Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 35, 30 ʻAukake 1918 — HOOKIPAIA MAI ME KE OHAOHA Hookaumahaia ka Huakai o ka Misiona Palani Mamuli o ka Make Ana o Metin O KENERALA PAU KA I HOOKOHUIA MAI I POO Mamuli o ka Oi Aku o ka Hana no ka Pono o ke Aupuni ke Kumu Make [ARTICLE]

HOOKIPAIA MAI ME KE OHAOHA

Hookaumahaia ka Huakai o ka Misiona Palani Mamuli o ka Make Ana o Metin

O KENERALA PAU KA I HOOKOHUIA MAI I POO

Mamuli o ka Oi Aku o ka Hana no ka Pono o ke Aupuni ke Kumu Make

Me ka nele i kona poo nina, A!bert Metin, ke kuhina o ka haua iloko o ka aha kuhina a Brian<l, a i make emoole inai nei maloko o kekahi hokeie ina Ka'palakiko, ua hoea mai i Honolulu i nei ma ka' Poakahi iho uei ka misiona I Palani e alakaiia ana e ke Kenerala I*. Gpra!d Pau, ke kenerala limakahi a ke kaua i hakakaia ai mawaena o na Palani me na Perusia. ma koua alahele i Auseteralia. ' | Ua make o M. Metin, ke )>oo o keia misiona, maHiko o kona mini moe nialoko o ka Hokele Fairniout ma Kapalakiko ina ka Poaha o kela pule ak'i nel i i hala Augatc 15, mamua iki iho o ke I aunioe. Ma ka hora (i no o ia ahiahi 1 i hoea ae ai keia mau keonimaua i Kapalakiko. Aneaae e kani ka hor» ewalu ua lioomaka e loaa o Metin i ka eha ■ a i ka lua o ka manawa o ka loaa ana ! ua lele loa ae la koua haiiu mamua iki . I iho o ka hora ulhi-kumamalua. 0 ke ' kuiiiu o koua niake, elike me ka hoaka- J ka a ka moolelo, mamuli no ia o ka oi | loa nku o kona manawa hana no ka hooikaika ana no ka pono o Palani ame ko ua Aupuui Huiia. L'a kelekalapaia aku e ka miaiona ka nuhou i Palani uo ka make ana o } M. Metin, a ua loaa mai ka paue e hoo-1 koliu mai ana i ke KeneraJa Paul U. j Pau ma ke auo oia ke poo o ka misioua ! a e kauoha mai ana i ka misiona e hele aku imua no ka lioko ana i kaua liana. Maniuli o ka ikaika loa o ka hookapu ana aole nuhou no l<a make ana o M. Mctin i hoouuaia aku iiia o a maanei o ke ao, a ua loaa mai ma ke auo hooliiI<i!ele loa i na aliikoa o ka oihaua kaua aiua ame nioan me kekahi poe e ae maauei ka lono uo ka make hikiwawe loa ana o ke alakai mua o ka miaioua Palani i ka wa i ee aku ai iluna o ka ino- , kuahi inawaho o ka nuku o ke awa iio ( j ka hookipa aua mai i ke kulauakauhale . | nei. i Hookohuia o Kenerala Pau i Poo i Ma ka manawa i make ai o A. Metiu ua kaa malalo o ke Kenerala Pau ka malamaia ana o ua hana no ka manawa, a ua hoike kokeia aku i ke aupuni ina Ike kelekalapa i Parisa. Ua loaa mai | ka pane ma ke ano hoalohaloha me ke | kauoha pu ia mai o ka miaiona e hoomau i ka hele ana imua no kaua haua i kauohaia mai ai, oia hoi ka liolo aua aku i Auseteralia malalo o ke alakai ana a Kenerala Pau. j O Albert Metii> i make aku la elike me ka moolelo nona, oia kekahi o na alakai haua koikoi loa a Palani. ' A oii&i oia he hoa no ka hale kaukanawai o Palani, ua noi ikaika aku la no uae oia e aeia niai e hui pu aku me ka pualikoa iloko o ke kaua aua, a no kaua hana koa loa i ikeia maluUa o ke kahua kaua ua hookauia mai maluna ona ke ke'a hoohanohano kaua Palani. 0 ke kolu ae la kela o ka A. Metin hoea ana i Amerika a make no hoi mamuli o ka haua 110 ka pono o ka aina hanau ame ke ao holookoa. Ua make oia mamuli o ka oi loa aku o kana hana ana ame ka loihi o kalii o ka hele ana mai, elike me ka ke kakauolelo hoakaka. Ma kana huaka 'i hope loa i Amerika ! i halawai ai oia.ine ka Peresi(lena Wilsou i ka wa o Mr. Wilaon e noho peresii ilena ana no ke kula nui o Princeton, a ua hoea mua no ka oia i Auseteralia a I nana i kakau i keJ«ahi buke e pili ana uo ia aupuni. | Mahope o ka haalele ana aku a na hoa o ka Misiona Palani i ka moku ua kipa ae lakou e ike i ke Kiaaina C. J. : McCarthv, a ma ka auwina la ua holo aku ka huaka 'i no ke awa o Puuloa m& ' ke ano he mau malihini kiekie na ka Ria Adimirala Doylc, ka mea hana e hoomalu nei i ke kahua hoolulo o na uiokukaua. ' Hookipaia e ke Kianina McOarthy, Ua hookipaia aku ke Kenerala Pau ! me kona mau hoa e ke Kiaaina C. J. McCarthv ma ke keeua o ka Mana Hoo-

ko. a malaila i hoolaunaia ae ai e ke Konehi laukea anie Monsieur Siegfrie<l, ke kakauolelo a ka Misiona Palaui, ka Mekia C. W. C. Deeriug, ka wahaolelo a el?Je nia ka aoao o ke Kenerala A. P. Bloeksom e hana ana ma ke ano he maheleolelo no ke Keuerala Pau. 0 ke Konela H. C. A[erriman aine ka. Lutaneln Clevelaml kekahi i haawi ae i ko laua aloha i ke koa kahiko ma ka aoao o ke Kenerala Bloeksom. Mahope o na hoolauna ana ua holo aku ka huakai a ka misiona no Puuloa, a mahope iho o ke kiaaina ke kainaaiua hookipa i na malihini ma kekahi papa ahaaina i hookaawaleia maloko o ka rumiaina o ka oihana klepa īna ka M.eCandless Building. Ma ka auwina la ua laweia akn nu inalihini e hoomakaikai i ka Pali o Nuuanu a i ka hale hoikeike o ua mea kahiko ma ka Bish op Museum. Ma.ka aoao o ke Teritore o llawaii ua pahola aku ke kiaaina i kana hoalohaloha no ka inea i niake, a ua haawi' mai ke kenerala Palani i kona mahalo i ke kiaaina ame ke Teritore uo'na manao maikai i pahola ia aku imua ona no kona hookipaia aua mai anie kona mau lioa me ke ohaoha, me ka loaa pu iaia o ka hauoli iloko o koua niau hora pokole loa-ma Honolulu nei. Ma o kekahi maheleolelo la i hoike mai ai ke Kenerala Pau i koua inanaoio nia ka hapa hope o keia makahiki ae e pau ai ke kaua mamuli o ke kulana nee mua o ke kaua ana a na pualikoa a na Aupuni Huiia elike me ia i ikeia ma keia manawa. Mahope iho o keia mau kukaiolelo ana oia ka inanawa a Pierre Baron i hele mai ai imua a hoike aku la iaia ma ke ano he makaainana Palani oia no ke Teritore o Hawaii, me kekahi lioailona a haawi aku la i ke kenerala, oia hoi he hae Palani i hoohiwahiwaia me na pua nie na liuaolelo "Aloha Nui'', ine ke kamailio pu aku o Mr. Baron ina ka olelo Palani, a i ka pau ana o ka Mr. Baron kamailio ana, ia wa eūa i hoolei aku ai i kekahi lei ma ka a-i o ke keuerala. "O keia ka makamua loa o ko'u lei ana i ka lei iloko o ko'u ola ana," wahi a Kenerala Pau. Alaila kainailio mai la oia ma ka olelo Palani i kekahi mau liuaolelo e haawi mai ana i kona mahalo ia Mr. Baron no ka hookipa aloha ia ana mai o kekahi kanaka Palahi. w. 8. 8. Ua wanana ae kekahi Kepani luna aupuni i huli hoi mai uei mai Europa inai a e hoi ana i lapana, aole e pau koke ana ke kaua a hala he mau makahiki lehulehu ma nei mua aku. |