Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 44, 1 November 1918 — Page 4
| This text was transcribed by: | Jojo V. Schergen |
| This work is dedicated to: | Disney Aulani |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, NOVEMABA 1, 1918.
SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO
HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APUA
POALIMA NOVEMABA 1, 1918
E MALAMA I KO OUKOU HANOHANO E NA HAWAII
@e mau la helu wale no koe a kakou e ka@@@@ku ai. alaila hoea mai i ka la koho baloka, ka @@ a kela ame keia mana koho e hoohana aku @@ i kona pono koho baloka ma ke ano naauao ; @@ ka la hoi a kakou e hoike ae ai ma ka hana, i ko kakou makee ana i keia pono, ame ko kakou hanohano ma ke ano he lahui.
He mae minamina na keia wahaolelo o na Hawaii. ka olelo ana ae, i ke ku ana mai o kekahi @@@ kakou iloko o keia manawa hakoko kalai@@@ a hoao aku e pahele i na mana koho baloka me na maunu pahele baloka, hoopunipuni @@@@ ole. me ka manao pela iho la e loaa ia i la@akiia i na moho, me ka nana ole i ke ku@@@ a kupono ole paha. o ia mau moho. he hoo@@@ wale no mea nana. o ia ka lanakila o ka @@@ kalaiaina.
O ke kulana ano nui e paioia nei ma keia kau ole ka hahana loa. o ia no ke kulana elele lahui @@@ kinekona, a no keia kulana i ku okoa mai @@@ alakai Demokarata Hawaii, a hooikaika @ @@kana Eliwai, me ke kumakaia ana ia lakou @@. ma ke a’o ana i na mana koho, i na mea @@ ole. e hoike okoa ana i ko lakou ano haa@@ maoli. ma ka hoala ana aku i na manao @ahu iwaena o ka Hawaii. a koho ku-e aku i ka @@@ Kalanianaole, no na mea i hooili wale ia aku @a hoahewa ana maluna ona.
Me keia mea, ke makemake nei ke Kuokoa @ @@ aku i na Hawaii mana koho baloka apua, @ makee oukou i ko oukou hanohano. ma ka ae @le ana aku e lawe mai i na a’o lalau ana, ma @@@ @@ho ana aku ia Likana Eliwai, me ko oukou @@ maopopo no. aole he aloha iloko ona no oukou. no na kanaka Hawaii, koe wale no ke alo@@@ i ka lehelehe. elike me na mea oiaio e ku @@ @@ kana mau hana ; aole hoi he makee i ka Peresadena o Amerika ame ka lahui Amerika, aku @@ kona pono wale iho no, a no ka hookau@@ ana i kona inoa.
@@@aha ka ka Elele Kuhio Kalanianaole mea @@@aa aku ai ma kona ano he elele lahui, i hoo@@@iaia mai ai kakou ma kekahi ano? O na @@nu pahele baloka lehulehu e pakaukau hele @ nei ma kela ame keia wahi, no ke kula’i ana @@@ Elele Kalanianaole, he mau kumu ia i hiki @@@ na alakai Demokarata e ninau aku imua @@@ no ko lakou ike ua hiki loa iaia ke hoohoka @@ ia lakou. a ke hoolilo aku hoi ia lakou. i mea paheneheneia mai e ka lehulehu ; noliala o ke ano mau o ka poe kolohe. mahope mai o ke kua e hana ai. i punihei aku ai ka poe naaupo. i ka lakou mau a’o ana, aole he ku mai imua, @e al@ a he alo. a noho aku na mana koho i mau kanakanawai. na lakou e haawi i ka olelo holoholo pololei.
Aole loa ke kuokoa i hunahuna iho i kona haawi ana aku i na mahalo kiekie i ka Elele Kalanianaole. no kana mau mea i hana mai ai no keia Teritore. iloko o na makahiki loihi o kona lilo ana he elele lahui mai Hawaii aku nei, a he mea na kela ame keia kanaka Hawaii e haaheo ai. no ka lilo mau ana o keia kulana i ke kanaka Hawaii. a kekahi poe Hawaii nae e hoohalike nei ia lakou iho me Juda Isikariota. ke kumakaia i ke kanaka o ko lakou lahui ponoi, ma o na apana dala uuku a ka mea hoowalewale, a mau hana pahele e ae, no ka lilo ana aku i poe hooikaika nona.
Ke olelo mai nei na Demokarata. e hoouna aku ia Likana Eliwai i Wakinekoa, no ka mea @e Persidena Demokarata ko keia manawa; a @e Demokarata ka hapanui maloko o ka ahaolelo lahui. elike me ia a na Repubalika i koi @au aku ai i na kau ae nei i hala. i ka manawa @ noho ana he Peresidena Repubalika a he ahaolelo Repubalika. Ina i aeia mai e na Demokarata i kela manawa a na Repubalika e koi aku @@a. a o ka moho elele Repubalika ke hoonua i Wakinekona. ina ua kuleana i’o ke koi ana mai a na Demokarata e hoouna aku i elele Demokarata i Wakinekona i keia wa, aole nae pela. aohe wahi mea a hooloheia mai o ka uwalo aku a na Repubalika, aka mau no ka hooikaika o Likana Eliwai ame na Demokarata apau, a o ka hiki ole maoli no ke puka, pela i haule mau ai i na kau koho baloka ae nei i hala, a no ka nele i na kumu kupono, ke olelo okoa mai nei e hoouna i Demokarata. no ka mea he Peresidena Demokarata ko keia manawa.
Ina i lilo o Likana Eliwai he mea ku-e ikaika i ka Peresidena Demokarata, ma ka hoolohe ole ana i na kauoha e pili ana i ke kumukuai o ka laiki. iloko o keia wa kupilikii o ka aina, heaha aku auanei kana o Wakinekona e mioi aku ai? Manao anei oukou e na mana koko. he hoihoi kekahi o ka Peresidena Wilson ia Likana Eliwai? Aole loa!
I hoike oiaio no ka lilo ole ana o Likana Eliwai i mea hoihoi ia e ka Peresidena Wilson ; @a alualu aku o Likana i ka noho kiaaina o Hawaii nei, i ka manawa i kaa ae ai ka hookele aupuni ana i ka Peresidena Demokarata. Ua haawi aku koonei poe Demokrata i na kakoo ana iaia no kela kulana ; mai kahi e mai no o L. E. Pinkham. a kau ana i ke aki : aole malaila wale iho la no i maopopo ai ka hoihoi ole o ka Peresidena Wilson ia Likana Eliwai, aka, i ka manawa i maopopo loa ai, aole e hookohu hou ia mai ana o Pinkham, i kiaaina no Hawaii nei no ka elua o kona kau, ua hoea hou no ka inoa o Likana Eliwai i Wakinekona, i kakooia e na lala o ke komite kuwaena, o ka aoao Demokarata kuloko ; me he poka pa-hu la ke poha ana ae. kau ana o C. J. McCarthy ma ka noho kiaaina o Hawaii nei. Pehea, aole anei i lawa keia hoikeike ana, i wahi no oukou e na Hawaii e ike mai ai, aia o Likana Eliwai ma ke ana mama loa iloko o ka noonoo o ka Peresidena o Amerika Huipuia, e pono ai e hookau pu ia aku ma ka oukou kaupaona ana, kona kulana mama loa, a mai koho iaia. malalo o na kumu kupono ole he nui, aka e haawi i ko oukou mau baloka, no ka mea i kulike me oe, a e makee ana no kou pono ame kou hanohano e ke kanaka Hawaii.
-----------------------------
HE KEU AKU A KE KOHU OLE MAOLI
I hoomaoe ae la makou i ke poomanao maluna ae ,mamuli o ka lawe ana mai o na Demokarata i ka leo uwalo o ka Peresidena Wilson i na makaainana o Amerika Huipuia, e hoouna aku i na Demokarata iloko o ka ahaolelo lahui i keia kau, he hoike ka, no ke apono o ka lahui i ka hooponopono aupuni Demkarata e pili ana no keia kaua ; ma ke ano o ka maunu kii baloka iho @a ia e lelepau aku ai ke koho ana a na mana koho o Hawaii nei i na moho Demokarata e holo nei i keia kau koho baloka.
O ka Peresidena Wilson ponoi no ka mea i hoike akea ae i kona manao, e kapae i ke kalaiaina iloko o keia wa o ke kaua. a e nana aku ma na mea e loaa ai ka lanakila ia Amerika ; a oia ponoi no ia e nahu mai nei i kona alelo, ma ke koi ana mai i na kanaka Amerika, e koho aku ka i na Demokarata. He keu aku a ke kupaianaha !
Ma ka moolelo o na aoao kalaiaina e paa nei i keia manawa o Amerika Huipuia, o ka aoao Repubalika, ka aoao i apono mau i ke kaua, a i ka Peredisena Wilson i ui mai ai i kona aoao kalaiaina ponoi, iloko o keia wa o ke kaua, o na Repubalika ka i haawi aku i ka lakou mau kakoo ana ; oiai kona aoao kalaiaina ponoi, i ku-e aku ai iaia. O na Repubalika iloko o ka ahaolelo lahui, ka i hooikaika ma na hooponopono ahalelo apau i pili i ke kaua. a i haawi aku i ka lakou kakoo piha ana i ka Peresiden, me ia mau mea oiaio no, e waiho mai la ma ka moolelo o ka ahaolelo lahui o Amerika, ke koi mai nei nae oia i ka lahui Amerika, e koho aku i na Demokarata ; a koonei poe nae e pakaukau hele nei, ma ke ano he maunu kii baloka, i wahi e kohoia aku ai i elele Demokarata.
O ke kaua i konoia mai ai o Amerika e komo kino aku, aole ia he kaua na ka aoao Demokarata, no ka mea o ka Peresidena Wilson, ka mea makemake ole loa ia hana, ke hoolilo mai nei nae oia i ke kaua, i hana paani politika, me knoa ike no, ina aole na manao makee iloko o na Repubalika, no ka noho kuokoa ana o ko ka honua nei, ina aole o Amerika. ma kona kulana o keia la, ma ka ninau kaua.
He keu aku no palia na Demokarata, iloko o na hana politika, kapaeia ae la ke kamailio ana, ame ka hana ana i na mea oiaio maoli, oiai nae ina ma na manawa e ae, e hilahila ana lakou, i ka hoala ana mai i keia ninau, no ka ike maoli iho no. ua holo aku kekahi mahele nui o na mahaloia i kekahi aoao kalaiaina ; e hilahila ai lakou, i ka huki like ole ana o ko lakou puulu, ma na ninau apau i pili i ka lahui ame ka aina.
Ke olelo mai nei hoi na hoa oloko o ka ahaolelo lahui i hoea kino mai i Hawaii nei, a i kamailio maoli mai no i na Demokarata maanei nei me keia mau olelo: “E hoouna mau ae oukou i ka Elele Kalanianaole i Wakinekona, a mai hoouna ae oukou i mea okoa ma kona wahi, no ka mea e kokua mau ana makou i kana mau bila e hookomo ae ai no Hawaii nei.” aole anei i oi ae ke ko’iko’i o kela mau olelo a na hoa Demokarata oloko o ka ahaolelo lahui, kahi e lawelaweia ai na hooponopono ahaolelo apau no ka pono o keia Teritore?
Aia la hoi a nui ka palau ana, alaila pono ; aka no oukou e na Hawaii, mai puni i na a’o lalau o keia ano, a e ao kanaka mai oukou ,a e hoike i ko oukou naauao i’o maoli, ma ka hoouna hou ana i ka Elele Kalanianaole i paahae nou e Hawaii e Wakinekona, e mau auanei ka ikeia ana mai ou e ke kanaka Hawaii iwaena o na haneri o na hae e ae, e welo haalieo ana iloko o ka ahaolelo kaukanawai ma Wakinekona.
-------------------------------
HO A’O I NA MANA KOHO BALOKA
Iloko o na kau koho baloka apau i malamaia ma Hawaii nei ,aole he wa i @ele ai ka ikeia ana o ka nui o ka hewa ma ke koho ana i na baloka, a ina no oukou ia mau baloka hewa e na mana koho Hawaii, ke a’o aku nei ke Kuokoa ia oukou, e naauao ma keia koho baloka e hoea mai ana ma ke kaha ana i ko oukou mau baloka ina na wahi i hookaawaleia, ame ka huina o na moho e koho ai.
Ma keia koho baloka o kakou. he ekolu mau ano bloka i hoomakaukauia, o ia ka baloka no na elele, ka baloka no na senatoa, a pela hoi ko na lunamakaainana. Maluna o ke poo o kela ame keia baloka, ua hoakakaia kahi e kaha pe’a ai, ame ka nui o na moho e koho ai, he hana maalahi loa keia, ke heluheluia na kuhikuhi maluna o ka baloka, me ke akahele, no ka mea o na baloka i kaha hewa ia, e kiola wale ia ana ia mau baloka, me ka loaa ole o kekahi waiwai, a ua makee ole ia mau mana koho i ko lakou pono i haawiia mai e ke kanawai.
No ke kulana elele lahui, i hookahi wale no moho e koho ai, ma ke kahape’a ana, mamua ae o ka inoa o ka moho. ma kahi i hookaawaleia ; a ina he senatoa. ina he elua mau moho e holo ana, a he hookahi wale no kahape’a, mamua ae o ka moho i makemakeia ; pela hoi, ina he ekolu mau moho senatoa i makemakeia. e koho, a he eono nae ka nui o na moho, i ekolu wale no e koho ai, aole e oi aku, o kiolaia auanei kela baloka holookoa ; a pela no hoi me na lunamakaainana.
Nuhou Kuwaho
E hoike e na mana koho o ka Apana Elima i ko oukou ikaika mamua o ka Apana Eha, ma ke koho ana i ka Elele Kalanianaole.
-----------------
LONDON, Oct. 24. – Mamuli o ka @ele i na koa ua hookomoia aku na Boy Scouts o Hamburg ame na kulanakauhale e ae iloko o ka oihana koa no ke kinai ana i na haunaele olahani ame na haunaele e ae, wahi a ka lono i oili mai mai na mokuna aina Kelemania mai a loaa mai i na aliikoa kiekie maanei. I kulike me ia lono ua hoolakoia ka na Boy Scouts me na pu mikini ame ia mau mea lakou e hoohana mau mai la.
-----------------
ARCHANGEL, Oct. 25. – Ua hoauheeia aku e na pualikoa Amerika ame Pelekane ma ka la i nehinei kekahi pualikoa Bolsheviki nui o ke ka’i ana mai a lele kaua mai la maluna o na lahui hui maluna o ke kahua kaua o ka Muliwai Dvina, ua kokuaia aku na pualikoa Bolsheviki e na mokukaua maloko o ka muliwai, a no eono hora ke kipoka ana mai a ia mau mokukaua maluna o na laina a na Amerika-Pelekane. Iloko o ka wa o ka lele kaua ana aku @a hooauheeia mai na koa Rukini e na Pelekane a lilo aku elua mau pu mikini a na Rukini, me ka nui o na koa Rukini i make a i paa he mau pio na ke kaua.
----------------------
TOKIO, Oct. 26 – Ua kipa aku ka Emepera wahine i ka halealii o na koa i hoehaia e ke kaua o Tokio ma Sugame ma ke kakahiaka Poalima no ka nana ana i ke kulana o ka halema’i ame ka malama maikai ia o na koa i eha. A oiai he hana i maa mau ole mai mua mai ke komo ana aku o ka ohana alii iloko o ka halema’i, aneane ma kahi o ka haneri poe koa i eha i haawi mai i ko lakou aloha i ka empera wahine me na waimaka e hiolo ana mai ko lakou mau maka mai.
--------------------
NEW YORK, Oct. 27. – Ua loaa ae he kelekalapa ia Ignace Paderewski, ka elele Amerika a ke Komite Lahui Polish i keia la e hoakaka ana no ko Kenerala Josef Haller hookohuia ana mai la e ke komite ma Parisa i alihikaua nui no na pualikoa Palani apau e kaua pu mai la me na Aupuni Hui. O ke kenerala i hookohuia mai la e hoonohoia aku ana no oia ma Parisa, oia ke pani ma kahi o ke Kenerala Archinard, a he maua hoomalu nui, kona maluna o na pualikoa Palani apau maloko o Italia a maloko o Rusia.
--------------------
LONDON, Oct. 28. – Iloko o na makahiki eha o ke kaua hoomau ana ua laweia mai e na pualikoa Pelekane he 327,000 mau paahao, o keia ka nuhou i hoolahaia ae e ke keena kaua ma keia la Ua komo maloko o keia heluna he 264,000 mau Kelemania. Eia iloko o Enelani nei i keia la he 97,000 mau paahao Kelemania a ke kaua.
Hoouna Hou Mai i ka Elele Kalanianaole
O ka leka malalo iho nei, ua hoounaia mai nei ia e ka Mea Hanohano Sam J. Nicholls, kekahi o na Demokarata o ka Ahaolelo Lahui, e kono mai ana i ko Hawaii nei poe, e hoouna hou aku i ka Elele Lahui Kalanianaole, i keia kau, no ka mea, o ke kanaka kupono hookahi wale no ia e hiki ai ke loaa na hooponopono ahaolelo ana no Hawaii nei. Penei iho ua leka nei :
I ka Hon. J. K. Kalanianaole,
Honolulu, T. H.
E kuu Keikialii, Aloha: -- Ke haawi aku nei au i ka’u mau hoomaikai ana ia oe, no kau leka e mahalo mai ana ia’u, no ka’u paio iho nei no ka wae hou ia. He keu aku a ka paio hahana maoli e manaoio mai oe ia’u, aka nae. ua lanakila au me ka haaheo.
Ua ake nui loa kou mau hoaloha maanei, pela me na Demokarata lehulehu elike me a’u nei ame na Repubalika e ike i na kanaka Hawaii, e hoike mai ana i ko lakou noonoo naauao kaulike ma ka hoouna hou ana mai ia oe i Elele Lahui na lakou. Ua manao au, a pela no me ka nui o na hoa oloko o ka Ahaolelo Lahui ma ia manao hookahi, e kapaeia ae ka politika ma Hawaii. Ua manao ka hapanui o na hoa kaukanawai o ka ahaolelo lahui, o oe wale no ke kanaka kupono i Elele Lahui, me ka nana ole i ka aoao kalaiaina. Ua manao makou, ua hiki ia makou ke ukali aku mahope o kau alakai ana ma na hana i pili ia Hawaii, no ka mea ua maopopo no ia makou, ua hana wale no oe, no na pono oi ae o na kanaka Hawaii ame Hawaii.
E hoomanao aloha aku ia’u i ko’u mau hoaloha.
Aloha oe a nui,
SAM J. NICHOLLS.
Hale o na Lunamakaainana, Wakinekona, D. C., Okatoba 11, 1918.
HE LAAU HAMO PUNAHELE.
------------------
O ka mea paani popo hahau me peku wawae ame ka mea hooikaika kino ua ike oia i ka waiwaiio o ka Laau Hamo Pain Balm a Chamberlain. O keia ka mea kupono loa e hamo ai, mahope o kekahi paani hahana loa. E auhee koke aku no ka eha me he hana ma@a la, e hoolaila ana na ma-ui, na pehu iloko o hookahi hapa-kolu o ka manawa e hoolaila ai e kekahi ano laau e ae. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau lapaau apau, o Benson Smith & Co., Ltd., na akena no Hawaii. – Hoolaha.
HOOLAHA I KA POE KOHO BALOKA.
E noho ana ka Papa Hoopaainoa o ka poe koho baloka no ka Mokupuni o Oahu ma ke keena halawai o ka Papa Lunakiai, ma ka Hale McIntyre ma ke kihi o na Alanui Moi ame Papu, Honolulu, ma ka Poakahi ka la 4 o Novemaba ame ka Poalua la 5 o Novemaba, A. D. 1918, mai ka hora 8 a. m. ahiki i ka hora 2 p. m. o kela ame keia la i hoikeia ae la no ka hoopololei ana i na hewa ame ka holoi ana i na inoa o ka poe koho a i ole na mahele koho paha e ikeia ana ma ka papainoa o ka poe koho baloka.
SAM. F. CHILLINGWORTH,
Lunahoomalu o ka Papa Hoopaainoa. 6320—Nov. 1, 1918.
HOOUNA MAI NA MA’I HE PALA PALA HOOPII.
--------------------
Mahope iho o ka hoohakalia ana no kekahi mau la loihi ae nei i hala, i hui ae ai na lala i kohoia o ke komite ninaninau i na kumu hoohalahala a Mrs. Walter Macfarlane, e ku-e ana i ke ano o ka malamaia ana o na kahua ma’i ma Kalihi ame Molokai, ma ke kakahiaka o ka Poakahi aku la, a koho i ka lima o na lala o kela komite oia hoi o Thomas McGrath; nolaila o na lala o kela komite ninaninau, o ia o C. B. Cooper ame H. M. von Holt ma ka aoao o ke komite ola o ka hui kalepa, o Kauka F. E. Trotter ame Harry Irwin ma ka aoao o ka papa ola ame Thomas McGrath.
Ma ke kohoia ana ae o ka lima o na lalo o kela komite ninaninau, i hooholoia ai e kahea i kekahi halawai ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei, no ke koho ana i kakauolelo, a no ka hoomaopopo pono ana, i ke ano o na mea a ke komite e hana aku ai, ma ka hana ninaninau a noii pono elike me na kumu hoohalahala.
Ua hoike okoa ae ka Peresidena Paxson i kona manao, aole oia e kapae ana i ka Lunanui McVeigh, mai kona paa ana i ke kulana lunanui no na kahua ma’i o Kalihi ame Molokai, no ka mea aole he mau kumu hoohalahala maopopo loa, e ku-e ana iaia, i waihoia aku imua o ka papa ola.
Ua koi o Mrs. Walter Macfarlane e kapaeia ka Lunanui McVeigh, oiai e lawelawe ana ke komite i ka hana huli a noii pono i na kulana o keia mau kahua ma’i, mamuli o kona manaoio, pela wale no e oili ae ai na mea oiaio, o ia hoi, o ke kaawale ana aku o ka Lunanui McVeigh, he mea ia e maka’u ole ai na ma’i, i ka hoike ana ae i ka lakou mau mea i ike ai.
Kakauinoaia he Palapala Hoopii
Ma ka aoao o na ma’i lepera, ua hoounaia mai he palapala hoopii i ke kiaaina, pela i ka papa ola, a i ka ahahui kalepa, he palapala hoi i kakauinoa ia e na ma’i, he 417, ma kekahi halawai makaainana i malamaia mamua koke aku nei.
Maloko o kela palapala hoopii, e hoakaka ana na ma’i, ka poe i kakau i ko lakou mau inoa malalo o kela palapala, i ko lakou manao, no ka lilo o na kumu hoohalahala ame na hooponopono a Mrs. Macfarlane i makemake ai e hanaia, i kumu e hoopilikiaia aku ai ka noho ana o na ma’i me ka oluolu ame ka hauoli.
E hoakaka hou ana na ma’i, ma o kela palapala hoopii la, aole i kulike ka manao o ka hapanui o na ma’i me ko Mrs. Macfarlane, a ua manaoio lakou, ua hooliloia oia i meapaahana na kekahi poe uuku wale no o ke kahua ma’i ma Molokai.
Ua hoo@au aku na ma’i i ko lakou hilinai piha ana maluna o na luna oihana na lakou e hoomalu ana i ke kahua ma’i no ko lakou kupono, ka hoomanawanui ame ka makee i na pono o na ma’i, me ko lakou manaoio, aole loa e ikeia ana ka oiaio o na kumu hoohalahala, ma ka manawa a ke komite e huli pono aku ai.
No ke kaa aku o na ma’i malalo o kahoomalu ana mai a na luna oihana federala, pela hoi ka hookaawale ana i na wahine mai na kane mai, ua ku-e ikaika na ma’i i kela hana, me ko lakou manaolana, e hoea mai ana no ka manawa e oili ae ai na mea oiaio, no ke kahua ole o na kumu hoohalahala.
---------- w.s.s. ----------
HE KANAHA-KUMAMAKAHI KAUKANI I HOOPAA INOA.
-------------
No ka hooko ana aku i ke kanawai hoopaainoa no ka oihana koa, ua hiki aku i ke kanaha-kumamakahi kaukani me elua haneri ame iwakalua-kumamaiwa ka nui o ka poe i hoopaa i ko lakou mau inoa apuni keia Teritore, mai ka uni-kumamawalu makahiki ahiki i ke kanaha-humamalima makahiki.
O na kohokoho ana a na luna oihana hoopaa koa, mai ke kanalima a ke kanaono kaukani e hoopaa ana i ko lakou mau inoa, ua kuhihewa loa ia, ma o ka hoihoiia ana mai o na hoike mai na wahi hoopaainoa like ole mai.
Ma kekahi mau wahi hoopaainoa ma ka Mokupuni o Oahu nei, ua nui maoli ka piha mai ke kakahiaka mai a hoea wale i na hora o ke awakea, me ke kii hou ia ana i mau kokua no ka hoopaa ana aku i na inoa o ka poe e kakali mai ana, a no ka hiki ole i kekahi poe ke hoopaa koke i ko lakou mau inoa i kau a mea o ka piha, ua hele okoa no kekahi mau wahi e hoopaa ai i ko lakou mau inoa.
O k@@ahi kumu nana i hoomaalahi mai i na hana hoopaainoa ma ka Poaono aku la i hala, o ia no ka nui o na kakauolelo, a pela pu hoi ka loaa ana o na hale nunui kupono e hookeke ole ai.
Penei iho ka mahelehele ana o ka huina nui o ka poe i hoopaa i ko lakou mau inoa, ma kela ame keia apana, i kulike ai me na hoike i waihoia mai e na papa wae koa pakahi:
No ka Papa Kuloko Helu 1, Honolulu, o ka nui o ka poe i hoopaa i ko lakou mau inoa, he 6,142; Papa Kuloko Helu 2, Honolulu, he 13,700; Papa o Maui, he 5,749; Papa o Kauai, he 5,001; Papa o Hawaii Hikina, he 7,962; Papa o Hawaii Komohana, he 2,675. Huina nui no ke Teritore holookoa, he 41,229.
---------- w.s.s. ----------
Malalo o Aala Paka, ka haiolelo hope a na moho o na aoao kalaiaina kuloko o Honolulu nei, ma ka po o keia Poakahi ae, ka po hoi mamua ae o ka la koho baloka.
PAAIA NA KAA UWILA AME OTMOBILE E KAMAKANE.
----------------
No ka hapalua hora a oi, ma ka po Poakahi iho nei, ka paa ia ana o na kaa uwila ame otomobile ma ke kihi o na alanui Moi ame Liliha, a o na ohua apau e kau ana maluna o ia mau kaa ua kauohaia mai lakou e kekahi eepa ona suaipa Kamakane, e hoikeike aku i ka lakou mau pepa hoopaainoa no ka ohiia aku i mau koa, a o ka poe apau he mau pepa ka lakou o ka hoikeike ana aku iaia ua hookuuia lakou e hele, no ka poe keia no lakou na makahiki mawaena o ka umi-kumamawalu ame ke kanaono.
O ka poe e makemake ana e holo mai i ke kaona no ka nana ana i na kii onioni mai na apana mai mawaho o ke kulanakauhale, a pela me ka poe mai ke kaona aku nei e manao ana e holo no na apana mawaho ua kuku laina ia lakou apau, me ke kuaki a uluhua loa o kekahi poe, elike me ka moolelo e pili ana i kela hana, oiai ko lakou mau pepa e noiia mai ana no ka hoike ana aku ia Sam Kamakane, a oiai oia e paa ana i na ohua a e koi mai ana i na ohua e hoikeike aku i ka lakou mau pepa oia ka wa o ke Kapena Makai @aukea o ka hoea ana aku a paa ua o Kamakane i ka hopuia, no ka ona i ke suaipa.
I kona hoea ana ae ka i ka halewai a mamua o kona laweia ana aku ka e hoopaa iloko o ka rumi paahao, ia manawa oia i hoike ae ai no ka Makai Kaloa ka i kauoha aku iaia e hana oia i kela hana. Ma ke kakahiaka Poalua nei i nanaai ai kana pepa hoopaainoa e ka lunakanawai hoomalu.
No keia hana ana a Sam Kamakane ma ke kihi o na alanui Liliha ame Moi ma kela po, oia ka paa ana i na ohua a nana i na pepa hoopaainoa, he hana paha ia i kauoha a kauoha ole ia aku iaia e hana pela, eia nae ma ka manao ka o kekahi poe koikoi oloko o ke kulanakauhale, he hana naauao kela i hanaia e pono ai i kela ame keia mea i hoopaa i kona inoa e lawe pu i kana pepa ma na wahi apau, no ka mea aole i maopopo ka wa e noiia mai ai ia pepa.
---------- w.s.s. ----------
TOKIO, Oct. 29. – aia ma kahi o ka ehiku kaukani ka nui o na koa Canadians i loaa i ka ma’i Spanish influenza ma Vladivostok. Ke pahola mai la me ka hikiwawe loa kela ano ma’i luku mawaena o na pualikoa o na Aupuni Hui i laweia aku ai no ke kaua ana maloko o Siberia.
HOOLAHA KAUI O KA HOOLIMALIMA AUPUNI.
-------------------
Ma ka hora 12 awakea o ka Poalua, Novemaba 26, 1918, ma ka puka mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu, T. H., malaila e kuaiia aku ai ma ke ku@ala akea, malalo o ka Pauku 780 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii, o ka 1915, ka hoolimalima laula o ka aina aupuni i hoakakaia malalo iho nei:
Eha mau apana aina kanu kalo e waiho la ma Kamoiliili, Honolulu, Oahu, @o lakou ka iliaina i huiia ma kahi e koke aku ana i ka 2 eka; uku hoolimalima haahaa, $20 o ka eka o ka makahiki, e uku hapa-makahiki mua ia; manawa o ka hoolimalima, 5 makahiki mai Dekemaba 1, 1918 aku.
Na ka mea kuai mai e uku i na lilo hoolaha.
No ke kii palapala aina ame na hoakaka aku i koe e noi ae ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.
B. G. RIVENBURGH,
Komisina o na Aina Aupuni.
6320—Nov. 1, 8, 15, 22.
He Polikia Anei
“Kou Mau Aalolo?”
------------
“Every Picture Tells a Story”
(Photo of mother with child in a highchair and a cup of liquid spilling out as it falls in front of the baby)
Ke haalulu mai oe a piha hoonaukiuki i na wa apau, me ka pilikia o ka noonoo no na mea ano ole, aia kekahi mea hewa. Mai haawpiio wale; malia o ke kumu nui mai, no ka nawaliwali o na puupaa. O ke kumu pilikia o ke aalolo, no ka nawaliwali mai o ka puupaa, a o ka pilikia o ka puupaa, nolaila mai ka haalulu. Ina oe e loaa i ke kuahaneenee, ka “bo-lu,” ka haalulu, ka nalulu, ke paniuniu, na pilikia o ka puupaa me ka maluhiluhi mai, e hoao i na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan. Ua mahaloia lakou e na kaukani.
“Ke lolo mai kou kua – E hoomanao i ka inoa. (Mai pono noi wale aku no i na laau no ka puupaa – E noi maopopo aku no na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan, a mai lawe i laau e ae. Eia ke kuaiia nei na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan e ka poe kuai laau apau ame ka poe malama halekuai, a i ole, e hoounaia aku no ma ke ekeleka ke loaa mua mai ke kumukuai e ka Hollister Drug Co., a i ole e Benson Smith & Co., na akena no ka Paeaina Hawaii. – Hoolaha.