Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 39, 27 September 1918 — HULIAMAHI NA KANAKA E KUAI I NA BONA AIE Wehe Hamamaia na Hale Banako i ka Poe Apau i Makemake e Kuai i na Bona KOMO NA MOKULELE E HOOHOIHOI I NA KANAKA Olowalu na Oeoe o na Halehana me na Mokuahi me ka Piha me ke Ohohia Nui [ARTICLE]
HULIAMAHI NA KANAKA E KUAI I NA BONA AIE
Wehe Hamamaia na Hale Banako i ka Poe Apau i Makemake e Kuai i na Bona
KOMO NA MOKULELE E HOOHOIHOI I NA KANAKA
Olowalu na Oeoe o na Halehana me na Mokuahi me ka Piha me ke Ohohia Nui
Ma ka Poalima aku la i hala, i hoomaka ai ko Honolulu nei poe, e komo kino aku iloko o na hooikaika ana, e kuai i ka Bona Kuokoa Eha, e hoomau ia aku ai ia hana, ahiki i ka .piha ana 0 ko Hawaii nei mahele, a oi aku paha, a ua hoike mai ka hopena o na mea oiaio i ikeia, i ka nui o ka poe i kuai' 1 mau bona aie na lakou. Ma ka hora eiwa o kela kakahiaka Poalima, oiai ka lehulehu o na kanaka e nanea ana i ka hele ma na alanui, a maloko o na halehana a ma na home, ua loheia aku la ka hu mai o na meapaahana o na mokulele ekolu mai Puuloa mai, a iloko o ka manawa pokole, I ua hookikakaha ae la ua mau mokulele nei maluna o ke kulanakauhale, a o ka manawa hookahi no hoi ia i kani olowalu ae ai n$ oeoe?o wahi apau, oiai. hoi na kia ime na pukuniahi e holo ana ma ke alanui Moi, me ka hoopaiakuli ana i ka lewa me na leo nakolokolo, he hoailona e hoike mai aha i na mea apau, ua hoea mai i ka manawa a ko Honolulu nei poe, e haawi aku ai i ua kokua ana me na manao piha ohohia, ma ke kuai ana i na bona aie lahui. Oiai na mokulele e hookikakaha ana i ka lewa, na kaa hoi me na pukuniahi e kani ana ma ke alanui,* a i na oeoe hoi o na halehana ame na mokuahi e kani olowalu ana, ua ku malie, na ano kaa like ole ma na alanui, he hookahi hana o ka nana i na mokulele, i ka hookikakaha, a i ke kiola i na poka pepa mai ka lewa mai. No kekahi manawa ka lele ana o na mokulele ma na wahi Hke ole o ke kulanakauhale nei, ua liuli hoi aku la no ko lakou kahua hoolulu ma Puuloa, oiai hoi na hale banako, na hale oihana, ame na halehana i wehe hamama ae ai i ko lakou mau ipuka ī na limahana, tt i ka lehulehu, no ke kuai ana i na bona na lakou, elike me ka lakou i makemake ai. Nui ka Poe Kuai~Bona. Ma na hale banako apau, ua hele maoli a pi'ha i ka poe kuai ttbna, ana iloko o ka laina no kekahi manawa loihi, me ke kono okoa ia ana aku o kekahi mau hale banako, e hoolimalima i mau kupakako kokua, i hoomaalahiia ai na hana ma kela la. Ma kela awakea Poalima, oiai ka lehulehu e hele ana no na hale banako e hoopaa ai i ko lakou mau inoa, me ka huina o ka lakou mau bona e lawe ai, . ua malamaia he akea ma ke ki'hi o na alanui Papu ame Moi, iloko o ka piha ohohia o na mea apau. Ma ka Poaono ae, he o ia mau no ka holomoku ana, o na kanaka e kuai i na bona aie, elike rae ka la mua, nie ka pii, mahuahna ana o ka huina a keia mokupuni i hoopaa aku ai i kela ame keia manawa. , Ua kohoia na kapona ame na lukanela no kela ame keia apana no ka hoeueu ana i na apau e haawi i na kokua i ke aupuni, me ke kuai ana i na bona, a ma na hoike i hoihoiia ae, he nui ka poe i hoike mai i ko lakou mau manao kokua. Ma na mea i hoomaopopoia iloko o na la mua o ka hoomaka ana e hooikai- | ka ma keia hana kuai bona, ua hiki aku ma kahi o ka elua miliona dale a oi ka mea i loaa i keia wa, oiai nae he hoomaka wale ana no keia. O ka nui o ka poe i kuai bona no Oahu nei ma kela mau la* mua aku la, he 4367 ua like ia me $1,886,250. O ka huina hoi o ka poe o Hawaii i kuai i na bona aie, he 453 a o ka huina nui i hoikeia mai no kela mau la mua elua, ua hiki aku ma kahi o ka $115,000.
Mai Kauai, i !oaa mai ai ka hoike, ma lte ano pili oihana, ua hiki |iku ma kabi o ke $226,100 a ko Kauai poe i lawe ai ma o na bona la. Ahiki aku la i ke ahiahi o ka Poalua nei, aole he mau hoike i loaa mai i keia kulannkauhale no ka liaiua a ko Maui ame ko Molokai i lawe ai. O ka huina nui o na dala 1 loaa ma o na bonn la, elike me i» i hoikeia ae ai ma ke ano pili oihana, ua hiki aku raa kahi o ka $2,227,350, we ka lohe ole ia mai nae o kekahi mau eluaMa ka jnanaapaj» o lta poe »a lakou e hooikaika aoi keia haua,. elike oie ka nee mau ana aku o ka manawa imua, pe]A lioi ka Joaa mau ana mai o na boike i kel* aine keia manawn,. e hoea wai ana bo i ka wa a Hawaii noi e hoopiha aku ai i kona mahele, o aneane e piha ka ehiku miliona daln, no *%eia Bona Kuokoa Ehā.