Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 40, 4 ʻOkakopa 1918 — HE A'O HEWA I NA HAWAII [ARTICLE]
HE A'O HEWA I NA HAWAII
Ke niinamina nei ke Kuokoa i ka lawe a.na niai 0 ka nupepa ke Ola o Hawaii ma kekahi o koiia mau manao alakai ma ka aoao mu.a o ka pepa o ka la 26 o ka mahina aku la o SepaJ:emaba i hala, ma,lalo oke poomanao "E M2sfcaala-e na Hawaii," a a o hewa aku i ka lahui no ka bila hookapu waiona 1 hookomoia aku e ka Elele Kuhio, maloko o ka ahaolelo lahui, a 1" lilo i leanawai i keia la, ma ke anb o ka maunu kalaiaina iho la ia e hoowalewale aku ai iniiia.o na mana koho, i wahi e koho ole ai ia a e. koho ae ka ia Kauka Raymond.
Aole.-loa-he kanawai pookela i'hauaia a i hooholoia no ka pono ame ke ola o na kanaka Hawaii, elike la pie keia kanawai. e hookapu loa ana i ka hana, ke kuai anie ka inuia ana o ka waiona ma Hawaii nei, a makou e minamina loa nei i ka hapai ana mai o Ke Ola o Hawāii, kekahi -wahaolelo i manaoia aku ai e hoonaauao mai i ka l&hui, na mea apau e f pono i'o ai lakou, i ka ninau hookapu waiona, me he mea la e a'o okoa aku ana i na Hawaii koho haloka apau, o keia kekahi o na ka,nawai ino a maikai ole, he hoopilikia aku i tfa Hawaii. Ua nilii mai Ke Ola o. Hawaii ma ke pahele ana i ka noonoo o na Hawaii,'ma ke kukulu ana mai i ka hāna hoawaawa i ka uala,,ma ke ano he ai ia i maa i keia lahui mai kinohi mai ahiki i keia la, a ua liewa loa ko ka Elelē Kuhio hooikaika ana e hookapuia keia ano han.a no keia ai i maa i keia lahui kanaka; o keia kekahi o na a'o lalau loa, a kekahi nupepa o na Hawaii i hoike okoa mai ai i ka haiki maoli o ka noonoo, a malia ua paa ka hiki ana ke hoike aku i ka mea oiaio, i na maka aniani o Kauka Raymond, a poina ke aloha i ka lahui. . . O ka poi, ka ulu ame ka uala. he mau ai kumu ia na keia lahui kanaka mai kinohi mai ahiki i keia la, aole loa he kanawai i hanaia e hookapu ana i keia lahui, i ka hoomau ana aku i ko lakou lawe ana mai a ai i keia mau meaai i ai na lakou e ola ai; nolaila e ike mai oukou e na Hawaii nōonoo akea apau, ua hamama mau ka ipuka e lawe mai ai i ka uala i meaai e pono ai ke ola ana.* O ka hoawaawa ana aku*i ka uwala ma ke ano i mea e ona ai, e walaau ai, e ala mai ai ka hakaka ame ka haunaele, oiai nae ua hiki loa ka uala ke aiia ae me hoawaawa ole ia, ina nei no ka ai e piha ai ka opu, o ka mea ia a ke kanawai i hookapu mai ai, aia iho la mahea kahi o ka pilikia, ame ka poino ona kanaka Ilawaii ? O ka papa aku'anei ja lakou aole e hana i na mea e alako aku ai ia lakou iloko t ka poino, he hana hewa anei ia? Ina i makee Ke Ola o Hawaii i kela inoa e o la maluna iho ona, e hooiaio mai imua o'keia laliui 1 kona lilo i'o ana i ola 110 Hawaii, ma ke a'o ana i na kanaka. e haawi aku i ka lakou koha ana i ka Elele Kuhio ma keia kau koho lauja ae iloko o kā mahina o Novemaba, ina aole ia inalalp ,o na kumu e ae. aka no kona lilo wale ana no i a i hoola no keia lahui kanaka, ma ka lVotij|caika ana e kailiia aku keia moonahesa nanā->"-lsobhiāahaa i ke kane, ka wahine, ame ka lahui ilālo. Iloko o i akeia mai ai kakou e hana aku i na mea hiki ia kakou, no ka pono o ka ōihana koa āme ka oihana kaua o Amenka, e noke mai la i ka ulu-pa i na enemi; o ka poe e haawi ole ana i na kokua, ma ke kuai ana i na poo kaua, i na bona aie, oiai he hana hiki wale no ia, o«na hoaloha maikai loa ia a Kelemania e mai 1a e lululima pu me lakou HaAvaii nei. E lilo ole kakou i poe kipi ia kakou iho e pono ai, ma ka noonoo wale ana no i ko kakou pono iho, aole hoi i na mea e la t nakila āi kakou ma keia'kaua, a e nohoalii mai ai ka maluhia ma ka.honua holoekoa.