Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 47, 22 November 1918 — PUHI AHI IA KE KAISA ME KONA PUULU OKIPUU Ike ko Honolulu Nei Poe i Kekahi Hiona ku i ka Weliweli i Hanaia HULIAMAHI NA MEA APAU MA KELA HANA PUHI AHI Hookeke na Kanaka i Kau a Mea o ka Piha ma ka po o ka Poaono i Hala [ARTICLE]

PUHI AHI IA KE KAISA ME KONA PUULU OKIPUU

Ike ko Honolulu Nei Poe i Kekahi Hiona ku i ka Weliweli i Hanaia

HULIAMAHI NA MEA APAU MA KELA HANA PUHI AHI

Hookeke na Kanaka i Kau a Mea o ka Piha ma ka po o ka Poaono i Hala

Xo ka manawa mua loa, ma ka moolelo o ke kulanakauhale o Honolulu nei, i lawelaweia ae ai kekahi hana i kulike aku me ka hiona o ka Luaahi o Gehena i hoikeia ma ka Baibala, ma ka po o ka Poaono aku la i hala, o ia ke ki poka ia ana o ke Kaisa o Kelemania ame kona ka poe okipuu, a luku hoomainoino i na ola he nui, ko lakou liia ana ame ke puhiia ana i ke ahi, imua o na kaukaui o na kaukaui o na makaainaua e noho ana ma keia kulanakauhale o na lahui like ole. 0 : keia ka panina hope o na „ hoike no ka piha hauoli o, ko Honolulu nei poe, no r ka hoea ana mai- oke kaua weliweli i kona Jiopenaj a ina paha no ke kui'o maoli puhiahi, « awiliwili ia ana ka hauoli me ke kaumaha, i kau a mea o ke ku i ka weliweli ke nana aku, i ka hana a ke ahi. Iloko o ka nui o na hana e ae i malamaia ma kela po, e laa ka haiolelo a na Repubalika malalo o Aala Paka, ka hoikeike no hoi a ka Ahahui o na Kaikamahine a na Pukaua', na hoikeike kii onioni no hoi, aole ia he mea e hapa inai ai ka poe i hoea ae no ka ike kumaka ana i ka hana puhiahi i na kanaka na lakou i hoala inai i na manao niui ijoko o ko ke ao nei. Piha i ka Poe Makaikai Mamua ae o ka hoea ana mai i ka hora umi, ka. manawa i hookaawaleia no ke puhiahi ana i ke Kaisa ame kona puulu o ka poe okipuu, a luku wale i na wahine, na kane ame na keiki, ua liele ke kuea oa'lii a piha i na kanaka. Ma ka liora ewalu o kela ahiahi, ua piha e no ke alanui, ame na kahua e pili kokoke aku ana i kahi i hookaawaleia no ke puhi ahi ana, me ka hiki ole i na kaa uwila o ke alanui Moi ke holo mai kekahi 'aoao a i kekahi aoao o ke alanui. 1 ka manawa hoi i pau-mai ai na hoikeike kii onioni, me ka Aala Paka, ua hooi loa ia aku ka piha o ke kuea pa'lii i na kanaka, me ka hele a hookeke maoli, aole nae he mau ulia i ikeia, koe wale no ka haki ana 0 na kumulaau, a na kamalii e pipii ana iluna, i ike aku ai i na hana e lawelaweia ana ma kela po. Ma ke kahua o ka hale aupuni, he piha okoa ia wahi i ka lehulehu, o na makuahi'ne keiā me ka lakou mau bebe e hii ana i ke alo, he irui ,okoa ia poe, aole i lilo na keiki liilii i kumu e noho aku ai i kauhale, i kau a mea o ke ake e ike maka i ka ho-aia ana o ke ahi, ame ke kiolaia dnh o ke Kaisa ame kona puulu iloko o ke ahi. ' Hooleleia na Kii Onioni . .Oiai e kakali ana, o ka hoea mai i ka wa e law«laweia aku ai. na hana puhiahi, ua hoonanea ia ka lehulehu, me na' hoikeike kh onioni, e laa na kii o ke kaua, me 'na kii hoakaaka. No ka hele o ka lehulehu a piha, ,ua ike pono kekah'i poe i na kii, a ua hiki ole i kekahi pde ke ike aku, koe wale no ka'poe'ma na wahi kiekie, me ke alai ole ia Ae mamua e kekahi poe. Malaila pu ae ka Bana Hawaii kahi 1 paani ai, no ka hoohauoli ana i na mea apau: he mau haiolelo hoi kekahi i haawiia ae e Riahard L. Halsey ame Lorrin Andrews, e hoakaka ana i ke ano ame ka manao o ka haua ma kela po. Ka Aha Hookolokolo Mahōpe koke iho o ka hora eiwa o kela po, i hoea mai ai na luna oihana o ka aha hookolokolo, no ka hoōlohe ana i na kumu hoopii e ahewa ana i ke Kaisa ame kona puulu. He aha kiure kekahi, i waeia maiwaena mai o na ka haawi ana i ka olelo hooholo e ahewa'ii e hookuu ana paha i ke Kaisa anie kona pohai.

makaainana o Honolulu nei, ma ka aoao o na aupuni i komo iloko o ke kaua, no I ka hoomaluia ana o ka aha, me ka lunakanawai ma ka noho, a o na kiure hoi ma v ko lakou mau wahi i hookaawaleia, ua hoomaka ka loio ma aoao 0 kc aupuni e heluhelu i na kumu hoopii hoahewa i ka poe i hoopiiia, oiai ke Kaisa ame kona puulu, ma o na kii la, e nonoho mai ana, no ka hookauia aku o : ka make malana o lakou. j Ona hoike maopopo iio ka pili oka I hewa i ka poe i elike me ia i waihoia mai'ai e ka loio aupuni, o ia no ka hoopoino ia ana o na wahine, na keiki amo na bebe maloko o Belegiuma ame Palani; ka hoohioloia ana o na kulanakauhale nani o Palani amo Belegiuma. Aole malaila wale iho la no pau, aka ua pili aku kia hewa i ka poe i hoopiiia, ma o ka lakou mau haua apuhi o ke kumakaia, maloko o Busia, ke ki poka ia ana o Edith Cavell, ka wahine i mauna aku i kona olā, no ke kokua ana » na koa Kelemania i eha; ka hoopiholoia ana o ka mokuahi Lusitania; na hana luku hoomainoino a na mokuluu; ka hoopa-hula ana .0 na kulanakauhale,* ka hoohaumiaia ana 0 na kahawai ame ka pahola ana mai i na. ma 'i luku, a he nui wale aku kekahi mau ike ma ka aoao 0 ke aupuni, no ka pili 0 ka hewa i ka poe i lioopiiia. j Ua hoao ka loio 0 ka poe i hoppiiia j e kupale no ko lakou pono, ma ke leoi ana e laweia mai na hoike, ua hooleia nae ia noi, no ka mea 0 na kumu ame na ike i waihoia mai e ka ; aoao 0 ke aupuni, he mau mea oiaio loa ia, i ikeia e ke ao holookoa. Kauia ke Aiewa Mahope 0 ka waih'oia ana .aku o ka hihia iloko 0 ka lima o> na kiure, ua hoopukaia mai la ka olelo hooholo, me ka . lokahi, e ahewa ana i ka poe i hoopiiia, ia wa i kau mai ai ka lunakanawai i ka hoopa'i, 0 ka mua, e ki poka ia ka poe 1 hoopiiia; 0 ka lua, e liia lakou iluna 0 ka .amana, a 0 ke kolu, e puhiia lakou 1 ke ahi. Me ka hoohakalia hou ole iho, ua hoopaaia aku la ke kaula ma na a-i 0 ke Kaisa me kona puulu, a hukiia iluna o ka uwea, a na kekahi pualikoa mai ka Papu Limaikaika mai i ki aku i na poka i na kii, alaila ho-a ia aku ke ahi, i na pahu i pailaia a kiekie, a i nininiia hoi i ka aila, 0 ka manawa ia i hamu ae ai na alelo ana ole a ke ahi i na kii o ka poe a ko ke ao nei i nana aku ai, ua oi aku ko lakou ino me ka la-]suwale imua o Satana. Hiona Ku i ka Woliweli Oiai na ula b ke ahi e pii ana iluna 0 ka lewa, e hoomalamalama ana hoi i ke kulanakauhale nei, he hiona ku i ka weliweli ke nana aku, e hoolele ana 1 ka noonoo 0 kekahi poe i ka Luahi 0 Gehena. J Iloko o ka mamao 0 Tce ahi mai kahi aku a ka lehulehu e ku aku ana a nana, he keu a ka hahana o ka wela, me ka puhee ana 0 kela ame keia uo kahi e wela ole mai ai i ke ahi, iloko nae o ka hele a hookeke, aole he pilikia i ikeia ma kekahi ano. He mau hora <ka a ana a ke ahi, pela no hoi ka paa ana 0 na kanaka e nana i kela hiona, e poina ole ai iloko o ko lakou noonoo, a me na manao ohohia, no ka holopono 0 na mea i lawelaweia, i huli hoi aku ai na mea apau, me ka noke ana i ke kainailio, no ka lakou mau mea i ike ai ma ia po. Ma kela ame keia walii, e lohe ia aku ana no ka.manao.o kekahi poe, ina 0 ke kino inaoli 0 ke Kaisa amo kona puulu, kela 0 ko puhiia ana i ke ahi, ina ua 01 loa aku ia 0 ka pona, he hoiko okoa ana mai hoi,. i ka hele 0 ka puuwai a piha mo ka iioi, n0 na. hana a kela poe kanaka ipaluna o na hoa-ka-naka. f w. a. —