Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 45, 8 November 1918 — NA HOA O KO KAKOU AHAOLELO KULOKO [ARTICLE]
NA HOA O KO KAKOU AHAOLELO KULOKO
Ma keia kau koho o kakou, ua hoike inai na mana koho ma kela ame keia i ko lakou makemake e hoouna i jjoc Reptthalika, ka j)oe na lakou e hooj>onopono i na hana kau kanawāi iloko o ko kakou ahaolelo kuloko, me ka manaoio, o na Rej>ubalika ka poe liiki ke hooko i ka lakou mau mea i hoike akea ae ai, no ka hooko ana aku. aole hoi i na Dcmokarata.
Oiai nae, he eono mau Demokarata i kohoia i keia kau, e lilo ana lakou t j>oe j>aaniia imua o na Repubalika, a o ka mea wale no nana e hoopakele ae ia lakou, o ia ke k'omo j>u ana aku e kokua, ma na hooj>onoj>ono ahaolelo aj>au, a lakou i makee ai 110 ka j>ono o ka lehulehu, me ka nana ole, no ka mahaloia mai ma ke auo kalaiaina, 110 ka mea u5. like lakou apau, ma ke ano he j>oe kauwa na ka lehulehu.
No na senatoa Rejmbalika ekolu i kolioia no ka Mokuj)uni o Oahu nei, he j>oe keiki Hawaii makaukau wale no. a no ka manawa mua loa no'hoi ma ka moolelo o ke koho haloka ma keia mokuj>uni, i hoike mai ai na mana koho o Oahu nei, i lakou lokahi ana e hoouna i,poe senatoa Hawaii i ko kakou ahaolelo. a ke Kuokoa e manaoio nei, aole i mak'ehewa ka lakou mau hooikaika ana, a aole lioi i kuhihewa ka lakou kolio ana, aka e oili mai ana 110 na hoike oiaio o ka lakou mau hana, a kakou e mihi ole ai. ma ka hookau ana aku i kela hanohano •maluna o lakou.
He Hawaii o Senatoa Chniingworth, a o ka peresidena hoi o ka aha senate no kekahi mau kau lehulehu o leo kakou ahaolelo, e loaa auanei he mau koo nona iloko o lee seuate i keia kau, mamuli o ka loaa ana o kona īiiau kokua, he mau keiki Hawaii no i loaa na hoonaauao kiekieia, a i makee h.oi 110 kou )>ono e ke kanaka Hawaii, a 110 ka pono pili laula ou e llawaii.
No na senatoa hoi o na mokuj)uni e ae; he poe Repubtflika wale no. he poe no lakou a Hawaii nei, eliilahila ole ai ke olelo ae, aia iloko o lakou pak'ahi na manao uilani, e pulama i ko oukou mau pono e na makaainana, a e kupale hoi i na hoopor.ojK)no ahaolelo, e hoopilikia aku ana i ka holomua o keia Teritore, a kakou e hoomaikai ai i na mana koho o na mokupuni lehulehu, i ka naauao o ko lakou wae ana mai i ka j>oe kupono i j>oe kauwa na kakou i keia kau ahaolelo.
No na lunamakaainana hoi, e haawiia na mahalo kiekie ana i na mana koho o Hawaii ame Maui, mamuli o ke koho hou ana mai nei i na kanaka a lakou i hoao ai, ā ike i ko lakou kupono me ka maka.ukau, a i oi loa aku hoi, ma o ka wae ana ae o ko Hawaii Hikina poe, i mau Repul>alika ka lakou e hoouna niai ai i ka ahaolelo; mamuli auanei o ka like ana o ko lakou aoao kalaiaina me ko na lunamakaainana. o Hawaii Komohana, e liuki like ana lakou, ma na ninau apau i pili aku i ko ka lehulelui mau pono, elike me ka lele like aua o na mauu t ke aho hookahi. No'na lunamakaainana hoi o ka apana eha, aole he hoohewahewa ana no ko 'lakou kupono maoli, ua hoike mai lakoU, ma o ka lakou mau hana'iloko o ka ahaolelo o na wa ae nei i hala, a ma ka lakou mau lawelawe oihana ponoi ana. he mau hoaloha lakou no Hawaii nei, me ka nana ole ma lee kulana a ma ka ili paha, he poe i loaa na manao makee no Hawaii, a i makee pu hoi i kou pono e ke kanaka ilihune; me ka īnakaukau e hana mai i ke kaulike ame ka pololei. Ma ka aj>ana elima hoi, he mea minamina ka haule ana o kekahi mau moho Repubalika naauao, a makaukau; mamuli o ka nana ole ana o na mana koho o kela apana i ke kulana makaukau a kupono e na moho apau, aka ua paakiki wale no la-kou maluna o ka aoao kalaiaina. a wae ae la i elima Demokarata, me hookahi Repubalika ; a kakou e kau aku ai i na manaolana. mailoko mai o lakou, e oili mai ana no he mau hana, e hauoli ai, na mana koh.o o ka apana elima, a pela hoi me ke Teritore holookoa,- ke pili aku lakou me na hoa Repubalika oloko 0 ka hale o na lunamakaainana. No na lunamakaainana o ka Mokupuni o Kauai, 1 ka nana aku, o ka ninau home hookuonoono ka ninau nana i haawi aku ia Mr. J. S. Chandler i noho iloko o.ka hale'o na lunamakaainana, a pela hoi ī na Repubalika ekolu, ina pela i'o, alaila ke lana nei ko makou manao, o ka oili ana mai o hookahi Demokarata ma kahi o ka Repubalika i haule, maluna ia o na kumu maikai, a na mana kolio o KaUai, e hilahila ole'ai i ka mea a lakou i hana mai ai, ma ka Poalua aku la i.hala. Ua hala aku la na la o ke kupikipiki-o, ua nohoalii hou mai ka maluhia, he hookahi mea'a kakou i koe e kakali aku ai, o ia no ka .hoea niai i kahi o ka lakou hana, a ma o ka hana auanei e hiki ai ia kakou ke ike aku, i ka mea e kumakaia ana i ka hanohano a na mana koho i hookau aku'ai maluna o lakou.