Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 3, 17 January 1919 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

E HoeA Hou Mai ana

Ka Hoikeike

Fea Teritore!

Makahiki a Hawaii

E hooi ae Kakou a Nui me ka Maikai i ko ka Mua!

 

E Hoomakaukau

Hele MAI!

 

 

HOIKE HUI O NA KULA SABATI O KELEUPAPA

 

            Mr. Sol. Hanohano, Aloha oe:- E olu-olu eo no'u hoi kauwahi o ka kaua hiwahiwa, i ike mai na haipule mai Hawaii o Keawe, a Niihai i ka kp eli o Halalii, i ka hana a na haipule poomanao e hau ae la maluna.h

            Mamua ae o ka hoomaka ana o na hana hoike Kula Sabati, oiai ka ana-ina e noho ana e kali ana o na leomele mai ka pahu leo mele mai, e alakaiia ana e Sam Kapahu, ka kakauolelo o ke Kula Sabati, he ku maoli no i ka nani na mele i meleia mai i ka hoolohe aku a ke anaina, o keia pahu leomele he makana keia mai ka Papa Hawaii mai ma o Theodore Richards la, i hoouna mai, no na haipule o keia ekalasia.

            I ka hiki pono ana ae i ka manawa ua ku mai la o J. K. Kainuwai, ke Kahu kula Sabati a hoomalu mai la i ka anaina.

            Hoomakaia ma hama hoike Kua Sabati ma ka himeni 110, Hoku Ao Nani me ka pule a ke Kahu Kula Sabati; himeni hou 225, H. A. N., pau ia, ku mai ka papa o Siloama, Kalawao, 8 haumana, e alakaiia ana e A.J. Kauhaihao, he maikai a nanahe ko lakou mau leo, a ka lakou kaawina ma Ka Hoaloha, pa'ipa'iia.

            Ku mai ka Papa Makuakane, 8 haumana, e alakaiia ana e M. K. Makaena, he nani n oko lokau mau leo, paanaau na haawina o Ka Hoaloha, nui ka hauoli o ke anaina i keia papa.

            Ku mai ka papa o na Makua huiia, o ka Hoomana o na La Hope, he 20 haumana, e alakaiia ana e D. K. Kauhi nani na himeni, paanaau na haawina pa'ipa'i nui ia.

            Ku mai ka Papa Makuahine, he 9 haumana, a alakaiia ana e Mrs. Sarah A. Pohina, o ka lakou haawina ma ka Hoaloha, paanaau ka haawina a nano no hoi na himeni; nui ka pa'ipa'iia.

            Pau ia, himena hui 197, H. A. N. Pau ai, lulu dala, huina i lalaia, $9.50. Pau ia, himeni hui 196, H. A. N. Pau ia, ku mai ka papa opio (w.) o Kanaana Hou, 15 haumana, e alakiia ana e Mrs. Maggie k. Makahalupa, o ka lokou haawina ma Ka Hoaloha, paanaau ka lakou mau himeni he nani no ke hoolohe aku; nui ka pa'i pa'iia.

            Ku mai ka papa o no Opio huiia o ka Hoomana o na La Hope, he 36 haumana, e akajaiia ana e Ben Kupena, a na keia papa i mele mai i kekahi himeni a kaMakua Lyons i haku ai. E Hawaii e, kuu one hanau, &c., a hu ae la ke alona no i makua o ka pono i moe aku, a na ia papa no i mele hou mai, he mau himeni. Ma ka olelo haole, he ku no i ka nani ko lakou mau leo mele, a paanaau no na haawuna o ia papa; pa'ipa'i nui ia.

            Pau ia, ku mai ka papa opio (k.) o Kanaana Hou, 25 haumana, e alakaiia ana e Joe. kaiwela; ke nana aki i keia papa he ku maoli no i ka nani na leo anuunuu, na leo nunulu, na leo honehone, e pii ana ilalo, a he nui ka mahalo o ke anaina no keia mau leo himeni, a o ke lakou mau haawina ma Ka hoaloaha; paanaau na haawina, nui ka pa'ipa'iia o keia papa.

            I ka pau ana o ka hoike o na papa Kula Sabati, ua loaa mai kekahi mau manao paipai mai ia D. K. Kauki mai, ka makua o ka Hoomana o na La Hope ame ka polopeka o na mea pohihihi, A. J. Kaukaikao, a he ki maoli no i ka nani na manao paipai a ua polopeka nei, a hu ae la ka aka o ke anaina, a he mau manao paipai pokole mai ke Kahu Kula Sabati mai.

            Ke huiia na haumana ame na kumu, 128; a ke hui pu me na makaikai, he 80, ua hiki aku ka huina i ka 208; piha ka luakini.

.           Hookuuia ke anaina me ka himeni 23 me ka pule a Kauhaihao.

            Mahope iho o ka pau ana o ka hoike Kula Sabati, ua haawiia na makana apala ame 'ka kanake i ka anaina, a oiai e haawiia ana keia mau makana, ua.

 

 

KU-E I NA KAIKAMAHINE KUAI NUPEPE

 

            Mamuli o kekahi mau hoopii i hoea, ae imua on a ua noiia ae e ka Lunakanawai Heen o ka aha hookolokolo o na opio kekahi mau ahahui malama ola e akoakoa ae ma ka hora 1:30 o ka Poakolu ame ka ole o ka ae ana aku i na kaikamahine liilii e kuai naupepa malu na o na alanui o Honolulu. O na luna uui o na ahahua malana ola Associated Charities, Social Welcome Society, Hunane Society ame kekahi mau ahahui e ae ka i konoia ae.

            No kekahi mau mahina lehulehu i hala aku nei ua lehulehu wale na kaikamahine liilii i ikeia e hele ana maluna o na alanui o ke kaulanakauhale no ke kuai ana aku i na nupepa, o iloko o na pule kakaikahi i hala aku nei ua ikeia ka pii mahuahua loa ana ae o ke lakou hekuna. Lehulehu wake o keia poe kaikamahine i ikeia aku ma na wahi e pili ana i ka makeke a ma kekahi mau wahu a ae. Mamuli o ka lehulehu o ka kaikamahine i ikeia aku e lawelawe ana i heia ano hana ua hoalaia ae na manao hopohopo iloko o kekahi poe o koopoinoia lakou, pela i waihoia ae ai he manu poopii imua o ka Lanakanawai Heen no ka lawe ana ae i keia hana iloko o kona lima.

            Ma ka hoahaha a ha poe na lakou i hookomo au i ha hoopili he mau olelo kupono ole ka oleloia aku i kekahi poa kaikamahine liilii e kakahi poe kanaka lehulehu i ka manawa a lokou e halawai aku ai no ka hoolilo ana aku i ha lakou mau nupepa.

Lehulehu o na kaikamahine i ikeia aku e noho ana maluna o na alanuipii o na kale hoolimalima mawaenakonu o na koa ame na luina maloko o na apana noho huikau o na kanaka, me ke kamallio ana ma na alanui. O ka poe na lakou i waiho ae i keia hana imua o ka Lunakanawai Heen aole o lakou kea i ka kuli o na laikamahine i pomaikai no lokou makeia kana o ke kuai napepa, aka, ma ke lakou manao aole i kupono ko na kaikamahine awia ana e holo hele maluna aku ai a halawai ana lokou me ka poino. O ka manao nui ma ka aoao o ka poe na lokou keia kamahana i waiho ae e makeeia ka pono ame ka maluhia o ka kino o ke kaikamahine oiaio na nea hoohihia lehulehu e hoopuni mai ana ia lokou ma na wahi like ole o ke kaulenakeuhale.

 

 

            HOOLALAIA NO KE LELE HOU AKU O KA MOKUEA NO HILO.

 

            Me kekahi manawa o keia mahina e hoao ana ka Mekai Knerr, ke poo o ka oihana lele i ka lewa o ka oihana kaua e lele aku no Hilo a hoi hou mai, o keia ka hana i hoolalaia a i mauaoia e hoojo aku, in a na ka holopono o kana hana i hoolala ai; e lele aku ana oia no Hilo ma ke kakahiaha a hoi hou mai i Honolulu nei mamua o ke awakea.

            Ma kona manao he maalahi loa ka lele ana iloko o keia manawa, in a oia e lele ana ma ke kakahiaka nui loa. W huu ana oia ma Hilo no ka hoopiha ana i ka aila alaila huli hoi mai no kona hajua ma Puuloa. Ua hoakaka pu ae oia e hoi mai ana oia i ka manawa ku pono e ai i kona aina awakea ma ka Papu Kamehameha, a i ole maluna o ka Mokuouni Ford, he kahua o na mokolele.

            O ke manawa mua loa i lele aku ai kekahi mokuea i ka Mokupuni o Hawaii, oia ka manawa i lele ai ka Mekai Harold Clark ma kale makahiki aku nei, ua holopono kela lele ana ana maluna aku hoi o ke Kowa o Alenuiihala, a iaia nae i nalowale ai iloko o ke ao a nalowale ka aina, ua kuu iho la oia i loko o ka nahelehele o Kawiki a pakele kona ola, a pela me kona kokoolau. Aneane e pau kana mikini i ka poino, i ka huliia ana nae o loaa i na Kapani, ua hoihoi hou ia mai i Honolulu nei. Pahea aku ana le nei mokuea in a no ka lele nei.

hookano hou ia mai la ka pahu leo mele a hookuuia aku le ka anaia e hoi. Me heia mau mea apau i hoikeia ae la maluna ke hooki nei au maanei me ke aloha i na keiki hoonoho kua o kou papapa'i.

                       

           

 

        HOOKAPU NA HANA MOKOMOKO MA NA PAPU APAU

 

            Ma ka poaono aku la i hala i hoikeia aku ai e ka Loio Apana Amerika i na aliikoa o na papu o na hana mokomoko hookiki i hoolahaia ae no ka malama ia maloko o na papu o ka oihana koa, me kahi e kauia he uka komo no ka ike ana ia mau lealea a he mau makana hoi hana ku-e kanawai ia, a e pono e hoopauia.

            Ua hoikeia aku keia manao o ka Loio Apana Amerika i ka Mekia Edward Wistell, a mai iaia aku a i ua aliikoa kiekie na lakou e hoomalu ana i na papu, ma ke kakahiaka a ka Poanono aku la i hala, o ua lealea hookuku mokomoko apau i hoomakaukaua, o ka oi aku oia ka mea i hoolahaia me ke akea, e pono e hoopau ia.

            Ma keia hookapu ana aku la a ka loio  Amerika aole oia i manao e hoopauia ia hana hooikaika kino mawaena o na koa, aku me kahi o ke kanewai i ku-e ia ai oia hoi ka hoolahaia ana ae ma ke akea e malamaia ana na haua hookuku mokomoko ma kekahi manawa ame ka uku komo e hiki ai e ikeia ia hana a e haawiia ana he mau kamana i na moho e eo ai, ua lilo ia he hana ku-e kanawai, a e pono e hoopauia.

            Mamuli a keia hoakaka a ka Loio Amerika ua loaa koke ka ike i na aliikoa keikei o ka oihana koa, he hana ku-e kanawai maopopo i'o no ia, nolaila, ua hoopukaia aku ke kauoha i na aliikoa kiekie o na Pakoa o Leilehua, kahi nana ka hoolaha i hoopukaia no ka malamaia aku o na hana mokomoko, a pela me na uku komo ame na makana e haawiia ana in a moho e eo ai o ka mokamoka

            Ua hoomaopopo ka oihana kaua i ka waiwai o keia ano lealea maikai a meamea, he ike waiwai nui no ka mea e loaa ana o ia ike, he mea hoopakele iaia iho, aka nae, i ka manawa lilo ai ia i hana huli loaa, a e haawi pu ia ana hoi he mau makana ma ke dala a ma kekahi mau mea a ae paha, a ua hoolahaia ae ia mea ma ke akea, ua ku-eia ke kanawai. Mamuli o ia kumu i kai leo mua aku ai ka loio apana Amerika mai hana lakou a oi aku mamua o na palena a ke kauawai i hoakaka ai.

           

            NA MEAHOU MA KA EKALESIA O HAIKU, MAUI.

 

            Solonom Hanohano, Aloha nui kaua: -E oluolu oe e hookomo iho i na meahou o ka ekalasia hou, nona ka ino i kapaia oia k Kalanikahua Hou. Ma keia Sabati iho nei o Dec. 22, 1918, i malamaia ai e Rev. Moses M. Kahiapo ka papa ahaaina a ka Haku ma keia ekalasia, ua hookomoia i ka ekalasia he 10 hoahanu komo hou ame eha keiki i bapetizoia me keia la.

            Me ka hauoli i na hua ohaha maikai o keia makahiki, elike no me haa olelo a Paulo i hoikeia ma I Kor. 12.31: E imi oukou i na oihana i oi, aka, Na‘u no e kuhikuhi ia oukou‘i ka aoao maikai loa.

            Eia hou, ke haawi aku nei keia ekalesia i ka hoomaikai i na makamaka, na hoaloha ame na hoahanau i ko oukou mau kokua aloha ame ka oku mau makana, a lau oliwa o ka aloha i haawina mai i keia ekalesia hou, a na ke Akua no e ninini mai i na pomaikai, na manao maikai i awili pu ia me ke aloha iloko o kona nani i na manawa apau.

            Me keia mau manao pekole, ke haawi nei keia makapeni i ka aloha Merry Christmas ame ka Happy New Year i ka Lunahooponopono ame  na keiki oniu hua metala o kau keena pa‘i.

                        KOU KIU HANU MEAHOU. Pauwela, Maui.

 

            NA HUAALE A CHAMBERLAIN

 

            Ua manaoia keia mau heaale me na pilikia pili loa aku i ha opu, ke akepaa ame ka opu hoowai ia. Ina ua hoopilikiaia oe me ka wela o ka umauma, ke wali ole i ha ai, a lepo paa paha, e lilo ana keia mau huaale i mea hou e maikai ai. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai kaau kapaau apau, o Benson Smith & Co., Ltd., na akena no Hawaii.-Hoolaha.

           

            HOOMANAO IUBILE.

           

            MRS. ANE KEALOHA K. NAMAKELUA.

           

            Ia Solomon Hanohano, Esq., Aloha oe:- E ae mai e hoolauna aku imua no ame kou mau hoa limahana o ka papa pa‘i.

            Me ke Sabati aku la i hala, Ianuari 5, 1919, i piha ai ke 50 makahiki ia Mrs. Lucy Kahaina Keahohinaokalani Kekoa, he makuahine kupa a kamaaina oia no na pali hauliuli o Koolaupoko ae nei, a malaila no oia i hanau ia mai ai. mai ka puhaka mai o Mrs. Lilia Kamaka Kailiponi ame C. Apela Kailiponi me ka la 5 o Ianuari, 1869, a he makuahine i hamaaina nui ia e ko Honoulu nei poe, a he nui kona mau ohana ame na hoaloha ma na mokupuni.

            Ua hoonaauaoia oia ma ke kula o Kawaiahao Seminary i kona mau la opio, ua haawi ae oia he paina luau ma ko laua home ma Kapuuiki, Waimanalo, Koolaupoko, ma o ka lokomaikai o ko kakou Makua lani, i ka haawi ana mai i ola kino maikai ame ka ikaika iloko o ka lani.

            Ua konoia kona mau hoaloha, kona ohana i pili iaia, o ia hoi kona kaikunane ponoi David Kapiliponi, kana mau keikikane hanauna, na kaikamahine, kana iakane aloha Mrs. Ana Akana ame na moopuna, ua noho na mea apau me ka papaaina, me ka mea nona ka la, a na kona pokii David Kapiliponi i hoomaikai i ka paapaaina , me na leo pule pokole, i ka pau ana, ua hookomo mai la kowaho ialoko, ahiki i ka lawa kupona ana; a ke haawina nei au i ka hoomai kai pelena ole i ka mea nona ke la iubile o 50 makahiki, ame na keiki oniu kua mekala o ka Kilohana.

                        Me ka mahalo,

                                    D.W. HALEMANO.

Holokahana Lane, Honolulu.

           

            WEHELA KA PAKA O KALIHIKAI MA KA AUWINALA SABATI NEI.

 

            Ma ka auwina la Sabati iho nei a weheia ai ka paka o kalihikai mahope o ka hoolaaia ana no na hana a ka lehulehu, he mau hana e ae kekahi i lawe laweia ma ia la a ua hoopukaia mai he mau kono i ka lehulehu e akoakoa aku malaila ma ia manawa.

            Na ke Community Welfare Club o Kalihikai i hoala ae i kale ana, he ka lapu i kukuluia ae ma ka la 1 o Sepatemaba, 1917, a ma ia manawa mai ke ku ana o ia kalapu, O na lunanui o ia kalapu i kea manawa e ke nei oia o F.V. Beneceds, peresidena; Wm. K. Hutchinson, hope peresidena; M.P Mattos, puuku, P.J Gomes, kakauolelo a o A.V. Gil., M. de Mello ame E.T. Gilsey, na kahuwaiwai. Aia keha paka ma ke alanui Moiwahine mahope aku o ka halekula o Kalihikai.

            Malaila aku ka bana Hawaii na ia auwana la, a he mau lealea ma na hana hoohauolu a ew kekahi i malamaia malaila ma ia manawa. He mau mea kuai kekahi i hoomakuakauia o na loaa. apau i loaa mai e hooliloa i aku ana no ke kukulu ana ea i hale halawai no ia kalapuu ma keia hope aku, no ka pomakai o na opio malojo o ia apana.

 

 

            KA HOOMANA NAAUAO O HAWAII

           

            E na kauwa e ke Akua kiekie loa iloko o kuu lahui hawaii ponoi, o ia hoi okou na kahunapule i pouiia, na hai euanelio i poniia ame na howhanua apau o na Hoomana Naauao apuni keia paeaina, aloha oukou.

            No oukou e na ohana o ke Akua a puni keia paeaina i hoehaia e ho kakou mau manao kanaka ponoi iho, o ia na hana oki kahunapule. o ia na hana oki hoahauau, o ia na hana hoopaapaa, o ia na hana e hoowahawaha ana kekahi i kekahi o ia na hana e kue ana i he aloha ana aku i kekahi, a i kahi o keia mau hana apau loa e hoomauia nei no na makahiki loihi, aole loa o‘u ma naoio ua kauokaia mai kakou e ka Baibala Hemolele e hue aku i ko ke Akua makemake.

            Eia ma ka Ekalasia o Kealaula o ka Malamalama nei, e noho kahu ia nei e ka Makua John Kekipi, o keia ka inoa i kamaaina ia makou, a i keia manawa o Rev. John Kekipi Maia, a ke noho nei maloko o ka hale i kukuluia e na hoahanau no ka ekalasua, he kukui ma loko, he wai maloko, he hale hoomaha maloko, he lulu kahu maloko, a he mau kokua a ae kekahi mawaho mai, i komo maloko o keia hale, o keia mau mea ae la apau na ke kahu ia o ka ekalasia, o keia ka na hoahanau e hana nei, no ke kahu, eia he mau leo nui mawawena o makou o na keiki o ia na koahanau, he kuleana nui ko ke kahu o ke ekalasia, o keia ka na hoahanau e hana nei, no ke kahu, eia ka na hoahanau e hana nei, no ke kahi, eia he mau leo nui mawaena o makou o na keiki o ia na hoahanau, he kuleana nui ko ke kahu o ka ekalasia ma ke ano he makua no na keiki ekalesia, e komo mai a e hooponopono i ke kumu o ko makou leo nui ana.

            Ina aole oia e komo mai a hooponopono pu me na hoahanau, na kahunapule i okiia, na kahunapule e noho nei, na kahunapule e hana nei i ka hana ame na kahunapule e haua ole nei i ka hana, ame na ohana apau o ka Hoomana Naauao e haalele wale ia nei, a e hookupaa oke ia nei iloko o na hana maikai a ke Aku, alaila ua maopopo loa ke hana nei kakou i na hana hoohaahaa loa i ko kakou lahui Hawaii aloha, no ka nea, iloko ponoi o ko kakou la hui Hawaii, e ha'i aku nei kakou i ka nani o ke Akua, a kakou e hana pono ole nei, ke hoeha pu aku nei kakou i na kahunapule Hawaii ame na hoabanau o na ekalasia Hawaii aloha apuni keia paenaina o na hoomana Aku ana iloko o ka Hoomana Naauao, aka o ua manao o ke kanaka ame na hana hoohemahema ia o ka pono kaulike ma waena o na haipule, o ia ka kumu o ka nui loa palahalaha o keia mau hana kue e ikeia nei iwaena o ka ekalesia o ka Hoomana Nuaauao.

            O ke kumu o kou hoike i kou mau manao ia oukou e na hoahanai o ka Hoomana Naauao maloko nei o ka nu pepa, o ia kou ike ana i kekahi ma nao ma ka la 10 nei o keia mahina o olelo ana ua lulu mai nei makou i mau keuikeni na ke kahi o ke Alaula, aole au olelo pela, e olelo hou ana, ua kauoha ae nei oukou na hoahanau o ke Alaula e lulu i ma dala uku loio, aole no o ia ke pololei. Me keia kau i olelo ai: Ma ko makou ike ana i na hoolahu nupepa ua koi mai nei o kekipi ma o kona loio le e uka aku he huina dala nui, nolaila ua hoike mai ko makou kahu, Rev. W. E. Ekimana o ka Ekalasia o ke Kilohana o ka malamalama, Hilo, Hawaii, he mau dala ua luluia a waiho ia iloko o ka nanako i Hilo, nolaila in a e nce loa aku ana keia hana hoopii imua, alaila ma ka aoao o ka Ekalasia o ke Alaula, o ia na hoahanau, e haawi aku kakou i ka kokua ana i keia mau dala, e, imi aku i loio a paio aku no ka pono o ke ekalasia.

            Ma keia wahi, ua hookomo iho au i kou manao penei: Ua oi aku ka pono, na Kekipi e ai i keia mau dala, aole na ka loio a na ke diabolo, in a nae he ma nao ko ke kahu no ia mea, no keaha la i kau leta ole ae ai i Hawaii, I ko makou kahu ia Ekimana, o keia ka pololei, eia no au ma ka aoao o ke ekalasia, a o na hoahanai. Nolaila, e kuu lahui Hawaii, ke kue mai nei okou i hoi nau nanoa hoolaha, aole keia o ka hana e ulu hou ai ka lahui elike me ka manao hoakaka a ke lunahooponopono o ka nupepa o ke Kuakoa aku nei i hala ame ka Lopikana no hoi i hoolana mai ai i ka luhui Hawaii, e ala like kakou lahui, he kokua nui loa kou i ka laua mau hoakaka, ke hana like kakou, o ka like ma ka manao, like ma ka olelo, like ma ha hooponopono ana i na hana pono i kupono i ko ke Akua makemake, e apono ana au i ko Mr. Hanohauo ma nao, e hoopau i ka hoomanakii; owai ke hana a e hoopau. O oe e kuu lahui kanaka Hawaii, no ka mea,aia maluna ou e Hawaii keia ninau ano nui o keia makahiki 1919 e nee nei.

            Nolaila eia kou manao hoakaka: O kekahi mahele ano nui o ka hoopakele ana ia kakou lahui, eia ponoi no ia iloko o ko kakou poholima, ela he lehulehu o na kahunapule Hawaii ma na ekalesia o na hoomana like ole, e ao mai nei i na olelo Hawaii  ponoi, ia kakou i na makuakane ame na makuahine ame na keiki kupono i hoomaopopo, i na olelo ao maikai a na kahunapule, nolaila, e na makua, o oukou aku na hope o na kahunapule e hoopololei ana i na olelo a ke Akua i na keiki, nolaila e manao oukou e na makua, o a mau loa a oukou e hana ai, mai na kahunapule ame na makua, ame na kekiki o ia ka hookaawale mau ana i ko kakou mai akua kii a hoopau pu i ko kakou hoomana ana ia mau mea, no ka mea he mau mea kue ia i ka makemake o ka Akua keikie loa, ka mei i kuleana i na hale halawai apau loa, e ku mai nei apuni keia paeaina, aole no ua akua, e.

            Nolaila e na makua e makaala pu i na lole aahu o na keiki, aole loa he maikai o ka ea ke loihi ke pili ana i ka ili, pela hoi ka po, e moe ana na keiki iloko o kahi huluhulu, in a e loihi loa, aole he holoiia o ke lepo, e hohono ana a inoino ka hanau ana, oiai e pulou ana i kekahi manawa, a paapu ke ea, nolai la maikai loa ka makala ana i keia mau mea e poino ai keola kino, in a o hooponoponoia keia mau mea o ke kino ame ko ka uhane , he mau mea keia a kokua nui ana i ka lahui.

            Ke hooki nei au meenei me kuu ma naolana e hana like kakou e na ekalasia apuni keia pacaina i keia hana nui maikai, malia paha he mau manao maikai hou aku no hoi kekahi, polaila o ala like e ka ekalesia o ka Hoomana Naauao a hui pu me na ekalesia apau o Hawaii, a alakai i na hana maikai e ola ai ko kakou lahui kanaka Hawaii, a alakai i na hana maikai e ola ai ko kakou lahui kanaka Hawaii, me kakou pakahi apau ke aloha o ke Akua ola mau.

            SAMULE KALUA.

Ke kilohana o Ka Malamalama,

            Hilo, Hawaii

           

            LILO KA HOME O KE KAHUNAPULE LOUIS I WAHI HOOPOLOLEI I NA KEIKI

           

            E hook nai ka home a ke Kahinapule louis i kona waiwai i kela ame keia la imoa o ka lehulehu maloko o Hilo, elike me ia e ikeia ana ma ka moolelo malao nei, wahi a ka Nupapa Pose-Herald mai hilo mai o ka Poakahi aku la o ka pule i hala.

            He elua mai keikikane Rukiui i lawa ai ae mamua o ka Lunakanawai Clem K Quin iloko o ka aha hookolokolo o na opio ma kekahi la aku nei i hala. Ma ka olelo a ka makuakane nana i may keiki he mau keiki ino hookuli a paakiki laua me ka hiki ole ke ao a ke rula ia aku, a ua noi mai la i ka aha e hoounaia aku i mai keiki i ke kula hoopololei. Mahope o ko ka Lunakanawai ninaniuau ana i na keiki ua loaa ka nanoa iaia o hooko aku i ka manao o ka makuakane, eia nae, mahope o kona kuka aun me ka kahunuapule Katolika Louis ua hooholo oia i kona manao e waiho aku i keia mmau keiki malalo o  kana a o ana no ka nana hoi ana aku i ko laia loli ae a loli ole pahu mai kela ano ino ae o laua.

            Mahope mai ua laweia mai keia mau keki imua o ka aha hookolokolo o na opio, a mahope o ka hooloheia ana i ka manao o ka makuakane e pili ana no ko laua ino, ua noiia aku ke Kahuna pule Louis e waiho mai i kana hoike e pili ana i keia mau keiki.

            Ma ka hoakaka a ke Kahunapule Louis, aole i like ke ino o na keiki me ka ka makuakane i hoopii mai ai, a ma kona manao e liko ana no laua i mau keiki maikai ke a o pono ia. mamuli o ia hoike ana ana ua kauoha koke ka aha i ka makuakane ee lulu lai  $12 i hela ame keia mahina no ka uku o ka malama ana i laua, a ia manawa i haawiai aw ai ia mau keiki malalo e ka malama ana a ke Kahunapule Louis maloko o ka home o na keiki ma ka lono hope loa i hoikei ai i ka Post herald, ua lilo kela mau keiki i mai keiki maikai a hooleho i keia lu.