Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 12, 22 March 1918 — E HOOKO AKU I KA MANA INA HE MANA I'O KEKAHI [ARTICLE]

E HOOKO AKU I KA MANA INA HE MANA I'O KEKAHI

Mai ka manawa mai i lawe ae ai ka lunahoopenopono o na meaai federala, i ka mana iloko o kona lima, e kau mai i ke kumukuai o na ano i'a like ole e kuaiia ana ma ka makeke kuai i'a ae nei o kakou, ua hapa loa mai ka loaa ana o na i'a ma ka makeke a hoea wale mai i keia manawa, a o ia ka keia pepa e hooinaoe wale ae nei no, ina he mana i'o kekahi i loaa i ka lunahooponopono o na meaai maanei nef, alaila e hooko aku ia mana me ke kakauha, a hoopilimeaai ole, a e hoopakeleia ae ka lehulehu mai ke kulana kupilikii e ikeia nei iioko o keia mau la. O na i'a kamaaina o na pakaukau ma ka makeke, e laa ka amaama ame ke awa o na loko, ua ha'o ko lakou ikeia ana ma ka makeke, o ke kumu oiaio loa elike me na mea oiaio i hoomaopopoia aku, ua au'a maoli no.ka poe he mau loko i'a ko lakou, i ka lawe ana ae i ka amaama ame ke awa e kuai, no ke ake wale mai no, aia a loaa ke kumukuai kiekie o kela ano i'a, alaila ia wa e lawe ae ai no ka makeke. O keia ano hana, ma ka. aoao o na ona no lakou na loko i'a, ma ka manaoio o keia pepa, he au'a ana ia i na meaai no ka pono o ka lehulehu, a he kuleana hoi ko ka lunahooponopono o na meaai maanei nei, e kauoha ai i na ona o na loko i'a, e waiho mai i ka lakou i'a no ke kuai, e hiki hou ole ai ia lakou ke hoao mai e hoopahu'a i ka mana o ke kanaka o ke aupuni federala, e hana ana no ka pono kaulike o na aoao a elua iloko o keia wa kupilikii o ka lahui.

O na waapa lawai'a kekahi e ikeia nei i ka hoihoi ole mai i ka lakou i'a no ka makeke, koe wale no kekahi mau waapa kakaikahi; oiai nae i ka manawa mamua aku o ke komo ana mai o ka lunahooponopono o na meaai, a kau i ke kumukuai no kela ame keia ano i'a, e ike mau ia ana ka i'a ma na man^walike ole o kela ame keia la iloko o ka pule. Nokeaha mai ka na'o ana oka loaa nui mai o na i'a o na waapa lawai'a i keia wa? Aole no keia he ninaii pohihihi ke pane ae; o kekahi. kumu, o ia no ka hoao ana o ka poe lawai'a e hoopuhili mai i ka lunahooponopono o na meaai, ma k'a hohlako liilii loa'aiiamai i ka i'a, me ka manao he mea.ia e hoopii hou ia ae ai ke kumukuai una, no ka hoohoihoi ana .aku i ka poe lawai'a, # ia wa auanei lakou e hooikaika ai ma ka hele ana e lawai'a ,oiai ua loaa ia lakou ke kumukuai makepono; a ma kekahi olelo ana ae hoi, aole loa i kulike ka manao o na hui lawai'a me na hooponopono ana a ka lunahooponopono o na meaai, ma ka hoemi ana mai i na pomaikai, i maa i ka loaa ana ia lakou i na manawa ae nei i hala. Ina he mana i'o ko ka lunahooponopono o na meaai maluna o na meaai apau e pono ai ka lehulehu, elike me kana e hana nei, ma ka rula ana aku i na halekuai i ka lakou ano e kuai ai i na meaai; pela hoi i na hale puhi palaoa, na hale aina, ame na home o kakou, nokeaha ka hiki ole ke kauohaia aku na hui lawai'a, ame na ona o na loko i'a, e hoolako mai i ka lehulehu me ka i'a, ma na kumukuai kupono ana i ike ai, he kaulike ma na aoao a elua? Ua hiki iaia ke paniku aku i ka puka o ka halekuai o Ah Leong, me ke kau ana i ka hoopa'i o hookahi kaukani dala, no ka hooko ole ana i na rula i kauia eia, no ke ano e kuaiia ai ka palaoa; a malalo no o ka mana o kona kulana oihana, ke manaoio nei keia pepa, he mana nui kona, e lawe ae ai ma.ka inoa o ke aupuni federala, i na keehina wikani apau, i wahi e hiki ole ai i kekahi poe kakaikahi, a puulu paha, he ku aku maluna o ko lakou kahua imi pomaikai 110 ko lakou mau pakeke, me ka nana ole mai i ka pono kaulike o na mea apau. He mea oiaio loa, ua loaa aku i na halekuai ame kekahi mau oihana o kakou he puupuu ikaika loa iloko o keia manawa, mamuli o ke kikoo ana mai o na lima o ke aupuni federala, a rula aku i ke ano 0 ko lakou kuai ana aku i ka lakou mau waiwai o na meaai; iloko nae o keia manawa o ke kaua, ua konoia aku lakou, e apono aku i keia kulana me na manao maikai, he hokahi mea nui, o ka lioopakeleia ae o kekahi heluna nui o na makaainana mai ka pilikia mai, a o-kakou kekahi i apono aku i keia rula i kauia mai maluna o kakou, aole no kona kupono maoli, aka no ka makee ana aku, e lilo ko kakou hoonele ana ia kakou iho me kekahi mau mea 1 maa i ko kakou noho ohana ana, i mea e kokuaia aku ai kekahi heluna nui o ko kakou mau hoa kanaka e noho mai nei ma na wahi i paakiki ka loaa ana aku o na meaai ia lakou me ka maalahi ame ka lawa kupono. Ua nui a lehulehu na halawai i malamaia mawaena o ka lunahooponopono o na ineaai ame ka poe lawai'a, eia nae ke mau nei no ka waiho jiakaha.ka o na pakaukau kuai ma ka makeke; a ina he- mana i'o ka i loaa i ka lunahooponopono o na meaai, ua hoea mai i ka manawa nō ka hooko ana aku ia mana, ua pau ka nana wale ana aka e lawe mai i na keehina wikani apau, i wahi no ka poe lawai'a e hoomau aku ai i ka lawelawe ana i ka lakou oihana, a i ole,«e lawe mai i na waapa lawai'a, a e lawe pu mai i na ponp kai lawai'a, a e hpouna pkoa aku i poe lawai'a, na lakou e hoola ae i ka makapehu i'a o na kanaka o keia kulanakauhale.