Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 7, 14 February 1919 — MAKAUKAU KA HOIKE MALUNA O KA MA'I LEPERA Waihoia ae ka Hoike a ke Komite Noii i ke Kulana o ka Ma'i Lepera Maanei MAKEMAKE KE KOMITE NA AMERIKA E MALAMA Hooia Pu ke Komite e Hookaawaleia na Ma'i Aole Lakou e Noho Huikau Hou [ARTICLE]
MAKAUKAU KA HOIKE MALUNA O KA MA'I LEPERA
Waihoia ae ka Hoike a ke Komite Noii i ke Kulana o ka Ma'i Lepera Maanei
MAKEMAKE KE KOMITE NA AMERIKA E MALAMA
Hooia Pu ke Komite e Hookaawaleia na Ma'i Aole Lakou e Noho Huikau Hou
* n īii)j)f> iho o ke kakali ana no kemau pule lehulehu ae nei i hala, v. ka lioike a ke komite o ka Ahahui K - a ame ka Papa Ola, maluna oka : 'iiu nia'i lepera, elike me ia i wai- •, . aku ai iloko o kela komite ka huli • ka noii pono ana i na kumu hoo•,.i!ahala i waihoia ae e Mra. Walter Ma farlane, ua hoea mai i ka makau..vi ana o kekahi hapa o kela hoike kohe hoike hoi, e hookahahaia"tii ka o ka lehulehu, ka poe i manao nr.ia ole, pela iho la ka nopena e oili !;iai ai. o na mea i loaa i ke komite. Ma ka manaoio o kela komite, o ka hw.-ia mai o ka ninau kalaiaina ma HaAa.i nei, o kekahi ia o na hana e hiki ai ke maweheia ae ka ninau ma'i l ';<era ma Hawaii nei; a ua manao kela koniite, o ke alahele wale no e hoemiia :na ai ka laha ana o keia ma'i, o ia no k.' loī ana aku i ke aupuni federala e ae m&i e kaa aku ka hoomalu ana i ka rn;i 'i lepera maloko uei o keia Teritore malaio o ka Papa Ola o Amerika Huipuia. Hookaawalei» ka Noho Ana Ma ka oleloia, maloko o ka hoike e ke:a komiio, e howkaka ana ia, aole wa : 'ie nn » ka ninau kalaiaina ka mea e hīki ole ai ke maweheia ae na ninau nohihihi i pili loa aku i ka ma'i lepera. aka o ka noho huikau pu kekahi o m k«ane ame na wahine i kahl hookah l ". 0 ka aeia o na ma'i e mare, a e noho i'ii paha elike me ia e ikeia nei i keia īn.niawa, e hanau mai ana na keiki lehui< !iu nia ia lakou mai, aia ka maluna o -•'la mau keiki, na haawina kikohukohu ■ kn ma'i. o keia ka kela komite i olelo a«? ai, ua ku-e loa keia ano hana i na Kanawai no ka loaa ana he kulana maik.ii ae o ka noho lahui ana. u kekahi hapa wale no o ka hoike ka makaukau, a i waihoia ae imua o ka iunahoomalu o ke komite, a no ka hapa 'iku i koe, e pili ana i na mea i loaa mai k. la knmite, ma ka lakou noii ana, b Miakaukau ana ia i ka wa poru>, a e wai"ia aku ana hoi iloko o ka ahaolelo e • .'•(!'» mai ana, no ka mea, maluna o keia e kalele nui ai ka Papa Ola no ko •')("'iioia niai o kekahi mau noi no na l i:tawnia .lala, e pono ai kela oihana, kvia mau makahiki elua e nee aku Ku e Loa i ka Mareia t"a hoike maoli ae kela komite i ke ♦* o na lala i ka aeia e mare ka poe :i i'' l 1 i loohia i ka ma'i lepera me ke- ;. a i ole ka noho huikau paha o na nia 'i ]epera, ine ko lakou mare ole; ina - anle e loaa niai ana na keiki mai ka i• "• ma'i lepera mai, aole he poho iki mai maluna o ka lahui kanaka. 1 ka nianawa ka e hanau mai' ai ua '**"•*i ana niakua ma'i lepera, e hoii ana kela mau keiki maloko o kahi malama keiki. malalo o ka hanai ana a n p<n> nia'i ole, malaila lakou e noho :ii. ahiki i ka nui kupono aha, no ka li'h'.o, loa i a mai, ma na walii a ke auI i; i hookaawale ai no 'lakou ma Ho'i'ili.lu nei. K hoakaka ana ka hoike a kfe komite 'ia'A:."na oka mahina o lulai .0 kaii9ll | : li:lai. 1917, he 105 ka nui o na ke», •« : hanau niai na na makua ma'i leniailoko mai o_kela huina, he 47 Tnake, a j o le i laweia ena ohana, he' ' i hoihoiia akii no na home o na keiki • ua makua ma'i ma Honolulu nei, he ua i loaa i ka ma'i lepera, a he iwailua i koe ina ka la 30 o lune, 1917. ) lloko o kela mau makahiki eono ahiki luue, 1917, he 6 n\au keikikane i loaa 1 ka ma 'i lepera t ,piauka ae nei O ka ii"ine o na keiki ma Kalihi, a 'he. elua hoi mau kaikamahine, ma ka Home Kai'iolani o na Kaikamahine. īloko o ka he umi-kumamakahi ka nui o na Keiki ma". lepera, ke kuiia apau loa, ua ke j>u me 19 ka nui o na keiki ma'i, '■ia kela mau home a elua. K hoakakavhou ana ka hoike 8 kela <>mite, no ke kaa ana aku maluni o ka i">e hookaa auhau ke ko'iko'i o ka uku •na i na hoolilo no ka malaiha ina i kt*la mau home, o ia hoi hia kahi o ka >16.000 no ka home o na kaikamahihe, \
he $14,000 o ko na keikikane, 110 ka makahiki 1917 a ka 1919. Ma ka manaoio o ke koinite, he mea pono loa e hookaawaleia i elua mau ka,hua kaawale, a e hanaia hoi i mau kanawai hookaawale, i kaokoa mai na kanawai e ku nei i keia wa nia keia Te ritore; a ina nei no ke kaa aku malalo o ke aupuni federala ka hoomalu ann mai i kela mau kahua ma'i, aine ka lapaau ana i ka ma'i lepera, e hoea mai ana ka i.ka wa e hoopomaikaiia ai o Hawaii nei.