Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 7, 14 February 1919 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
CLOTHING FOR MEN & YOUTHS ON CREDIT THE MODEL FORT ST. NEXT TO CONVENT
MA KE KAUOHA
TERITORE O HAWAII.
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu. Ma ka hana e hoopau ana i ka HUSTACEPECK COMPANY. LIMITED OIAI, o ka HUSTACEPECK COMPANY. LIMITED. he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawaiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oieloia maloko o keia keena, mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 21 o Aperila, 1919, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono o hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu. ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. a e hoike mai i ke kumu. ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER,
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 4, 1919.
6334--Feb. 7, 14, 21, 28; Mar. 7, 14, 21, 28; Apr. 4, 11, 18.
TERITORE O HAWAII
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ke KANEOHE COTON COMPANY, LIMITED.
O@AL o ke KANEOHE COTTON COMPANY, LIMITED, he hui i kuku@a kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho @a mai iloko o keia keena he palapala @ ka hoopau ana i ka hui i oleloia, @ me kekahi palapala i hooiaioia i @ ia me ia, elike me i koiia @ ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawaiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oieloia maloko o keia keena, mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 21 o Aperila, 1@1@, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono o hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu. ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. a e hoike mai i ke kumu. ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER,
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 4, 1919.
6334--Feb. 7, 14, 21, 28; Mar. 7, 14, 21, 28; Apr. 4, 11, 18.
TERITORE O HAWAII
Keena o ka Puuku Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ke SOUTH KONA COFFEE, COMPANY, LIMITED.
O@AL o ke SOUTH KONA COFFEE, COMPANY, LIMITED., he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana e na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma n hana o keia ano, ua waiho @ mai iloko o keia keena he palapala @oi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui @u me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawaiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oieloia maloko o keia keena, mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 21 o Aperila, 1@1@, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono o hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu. ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. a e hoike mai i ke kumu. ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER,
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 4, 1919.
6334--Feb. 7, 14, 21, 28; Mar. 7, 14, 21, 28; Apr. 4, 11, 18.
TERITORE O HAWAII
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ka PLUMBING SUPPLY COMPANY, LIMITED.
OIAI, o ka PLUMBING SUPPLY COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawaiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oieloia maloko o keia keena, mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 21 o Aperila, 1@1@, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono o hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu. ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER,
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 4, 1919.
6334--Feb. 7, 14, 21, 28; Mar. 7, 14, 21, 28; Apr. 4, 11, 18.
TERITORE O HAWAII
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ke GONSALVES & COMPANY, LIMITED.
OIAI, o ke GONSALVES & COMPANY, LIMITED, he hui i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawaiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oieloia maloko o keia keena, mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 21 o Aperila, 1@1@, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono o hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu. ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER,
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 4, 1919.
6334--Feb. 7, 14, 21, 28; Mar. 7, 14, 21, 28; Apr. 4, 11, 18.
O NA RULA HOOPONOPONO PAKUʻI MALALO IHO NEI E PILI ANA I KE PALE ANA AKU AME KA HOOMALU ANA I KA MAʻI I IKEIA KA MAʻI PANIOLO INFLUENZA, UA APONOIA E KA PAPA OLA TERITORE MA KEKAHI HALAWAI KUIKAWA I MALAMAIA MA KE KEENA O KA PAPA OLA MA KA LA 30 O LANUARI, A. D. 1919.
RULA HOOPONOPONO HELU 4:
O na hulahula apau, in a ia e malamaia ana ma na wahi akea a wahi ponoi paha, a ina paha e malamaia ana maloko o na hale, a iwaho paha o ke akea, a i ole e hoohanaia ana paha ma ke ano he anai@a hoohauoli, a ma ke ano paha he mau papa a mau kula paha no ke a'o hulahula ana, ma keia ke hookapu loa ia nei.
RULA HOOPONOPONO HELU 5:
O ka hoohana ana i na nupepa kahiko ma ke ope ana i na waiwai ame kekahi mau waiwai pili meaai e ae, ma keia ke hookapu loa ia nei.
E mana no na rula hooponopono mamua ae nei mai a mahope aku o ka la mua o Feberuari, A. D. 1919.
Hanaia ma Honolulu, Ianuari 30, A. D. 1919.
PAPA OLA TERITORE
Ma o S. S. PAXSON la,
Kona Peresidena.
Hooiaia:
K. B. PORTER,
Kakauolelo Papa Ola Teritore.
O na rula hooponopono mamua ae nei, ma keia ua hooiaia a aponoia ma ka la 30 o Ianuari, A. D. 1919.
C. J. McCARTHY,
Kiaaiua o Hawaii.
6334--Feb. 7, 14, 21.
MAI AE AKU I KA MA'I NUMONIA.
E hookaawale aku i kela ame keia anu, elike me ka hikiwawe e loaa ana. O keia iho la ka elele hikimua o na ma'i o ke akemama apau loa, e ala mai ai ka numonia iloko o na hora kakaikahi wale no. E lawe koke i ka Laau Kunu a Chamberlain. He hana maalahi wale no keia, eia nae he luaole kona hopena. Eia ke kuaiia nei e Benson, Smith & Co., ua akena no Hawaii.--Hoolaha.
HOOLAHA I KA POE PAA AIE.
Mamuli o ka hookohu pono ia ana mai o ka mea nona ka inoa malalo iho nei i kahuwaiwai no ka poe paa aie, ame ka poe paa mahele, o ka THE WHITE SEAL LAUNDRY, LIMITED, he nui Hawaii i hoopauia ma ke kauoha a ka Puuku o ke Teritore o Hawaii, i hanaia ma ak la 10 o Sepatemaba, 1918, a i mana hoi ma ka la 16 o Ianuari, 1919, ma keia ke haawi aku nei i ka hoolaha i ka poe paa aie apau o ka hui i oleloia, e waiho mai i ka lakou koi iaia, ke Kahuwaiwai i oleloia, ma kona wahi lawelawe oihana, Helu 120 Alanui Moi Hema, Honolulu, iloko o na la he kanaiwa, mai ka la aku o ka hoopuka mua ia ana o keia hoolaha, a i ole e hoole mau ia aku no.
Honolulu, Ianuari 27, 1919.
HAWAIIAN TRUST COMPANY, LIMITED.
Kahu no ka põe paa aie ame ka poe paa mahele o ka The White Seal Laundry, Limited.
FREAR, PROSSER, ANDERSON & MARX,
Na Loio no ke Kahuwaiwai i Oleloia.
303 Hale Stangenwald, Honolulu, T. H. 6333--Jan. 31; Feb. 7, 14, 21.
HOOLAHA I KA POE PAA AIE.
Mamuli o ke koho pono ia ana mai o ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Kahuwaiwai no ka poe paa aie, ame ka poe paa mahele, o ka H. HACKFELD & COMPANY, LIMITED, he hui Hawaii, i hoopauia ma ke kauoha a ka Puuku o ke Teritore o Hawaii, i hanaia ma ka la 21 o Ianuari, 1919, ma keia ke haawi aku nei i ka hoolaha i ka poe paa aie apau o ka hui i oleloia, e waiho mai i ka lakou mau koi iaia, ke Kahuwaiwai i oleloia, ma kona wahi lawelawe oihana, 916-920 Alanui Papu, Honolulu, iloko o 90 la mai ka la aku o ka hoopuka mua ia ana o keia hoolaha, a i ole e hoole mau loa ia aku no ia mau koi.
Honolulu, Ianuari 22, 1919.
TRENT TRUST COMPANY, LIMITED
Kahuwaiwai no ka põe paa aie ame ka poe paa mahele o ka H. Hackfeld & Company, Limited.
WATSON & CLEMONS,
Na loio no ke Kahuwaiwai i oleloia.
417 Hale Kauikeolani, Honolulu.
6333--Jan. 31; Feb. 7, 14, 21.
I HAINA NO KA NINAU LAHUI O HAWAII NEI, PEHEA E ULU HOU AI O HAWAII UA UUKU IA.
Haina--Aia ka Ulu o Hawaii Uuku ke Kaulana o ke Ao nei i na Mana Ekolu o ke Aupuni
E Solomon Hanohano, Aloha nui kaua:--E oluolu mai hoi kou ahonui e hookuene ae i wahi kowa kaawale kupono no'u e komo aku ai, a ku iho i kou keena eleweka, no ka aha'i ana aku ia'u iluna o na rumi hanohano o na hale ahaolelo kau kanawai o ke upuni o Hawaii uuku, ke kaulana apuni ke ao nei.
No ka'u haina loaa o ka ninau a kuu makamaka maikai, o ia iho keia: Ekolu mana o ke aupuni e ku mau nei, a elua hou ae mawaho, alima mana; a penei:
Mana ekahi: O ke aupuni, aia i ka poholima o na makaainana koho haloka, he kaha pe'a ia mana koho baloka, he huahelu 10 ia ma ka helu Roma, o ia hoi keia, he 10 no manamanalima o Adamu, he keikikane mua ia a ke Alii o na Alii nona ia helu X, he 10 na kanawai kupaa loa naue ole, luliluli ole, hoololi ole, hewa ole, alunu ole, kau kekee ole, kau kapakahi ole, popopo ole, piha welu opala ole.
He oiaio mau loa ia no ka mau a mau loa, ka pono me ke ola mau, a o ia mana e pono e paa ia mana ikaika, a e nana pono na mana koho apau o Hawaii uuku, a ike pono i ka laau pololei kupono, kona loa, kona laula, e hiki ai e loaa i mau kua no ka hale lahui o Hawaii uuku, o ia na kua loa pololei, senatoa, e lawe ai oe i kau peni a kaha iho i kau laau pololei, i ike ai X o hooponopono luli ole, peia no na lunamakaainana o naauao, o kupaa o luliluli ole, o holokee ole, a hololua ole, o ia mau laau pololei, kau e kii ai i mea e ulu hou ai o Hawaii aina, ame Hawaii lahui uuku, aka, he uuku loa kahi ukulele, aole oe e ike iaia, a ke aki ne i kou kino nui, e oni ana oe iaia uuku, a he iki ke aloha naue ke kino; i kaulana Hawaii puni ka honua.
O keia na mana aupuni e loaa i makemake ia; o lakou ka poe kamana e kukulu hou ai i ke kahua o ka hale aupuni o Hawaii lahui i nei mahina no a'u e kakau nei i ka'u haina, oiaio o kau ninau maikai, a'u e mahalo nui nei ia oe no kou hoala ana mai i ka hiamoe, ua nanea, eia ka hoi la ua awakea, aia ka la iluna lilo, e eleu na kupa o ka la'i o ka malu ulu kaulana, a o lele-lele, like oukou.
Lokahi e ka ahaolelo kuloko, in a hoi paha ua komo ke aloha lahui aina, i kou puuwai lahalaha e ke senatoa hanohano, na lunamakaainana, paa iho oe i ka hamare, wawahi i ka papa popopo, keena mana o ka papa ola, e kilohi pu aku hoi oe i ke keena hoonaauao. Hoopili aku i ka papa hou, kakia paa i ke kui nao, he nohea oe ke ike aku, ilaila ulu ko pua kanu, ka lahui Hawaii uuku. haina ia mai ko nane, i ka ahaolelo kuloko. Me ka mahalo ia oe a nui.
E ka makamaka, no kau ninau hoonioni i ka hiamoe o na lii, oiai ua ikeno hoi oe, ua paa na puka i ka laka ia, aohe alii i koe, aka na lakou nae i kau i na kanawai hewa, i auwe ai ka lahui i nei la, mai nehinei mai no, a nolaila he ekolu mana nu e ulu ai a 1, ke kaha X; 2, kau kanawai ahaolelo, e wawahi a kapili hou; 3, mana hooko, ka lima kakau o ke alii kiaaina Tiberia Kaikala, a mahope aku, nana na rumi kupono o na keena oihana hooulu lahui o Hawaii, a peia wale aku; aole o ka pule wale iho no a makahiamoe, a waiho no kiokio pohaku o ke alanui pali o Nuuanu, peia no e oioi ai e hooku'i mau ana no oe a walawala i ka pali, no ke ino o ke alanui kekee, a napuu, ka mea a Ioane i i mai ai aia no ma Makaio penei: E hoomakaukau oukou i ke alanui no I@hova, e ka poe kaha X, a e hana i Kona mau kuamoo a pololei, ka ahaolelo kuloko, a e kakau ka mana hooko i na kanawai maikai. Auwe ka poe e kau ana i na kanawai hewa!
Nolaila e kau i na kanawai maikai, a kaulike no ka pono laula o ke aupuni honua ame na lahui kanaka like, e noho ana, he poe makaainana no keia aupuni uuku kaulana o Hawaii nei.
Aole pono na alii o ka hale kaukanawai o Hawaii nei e kau hou i na kanawai hewa loa, e pani-kuia ai ke ola ana o ka lahui kanaka, e auauwe nei, a piha na kolamu o na nupepa, oiai ke holo hope nei ka lahui Hawaii, mamuli o na mana ekolu o ke aupuni, a'u i hoi ke ae nei.
O keia mau mana ekolu, ke kumu ame ka mole oi@ o ka ahaolelo ka hoeuli o ka moku aupuni lahui o Hawaii, iaia ka mana nui e hoopololei no ke awa kupono.
O na hoa alii hanohano naauao, kupaa luli ole, makaukau, ike a lawa pono, o lakou na aliimoku aupuni kiekie, e haawi i na hana pololei kaulike, no ka pono o ka moku aupuni, aole pono na kanaka hohewale, maka'u wale, e noho e hana. Heaha ke kohu e kau i na kanawai hewa, e paniku i na i'a o ke kai, aole e ai ia e na kanaka o keia ao, he mau kaukani dala ke poho o ko'u baloka no ia kanawai hewa loa i kau ia, a kiolaia e na mana koho i ke ie opala o na makeke; peia keia peni e hoike nei me ka luli ole, e paa i ko oukou hanohano alii kaulana i mea e mau ai ko oukou nohoalii ana.
E nana ia Kelemania nui haakei, auhea oia i nei la? Ua heluia e na maiuu o ka aega gula, a ua noho lanakila ka have alii hoku hanau o Betelehema, ka hiapo a Maria me Iosepa.
Nolaila, e pono au e hoike i ka'u haia oiaio o ka ninau a ka makamaka maikai, ekolu mana, he kahikolu ia ano mana kino Akua, a he kahikolu ia ano mana kino Akua, a he kahikolu no Iona i ka lae o ka i'a nui, he kahikolu no na moa kani kulai i ke kupaa o Petero, a he kahikolu no ka moe ana o ka Haku aloha i na la ekolu, a o keia kahikolu hoi, no na mana kanawai o Hawaii nei, he poe alii mana loa ia lakou ke ola o ka lahui, a ia lakou ka make.
Ua kaa ia lakou ke koikoi o ka noonoo ana i na kanawai kaulike loa, pono a pololei, kapulu ole, a e hoololi ae i na kanawai popopo kahiko, i piha i na mu ai laau, e wehe a kiola i na mea e auawe nei o ka lahui, e helelei nei ma ka palekai, a nalo loa o kou lua kupapa'u kanu ola e Hawaii uuku kaulana.
Eia no kou ola ia oe iho no, i kou mau lima elua. Ke hemo mai ke kaulahao sila makeneki, e paa ia nei e ka mana o ka papa ola ame ka papa hoonaauao, aole kauka naauao e ola ai oe e Hawii uuku, aka o keia ahaolelo ke kauka e ola ai; ke weheia ke kaula i polena ia a ku malie ka lio i ka pou hao, aole ai e ola ai ua koe ka lepo.
Eia ka wa e hemo ai a nana na maka, e hele na wawae, e hopu na lima, e wehe ke kaula a hookuu ka lio e ai i ka mauu nona iho, a e ike auaunei oe, e nui ana o Hawaii a momona hou.
O keia ka leo o ke ola, he lohe ke ola, he kuli ka make. Ua lawa keia nuku ana, a ke noi nei i na poo alii hanohano e huikala mai, oiai ua lele oioi loa paha keia, aka ma ke one iho no joi e hehi ai aole no hoi e pinana ae ma ke aa kulia na wawae i ka pohaku: e kupaa liuli ole i kooukou hanohano alii i hilinai ia e ko oukou mau mana koho, a e hele me na manaolana o ke aloha aina oiaio, e aloha i kou mau hoa lahui, a e kau i na kanawai kaulike no ka pono laula e hoololi ae na mea popopo i mau mea hou e nani ai.
E kipaku aku ia Satana, ka lapuwale hojoewale o ke ao nei, e nana ae i kaulike me oe iho, mai alunu oe, nau wale no, a hoonele i na keiki makua ole, me na wahine kane make, e kaohi mai oe i ka holo nui ana no Kalihi me Kalaupapa, e moku ae ke kaula kila, i ka papa ola, no na laikini kauka lapaau au, o paau ole ia o oe ka pahi oilau e moku ai ke kaulahao o ke keena o ka papa ola me ka papa hoonaauao na laua e pani ku nei oe i ke kiai o ka po, a ke pane ia nei kau mau ninau me ka luli ole o ka hanohano alii, oiai ahoe alii ua ike no oe ke ole ia e loaa mailuna lilo mai, a e lilio keia leo kalahea o ka haina oiaio o kau ninau hoonioni noonoo, e wehe ae oe i na oani wai hohonu, o kau luawai noonoo e pipii ae ai na mapunapuna waialiali o kou noonoo hohonu a huai ae ka wai aliali nani o kou maauao a kahe aku ka muliwai o ke ola mau no kou lahui kanaka, e hoopihaia ai kahi hakahaka o ke ao nei me na opuu momi pua rose nohea no ka hoopiha ana i kahi a Satana i kula i mai nei i nei pauahi nui o ke ao nei.
O oe e ke senate hanohano ame ka lunamakaainana, ke kumuwai mapunapuna o ke ola mau; ke kau i na kanawai o ke ola honua ana.
Eia o Satana i ke ao nei, ka lapuwale nui, e kaulana nei i na alii o ke ao nei elike me ka hua palaoa, nolaila e nihi ka hele i ka uka o Puna, mai hehi i ka papa pohaku lahilahi, o haki i kou mau paona kaumaha, a haule aku oe ilalo o ka naele o ka luapele weliweli, e paa a paa i kou inoa hanohano, kaulana, no ka mau loa, he oi ae ka inoa hanohano imua o na miliona dala gul apopopo wale.
Me ka manalo nui i ke ahonui o kuu Solomon Hanohano, ame na keiki laiwale o ka hi'u polena o na pe'aheke kau aoao, o ka manu nene ahiu lawe meahou o ke ao nei.
Owau no ke aloha aina oiaio,
I. K. K. KAPUAIMAUI.
MAKIKI, HONOLULU, FEB. 3, 1919.
KA MA'I INFLUENZA
HOAKAKA MAI KA PAPA OLA TERITORE MAI.
Ua mauaoia o keia ma'i mai kekahi mau hunahuna liilii mai no ia i pili mau aku me keia ma'i. He oili ae ka ma'i Influenza ma kela ame keia wahi, ma na ma'i Iaha, a ma ke ano pahola noi, elike me keia ma'i e ikeia nei, a ma na wahi lehulehu i keia wa e laha nei ka ma'i apuni ke ao.
O ka manawa o ka hoopulapula ana o ka ma'i, o ia hoi ka loihi o ka manawa, mai ka hoomaka ana mai ahiki i ka ike mua ia ana o ka ma'i, o ka mea maamau mai ke 48 a ke 72 hora a loihi aku paha.
O ka Influenza, a i ole ke Garipa, he ma'i laha ia i ikeia ma ke ano he f@, ma ke kunu ana i kekahi, a i na mea no paha apau o ka male, o ka oi loa aku ma ka hanu ana, ma o na hu'i ikaika la, ka hu'i ma ke kua me na wahi mahope, ame ka nalulu ikaika. E hoea mai ana ka ma'i ma o ka lia la o ka ili, o kekahi ano o ka loaa ana, ma o ke emi ikaika me ka hikiwawe, O ku luuluu o ka noonoo, o kekahi ia o na hiona ike pinepine ia. He oi aku a emi mai paha ka fiva. I kekahi manawa, he lahilahi loa a i kekahi wa he kiekie loa. Ma na mea ike maamau ia, aole ia e oi aku ana i ka 103 degree F. e pahola ai no ekolu la, alaila akakuu iki mai la ke kulana maamau. I ka hoea ana i keia ano, o ka hoomaka ana mai ia o ka mea ma'i e oluolu, mai ka hoonawaliwali ana a ka ma'i, e pono ai oia e akahele loa, i wahi nona e loaa hou ole ai.
He maalahi loa ka lapaau ana i ka hapanui o na mai. Ma ka hookau ana iho o ka ma'i maluna o kekahi mea, e hoi koke oia i ka hale a e hoi e hiamoe. Kahea koke i kekahi kauka, me ka hoolohe i kana mau a'o ana. O ka hopena o ka ma'i, ua ike laula ia ke akakuu mai, ma ka ma'i o ka mea i loohia i ka ma'i, e hoi koke e hiamoe, a i ole hoopaa iaia iho maloko o ka hale, no ka mea pela iho la e loaa ai iaia ke ola iloko o eha a i ole elima paha la. Mai @oao e paio aku me ka ma'i, me ka noho ole i hookahi la o kou manawa mai kau oihana aku, no ka mea ua wehe ae oe i ke alahele no ka loaa i ka ma'i numonia, me ke emi pu mai me ka hikiwawe loa. O ka pilikia nui loa o keia ma'i o ia no ka loli ana ae i numonia. Ua hoea mau mai ia, mamuli o ka hoohelehele wale i ka wa e oluolu ae ai ka ma'i, a i ole ma ka hoao ana paha o ka mea ma'i e paio aku me ka ma'i, me ka haawipio ole. O ka mea ano nui e pono ai ke hoomanaoia, ma keia mea, oia no ka lilo ana o ka Influenza i mea nana e hoala mai i ka ma'i i hunaia a i ma'i ikaika.
Ua laweia aku ka Influenza ma ke ano pololei mai kekahi kanaka a i kekahi kanaka, i loohia i ka ma'o laha i kona manawa mua loa. O na anoano ma'i e loaa aku ana iloko o ka hupe o ka ihu, ka male o ka puu me na mea mailoko mai o ke akemama, aka, mawaho o ke kino, aole on a hoonui wale aku, he nawaliwali loa ka hiki ana iaia ke ku a o ka make koke no ia. O kekahi o na alahele o ka halihali ana i ka ma'i, o ia no ka pahola ana mai kekahi mea a i kekahi maloko o ke kowa o na kapuai helu wale no e ka mea i loohia i ka mai ma ke kihe ana a kunu ana paha ma ia ano iho la e ham aku ana na mea iloko o ka ihu ame ka puu O ke kiaha inu wai maamau nei o ka rola kawele ka haina ka na paipu na meapaani na kiaha aniani na puna ame kekahi mau mea a ae i hookomo koke ia iloko o ka waha he mau aken maikai loa lakou no ka halihali anan i keia mai Nolaila e pono kakou e makaal aloa a e hooikaika ma ke pale ana aku i ke kihe ana ame ke kunu akea ana ma na wahi e pili kokoke aku ana i ka poe e hoopuni mai ana ia kakou Ina no ke konoia mai e kanu a kihe pah a e palulu ae i ka ihu ame ka waha me kou haina ka i ka wa i lookia ai i keia ano mai.
He mea pono, e hookaawale kakou mai ka lawe ana mai i ke kiaha inu mau ia a i ole hoohana paha i na mea i ka wa e hookau ame na hoaloha hoopomaikai pu ia lakou pela me ka lehulehu pu.
Mamuli o keia hookaawle maoli ana ma ka home me ka noho ana ma kahi moe iloko o ke kulana nawaliwali o ka mai aole wale no i hoopaa aku ku mea mai no kona ola aka ua hoopakele pu oia i ka laha ana aku ia ahi mea mai no kona ola aka ua hoopakele puoia i ka laha ana aku ia hao o keia keehina hookahi ka mea nana e hoemi mai i ka pahola ana aku o ka influenza pela no hoi me ke anu maamau nei.
E makaala in a ua loaa i kou mau rumi ame na hale noho na puka hookuuu ea hookomo mai i na ea hou aole ia e hoopilikia mai ana ia oe e kuu o ka nui o ke ea hou ka hoomaha ame ka hooikaika kino ka mea nana e pale aku i ka hookau anan mai o ka mai.
O ka hoonaauao ana ma na mea e hoea mami ana he mea ano nui ia pela i manaoia ai keia hoakaka e lilo i mea waiwai ua hiki i ka lehulehu ke kokua mai ma kekahi ano ma ka hoemi ana wai i ka laha anan aku o keia mai ma ka hahai anan aku i na loina i hoakakaia maloko nei
KA PAPA O KE TERITORE
@ PAXSON, Peresidena