Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 37, 13 September 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]
NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA
He 20 Mile ka Mamao a'na Koa Amerika mai ka Muliwai Ehine Mai WAKIXEKO"N'A, Aug. 2+. —Aole i oi lilm inaiiiua o iwakalua mile ka maniao 0 na pualikoa Amerika mai ko lakou kahua aku maniua loa mai ka Miū'iwm Rliine mai o Kekunauia. 0 keia ka mea 1 hoikeia ae e ke Kenerala Mareh i keis !a ma kaim olelo iniua o ua kanaka kakau meahou 110 na nupepa. O ka lakou mnu kahua mamua loa aia inaloko o ka mahele o ka laina nia Mulhauaen, kahi 0 ka laina a na Aupuni Huiia i a'e aku ai inaluua o ka laina noluna o ka lepo Keleniania. O ka liamau loa o ke kaua nia ka inahele o ka laina a na Amenka a i lioakakaia ae e Js'e Kouerala March e hoopau pouo ana ke Keneiala Pershiug 1 ka hoakoakoa ana i kona mau pualikoa maluna o ke kahua kaua, nia ka hoohui ana i elima mau pualikoa iloko o kekahi pualikoa nui, a na ia pualikoa e lawe ae i ka hoomalu ana i ka laina mai Vcr<{uii ahiki i ka mokuna. aina Swiss. līe kaua nui no ka lanakila o ka papa. kuliikuhi hoonee kaua ke nanaia aku uei mahope o ka hoea ana aku o na pualikoa i»iha a Amcrika iloko o Palatii, no ke ka'i ana aku iloko o Kelemania! O keia hoomaka ana aku e ka 'i imua no Kelemania me he mea la e hoomaka ana mai ka mahele aku o ka laina a na Amerika a a'e aku maluna o ka Muliwai Khine a hoomaka ka uee ana aku imua, me ke kaua aku i ka eheu hema 0 ka laina a na Keleniania, wahi a ka ke Kenerala Mareh hoakaka. me ka uana oJe i na pilikia o ke ka'i ana aku maloko o na apana aina mauna. Ua palua ka Kenei'ala Maieh hoikō ana.' mai no kekahi a'o i hoounaia mai ke Kenerala Pershing mai e ku ; e aua 1 ua palapala i holopuni ae maloko o Amerika no ka hoao ana e lulu (lala "iio na kaukani koa Amei'ika maka}>o i laweia i Parisa." Ahiki mai i ka la hope o Augate elua wale no mau koa Amerika makapo i hoea aku i Parisa, o keia ka lono i hoikeia mai e Kenerala Pershing. He 19,000 i Paa he Mau Pio na na Pelekane N.EW YORK, Scpt. 9.—Ua Ikeia ma 0 ka heluna nui la o na paahao i laweia e na Pelekane ka makolukolu o ua koa 1 poino a Kelemania iloko o ke kaua aua ma ke kahua kaua o ka hapa komohana oiai ia e hakoko mai ana no ka emi ana ihope iloko o ke ano auhee. Ma ka lono a.ke kuhina kaua i loaa mai ianei niai Ladana mai o nehinei ua oleloia iloko o ka pule mua o Sepatemaba, ua lawepioia aku e na pualikoa a Kenerala Haig he 19,000 a oi mau paahao. Ua paapio pu iaia he heluna nui o na pu milsini, na pu kuniahi, na pu hoolele poka oloko o na auwaha me kekahi heluna nui o na poka ame na lako kaua a lako meaai. O na hooikaika ana mai me na mauaolana poho a na Kelemania e kuknlu hou ae a e hoopuipui hou mai i kona mau pualikoa i kauliilii a i hoonawaliwaliia ua ikeia ia maloko o ka lono kelekalapa mai Amsterdam mai e olelo ana he lehulehu wale na luna aupuni i hoonohoia maloko o Belegiuma i kaheaia niai e komo aku i ke kaua mai ko lakou mau kahua aku i hoonohoia ai, a i nei manawa he mau iuna aupuni
wahiue ka i paniia aku ma ko lakou iiihu walii. Haawiia ia Amerika na Moku Kelemantia e Pa-aia ana ma Peru LIMA, Sept. 8. — l'a kakauinoaia t: na luna aupuni o l'oiu ame Annuika ka aelike no ka lioololi ana i ka hoomaluia o na inoku Fvelemaijia i hoopaaia ai maloko o na awakumoku o Pem malalo o Amerika. Ma ka mea i lioomaopopoia e hoolianaia aku ana keia mau moku no ka pomaikai o Ainerika ame na Aupnni Huiia. E lilo ana keia lioololiia ana aku la o na moku Kelemania ia Ainerika i inea e hiki ai i na moku lchylehu lolohi o ka holo ana, a i emi iho hoi ka waiwai no ka hoohanaia ma ka oihana kalepa ma Ifa Moana Atelauika, no ka hoohanaia aku ma ka oihaua kalepa ma Amerika Hema. Ua Oi Aku Mamua o 30,000 Koa Amerika i Poino WAKTNEKONA, Sept. B,—O na koa Amei-ika i poino mai ka manawa mai a Anieiika i koino ai i ke kaua he 21,17'5, ma ka paku'i ana iho me keia lie niau koa no kekahi i hoopoino liilii !oa ia a ua ola koke no nae e waiwai ole ai ka hoike ana aku. Ma ka liana ana i keia hoike no ka huina nui o ua koa i poino iloko o ka pualikoa ua maheleheleia e ke keena kaua na koa i poino elike me ia malalo nei:' Make iloko o ke kaua ana, 5240, komo pu tne na koa 291 i make ai ma ka moana; make mamuli o ua palapu, 1552; ipake manuili oka ma'i, 1686; make ulia ame kekahi mau kumu e ae, 794; hoehaia jloko o ke kaua ana, 14,677; nalowale iloko o ka wa o ke kaua ana, komo pu me na paahao 024. Huina nui o ka poe i make, 9272. Aole i komo pu nialoko o keia huina ae la ua ko& Marina, a ina no ka hoohuiia, e hiki aku ana ka huina nui o na koa i poino o keia mau lala a elua o ke kaua maluna aku o ke 31,000. Ma ka papainoa o na koa i poino a i loaa mai i ke keena kaua ma ka la i nehinei he i!O4 mau inoa i ikeia. Make iloko o ke kaua ana he 27; niake mamuli o na ])alapu, 5; make mainuli o ua kuinu e ae, hoeliaia a i nalowale, 7\i. Ka'i na Koa Czecho-Slovaks Imua ma ka Laina Manclmria Aku NEW YOKK, Sept. 9.—Ke pii mahualiua niau aku la i ka nui na walii i lilo mai i na pualikoa Czeeho-Slovaks, na pualikoa i hoohoihoi uui ia aku mamuli o ke kokua ame ke kakoo i loaa aku ia lakou mai na pualikoa stkii a na Aupuni Huiia, oia na lono i hoikeia mai ianei mai Vladivostok a mai Tokio mai malQko o ka hoike a ke kuhina kaua ame na lono e ae. Ke ka'i la uo imua ka pualikoa a ke Kenerala Seminofif me ka hooauheeia aku o na pualikoa e ku-e mai ana me ka paapio o na paahao ame na waiwai pio e ae a ke kaua. He hapa o ka Kenerala Seminoff pualikoa ka i komo aku a paa ia Hadabrak, a o kekahi hapa ia Chindatskaya, oiai kana pualikoa nui e hoakoakoa ana maloko o Bol s ja, oia ka leno i hoikeia mai ianei mai Tokio mai ma ke kelekalapa. Iloko o keia mau kaua lanakila ae la a elua he 100 mau paahao i laweia miai e na Czecho-81ovaks, elua mau pu mikit>i ame kekahi heluna nui o na lakō kaua, na poka ame na kaa otomobile lawe ukana.
O n:i l<oa (.'/.eeho >Slo\al<s o lioakonkna ana ma ka akan o .Maiielnn ia ka i hooholo o ka'i aku noloko o Zaibakal a e noe koke aku aua ia pualikoa uo ia walii. Ih» ha|ia o ka lakou puali ka i komo aku iloko o Maiiehuli. "Ma ka hoakaka a ka lono kolokalapn a ko kuhina kaua mai \ hnli vostok uiai ua hoikoia mai i ke Keueiala Kepani ko paaia mai la o na koa ('zorho-Slov&k i koia uianawa ko ulunui kauulii mawaona o 01ovaua aino Torza a ko liuliu mai la no ko ka'i hou ana aku iiuua ma kela laina. O na ku o ana niai a. ka onenii i na Aupuni Huiia c niai la aohe hahana loa olike ine ia i niunaoia aku ai, a ho enii iho ka haliana o ke kaua aua mai a na koa Bolshcviki 1110 ka make o ka manaolaiia uo ko lakou lanakila e kaua mai la i na Kepani ame ko lakou mau hoahui maniua o ka hahuna 0 ke kaua i hooukaia niai i na ('wehoS)ovaks maniua o ka hooa ana aku o na pualikoa a na Aupuni liuiia. Paa ke Aumokukaua a na Bolsheoiki i ka Hopuia e na Pualikoa Aina TOKIO, Sej»t. 0. —Ua lianaia ine ka holopono loa e ka pualikoa Kepani, ka hana i nanaia aku ma ke ano he hana loa i ike ole ia ka lua me ia niamua aku i ka manawa kaua, ma ka manawa i paa mai la i ka liopuia ma ke ano he mau pio ke aumokukaua liolookoa a na Bolsheviki ma ka Muliwai Anur ma Khabarovsk, ke Kapitala o ka Okana aina Anur. O ko auinokukaua e paaia mai la e na pualikoa Kepani lanakila aia maloko o ia he umi-kumamaha niau inoku muliwai lawe pu, eha māu moku lawekoa ame kekahi heluna nui e ae o ua moku liilii iho. O ka pualikoa kaulio Kepani ame pualikoa helewawae, i komo aku ai maloko o ke kulanakauhale Khabarovsk ma ka Poaha, ua hoomaka koke aku lakou i ka hoopuni ana i ke kahua o na mokukaua e hoolulu ana ma ke kulanakauhale, i kaawale ai ka muliwai mai na mokukaua ae. Ma ka Poaono, mahope o ka hooukaia ana o kekahi kaua me ka nawaliwali loa o ke ku-e ia ana mai e na Bolsheviki mailuna mai o na mokuiiaua, ua hukjia ae la e ka A<limarala o na mokukaua Kukiui ka hae keokeo maluna o ke kia o ka moku lawg hae, a haawijno mai la, a kookahi ka ukali like ana mai o ua moku e ae a pau ina ka huki ana i ka lakou mau hae haawipio. Aohe hookahi moku i hoao e holo iuka a i kai o ka inuliwai no ka hoao ana e pakele mai ka hopuia ana aku. He hale uweaolelo uweaole no na mokukaua i hoolakoia nie kekahi mikini ikaika loa ka i paa pu i ka hopuia e na Ke]>ani. Aohe Moku i Pakele aku. O kela paa ana mai la o ke aumokukaua holookoa i ka hopuia me ka pakele ole aku o kekahi i na pualikoa kaua aina, ma ka oleloia, oia ka mua loa o na hana kaulana i ikeia ma ka moolelo o ua kaua, a o ka hoolahaia ana ae o ka loaa ana o ka lapakila 1 ka pualikoa kaulio Kepani ame ka pualikoa helewawae maluna o ke aumokukaua o ka Muliwai Anur mā Khabarosk ua lilo ia he hoailona no ka hauoli kiekie loa mawaena o na kanaka ma na wahi a pau o ke aupuni Imeperiala Kepani. \