ko k@ pono o ka hoonoho mau ana i ke kaa lawe maʻi o ka halemaʻi o na poino ulia ma ka hale kokoke i ka oihana makai, i ka manawa e kaheaia ae ai no ke kii ana aku i ka poe i halawai me na poino ulia e ku makaukau mau ana ke kaa malaila no ka hooko ana aku ia mau kauoha.

         O keia kumuhana @ hapaiia mai la e na kahuwaiwai o ka halemaʻi, me he mea la i ka nana aku, o ka papa kahuwaiwai o ka halemaʻi.

         O kekahi kumuhana i noonooia e na kahuwaiwai o ka Halemaʻi Moiwahine oia ka hoonui ana ae i ka halemaʻi e ku nei i nei manawa, i hale pakuʻi hou no ka hoomahuahua ana aku i na rumi e noho ai ka poe maʻi, o ke kumu o keia makemakeia ana e hoonui ae ke ulu mahuahua mau aku nei ke kulanakauhale a ke pii mau ae nei ka heluna o na kanaka a he mea pono e nui aku na kanaka a he mea pono e nui aku na rumi i hiki ai e lawa kupono ka hale no k malama ana i kekahi heluna nui o na maʻi e hoihoiia aku aua ilaila.

HOOPAʻIIA HE MAU KEPANI NO KE KUE I KE KANAWAI.

         O ka põe mua loa i ahewaia no ke kue ana i ke kanawai loaa auhau kaua o ke aupuni o ka 1918, he kanawai e hoakaka ana no ka ohi ana mai ewalu pakeneka o ka auhau kaua mai ka poe lawe ohua mai maluna o na kaa, he mau Kepani elima lawe ohua a ukana mawaena o Honolulu ame Wailua, ma ka Poalua nei ka hookomoia ana ae o ka hoopii e kue ana ia lakou e ke kokua lolo Amerika Banks, a ua ae lakou i ko lakou hewa.

         Ma ka hoopii e kue ana i nei poe Kepani, ua ku i ka epa a me ka hoopunipuni maoli ka lakou mau hoike no ka mahina o Dekemaba i hala, ma ia mau hoike aole i hoakakaia ka nui o na ohua a lakou o ka lawe ana ma kekahi mau la, a ma kekahi mau manawa ua hoemi loa ia mai ka huina o na dala a lakou i ohi mai ai mai na ohua mai, oiai mae ua oi loa aku ka nui o na dala i olilla e lakou mai no ohua mai mamua o ka huina a lakou o ka hoopaa ana maloko o ka lakou mau hoike.

         Ua hoopaʻiia lakou he $50 pakahi me na koina o ka aha, a e hoea aku ana paha ka huina hoopaʻi o kela am keia o lakou i ka aneane ke $68. O ka inoa o keia mau Kepani oia o J. Inouye , T. Shimoda, T. Sakata, S. Fugishige, ame Nishimoto.

         Ma o ka maheleolelo la ua hoike ae ae e hoemiia mai ko lakou mau hoopaʻi o ka Lunakanawai Poindexter, a ua noi nei poe Kepani i ko lakou mihi imua oiai o ka makamua loa no keia o ko lakou hahaki ana i ke kanawai, a ma ha pane a ka lunakanawai no ka lakou noi, he oiaio o ka makamua loa ia o ko lakou hana ana i keia hewa, nolaila e hoemai mai ana oia i ko lakou hoopaa ole ia aku i ka halepaahao, a ua aʻo pu mai ia lakou aole e hana hewa hou aku.

         Eia mau no ke pahola nei ka make mai ka maʻi Paniolo Flu mai, elike me na hoike, i waiho mau ia ae iloko o ke keena o ka Papa Ola.

 

 

Hula Hoi Mai Ia Poe Keiki O Hawaii Nei

Hookipaia Mai Lakou me ke Ohohia e na Hoaloha Ame ko Lakou Mau Ohana Maanei

Koe Aku No Kekahi Poe Maluna O Na Mokukaua

He Poe Aliikoa Kekahi no Honolulu Nei i Hoi pu Mai me ka Lakou Mau Wahine

 

          Ma ke ku ana mai o ka mokuahi lawe koa Thomas, ma ka auwina la o ka Poaha aku la o ka p@le i hala, i huli hoi mai ai he poe keiki Hawaii, i komo aku iloko o ke kaua me Palani, a i aloalo hoi i na topido a na Kelemania, ma ka moana, me ko lakou hookipaia mai e na hoaloha, iloko o na manao ohohia, o ka piha hauoli, no ka ike hou ana o kekahi i kekahi, a no ka hehi hou ana hoi o na wawae, maluna o ka lepo aloha o Hawaii nei.

         Oiai o ke kaikamahine kekahi a Kiaaina McCarthy i huli hoi mai nei me kana kane, maluna o kela moku lawekoa, ua aeia aku oia, kekahi o ka poe mua loa, e pii noluna o ka moku, e ike ai i kana mau malihini, pela hoi kekahi poe e ae, he mau ohana a he mau hoaloha ko lakou maluna o kela moku.

         Ua hele ka uwapo a piha i ko ke ku lanakauhale nei poe, o kekahi kumu paha hoi o ka piha, no ka loaa e ana mai o ka lohe, e huli hoi mai ana na keiki Hawaii, o ka holo ana aku maluna o ka mokukaua St. Louis. ma kela mokuahi, nolaila ua uui na ohana o kela poe keiki i hoea ae ma ka uwapo.

         Aia mamua loa o ka mokuahi i ka wa e hookomo mai ana iloko o ke awa, na keiki Hawaii, me ko lakou mau lole makalike, oluna o na mokukaua, oiai hoi kekahi mau aliikoa me ka lakou mau wahine me na keiki, iloko o ko lakou kahiko o ka oihana koa, e huikau pu ana me na ohua e ae; aka i ka wa i hookokoke mai ai ka moku, e hoopili i ka uwapo, ua lohe okoa ia na leo mai kouka nei poe ae, e hooho ana, a e kuhikuhi ana hoi na manamanalima, no ka mea, ua ike okoa aku la lakou i ka poe iloko o ka lole o na luina o na mokukaua, o lakou no na keiki Hawaii o ka haalele a@a iho ia Honolulu nei, maluna o ka mokukaua St. Louis.

         Oiai nae, he nui a lehulehu na keiki o ke kau ana aku maluna o ka mokukaua St. Louis, ma ka manawa i kaalele mai ai i keia awa ma kana huakaʻi no ke komo ana aku ma na hana i pili i ke kaua, he kakaikahi loa na keiki i huli hoi mai nei no ka ike ana i ko lakou mau ohana, ame ko lakou aina hanau, aia no kekahi poe keiki maluna o ke St. Louis kahi i noho hana ai, a o kekahi poe keiki, aia maluna o ke kahi mau mokukaua okoa aku, ma ka Moana Akelanika.

         O kekahi poe i huli hoi mai nei, he poe i komo aku iloko o na kahua hoomaamaa ma Amerika, nolaila he poe kekahi o lakou i komo kino maoli iloko o ke kaua ma Palani, a ma Amerika ae nei no kekahi poe kahi i noho ai, eia nae, ua hookuuia mai nei lakou apau, elike me ka hookuuia ana o ka poe ma Hawaii nei.

         Iwaena o ka nui o na keiki o Honolulu nei o ka holo ana maluna o ke St. Louis, a i huli hoi mai nei, oia o Walter Iona, Joseph Kalaukoa ame John Keliiaa.

KIIA KE KUHINA NUI O PALANI ME KA PU PANAPANA.

         PARIS, Feb. 19. Ua kiia mai ke Kuhina Nui Palani Clemenceau e kekahi kanaka powa a ku ma ka poohiwi i keia kakahiaka. Ma na lono mua i loaa mai aole i manao ia he eha kela on a e poino ai.

         E haalele iho ana ke "Tiga o Palani" i kona home, oia ka manawa i ki mai ai kekahi kanaka i aahu iaia iho a like me he kanaka hana la, elima mau poka iaia, hookahi wale no o ia mau poka i ku mai iaia ma ka poohiwi.

         Mahope iho o ka paa ana o ke kanaka powa i ka hopuia ua haʻiae la oia i kona inoa o Emeile Cottin, a he 25 on a makahiki, a o Creil kona onehanau. Eia nae, aole i manaoio na makaʻi i kana olelo mamuli o na apana pepa i loaa ma kona kino, a ma ko lakou manao he kanaka Rukini oia.

         Ma ka manawa o ka poka mua i kiia mai ai, e hoao aku ana ke Kuhina Nui Clemenceau e pani i ka puka o kona kaa otomobile. Ua hihi no i ke kuhina nui ke hoi wawae ahiki i kona hale, a ma ke awakea o keia la iluna oia o kona noho nui hooluolu kahi i noho ai. O kahi hiohiona wale no o kona pilikia mamuli o ka eha oia ka pii iki ana ae o ka wela ma kona kino.

 

 

HUKIIA NA AINA HOOKUONOONO O WAIAKEA, HILO

Poho Wale na Manaolana o Kekahi Poe no ko Lakou Komo Ole Ana i ka Helu

KAA I KEKAHII HAOLE O HILO KA HELO MUA LOA

Nui Nae ko Honolulu Nei Poe i Loaa na Kuleana e Wae i Mau Aina no Lakou

 

          Ma ka hora eiwa o ke kakahiaka o ka Poakahi aku la i hala i hukiia ae ai na palapala noi, no na apana aina hookuonoono o Waiakea, Hilo, Hawaii, a o ka poe no lakou ka i kuleana ma ka wae ana i na apana, no ka mea o ka huina nui iho la no ia o na apana o Waiakea i wekeia no ka hookuonoono ana; a kaule hoi ke koena aku o ka @@ noi.

         O ka inoa mua loa i hukiia kana palapala noi, ua kaa ia @@@nes E. Hamilton o Hilo, Hawaii, a ola ka mea mua loa e wae i kona apana, ma ka manawa e waeia ai na aina o Waiakea, ma ka la 13 o ka mahina ae nei o maraki.

         Mamuli o ka nui loa o ka poe i hookomo ae i ka lakou mau palapala noi aina, a hui pu iho no hoi me na manao ohohia o ka lehulehu, ua piha maoli ka Hale Mana Hooko, ma kela kakahiaka Poakahi i na kanaka, o ka oi loa aku. o ka poe he mau palapala noi loa lakou i hookomo, a i makee maoli e loaa ko lakou mau apana aina.

         O ka inoa hope loa i hukiia kana palapala noi mailoko ae o ka pahu i wai hola ai na palapala  oia @ @@@@@@@ @ Kelley o Kapahulu, Honolulu nei, ma ka hora 3:15, ka mua loa o na huki aina loihi loa o ka hukiia ana o na palapala noi.

         O keia malalo iho nei ka papainoa o ka poe na lakou na palapala noi i hu kiia, o ka poe nae i hiki aku na helu i ka 185, o lakou ke loaa ana na apana, a nele aku ka nui:

1. James E. Hamilton. Hilo.

2. James Wm. Smith. Department Hospital, Honolulu.

3. Makue Akiena. Honolulu.

4. Rikio Tomoguchi. Hilo.

5. Mary Uaia. Hilo.

6. Julia A. Kaupiko. Hilo.

7. Fred Patterson. Hilo.

8. Michael M. Dusson, Honolulu.

9. Alexander Kamahele, Pahoa. Puna, Hawaii.

10. Mrs. J. M. Kai, Honolulu.

11. Antonio F. Martine. Honolulu, Hawaii.

12. Mrs. Emelia Kealoha, Honolulu.

13. Miss Mary Kahaiaikulani. Honolulu.

14. Andrew Arthur, Honolulu.

15. Louis B. Santos, Hilo.

16. Leopold F. Sternemann, Hilo.

17. Robert Clarck Pratt, Honolulu, Hawaii.

18. Theresa H. Akona, Honolulu.

19. Mrs. Mabel Kahunani, Honolulu.

20. Osabe Pomjeorp. Maui.

21. Daniel Ella. Kapoho.

22. James B. McSwanson. Honolulu.

23. Robert M. Kanenill, Honolulu.

24. Mrs. Helen G. Wela, Honolulu.

25. W. A. Danielson, Honolulu.

26. Kanoelehua M. Brown. Hilo.

27. Tsuginohu Uemoto, Haka@an. Hawaii.

28. Mrs. Lahapa Kanamu. Honolulu.

29. Mrs. Lily Pil@s. Honolulu.

30. Moke Nahulu, Honolulu.

31. Alfred Kapo. Honolulu.

32. John Oliveira. Ninole, Hawaii.

33. Carl S. Carlsmith, Hilo.

34. S. A. Cutter, Honolulu.

35. James J. Rege, HIlo.

36. Frank Ramos, Honolulu.

37. Miss Elizabeth Pelani Akana, Honolulu.

38. Leilani C. Ahuna, Honolulu.

39. David Puhi, Kapoho, Hawaii.

40.Samuel M. kekuewa, Honolulu.

41.Cyrus R. Green, Honolulu.

42. Clinton II. Medealf, Honolulu.

43. Mrs. Elizabeth Iekes, Honolulu.

44.George K. Kaia, Honolulu.

45. Hatsuyo Kawahara, Papaaloa, Hawaii.

46. Leonard Mapala, Honolulu.

47. Henry L. Barboza, Hilo.

48. Mrs. Eliza Kealoha, Honolulu.

49. Mrs. Alice K. Cockett, Hilo.

50. Mary D. Kenol Jr.. Hilo.

51. Berniela K. Lane, Honolulu.

52. Mrs. Mary K. W. Pa, Honolulu.

53. Miss Mary Paahao. Kukalau, Hawaii.

54. George K. Kane, Honolulu.

55. Thomas P.W. Gray. Schofield Barracks.

56. Mrs. Eather A. Osbert Watertown, Oahu.

57. Robert A. Naeole, Honolulu.

58. Catherine Kaaa. Hilo.

59. George W. Willfong, Hilo.

60. George J. Richardson, Hilo.

61. Mrs. Rose Mahi, Honolulu.

62. Marb A. K. Kanaihao, Honolulu.

63. Leone Kamahele. Kurtistown, Hawaii.

64. Mrs. Emma Makahi, Honolulu.

65. Peter Hall, Hilo.

66. Moses Kanhaimahu. Wailuku, Maui.

67. Adelaide R. Souza. Honolulu.

68. Albin A. Hartman. Watertown, Oahu.

69. Ana O. Hoopiiaina. Laie, Oahu.

70. George K. Mills, Honolulu.

71. Fred Heihei, Honolulu.

72. Toiehi Nanbu, Papaaloa, Hawaii.

73. Mrs. Emaiia P. Pahio, Hilo.

74. Lindo Matan, Hilo.

75. Tadachi Shintaku, Hilo.

76. Henry Peters, Honolulu.

77. Joseph Peter, Honolulu.

78. Frank de Camara, Hilo

78a. S. Kaaumoana Kalama Sr., Honolulu.

79. Sog R. Panter, Schofield Barracks.

80. Masao Nishida. Kona, Hawaii.

81. Mrs. Grace Kealoha, Honolulu.

82. Kealoha Kauanoano, Hilo.

83. K. N. Ka@haahaa. Honolulu.

84. Furtunato Sequeira, Hilo.

85. Eliza Akiona, Hilo.

86. Annie Kanwe, Hilo.

87. Iok@a Helekahi, Honolulu.

88. Mary Pavao, Hilo.

89. Mrs. Isabella A. Fraser, Hilo.

90. John P. Kaae, Heeia, Koolaupoko, Oahu.

91. Laura Dolin, Paia, Maui.

(E nana ma ka Aoao 2)