Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 21, 24 May 1918 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKIALII AMEDA AME KA WAHINE KUPUA PARI-BANAU [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKIALII AMEDA AME KA WAHINE KUPUA PARI-BANAU

"Iloku o ka niii o nei nuiu mea apau au i kamāilio niai lal ia'u ik» kuu keiki. ke hoike aku nei au 6c aohe o'u ma-J naoio īkf e hana mai ana ke Keikiaiii Ameela i kahi hewa-e j lioo]:<>ino mai ai ia'u : aolie manao iki iloko o'u he maimo' ino kekahi iioko ona no'u. eia -nae.'aole no aU e pale -ae ! ana i kau oleloa'o. o aohe no hoi he kanalua ilpko o'u o kau mea apau i kamailio mai nei, ua' hoikeia mai no ia; HH' '\<;u manao niaikai ma ke ano o kou kulana lie luna ! aupuni e makaala ana i ka pono o ke aupuni." j L r a kamailio aku ka moi ma keia ano i kana mau puna- . hele i mea no lakou e ike iho ai, aole i lilo ka lakou mau ■ olelo i mea nui nana e noonoo iho ai a e hoohulihu!i!a ! ae ai kona noonoo a ku-e aku i kana keiki, no ka mea. ua j ike iho oia nona iho no ka manao lili a huwahuwa wale \' no iloko o na luna aupuni punahele anā, ke kumu o lakou hookomokomo mai i na olelo i mea' e ala ae ai ka manao inaina iloko ona no kana keiki. | h'ia nae. aole hiki iaia ke alo ae me ka hoohikilele ole ia 1 ae o kona noonoo. nolaila, hooholo Iho la oia e hakilo loa i na ano apau o ke Keikialii Ameela, me kona hoike ole aku i-kona manao i ke kuhina nui. " j la manawa kuoha aku l'a oia i ka wahine leahuna e hele ; mai no ke kukakuka ana me ia me ka m-lu loa, a ma ke- i kahi puka ma-lu loa mahope o ka halealii i hookomoiia mai ai oia noloko o ka rumi kahi e noho aku ana ka moi kali'o kona hoea mai. ! ]a komo ana mai a ua wahine kahuna la i aku la ka moi: "K ka wahine maikai, ua hoike mai oe iā'u i ka mea oiaio, oia hōi, aole i make kuu keiki o Ame?da, no ka mea ua • ikemaka au iaia, ua hoea mai oia ianei, a wahi ana ia'u.' noho mai nei ka a aloha ia'u a no ka hiki ole iaia ke uumi i kona aloha oia kona'kumu o ka hele ana mai. ; "Ile maikai kona ola kino. he kulana'hanōhano a waiwai kona i ka'.u uana 'aku, a kē haawi akii niei au i ko'u mahalo nui ia oe no kau mea o ka hoike ana mai ia'u nona ' ma kela manawa mua au i hele mai ai. i "Kia ko'u manao no keia kauoha hou ia ana aku la ou e hele mai, oia hoi, oiai ua ikemaka au iaia a e lioea mau mai ana oia ianei e ike ia'u i kela ame |<eia mahawa. eia na". aole oia i hoike iki mai ia'u i koiia wahi e nolio mai nei, aohe no'hoi he hiki ia'ii ke hookikina wale aku no iaia e hoike mai ia wahi ona e noho mai nei me kona apono ole ' mai. ' i "Aohe o'u kanalua no kou ike kilokilo. nolaila. i mea e ' loaa ai ia'u ka ike no kona wahi e noho mai nei. a'\ hoopau' ia ae ai hoi ko'u pohihihi, ke noi aku nei au ia oe e huli aku oe, elike me ka ike i loaa ia oe no kona wahi e noho 1 n;ai nei me kou hoike ole ae i kekahi mea o ko'u mau aialo no kau mea e hana aku ana. "L T a maoj)opo aku nei ia oe ua hoea mai oia ianei a eia hou no oia maanei i keia manawa, a ma ko'u maa iaia ua li >i aku oia ma ka manawa mua ana i hoea mai ai i 'ka vranaao loa e hiki ole ai i kahi mea ke ike ; i kona wahi i h.ele aku ai. nolaila, ma keia wanaao e makaala loa oe no kana wahi e hele aku ai. "£ia ko'u manao. e hele oe i keia la,a ma kekahi wahi» alaila pee a hakilo mai no'kona hoi aku. manap au pela wale no e maopopo ai kōna wahi'e hoi aku ai, a-i kou wa e ike aku ai ea. hoi hou mai oe e hoike .ia'u." •, i Mahope o ka haalele ana iho i ka halealii, a oiai ua loaa i kekahi ike i ka wahine kahuiia mamuli o kona lohe ana mai iu> kahi i loaa ai o ka pua i ke Keikialii Ameela, hele })ololei koke aku la oia no kela wahi, a pee ilio la ma kēkahi mau kowa nohaku e hiki ole ai i kekahi mea ke ike aku iaia. Ma ka waiKiao o kekahi la ae ua hoi aku la ke Keileialii ' Aiueila nie kona mau ukali no kona home malalo o ktt 4 honua me ka ike ole ia mai e na kanaka o ke kapitala, elike no me ia ana i hoi'ai ma kela manawa mua ana o ka hele ana mai e ike i ka mkuakanē a hoi ai. | I ka ike ana mai o ka wahine kahuna i ke keikialii e hoi aku ana. hakiio loa mai la oia no kilna wahi e hēle aku ai ahiki i ka nalowale ana mai kana ike aku, oia ame kona māu ukali apau. i Ua hookahaha nui ia kona noonoo ia nianawā no ka mao-| ole.o kahi a ka huakai i nalōwale aku ai; niamuli ō" ke kīekie loa n kela pali pohaku a ua lilo no hoi i mea alai n-.ai i kana ike aku ia mua. ua loaa iaia ka manao koho waie ia manawa he ana nui j)aha ma kekahi wahi kokoke ' aku. a ua komo ae paha ke keikialii malaila. no ka mea, h.- ha'oha'o nui kona ia mauawa nu ka hiliwawe loa o ka na'owale ana ae o_kela poe. | < ) kekahi'koho ana he lua nui paha jiia kekāhi 'wahi maiv.an iki aku a malaila la'kou i konio aku ai. kahi i maa i na kupua wahine a,kaue i ka hoi .malaila e komo aku ai no ko lakou lua. I ka nalowale ana aku o ke Keikiaīii me kona mau ukaīi. oili mai la oia iwaho mai kahi mai ana ,o ka pee ana, a, helē aku la e nana ma kahi ana i koho ai. malaila palia i nalōwale aku ai ke keikialii, a .ke ha-lo wale la no nae oia ma o a maanei me ke ake nui iloko ona e ike aku i ka puka, he oft nae kona ike aku: pau ua mawae pohaku iaia i ka nanaia. a 110 kekahi mau manawa lehule.hu kona hele ana inma a ihope e nana ai, aohe nae he ikeia aku o kekaHi puka. Me ia makaala loa no ona i ka nana ana, ha-īo ana. kiei ana maloko aku o na kowa pohaku. nana ae la ma kona mau aoao apau aohe wahi hoailona iki ana e ike aku ana e manaoia aku ai he puka malaila. eia nae, 'niaiaila uo ka ])uka me ke pani liao ake Keikialii Ameela i : k: ak'i ai. a o kahi' no hoi ona i komo ai ma kela manawa nt{ia ana o ke kaalo ana ae malaila. Ma ka mea oiaio e pili ana i nei puka huna a ke kupānaha nui wale. i na kane wale no e hamama mai ai, a ina he wahine. aohe makeinake o ke kupua wahine Pari-Banoii e ike; aole i na kane wale no apau e hemo ai, aka, i ka poe \tale no a ke kupua wahine e lealea iho ai. : j l ka ike ana o ke kupua wahine he mea hoopau manawā wile no nana ke pokaakaa ana"*malaila e noke ai i ka huli , a kiki makehewa hooholo iho la oia e hoi, o kahi l-omaikai uuku wale no i loaa iaia ma ia hele ana oia konae ike ana i kahi i nalowale ai o ke keikialii. | Kolaiia. huli aku la oia/ hoi no kahi o ka halealii no ka 1 hni?<e ana' aku i ka moi no kana mea i ike ai; he ma-u no ia wahi ana o ka hoi ana akū a hoea no hoi i ka halealii ( kahikole no hoi. ka la. : la hoea ana aku ana iniua oka moi'i aku la: "E ka moi, e manao iho ana.uaha oe la e loaa aku ana ia oe na ike apau e pili ana i mai a'u aku, no keia hoeā" koke ana mai la o'u imua ou, e hoike aku ana au ia oe, aole ana pela. | "1 hoea mai la au imua ou no ka hoike ana aku ia ōe a\>he i hoiopono-ka'u. hana. aole au e hoike aku ana ia'oe no ka'u mea i manao ai i nei manawa, no ka mea, he makēmake au e hoike aku ia ae i na mea oiaio apau au e loaa ole ai kekahi manao<'kanaHia ia oe. I *"No ka holopono o'na mea apau au e makemake ai, e ■ " - ' ' "\

haawi hou mai oe i manawa nui no'u, a e hoomanawanui no hoi oe pela ahiki i ko'u hele hou ana mai e h'oike ia <>e i na mea apau. e ae mai oe e au i ka'u mea ī hoolala ai me ko'u hoike yiq, aku i ka'u mea e hana aku ana, aole no hoi e nalo ka holopono o ka'u liana e hoi mai ■ ana au a hoike aku ia oe ia mea." "Ua hauoli ka m.oi no nei hoakaka.a ka wahine kahuua, a i aku la: "E hana aku oe elike me kau i ike ai he mea pono ia e hanaia ; o heie, a hana aku elike me kou makemake, no ka mea, o oe no ka kau.-mau ha«a \ime koti maivao, e kali ito hoi paha au meuka;[hooinana\vanui ahiki i ka h.olopono anamai o kaU hana.'' - ■< i I mea e loaa aku ai ka hoihoi j ka walime. kahuna, a i j hoomauia aku ai no hoi kona manao hana. haawi aku la { ka moi iaia i kekahi puupuu-(laimana nui, me ka• olelo pu • ana aku iaia he hapa-wale-'no ia.no kona uku; aia a pau j)ono ' kana hana. ia manawa e haawi hou ia aku ai kekahi maka- ; na iaia i oi loa ae i ko ia, a no ka holōpono o kāna hana j ua hoike aku la ka moi i kona hilinai maluna ona. j No kela hoi pololēi āna. aku a ke Keikiaiii Ameela iloko o ka manawa'pokole ua hauoli loa ke kup.ua wahine. no-!-ai!a, ua. ho'kuu mau ia ke Keikialii.-^meelaehele e ike i ka moi, kona makuakane, i k'ela āme keia mahina, a e makaala mau ana no hoi ke'keikialii i ka hele ma ka la mua o kela ame keia mahina. Ua maopopo i nei manawa i ke kahuna waliine ko ke keiklalii manawa e hele mau mai.ai ē ike«'i kā' makuakane. nō ka niea, ua aē maikai mai ke kūpua wahine iaia e heie. a oiai ua maōpōpo i ka'ivahine kahunā k'eia hele mai ona, kak.ali iho la.oia no ka ho'ea mai o ka la e pau āi.ka mahina. I He la hookahi a elua pahā mamua ae o ka 'pau ana o ka | mahina, ua hele mua aku la oia a ma ka pali pohaku a kakali i iho la ma kekahi walii e ikeia, inai ai oia e ke Keikialii Ameda. ke- puka mai me kona mau ukaii no ka hooko ana aku i ka mea ana i hoolala mua ai i mea nona e ike .ai i . kahi oiee keikialii i noho ai. ! Ma kekahi kakahiaka nui ae, i. ka wa ; a ke keikialii i puka | m'ai ai mai ka puka hao māi, me na ukali no ona elike me mamua aku, kaalo ae la oia ma kahi e moe ana o ka wahine kahuna ana i mānao olē āi he wāhiii'ē kāhuna la hoi oia. ! j I kona ike ana iho iaia e nioe ana ilalo .a'e kau ana'no hoi kona poo maluna o kekahi ])ohaku,'\a e wili ana no hoi me he mea la he mea oia i loaa i kekahi ma'i ikaika, ku iho la oia a nana pono aku la. 1 i No ia ike ana- iho a ke keikialii ua komo kokē iho la ,ke aloha iloko ōna nona, a hookokokē loā aku la-'oia ma kahi , ana e moe ana, no ka ninau ,ana aku iaia i ke kumii o kona 1 pilikia, a ina he ma'i kona, e' a ( t mai ana anei oia no ka haawii aku o kekahi kokua nona e pono ai oia. — j Nana pono mai la na maka o ka -wahine kahuna maalēa. I me ke ala ole ae nae iluna, eiiiele ol& ai no ke komo iho 0 ke iloko o.ke' keikialii. alaila pane mai la me kahi leo nawali, e like'me ke ano o ka mea ma'i hawaliwali loa, a i ole i loaa paha i kekahi eha kupilikii loa, a ma ke ano hoi me he mea la ua hiki pono ole iaia ke hanu maikai ae. "la'u i haalele aku ai i ke kulanakauhale hē maikai wale »no ko'u ola kino, aka- ia'u i hele nlai. ai s a o ka l)oea mai , no hoi koe ianei. ua loaa ihonei au i ka ma'i limii, a me hē ■ mea la he piva kēkahi, no ka mea, ke ike nei au i ko'u wela me ka hiki ponō ole ke hānu ae, a no k.eia ma'i.i mo.e iho nei nu maanei me kjj. maopo])o ōle o k'o'u :hopena.' i "Ua manao ae nei au ē hoi hoū i ke kulanakauhale, akā, no l<a ikaika loa o ka umii ma kuu aoao. manao iho.,nei e 'hoomaha ikiimaanei, a-malia o-lōaa iki ae'paha ka oluolu alaila. hoi hou aku no hope. "Aole au i nianao he poe nōho kōkoke -niai kekah.i. maa--nei; ua manao iho fiei āu no ko'u poino, no ka meā, ua mamao loa keia mai kekahi hale k.okokē lōa itiai, ā ua. t a/ie?me loā no hoi e nel'e i kā manaolanā nō kā loaa o kekahi mea . kokua mai, a ia'u nae i ikē aku ,la ia oukou, a'kahi noii īoaa , ae nei ia'u ka manaolana no ka loaa o kekāhi kokuā, ina nā"s hoi e oluolu ia mai ana," a hooki iho la'.'ua wahine kahuna maalea i kana kamailio ana me'kē ailiili.me he.mea la •e ))au loa ae ana koua hanu." . i Owai h6i ia m'ea komohia ole iho o ke aloha i ka ile? aku 1 ka waiho mai o kela wahine pilikia, he haawi iho palia ko ka mea alolia i ka hoakanaka i ke kokua, elike me ke'kanaka Samaria maikai i hana iho ai i k'e kanaka i powaia. e waiho ana .mahai o ke al'anvti: 1 1 "E ka wahine maikai," i pane' ak'u ai ke Keiki'alii Anieela, aole oe i mamao loa mai kaltj' aku e 'loaa ai ia oe o ke kok.Ua elike me kau i manao wale āi ,eia an maanei ua makaukau e haawi aku i ke kokua āu i makemake loa ai. i j ■ "E ae niai oe e Hiweia aku i kāhi e malamāia mai ai.oe me Ka maikai, aole no i mamāo loa mai keia wāhi aku ; ke hoea ka oe .ilaila lā ea, ē haawi i\i mai ana ka malama kupono loa ana nou. aole oia wale. aka, e loaa pu mai ana i ia oe kā laau e hoopau koke ia ae ai kena pilikia ou.. j j_ "Nulaila ,ea. e ol.uolu oe e ala ae iluna, an ae- mai oe i o ko'u mau kanaka e hookau ae ia oe mahppe ona a halihali aku ia oe no kahi'ou e malama niaikai'ia mai ai." I ka lohe ana mai o ka wahine kahuna hooina'ima'i a maa- ■ lea, ke olu loa la loko ona ia man;nva, lip ka mea e loaa ana iaia ka ike no kahi a ke keikialii i noho ai. • 1-le. kupanaha ka-ike ole o nei'wahine kahuna» nia kona | ano he wahine kilokilo np kahi a kt keikialii i nōho ai. me ' he mea la ua hooneleia oia i ka.i.kere kā māna o ka wahine ' kupua Pari-Banou, alia nae hoi, o -laua r |iu āna paha ke ])apapau like ana i ka pouli; hele a ike ke kupua wahine Pari-Bauou he wahine kahuiia keia/e law'e ia aieu ana, a h.oole mai i ka laweia ak'ii' iloko ō ke kakela ōiia; ike i'o oia. Aohe ua wahine kahuna n<?i ;i hoole mai i ke noi, no ka mea o ko'na makemake iā. aiāila, hōoikaika aē' ! la ē ala iluna ma ke ano hoopunipuni i manaoia aku ai o ka ma'i ka mea naiia i hoo'nawali loa iaia e hiki-■pōn'o ole ai ke'ala āe. j Mamuli o keia ike p ke keikialii i kā hiki pono ole iaia ke ala ae. kauoha okōa aku la oia i kēkāhi mau kanaka ona elua e le.le iho ilalo mailuna ilio o ko laua mau • lio, a e hele.aku e kokua i ka wahine, ma ka hapai ana ae iaia iluna, a kaialupe āe la a hookau iaia ilHiia'o ka lio ma-; hope o kekahi o na kanaka. N I na kanaka i pii ae ai noluna o ko laua : mau lio huli hou aku la ke keikialii ihope.no ka.-h'oi hou āiia aku noloko o ke kakela malalo o ka honua. a ukali aku hoi na- kauakā apau mahope ona; a komo nui aku la. ilokō ma kalii o ke pani hao i wēhe mua ia mai ai a-hamama e kekahi kanaka ona i liele ai e wehe. ! Ua komo aku la,oia iloko,. a iaia i hoea aku ai ilōko o ke kakela ō ka moiwahine ia- kāu no oha ilūna ō ka lio, hoouna aku la oia i kekhai o na kauwa e kii i ka Moij wahine Pari-Banou a e olelo aku iaia e hēle mai no ke kamailio pu ana ine ia. . Me ka awiwi wale ia hele ana mai a ka moiwahiiie a hoea' , ana iinua o ke keikialii, me ka maopōpo ole iaia o ke kumu y o kona kenaia. an'a aku e liole mai, a no ka hoi koke ana ! mai hoi kekahi o.ke keikialii me ka hikiwaw r e loa. 1 "E noi āku ana au ia oe. e kuu aliiwahine," i pane ākū; ab ke keikialii, i ko laua nianāwa i lialawai' ae āi, me kē kūhi-' , kuh. pu ana ae i kā wahine kaliunā hoopunipuni e hapaiia ! ae ana e na kanaka, elu'a mai ka lio ae k e kaialupe mai atia iaia ma kona _m.au 'lima," e aloha ae hoi qē. i kela wahine elike nie ko'u aloha iaia. . "Loaa aku iiei oia ia'u me ke kulana nawaliwali loa e moe aua mawaho ae nei. a ua olelo aku nei.au iaia e haawiia | aku ; aua na kokua ana i makemake ai maloko o keia wahi. "Ke waiho aku nei au iaia iloko o kau malama ana. a'lie, manaoio uo ko'u e nialania ana no oe iaia me ka- māikai loa. māmuli palia o'ka kaua noonoo pu ana, a i ole mamuli paha o keia noi a'u ia pe." 1 īloko o keia manawa apau Keikialii Ameda e kamailio akir ana, aole i haalele iki ka moiwahine kupua i ka uana

ana a kona mau maka maluna o ka wahine nia'i hoopunipuni, a i ka pau ana o ka ke keiklalii kamailio ana aku. kauoha ae la ua moiwahine kupua la i keka)<i o kana mau kauwa wahine. e lawe aku i ka wahine ma'i hoopunipuni iioko o kekahi rumi o ka halealii. a e malama pono loa iaia. elike me ia a laua e malama mai ai iaia. , Uiai na wahine kauwa elua e hooko ana i ke kauoha a k(J laua haku o ka haawi ana aku, hele mai la ka Moiwahine Pari-Banou a kokoke loa ia Ameda a hawauawana niai la. : "e haawi aku ana au i ko'u mahalo ia oe no kou hoike ana i.>kouia|o.haii ka hoakanaka. . i "Hethana keia e hauoli nui nei au, a e haawi aku ana 110 hoi au i ka'u kokua iaia elike me kau i makemaKe mai ai ia!u e h;jna aku nona. "He hana. maikai kiekie loa keia au i hana ai, aka nae, ke hopoho})'» nei 'au e.lilo ana nei hana a!ofia au i haha e loaa mai ai he uku makana maikai ole ia oe. he hana keia e ahuwale ai kou wahi e iioho nei., | '\\la ko'u ike aohe'ma'i o kela wahine, elike me ia au i ike aku ai. • Ma ko'u ike ua hoolimalimaia mai oia e ko makuakane ma ke no he kiu e hele mai e hoohal.ua no kou wahi i noho āi, he.hana hoi e hookomo aku ana ia oe a ia'u pu aioko o ka- • . "F.ia nae. mai tilo nei mau olelo aku la a'u ia oe i mea nou e kaumaha'ai; e hoomaopopo mai oe i keia, pehea la ka nui o ka poino e hanaia mai ana 11011. mai maka'u oe no ia pilikia, 110 ka mea. e ku niau aku ana au e kokua mahope ou. "Na'u oe e hoopakele mailoko mai o nei mau liana *apau e hoao ia mai nei e hoopoino ia oe. Aole o'u makemake e hookomo niai i kela wahine iloko nei o ko kaua aupuni, aka. niamuli wale no o kuu aloha ia oe. kau mea e olelo mai ai malaila wale aku 110 au e hooko ai, oiai. ua ike nv» hoi au i kou.aloha no'u, a pela no hoi au nou; pela au 1 ae aku nei, me kuu ike no nae he hopena poino ke ukali mai ana mahope ou. * I "O hele, a mai maka'u ae 110 na mea apau e hanaia mai ana nou, a mai lilo hoi ka'u mau olelo i hoike aku la i kumu hookuemi i kou noonop e liele imua." i Aole i'o no'. i lilo nei mau olefo a ka Moiwahine PariBanou i mea e hoohikilele ae ai i ka.noonoo o ke keikialii a oia kana i pane aku ai i ka moiwahine: ' i "E ka moiwahine. oiai aohie a'u mea i hoeha aku ai a'u j e hoomanao nei, a oiai no hoi aohe no'o'u manao iki e hana i kahi mea o ia ano, aohe manao iki iloko o'u e loaa ana ka noonoo i kekahi mea e hoeha mai ia oe. "Eia nae, e waiho malie keia pela elike me ia iho la, aole au e. hooki iki ana i ka hana ana ak J u i ka maikai apau nou i eiike' me ka hiki ia'u, i ka wa £ loaa ai ia'u he nianawa maikai." * I ka pau ana o keia mau olelo ana, haalele mai la.oia i ka wahine kupua, a huli hoil aku> la hele no ka hoomau ana aku ma kana huaka'i i hookaiiluaia mamuli o kona halawai ana me ka waHine kahuna hoopunipuni, a aohe no hoi i hala'kekahi manawa loihi loa ia lakou o ka hele ana aku me na ukali ana hoea nui aku i ka halealii o kona makuakane, a elike me ke ohaōlia o kona .hookipaia ana aku i ka manawa mua, pela īl'o i nei manawa. Eia nae, 'he ano hoonialae wale 110 ko ka makuakane ia' ikt ana mai ana i ke keiki, no ka mea, ke hooniānao la no 1 , oe, e ka makamaka heluhelu, i ke kāmailio mawaena ona ame nft punahele ana e pili ana no ke kipi aku o ke Keikialii Ameda, he manao nae a ka poe punahelē o ka hookomo ana aku iloko ona i komo ole iho kekahi manao'hoohuoi , iloko ona no ke keiki e kipi aku ana iaia. I ' i V" . MOKUNA VIII. . 1 Ua hoea aku la ke Keikialii Ameda imūa o ka makupikane, nolaila e haalele kākou ia laua e kamailio a e luakaha ana paha, a e huli ae ka kakou nana ana/ihope i ka wahine kahuna hoopunipuni, pehea aku nei la kona ma'i. Iloko o keia manawa aia ka wahine kahuna iloko o K<ikahi rumi nani loa o ka halealii kahi i moe āi iluna o kekahi punee nāni mahope o kona laweia ana aku a hiki iloko olaila. māililili o ke kauoha a ka Moiwahine PariBanou i kāna mau haiawahine elua. ' I ka wahine kahuna i laweia aku ai noloko o ka runi ua hoonohoia aku la oia maluna o ka punee. a hoomakaukauia mai la kekahi moe nona e mōe ai e kekahi o na wahihe kauwa mā kahi kokoke mai i ka punee. I ka makaukāu ana o ka moe. hapaiiā ae la oia a hoomoe ia iluna (5 ka mōe, me ia mau no o ka hana hoopunipuni a nei wahine kāhiinā m'e he mea la he mea ma'i i'o oia.' .[aia i'moe iho ui, oili aku 1a kekahi o na wahine kauwa iwaho, a ia hoi ana mai ana he pa vvai lioloi maka gula me kekahi wai iloko. , i J laawi mai lā oia i ka wahihe ma'i e inu a no ka liiki pono ole iaia 'ke ala ae, oiai oia e naka wale ana no ia manawa, me he mea la ua loaa i ka hāukeke. hapai ae la kekahi waliine iaia iliihā i hiki poiK) iaia ke noho ae iluna. a i liiki ai hoi iaia ke iiui 'akii i ka wai. "E inu akii be i keia wai," walii a ka wahine kauwa nana i lawe māi i ka wāi. "Me waf ola keia i iaweia mai ka waipuna liiai a īiā liōna. a he laau'kaulana loa 110 hoi 110 ka liiki kc hoola i na ano ma'i like' ōle apaū. " "Hakalia wāle 110 i kou inii aku. e ike ilio āna no oe i kou'oluolu koke ae iloko o ka hapalua hora. Hoao'aku palia, oe la?" .. I nali) ai ka'ilii hōō])upu iki iho la iiā wahine*l<ahuna la i ka inu ana aku no kekāhi manawa loihi. me he mea la aia' kekalii manao makemake ole iloko e inu i ua wai la, he 1 akamai nae. No ka hoomau aku nae o na wahine kauwa i ka'laua 1 hookikina ana..iiiu i'o'aku la ua wahine; la me'ke āno kakai hoopunipuni, a i ka j)au ana hooiimo iho la i kona mau ihaka me J<a luliluli ana ae ō'kē pōo ia manawa hookahi, me he mea 'ua ku-e loa konā ia inu aha ae la ariā. I keia pau ana hina hou iho la oia ilalo a uhi iho la na | waliine i'aia nie ke kihei kilika. "Moe malie ā āku ina e makemake ana oe e hiamoe, a ke inanao ii'ei maua ina oe e puoho ae ana ua hāalele mai kena ma'i kuni ia oe: " "E liaalelē āna māua ia oe e hiamoe ā e hookaawa'le aku maua ia maua iho ma kalii e, i ple e hoonioniia aku kou hia-. moe ana. Mai maka'u oe no kena ma'i, ua inu aku la hoi oe 'i ka 'wāi ola." ' > . t Aole ke kahuna Wahine i hana i keia hana hooma'imā'i ana i mea nona e hoopaa loilii ia ai me kekahi ma'i hoopunipuni \Vaie no, ākā 'iiō kā makemāke wāle no e loāa iaia lea ike no kahi o"*T<;e Keikialii Ameda i noho ai, a pela me I ke kumu o kona luina lōa ana imua o.kona makuakane i ! mea apau e pili ana i kona noho ana. a oiai ua loaa pono • iho la iaia ka punana kahi ana i akenui loa ai e ike, hooholo | ihō la oia e hoike koke aku i na wahine kauwa ua ola oia, . 110 ka mea makemāke loa oia ia manawa e hoi a hoike aku ! i ka moi ho kana mau mea apau i, ike ai. ("' O manaoia mai nae he ma'i hoōpunipiini wale rio ka kona. ! rio kā meā. aohe i liuliy loa ia inu ana ihō o ke ola koke nō ka ia, hoololo hou iho la oia no Kekāhi manawa. a ua aneane paha e piha ka horā o ia kali hou ana, hoea mai āna ; na wahine kauwa no ka nana ana iāia. maloko o kā lāua ! manawa o ka hoike ana mai iaia e hoi mai ai laua. | la.laua i u komo mai ai ua ala ae ka wahine kāhuna hoo--1 punipuni a e hoho ana iluna. ua paa kona lole i ke komoi e J noho ana iluna o ka punee. a malaila oia i ala ae ai i kona wa i.ike mai ai iā la'ua i ke komo ana aku. : "He laau maikai a hikiwawe maoli no kela o ke ola; aohe i liuliu loa ia moe ana iho nei' a'u o ko'u ike koke iho nēi no ia i ko'ii maikai; ua kaawale loa aku 1a ka wela mai ko'a kino aku, a ke"lke nei au i ko'u maikai loa i nei manaw.a me lie mea la aohe au i loaa i ka ma'i. . I

"Aohe paha i'piha ka hora, elike eka olua i kamau,,, inai 'ai o ko'u ola ae nei no ia; 3ohe au c kaia iali ; U , , a kali aku nei niē ko'u Uliihua loa lio ko olua hoea k..U , m;/i. no ko'u miīkemake e lawe ak\i olua ia'ū imna k • ulua haku, i liaawi aku au i ka'inihomaikāi inia. a , ua ola loa ae nei au, i noi pu aku au īaia e hot.ku„ ia'u e hoi no ko'u hoiiie: ke manao mai nei paha ko ; v i poe he huaka'i pono ka'u i hele mai ai, eia ka he hu.,l ~ c nalawai ana me ka pilikia." V No ka hauoli o na wahlne kauwa i like no ke an, k Ime ko laua hakuwahine, he keu nae hoi ka ike ok> ;i; |~ ma'i hoopunipuni wale no ko nei wahine, no ke olu A A ana ae ona, hele aku la mamua a mahope aku ua w, kahuna la o ka hahai ana aku. i loaa ke kamaaina n;,-.., , . kuHikuHi akū iaia i ke alamii. Maloko aku o kekahi rumi i hoonaiiiia me n;i mea , u ka maka ame ka pa au e hauoli ai, i alakaiia «iku ai u.i w ~ 1 hine la. a ke hookani \vale la no oloko o 'ka wahine ika nani ona mea apau ana ike aku ana, ahiki iko lak..>; 1 hoea ana aku i 1-oko o ka rumi i oi ae ka nani, ke ,ikr. ; . | N ■ , kiekie o na paia i ko'na nimi e ae apau ploko o ka i E noho aha b aPri-Banou maluna oka noho kalaiuiii , | hanaia me ke gula wale no a i kinohinohiiā no hoi ua i , a ,, apau, a pela me ka puloulou ma!iiha r kē o : kU' lUHiōalii im n ;i : pohaku momi wale no. ke elaimana, ka rube. ka onik.; k ;i , iasepi. ka emerala, ke sepaire, a pela aku. I Ua eeliia iuaoH ka wahine'kahuna ia komo ana akn m, I iloko a ike aku lā i ka a ame ka aiiapa mai a na i-, ! ~ku ; momi ma na wahi ap t aii oua runii la. aheoiae no h,u nani i ko na rumi e ad apau. 0 keia ka rumi kalaunu a e nolio ana maluna o kn_ n. alii nani i hānaia mē ke gula maemae a i kinohinoliiia me j na pohaku momi like ole ka Moiwahine Pari-lia;iou ~ ke ' aupuni malalo o ka honua, a e ku ana ma kela a nia koia aoao ona kekah.i niau kaikamahine huapala i kaliik. ia n K na lole aiai loa e anapa ana elike me ka hau. 1 ke komo ana a ka wahine kahuna a ike i ka nani lu.i ole ona mea apau oloko oia rumi, me ke eehia nui i kukulu iho ai malalo ihb o"na paepae wawae o ka n .h,. alii, a nie kona mau maka hoi e kulgu ana ilalo i ho,.in;ni \ iho ai oia i ke kukuli i keia mau huaolelo: "Ke hauoli nei au, e ka wahine maikai, i kou oluolu k..k,ana ae la e loaa ai ia oe ka ikaika maikai o kou ola kim>. a e hoi koke aku ai oe nd kou home. Aohe au e kaohi aku ana ia oe e nohh, aka na'e, ina he makemake kou e lu-K aku e maka'ika'i aole au e leu-e aku ana ia makemake ,m. "In o kou makemake ia ea, o hele me a'u mau wali no kauwa e maka'ika'i. na laua e lawe aku ia oe e hooiual.,, ka'i ma na wahi waiwai'a kou mau maka ame koii naau e ike aku ai. | Haawi aku la ka wahine kahuna i kana hoomaikai ika j nioiwaliine. a oiai oia e hoomau ana no i kana imlio naa ilalo. kukuli hou iho la oia a kulou aku la imua o ka n«»h«■alii no kā lua o ka manawa, a ma keia manawa aneane < pa kona poo i ka papahele i ka ua mea o ka haahaa l 'a o kana kulou ana. I ka pau ana, emi hope aku 1a oia a ku ae la hele me ka hahai ana aku mahope o iia wahine kaiiwa, na alakai na laua e lawe aku e iioomaka'ika'i iaia iloko o na rumi apau 0 ua lialealii la. j Ua hoo'maka'ikaiia akii la oia maloko ona nimi apau. a mai kekahi rumi ;?i kl'kāhi kōini lawe liele ia ana aku ahiki 1 ka rumi hope loa. na rumi no a ke Keikialii Ameila laweia aku ai e hoomaka'ika'i e ka Moiwahine Pari-liaii"» ma ka manawa ana o ka hbea mua ana aku iloko o ua lia'* ālii la, a iaia e hele l'a ke hookani wale la no oia i ka naai luā ole o kaha mau.mea apau e ik.e aku ana. 0 ka mea oi l<ja aku o ka hookahaha mai i ka naau o ka wahine kahuna. maliope oJ?ona ik6 ana .i na rumi a; an | ame na mea nani like ole, oia ka niea i kamailioia aku n ia'a e na wahiiie kauwa e (jili aiia i ka moiwahine. ko laua hakuwahine. oia hoi, he mau halealii .hou aku no ko kti \ Ipoiwahme haku o lāua aia nia kekahi mau wahi inaiu,' aku. a lie oi ae ka niii ame ka nani o ia mau haleaiii i k-> ka halealii ana e ike ana ia manawa, a i hiki o!e hoi ia l;m i ke wehewelie i nā ailo apau "He like ole lia kii o ia mau halealii i hanaia ai. a lu- oi āku'no hoi ka nani O iia kihapai pua. 'na ululaau anie iu jiaka i pilui nie'na holoh'oloiia; lie' nui na niea nani malai a. eia nae. aohe'hiki ia hiāua k'6 hoakaka poiio aku ia oe." Oiāi keiā niau Wahine kauwa e hoakaka aku ana i ka wahine kalnyia no' ke kiekie b ka -waiwai, ka mana ame ka hānohānh o ka Moiwahiiie Pari.-Banoli maloko o kona ar. piini. ke kokl»ke loa ākii la lakoū'ia manawa' i ka puka |>auihao owaho. a he 4 mau iiiinuke pōkole hoea aku 1a i ka pnka. kahi ā' ke Keikialii Am'ēela i kf>mo niai ai, tiī;i ka manaw.i mua loa ana o ka liele āna Uiai e huli i ka pua ana. 1 ka liemo āna māi o ka pūka haawi ae 1a lakou i ko lak« u alohā hope loā a hehio aku 1a ka wahine kahuna iwaho nu ka hailoli no kā holopono o katid misiona. mahope o koiia haawi āna m'ai i kā mahalo i na wahine kauwa. no ko latia mā o ka lawe ana aku e hoomakai'ka'i ia.ia I kā hehio l«;a āha aku o ka wahine kauwā. ine he nu a la e koiiā niai an'a oia e huli hbu mai ihope e iiaiia i ka puka. a i hūli'' i'o niāi kbnā liana e nana. o kā pali pohaku paa w:iV | no kāna o ka ike ānā hiāi e kii aku ana. ohe ke pniliao au i ! o ka ike ana niāi ia lakou i oili mai ai iwaho. I Ke ha.-lo lā oiā ma ō a maanei he ole kona ike aku. u>> kekāhi maiiawā koiia nana atia aohe' loaa iki iaia o kekahi -hi(»hiona puka. he pali p'ohaku hanianPpu wale no. a i ih" Ila oia iaia iho. "He k<ki aku a ka niea kamahao: maanei no hoi makou i oili mai nei. a oia hoi ka'u i nana hou aku la aohe iho la ka hoi he ike ia aku. ? ' . I Aole hiki iaia ke ik<i akti iā. pukā ia manawa. ua nalo i \ [ ka ike a kona me ka hiki ole i na maka o 1 na wahine e ae āpāu ke ike āku, i na kane wale ikj e hoihoiia ana e ke kupiiā \vahitie e ikeia ai a e llemo mai ai. elike me ia i henio mai ai i kā wa a ke Keikialii Ameela i hoea ai inālaila ma kelā māiiawā inua ana o ka maalo ana ae. no ka mea. he juitū huna keia. j I kona ike āna ua nele ka liiki iaiā ke ike āku, kaha aku la oiā hoi me ka hoihoi o na maka no kona ike āna i kahi 0 ke keikialii i noho ai kāhā nuhou nui e lioi āku ai e hoike 1 la moi. a no ka holopono hoi o kana misiona o ka hele ana 'mai i ka'lo'ā. 1 ' laia iio ā komo iloko o ke hoomama loa aku la kana hele āna no kā halealii, a ma ka puka ma-lu māhope o ka haleālii i ināa'iāia i komo āku āi oia noloko o kā halealii, a hoolaunaia aku la e kekahi o na kauwa iinua 0 ka' moi. v "Mamuli o ke kaumaha o kou helehelena ke uana aku 1 loaa iho 1a ia'u ka mānao aole i holopono.kau hanā. nolaila, ina ia ano_ ke mānao nei āu aohe au nieahpu e hoiki* mai ana ia'ii. Oia ānei?" wahi a ka moi o ke kamailio aha mai me kē kaumaha he!ehelena. "O, eka iiibi/' i pane aku ai ka waiiine kahund. "ua knlio hewa mai la oe: aole no kā liele o ka'u hnaka'i ke kunui o ke kauinahā o ko'u I ? elēhelena āu o ka Ike ana mai la aka n°, ka holopoho o ka'tiīftibna au i haa\<'i mai āi iia'u e hana •a e>maUee hoolplib pono māi i ka'u īiioolelo mai ka muā a ka liope. a kē manaolāna nei iio ati i ka wa e pau ai o ka'u hoike anā.aku. e ike āna no oe i kou halioli. | "O ke ano kaumahā māluna o ko'u helehelena au oka ike , ana mai nei aole la no kā hana āu i haawi mai āi. ia'u e iiana. iio ka inea, iia ike au i ka l,ulo P onu o ii, hani. ak;,. no kekah, kuiiiu 6ie lia i artp c hi'Wu tU,W,if; -i i ikeia niii la nae e ot ka" nieShuHa ilōko .1 kd'u haau ih'i ~ helehelena ia, a ina no ko'u hoakaka aku ia oe i nn nien apau īke īno anā nb oe i Ke'mYntu. < (Aole i pau.)