Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 19, 10 Mei 1918 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA

SOLOMON HANOHANO, LUNAHOOPONOPONO.  HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU.

POALIMA MEI 10, 1918

 

I MUA NO KEKAHI HANA KILAKILA LOA

            Ua hiki ole ia makou ke kaohi iho i ka haawi @ aku i na manao kui'o o ke ohohia, no kekahi @ malihini i kamaaina ole ia kakou i ka ike @ ma ke kakahiaka o ka Poakahi aku la i hala, @ @ hoi i maweheia ae ai na manao nonohua @ ka hoopuukahua mailoko aku o kekahi ma@ nui o na makaainana, i ka manawa a na wa@ o Hawaii nei, mai ka poe i hina ka lauoho @ i na kaikamahine liilii loa, e ka'i ae ana ma @ o ke kulanakauhale nei, iloko o ko lakou @ kahiko keokeo, me na have e wela haaheo ana @ makani e hoike okoa mai ana hoi ia hiona, i @ manao makee a hiipoi iloko o lakou pakahi, e haawi aku ia lakou iho, no ka hooko ana i kekahi @ poolkela a kilakila loa iloko o ko lakou ola @ no ka pono o ka hoa kanaka.

            @ ke ka'ihuaka'i o na ahahi o na wahina me @ Poakahi e hookua kea ana i ke kulana kau hale @ Honolulu me ko lakou mau kahiko o ke Ke'a

@ o ko lakou mau kapuai wawae, e makai @ me ka hoomanawanui, he puali ia e ka'i ana no @ hana i like aku ke ko'iko'i, a i oi aku no @ i ka na pualikoa o kakou maluna o na kahua @.

            He mea oiaio, ua haalele iho he mau kaukani o @ kaukani o ko kakou mau koa Amerika i ko @ mau ohana, ka lakou mau mea aloha mahope @ molia aku la i ko lakou mau ola ma na kahua @ o Europa, e haawi ana i ko lakou mau ola no @ kakou pono, e alo ana iloko o na pilikia ame na @ a in a o kekahi mau pualikoa e ka'i ana no ke @ @ kaua a o lakou kela ma ka Pakahi nei, he @ @ @ loa ka kakou e ike aku ana, mai na mea @ mai me kakou ma kela la.

            @ na puali o na ahahi o na wahine ame na @ e ka'i ana ma ka Poakahi nei, he poe lakou @ @ ke hapai i na meakaua a paio ku-e aku @ @ enemi, aka nae, he hookahi meakaua a lakou @ a e ike mai ai hoi na Kelemania apau @ makaukau, na wahine o Hawaii nei, e molia ia @ iho, ma ka hana ana i ke ao ame ka po, no ka @ @ ko lakou mau hoa kanaka, ua makaukau hoi e haawi aku i ko lakou manawa, ame ko lakou @ @ ia Kelemania, eia na wahine o Hawaii ma @ @ @ e kokua ana i ka hoopio ana aku iaia ame @ mau hana lokoino ma keia kaua kaulana loa @ ka moolelo o ka honua nei

            Ina ua nele ka loaa ana o na manao koku iloko @ @ poe o keia kulan kauhale, ia lakou e nana @ ana i ka huaka'i o kela mau haneri wahine @ o ka huakai, no ke aupuni o Amerika, ma o @ @ Ulaula la, na poo kaua, a me ke kuai ana @ @  bona aie; ma kela la, ua hiki hou ole iho @ ke malama ia manao, no ka mea, aia ke @ o ke aloha, ka makee ame ka hiipoi imua @ lakou mau maka, ka mea nana i wehe hama@ i ko lakou mau puuwai, a i kono okoa aku @ ia lakou, e hookahe aku i na waimaka o ke @ oiaio no kekahi hana e pono ai i kela ame @ makaainana aloha aina oiaio, a kupaa i kona @ he hooku aku.

Ua koi mai kela mau wahine ma ke kaʻihuakaʻi o ka Poakahi nei ia oe e ke kane, ka wahin ame ke keiki, in a he uhane ola kekahi iloko ou, e haawi ana i na kokua ana no ke Keʻa Ulaula. Aia anei @@mau kumu kanalua ma ko kakou aoao, e pokole ai ko kakou mau lima i ka haawi ana i kekahi mea @@ e hiki ana ia kakou ke hooko aku? He hookahi no kumu e hiki ole ai ia kakou ke kokua, o ia @@ ka nele o kela manao aloha iloko o kakou no ko kakou mau hoa kanaka iloko o ka poino.

            Ke olelo nei kakou, he wa oi loa keia o ka pilikia i halawai mai me kakou, e pono ai e nana mua ia kakou iho, mamua o ka nana ana aku i ko kakou @u koa i kiheʻaheʻa me ke koko o na poka a na enemi; aole ia o ka mea pololei maoli, no ka mea ke noho nei kakou iloko o ka maluhia, ke noho nei iloko o ka uhauha, pela wale no e hiki ole ai i kekahi mea ke kokua. O na hapaumi, e lu wale ia nei i na kii onioni, na kenikeni e lu wale ia nei no kekahi mau lealea ano ole, na dala nunui e kiola wale ia nei no na kaa holo lealea, ina e hooliloia ae ana ia mau kenikeni mau hana kokua ana i ke Keʻa Ulaula a ma kekahi mau hana kokua e ae paha i ke aupuni, aole loa kakou i hoopilikiaia mai ma kekahi no, a no ka mea, i loaa keia noho oluolu ana ia kakou, he poe okoa ke kaua mai la no kakou me na enemi; o ka kaou hana pono, o ia no ke kokua ana aku mahope nei, elike me ka ikaika apau i loaa ia kakou me ke kaniuhu ole.

            O ka hana a na wahine o Hawaii nei i hoike mai ai ma kela Poakahi, he hana pookela loa ia, a he makeneki hoi e ume ana i ko kakou noonoo, e lilo ia hana ma ko lakou aoao, i kumu hoohalike na kela ame keia o kakou pakahi ma Hawaii nei e hahai aku ai a e hoike i ko kakou mau ano oiaio maoli ma ka hana, aole hoi ma ka olelo wale no.

            Eia na wahine me na kaikamahine opio ke komo hele nei ma na apana lehulehu, ke kiei ha-lo aku nei ma na ipuka hale, mai auʻa i na kokua no ke Keʻa Ulaula, ina ua hiki no ia oukou ke kokua, he @ookahi mea nui, o ko kakou komo pu iloko o ka paio ku-e ana aku i kekahi enemi ino loa, e oili mai ai he hauoli ana ma ka honua holookoa ma keia hope aku.

            Imua e Hawaii ma ke kokua ana i ke Keʻa Ulaula!

            Ua maikai ka manao o ka Meia Fern, e kono ana i ka poe he mau aina waiho wale ko lakou e haawi ae me ke kaki ole no ke kanuia mai i na mea e kokua mai ana ia kakou maanei nei. He hana hiki keia ma ka aoao o ka mea i lako me ke dala, o kekahi mea oi loa aku o ke kupono, e loaa pu he mau kokua ana i ka poe e mahi ana i na aina o kela ano, ina paha ia ma ke ano aie, e hoohoihoiia aku ai ka manao mahiai iloko o na kanaka nele a ilihune.

KA NINAU AINA HOOLUONOONO

            He mea hauoli no kakou ma Hawaii nei, ka ike ana, ua hoea mai i ka manawa e hoopau loa ia ai na pohihihi e pili ana i ka ninau kiaaina, ma o ke aponoia ana mai o ka hookohu oihana o Mr. Char-les J. McCarthy; a malia o kona kau ana ae ma ke poo o ke aupuni Teritore, he mea ia a hoauhee pu ia aku ai na pohihihi maluna o ka ninau aina hoo-kuonoono.

            Iloko o keia manawa o ke kaua, o ka ninau aina aupuni kekahi mea ano kui

i laweia ae a noonoo, a ua apono ae ka ahahui kalepa o Honolulu nei, e waiho aku i kekahi olelo hooholo i ka ahaolelo lahui, e hoololi i ke kanawai kumu, i wahi e hoo-mauia aku ai na aina aupuni, no ke kanu ana i ke ko, oiai o kekahi ia o na mea kokua nui aku i ka lehulehu iloko o keia manawa.

            He oiaio, ua makemake mau na mahiko i na aina aupuni i kaa aku malalo o lakou ma ka hoolima-lima, e hoomauia ke kanu ana i ke ko maluna o ia mau aina, a ma ka aoao hoi o na makaainana, ke koi nei lakou i na aina aupuni i pau na hoolima-lima, e wehieia i mau home hookuonoono no na ma-kaainana, he pono hoi i haawaiia ia lakou malalo o ke kanawai kumu o Hawaii nei.

            Oiai o keia kekahi o na ninau ano nui a ko'iko'i no hoi, e halawai aku ana me ke Kiaaina McCarthy, ke manao nei ke Kuokoa, e hiki ana iaia, ma-muli o kona ike ame ke kamaaina i ke kulana ma Hawaii nei, ke hoopau ae i keia pohihihi, ma ka imi ana mai i na alahele naauao apau, e hoopilikia ole ia ai kekahi aoao; a ma kekahi olelol okoa ana ae hoi, e hana mai ana oia i ke kaulike no na aoao a elua.

            O ka lilo o na aina aupuni i mea waiwai, o ka mea nui loa ia, ma ka hoohua ana mai i na pomai-kai, in a paha ia ma o na maliko la, a i ole ma ka hookuonoono ana; e loaa ka ike i ke kiaaina hou, in a he mea e hoomauia aku ai ka mahiia ana o na aina aupuni, ma ka hookuonoono ana, alaila he mea pono no e aeia aku ke koi a na makaainana, aka in a e waiho wale ia ana na aina, mamuli o ia hookuonoono ana, alaila ua lilo no i mea waiwai ole, ua oi aku ka pono o ka loaa ana mai, mamua o ka nele loa.

            Ua nui na aina aupuni i kokoke loa e pau na hoo-limalima me na mahiko, nolaila ua ili aku ke ko'i-ko'i maluna o Kiaaina McCarthy, ka lawe ana ae i na keehina naauao apau, i wahi e hoopauia ae ai kekahi o na ninau pohihihi a ano nui i pili loa aku i knoa kulana, a e kau aku ko kakou manaolana, e kukulu ae ana oia iaia iho, ma ke ano i kaokoa loa mai ke kiaaina i pau o Hawaii nei maluna o ka ninau aina aupuni.

Nuhou Kuloko

            Ke ahewaia mai nei na hale hoolimalima i keia manawa, no ke kupono ole e lilo i mau wahi no na kanaka opio i makaukau e waeia ae no ka oihana koa e noho ai.

            He halawai ka ka ahaluna o Kawaiahao ma keia ahiahi Poalima, maloko o ke keena halawai mahope o ka luakini, a ua makemakeia na hoahanau e hele ae ma ia halawai.

            Eia kekahi mau hoa o ka ahaolelo o na kuaaina i ke kulanakauhale nei i keia manawa, no ke kakali ana o ka hoea mai i ka wa e noho ai o ke kau kuikawa o ka ahaolelo kuloko.

            Ma ka Ventura o ka Poalua nei i holo aku ai o Kauka J. S. B. Pratt, ka peresideua o ka papa oia me kana wahine no ka hikina, no ka akoakoa ana aku ma kekahi ahaelele i pili i ka oihana ola o ka lahui.

            Eia na wahine i kohoia no na hana o ke Ke'a Ulaula ke komo hele nei ma na apana no ka hooikaika ana e loaa he waihona mahuahua no kela hana, e konoia ai na mea apau e haawi elike me ka mea hiki.

            Maloko o ka aha a ka lLunakanawai Ashford i hoopuka ae ai oia i kana olelo hooholo, e kauoha ana ia Mr. W. J. Coelho e hoihoi hou i ka aina i hooliloia mai iaia ma kekahi palapala kuai, ia Mrs. Keao K. Kamahalo.

            He halawai ka ka Ahahui o na Kaikamahine a na Pukaua ma ka hora elua o ka auwina la o keia poakahi ae, mei 13, ma ka home o ke Kamaliiwahine Kawananakoa; ua makemakeia na lala apau o kela ahahui e hiki ae ma ia halawai.

            Ma ka Mauna Kea o ka poakolu nei i hala aku ai o Kapena Gooding Field ame Kauka Cooper no Hawaii, no ka hoopaa ana i na inoa o kekahi poe i kupono no ka oihana koa, a ma keia Poaono iho laua e huli hoi hou mai ai no Honolulu nei.

            Ma ke ku ana mai a ka mokuahi Ventura no keia awa ma ka Poalua aku la i hala, i hoikeia ae ai kekahi lohe, no ka ikeia ana o kekahi mau mokuluu Kelemania ma ka Pakipika nei. e hoomakakiu ana i na moku apau e kaalo ae ana mamua o ko lakou mau alahele

Ua hoike ae nei o Edgar Henriques, ke komite nui o na hana o ka la o Kamehameha, aole he mau hana hoomanao a hiwahiwa e malamaia aku ana ma ka la 11 ae nei o Iune, mamuli o na hoomanao ana no ka Moiwahine Liliuokalani i make aku nei.

            Hakalia wale no ka lawe ae o Kiaaina McCarthy i kona kulana hou, i ka loaa mai o ke kauoha pili oihana mai Wakinekona mai, eia no oia ke noho mai nei ma kona keena kahiko, me ka makaukau mau na@ i na wa apau, e nee aku no kona kulana hou.

            He leka ka ka Meia Fern o ka hoouna ana ae i ka nupepa Advertiser e kono ana i ka poe ha mau aian ko lakou, e haawi ae me ke kaki ole i ka poe e hiki ana ke mahi aku i kela mau aina, e hoopomaikaiia aku ai ka lehulehu, mamua o ka aina waiho wale mai no.

            Mamuli o na kumu hoohuoi lehulehu, aole i ae hou ia ka mokukuna Puek e haalele iho ia Honolulu nei, no kana mau wahi i makemake ai e holo aku. O keia ka mokukuna i kapiliia ai ma Kewalo ae nei, a i holo aku ai hoi no Kon omamua aku nei no ka hooili wahie ana.

            Ua oi aku mamua o ka hapalua na mea i loaa ia Hawaii nei i keia manawa, no kona haawina kokua no ke Ke'a Ulaula, ua manaoia nae e hiki ana no ke piha kona haawina i hookaawaleia, ke hoomauia aku na hooikaika ana ma ka aoao o ka poe ia lakou keia hana nui e lawelawe mai nei.

            Ma keia Poalua ae, ka la 14 o ka mahina o Mei nei, e weheia ae ai ke kau kuikawa o ka ahaolelo kuloko, @ kulike ai me ke kuahaua pili oihana a Kiaaina Pinkham, no kekahi mau hooponopono ahaolelo e hoopauia ae ai na pilikia i like maopopoia maloko nei o keia Teritore.

            Ua makemakeia na lala apau o ka Ahahui Kokua ame Manawalea o na Poola, e hiki ae ma kahi o Manuel E. Silva, ma ka hora elua o ka auwina la o keia Sabati iho, no ke komo ana ma ka hoolewa o David Kamaka Kaupu, i make ulia ma ka hale hanahao in a ka Poaono aku nei.

POMAIKAI KA POE MAKAALA

            I kela mau la aku la, ka pau ana ka huli pono ia o ka moolelo o na kuleana apau e waiho la ma Waiahole, Waikanae, Hakupuu ame Kualoa ma Koolaupoko, Oahu, e Kale Hapakini Opio O ke kanaka e ninau a e hui ana me ia i wahi e maopopo pono ai kona kuleana, oia no ke kanaka e pomaikai ana. E naue mai a e hele aku kakou imua.

                        KALE HAPAKINI OPIO,

            37 Alanui Kalepa Iuna.

Nuhou Kuwaho

            NANTES, Mei 7.--Ua kauia aku ka hoopa'i make maluna o elua mau wahine kiu a Kelemania i keia la.

 

            WASHINGTON, Mei 3.--O ka heluna o ka poe i poino i keia la he 88, o ia helua he 18 i make iloko o ke kaua ana, hookahi i make mamuli o na palapu, elua i make mamuli o na ulia, elima i make ma'i maoli, a he 60 i hoehaia, a he elua i nalowale.

 

            WASHINGTON, Mei 3.--Ua hoopukaia aku e ke aupuni he kahea no ka ohi ana mai i na koa, e mana ana ma ka la 17 o Mei, no 6217 poe kanaka akamai i ka hana. Ma ka olelo a na luna ohi koa he hapaha miliona kanaka e ohiia ana no ka oihana kaua aina iloko o Mei ke kaheaia i ka manawa mau, oia ko lakou manao.

 

            LONDON, Mei 4.--He nuhou ka i loaa mai ianei o kekahi o na pu kuniahi pilikua a na Kelemania maloko o ka ululaau o St. Gobain ua hiki ole ke hoohana hou ia mamuli o ka pololei o kekahi poka o ka lele ana aku mai ka pu kuniahi aku a na Palani. Ua nahaha ke kahua kahi i kau ai o ka pu i ka wa i pa-hu ae ai o ka poka.

 

            ATLANTA, Mei 4.--He hana hoao i mea e puka ai iwaho na Kelemania paahao i hoopaaia ai maloko o ka Papu McPherson ka i omu'o kokeia ma ka maka mamuli o ka ike e ia ana o ka hana kolohe. Ua eliia e na paahao Kelemania me ka malie ame ka ma-lu loa kekahi luapao o 50 kapuai ka loa a ma ia luapao e puka aku ai lakou iwaho o ka papu. Ua hoopiha hou ia ua luapao la a hooi loaia ae ka makaala o ke kiaiaa ana.

 

            OTTAWA, Mei 4.--O ka palena haahaa loa o na makahiki no na kanaka Canadian e ohiia ana i koa ua hoemiia mai a ka umi-kumamaiwa makahiki. Ua hoopukaia aku he kuahaua no keia a e lawelawe koke ia ana ka hana no ka hoopaaia ana o na inoa o ka poe e ohiia ana malalo o keia kanawai hou. Oia mau koa hou e ohiia ana e kaheaia aky ana lakou no ka hele ana i ke kaua iloko o Sulai.

 

            SAN FRANCISCO, Mei 6.--Ua ikeia ka holopono o ke ano moku puna kameki hou i ka manawa hope ma ka la i nehinei i ka wa o ka Faith, ka moku puna kameki mua loa o keia ano i hoaoia ma kana kelepa mua loa. Ua ikeia kona kupono ma na ano apau elike me ia i makemakeia, a o ke kelepa i hoaoia ai a ikeia ka holopono he lanakila nui no ka mea nana i kapili, a he hooiaio kupono loa hoi no ka hoomauia aku o ka hana ana i moku hou o kela papa.

 

            ST. LOUIS, Mei 7.--He mau haneri kaukani bukela palaoa lehulehu i hoopoinoia ma ka la i nehinei i ka wa i holapu ae ai ke ahi ma ke alo o ke kulanakauhale e huli ana i ka muliwai ua hikiwawe loa ka holopapa ana ae a na ulaahi mahope iho o ka ikeia ana, e holo ana mai ka hale aku e hanaia ai iloko o na eke a i na halekuai, a mamua o kona kinai loaia ana he ekolu miliona dala ke poho i hanaia, elike me ka hoike a ka oihana hoomalu.

            Eia na luna aupuni federala ame ko ke kulanakauhale ke huli pono mai nei i ke kumu o ke ahi ame kona pahola ana ae.

He Pu-a Anei No ka Aakoko

            O ka haalulu me ka huʻi o ke aakoko mai na puupaa nawaliwali mai no ia. E loaa koke auanei i ka poe i hookaumahaia me ka huʻi o na aalolo, ka huʻi o ka rumatika, ka maʻi nalulu ka hoolaia me kekahi laau puupaa maikai loa Lua he loaa oe i ka maʻi haalulu, me ka nalulu, ke kua eha, ke poniuniu, me ka eha konikoni, a hoao i na Hualele Kuahaneenee Puupaa a Doan. He mau huaale lakou no ka hoola ana i na puupaa nawiliwili, me ka loaa o na pomaikai i na kaukani o ka poe maʻi o keia ano.

            "Ke lolo mai kou kua-E hoomanao i ka inoa." Mai pono noi wale aku no i na laau no ka puupaa-Eʻnoi maopopo aku no na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan, a mai lawe i laau e ae. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laa apau ame ka poe malama halekuai, a i ole, e hoounaia aku no ma ke ekeleka ke loaa mua mai ke kumukuai e ka Hollister Drug Co., na akena no ka Paeaina Hawaii.-Hoolaha.s

 

HAAWI I NA DALA APAU E KOKUA I KE AUPUNI

ROGER LEONG CHONG

            Iwaena o na haneri o na haneri o na keiki opio o na lahui like ole e noho nei ma keia Teritor, me he mea la, aole he hookahi o lakou i haawi aku i na kokua ana i ke aupuni o Amerika, iloko o keia wa o ke kaua e kulike me ka mea a kekahi keiki Pake nona ka inoa o Roger Leong Chong, i hana aku ai, o ia ka haawi ana i na dala apau i loaa iaia me ka hou o kona lae, ma ke kuai ana i na bona aie, me na poo kaua.

            He keiki Pake keia no Lahaina, Maui, a nona hoi ua makahiki he umikumamaha, o kana hana o ka palaki kamaa, ame ka lawelawe ana aku i kekai mau hana e ae e loaa mai ai ke dala, ua hoiliili kela keiki a na mea apau e loaa mai ana iaia, a kuai aku la i na bona aie ame na poo kaua, i hiki aku ka waiwaii'o ma kahi o ka hookahi haneri me kanakolu-kumamalua dala, o ia hoi, he hookahi haneri dala i hooliloia no na bona aie, a he kanakolukumamalua dala hoi i kuaiia no na poo kaua.

            No na mahina eiwa i kaa hope aku nei, ua hoiliili mau keia keiki opio i na dala apau e loaa aku ana iaia mai ka jana palaki kamaa aku, a na kona makuahine i hookomo aku i kaua mau dala apau nona ka hina maluna ae nei, ma ke kuai ana i na bona aie, ame ua poo kaua.

            Aole nae i pauaho kela keiki ma kana hana, aka ke hoomau mai nei no i ka palaki ana i na kamaa, ame na hana e ae apau e loaa aku ai iaia ke kenikeni me ke kuai mau ana no i na poo kaua i kela ame keia manawa.

            I ka manawa a kekahi mea o Honolulu nei i holo aku ai no Lahaina, a loaa keia keki opion a lohe hoi i kana mea i hana ai, ua ninauia aku oia i ke kumu o kona hoolilo ana i kana mau dala i ke aupuni; ua lilo kela nianu i mea hoonaukiuki loa aku iaia, ahiki i kona pane okoa ana mai, me ka maka'u ole.

            "He keiki Amerika au, a owau kekai iloko o keia kaua.  Ua makemake au e lawelawe aku i na hana apau e kokua ai i mea e lanakila ai ma ko'u aoao".

            He nui ka ohana o keia keiki Pake, a me ka nui no o na hooikaika e pono ai ko lakou noho ana, eia nae aole i lawe ae ka makuahine i na dala a keia keiki a hoolilo no na mea e pono ai lakou, aka o na dala no a kona makuakane e hooikaika ai ma ka hana ana, ka mea kokua mai i ka ohana.

            No ka lilo o ka mea a kela keiki i hana ai, i mea ano nui loa i ka manao o ke kanaka mai Honolulu nei aku, i lawe okoa ia ai o Roger Leong Chong no Wailuku, a pa'iia kona kii, no ka hoike ana aku imua o ka lehulehu o ko Honolulu nei poe, no ka hana kilakila a keia keiki i hooko aku ai, no ka pono o kona aina hookama.

KA LA O NA MAKUAHINE

            I keia Sabati iho, la 12, o ia ka la no ka hoomanao ana i na Makuahine; a e malamaia ana he anaina haipule hoomanao ma ka Luakini o Kumakapili i ka hora 11 o ke kakahiaka.

            Eia ka hoailona e kau i Pua Poni Moi, a pua keokeo e ae paha ma ka umauma ia la he hoailona o ka hoomanao ana i kou makuahine.  Ua kono aloha ia ka lehulehu e hele mai. 

            O na kaikamahine kekahi o ke Kula Hoopololei o Kamoiliili e hoea ae ana malaila, no ke komo pu ana ma keia anaina hoomanao.

            WASHINGTON, Mei 3.  Ma ka hoakaka a ke Senatora McCumber o Dakota Akau imua o ke senate i keia la he mea pono ia Amerika e houna aku i 5,000,000 koa i ke kahua kaua ma Europa maloko o hookahi makahiki

PANIULA HE HALE PUHI PALAOA.     

            No ka hoolohe ole i na kauoha a ke komisina o na meaai o ia ka hoolako nui aua i ka palaoa huita, a hui pu iho me ka pelapela oloko o kahi puhi palaoa, i panikuia ae ai ka hale puhi palaoa o Lee Wo, ma Maguna Block, ma Kakaako, ma ka Poaha o ka pule aku nei i hala, he keehina wikani hoi i lawia ae e ke komisina meaai, i wahi e ao aku ai i ka poe puhi palaoa hookiekie, aole e lawelawe hoi i kela ano hana.

            Maloko o kela hale puhi palaoa, he kanaiwa-kumamahi m@u oke palaoa huita i loaa aku, ma ka huli ia ana ololo o kela hale, a mawaho ae o kela heluna o na eke palaoa, he mau eke uala kahiki na mea e ae.

            He mau waiwai e ae no kekahi i hele a palahu, ua pau nae ia mau waiwai i ka hoopoinoia e ke komisina, i ole ai e hoohana hoi ia aku e ka on a, nona kela hale oihana.

            Ua nui loa kela mau eke palaoa i hoahuia, i kue i na rula Hooponopono a ke komisina o na meaai, he hookahi nae wahi o ka loaa pono o ka mea kolohe, o ia no ka hele maoli ia ana aku e huli oloko o kona wahi puhi palaoa.

            Aole nae malaila wale iho la no pau ka hana a kela komisina, aka ua komoia aku kekahi mau hale puhi palaoa e ae, a ua mahaloia no kekahi mau wahi no ka maemae, me ka malama pono i ua rula, o ka hoahu ame ka hana ana i ka palaoa, a o na wahi i loaa aku ke kupono ole, me ka pelapela maoli, ua kauohaia kela mau wahi e pani i na puka, a e hana hou hoi i ka hale, a maemae, mamua o ka ae hoi ia apa aku e lawelawe i ka hana puhi palaoa.

           

            LOAA HE MAHALO ANA I NA KAIKAMAHINE A NA PUKAUA.

                        No na hooikaika ana a ka Ahahui o ua Kaikamahine a na Pukaua, ma ka hana ana i na lole hoopumehaua no na koa, a no na kokua apau mai kela ahahui aku iloko o keia wa o ke kana, ua lilo ia hana i mea mahalo nui na ka oihana kaua o Amerika, elike me ka leka a Benedict Crowell i hoouna mai nei i ka peresidena o ka ahahui.

            Ua hala aku ke kakauolelo o ka oihana kaua no Europa, a o Mr. Benedict Crowell, ka mea i pani ae i kona wahi, a napa i hoouna mai i ke leka mahalo, a hoomaikai a ke keena kaua i na Kaikamahine a na Pukaua, i kakauia ma ka la 14 o ka mahina aku la o Aperila i hala, ma Wakinekona.

            Aola wale no i ka Ahahui o na Kaikamahine a na Pukaua, na hoomaikai ame na mahalo ana a ke keena kaua o Amerika, aka i na kanaka no kekahi apau o Hawaii nei no na hana kokua a aloha aina oiaio iloko o keia manawa o ke kaua.

            Ua hoounaia mai leka a Mr. Crowell ia Mrs. Walter Macfarlane, ka peresidena o ka Ahahui o na Kaikamahine a na Pukaua, e hoakaka piha mai ana i na mahalo kiekie, no ke kokua ana aku o ka ahahui, ma ke kakoo ana i ka have hoku, ame ka haawi ana aku i na kokua, no ke Kea Ulaula, ma ka hoolako, no ke Kea Ulaula, ma ka hoolako ana i na lole hoopumehana no na keiki o Hawaii nei, i komo aku iloko o ka oihana kaua.

MAU NO NA HANA AIHUE.

            Elike me ka nee mau ana o ka manawa imua, pela iho la no na hana aihue i lawelawe mau ia maloko o ka Hokele Colonial, no ka mea ma ka po o ka Poaha, o ka pule aku nei i hala, i komo aihueia ae ai oloko o na numi o kekahi poe wahine ekolu, a lilo aku ka lakou mau dala, me ka paa ole o na piko pauiole i ka hopuia.                       Mahope iho nae o ka aihueia ana oloko o ko lakou mau rumi, ua ikeia he elua mau keiki opio, ma kahi o ka umikumamalima makahiki, i ka holo ana mai ke kahua aku o ka hokele, a o ka poeleele iho o kela manawa, a hui pu iho hoi me ka naele, aole he moa i hana koke ia aku i kela wa, i wahi e wi ai ka niho o na kolohe.   Maloko o na rumi i komo aihue ia ai, ua noke wale ia no na ukana oloko i ke kuekaa, a o ke dala wale no ka mea la weia, a waihoia no na lole ame na waiwai e ae.         Mamuli o kela ikeia ana i ka holo o na keiki liilii elua, i ala ae ai kekahi manao, he mau keiki kela o ka puulu na lakou e komo aihue mau ana na rumi o na malihini ma ka hokele, o ka paa ole nae o kekahi poe o lakou i ka hopuia, ke kumu e maopopo ole ai.              Ma kekahi manawa mamua aku nei ua loaa aku he poe keiki liilii malalo o ka hokele e piliwaiwai ana, a ua koho wale ia, o kela no ka puulu e aihue ana ma na rumi o ka hokele. Ma ka manawa i paa ai o Morris Startemeyer i ka hopuia, iaia o ke komo ana maloko o ka hale o kekahi Kepani, oia la ka mea nana e komo aihue ana maloko o na hokele,ua hoole paakiki loa nae oia, me ka olelo ana, ma na wahi wale no o na Kepani kana wahi e aihue ai, ame na home o kekahi poe kuonoono.

 

NA LEKA KII OLE IA MAI AHIKI I MEI 4, 1918.

Aina, A Kanawaliwali, Mrs Olepau, Miss Lillian J P Hoohuli, Joseph Lilinoe, Mrs E Kaea, Geo. Naopala, Miss Mag Kahana, Mrs Kalei gie Kalaua, George Nawahi, Joseph Khao, Wm L. Napoleon, Mrs Lilly Kumuhone, Mas. K Dominic Puuku, Mrs Lizzie Kihala, Rose