Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 10, 8 March 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

LOXDOX, Mar. 4.—Ua hoopauia ka Kelemania kaua ana maloko o Rusia nei. TJa ae na elele Hukini hana kuikahi maluhia ma Brest Vitovsk i ka Kelemania.mau kumu aelike maluhia. Me ka maopopo loa i ka nana aku aole e lilo ana keia hooki ana a Kelemania i ke kaua me Rusia i kumu e lioopau ai o Austro : Hungary i ke kaua ana me na pualikoa Ukrainian no ka hoopakele ana i konai mau waiwai maloko o Besarabia,.no ka mea, ma ka lono i loaa mai e ana ia i ka hoomauia o ka nee ana aku a na pualikoa Austro-Huh-gary iniuā me ke kaa mau o na kaua lanakila nia ka aoao o kona mau pualikoa. Ua hoopauia ke kaua ana a na puals- - maloko o Rusia nei ma ka manawa o ke kakauinoaia aia o ke kuikahi maluhia o keia'ka lono i loaa mai ianei ma ka po i hala mai Berlin mai. Haawlpio o Rusia 0 ka.lono e hooiaio ana no ke kakauinoaia ana o ke kuikahi maluhia a i ole ka aelike paha no na kumu aelike a Ketemania ka i loaa mai ma kekahi lono Petrogra<i mai. Ua oleloia maloko o 'keia. lono no ka .hopohopo o ala hou mai na hoopaapaa e lilo ai i hana paa--Itiki loa ma ko Rusia aoao e ala hou mai ai na koi no ka hawiia aku o kekahi mau apana aina e ae, ua ae a"ku la na elele hana kuikahi maluhiā ma Brest Litovsk i ka lakou mau mea i ike ai oia ka hana'kupono loa a no ia kumu i aelike ai e ae aku i na kumu aelike kuikahi a Kelemania a kakauinoa i ka aelike. x

Hoomahuahua Hou Ia Ae na Koi I nei manawa ua hoomahuahua hou ia ae na koi a Kelemania. Ua komo pu maloko o na koL hou ka haawiia ana aku ia Tureke o na okana aiua o Karabancl, Kari ame Battoum, a no keia mau koi ua haawi pu aku na, elele i ka ae. Ua oleloia ma ka lono mai Polani mai a i Amsterdam aole o Trotsky e hoi hou ak'u ana i Petrograd me na elele Eukini e ae, a ua koho wale ia e hoihoi aku ana -'oia i kona hookohu i ole ai oia e halawai aku he alo -a he alo me ka lahui i piha i ka inaina i manaoia o ka hoolahaia' ana ae o ke kuikahi maluhia. ame. ka haawiia ana aku o kekahi mau apana aina o Rusia e lilo ana ia he kumū e ala mai ai he manaoiuo i ka lahui nona. Na Waiwai Nui Hewahewa Ara ka hoike a ke kuhina kaua i hoo-. pukaia ae maloko i Berlin ma ka la aku la i uehinei he heluna nui o na waiwaipio i laweia e Kelemania mai ka manawa mai <f ka pau ana 6 ka manawa hoomaha o ke kaua. Ma keia louo e 'olelo ana ua oi aku mamua o 6800 mau aliikoa a ua oi aku mamua o 50,000 koa i laweia he mau paahao anie ka paa pio ana- he 2400 mau pu kunialii pukaa ame 5000 mau pu mikiui. Mawaho ae o keia ua oleloia lie 800 mau kaaahi i laweia a he kaukani mau kaaahi maluna o na ala- j nui kaahi i laweia, lehulehu wale o ia mau kaa ua piha i ua poka, na lako j meaai ame na lako e ae. j Ma ka lioomaopopo aku aohe i pau ) iho la ka Kelemania kaua ana ahiki i j

ka po i hala iho la, no ka mea, ma ka lono kelekalapa ua hoohauleia iho kekahi mau poka pa-.hu maluna o ia kulanakauhale mai na mokulele Kelemania iho ma ka la i nehinei a he ekolu poe i maj ke a he elima i hoehaia. Oni o Auseturia īmua E hoakaka ana kekahi lono aole i lilo ka hanaia aiia o ka aelike hoopau kaua mawaena o Rusia ame Kelemania i mea e hooki ai o Auseturia i ke kaua ana, he lono mai*Vienna mai ke hoakaka ana o na koa Auseturia maloko o Pa«iolia ua hoea aku la i uei manawa i LaehovicB, Pruskurow, a ma Liptanka. Ia lakou i komo aku ai iloko o Choitim ua haawipio mai la na aliikoa o elua mau pualikoa Eukini ame ekolu mau pualikoa helewawae ia lakou iho. Ekolu haneri pu kuniahi me kekahi heluna nui o na lako kaua ame na lako meaai ka i laweia. O na papu maloko o Kiev maloko o Ukraine ua hookuu wale ia mamuli o ke kaua mawaena o Auseturia ame na pualikoa Ukrainians. Na Hiohiona no ka Hooukaia o Kekahi Kaua Nui WABHINGTON, Mar. 5.—0 na kaua ma na wahi apau o ka hapa komohana ke ulu mau mai la i kela ame keia la, he hiohiona, maopopo loa no ke kokoke loa mai i ka manawa e hooukaia ai o kekahi kaua nui; ke ulu mau mai la i kela ame keia la na kaua liilii ma na auwaha a hookahi o ia, mau kaua i hooukaia e na pualikoa Palani i aneane loa aku kona nui me kekahi kaua nui.

Aole ke kahua kaua a na koa Amerika i koe i keift rula p ka hui pu an& ae e kaua, ua oleloia ma ka hoike a ke kuhina kaua mai ke keena k(ua mai o ka po i hala o ka la aku ia i nehinei kekahi o na la oi aku' o ke kaua i maa mau ole ka ikeia maloko o ka mahele e paaia ana e na koa Ainerika. Ua like ka po me ke ao, no na hora he iwakaluakumamaha ka hoouka mau ia ana o ke kaua me ka liilii loa a i ole hoomaha ole ia. > Makolukolu na <Ha 1 Poino Ua hoikeia mai e ke ;Kenerala Pershing ma ka la i nehinei ka nuhou no ka make ana o hookahi lutanela ame eiwa mau koa iloko o ke kaua ana, hookahi kapena, hookahi lutanela ame umi mau koa i eha mahnnehune a he 11 mau koa i kukonukonu loa Ika ēha, O keia ka poe i ikeia mp ka papainoa o ka poe i hoopoinoia ma ka Poalima aku la 'i hala. Ua loaa mai kekahi lono o na koa paahao a na Kelemania i hoike mai ai aa laweia e lakou maloko .o iea mahele Chemin des Dames o ka laina me lie mea la o na kanaka lakou he 13 ka nui i hoikeia mai ai ua nalowale, no ka mea aole mau paahao Am6rika i laweia ma kekahi o na kaua liilii a na Kelemania 1 hoao mai ai maluna o na auwaha a na koa Amerika. Makauaia na Koa Amirika Ua kipa aku ke Kuhina Nui Palani Clemenceau e ike' a e tn£kaik&i i na koa Amerika, ka poe na lakou i hoauhee aku i na Kelemania nia ke kaua o ka Poalima. Ua hui ke kuhina Palani kaulana me j ke Kenerala Pershing anie na aliikoa Amerika ame na koa i hookaulana ia lakou iho ma ke kaua hahana i hooukaia ma ke komohana akau aku o Toul, a ua haawiia aku ia lakou na ke'a hoohanohano imua o ke kuhina nui. Ua hoakaka mai ke kuhina nui nona •iho i kona mahalo a ua hauoli oia i ka ike ana no ka hiki pono i na koa Amerika ke paa i ko lakou mau laina ponoi ma ke ka"ua ana ma ko lakou mau auwaha. Nee Hou na Koa Petekttiie Imua r Ua oleloia ma ka hoike a ke Kenerala Allenby i Ladana ua nee hou aku kana mau pualikoa imua ma ka akau aku o lerusalema he 12 mile ka loa o ke kahua kaua a he 3000 i-a ka hohonu me ka hoauheeia aku o na koa Tureke e alai mai ana ia lakou. Ua kaa malalo 0 kana mau pualikoa ka hoomalu ana i ke alanui e holo ana mai lerusalema a 1 Nabulus. Na Koa Amerika i Poino AVASHNGTON, Mar. 4.—Elima mau koa Amerika i make, komo pu me ka Lutanela Harold Eadie, elima i hoeha kukouukonu loa ia a hfe elima i eha mahunahuna, o k'eia ae la ka heluna o na koa poino i hoikeia inai e ke Keneralā Pershing i ke keena kaua ma ka lā i nehinei maloko o kana hoike. Hē māu poino keia i ikeia mā ltā Poālima iloko o ka wa o ke kaua āna ma ka akau aku o Tour. Ma ka hoike mai Berlin mai e hoa-; kaka ana ia i ke koikoi o na koa i poino ma ka aoao o nā Amerika he kakini koa i lilo aku he māu paahao iloko o ka wa a na koa Kelemania i hoopololei mai ai i ke kāua mā kekahi mahele o na auwaha e pāaiā ana e na koa Amerika ma ka akau aku o Seichyprey. Lehulehu nā kāua i hooukaia mai e na Kelemania ma na mahele lehulehu | e paaia anā e na Pelekane maluna o ke | kahuā Palani-Belegiuma mā ka po Po- j aono oiā mau kāua nae apāu uā holo-1 pono ka hoauheeia ana aku o kā enetni. jVfa ka lono māi Lā&āna mai ma kē-' kāhi mau kaua ana ihē na elāu pu uā hahanā loā ā ua haalelēiā iho e ka e'nemi mahope na koa i imake a i hoehaiā. £ Ae Ana pihā o Amerik3t ia lapaau e komo A&n Ilokp o &it)eii ! a WASHINGTON, Mār. 4.—0 kā olelo hopholo no nā kukakuka ana no ke komo aua aku e alai maloko o Siberia n$ mea, e manaoia aku nei e hua koke mai ana mamu\u o ka hooholoia ana o ke kuikahi maluhia mawaena o Rusia hae Kelemania elike me ia i hoakakaia maloko o ka hoike i loaa mai ma ka po i hala mai Petrograd a mai Berlin mai. • Ua pahola ae kekahi manāo maanei e haawi aku ana o Amerika i ka ae ia. lapana e hanaaku ma ke ano kukaawale elike ine i£ i a 'oia mai ai e Palani me Kelemania. He mea hiki no ia I£ina ame lapana ke hui like .ma ke komo aoa. aku iloko o .Siberia a i ole o Kina ke hana kaawale me ka hui pu ole me lapaoa, kahi ,o. ko lapana mau pomaikai nui i hoopoinoia ai. WASHINGTON, Mar. s.—Ke hoea mau mai nei ka lilo ae o ia lono i mea maopopo loa e noiia aku ana o lapana e komo aku e hoomālu i na waiwai o na Aupuni Huiia, pela me kona mau waiwai ponoi maloko o Siberia, a ma na , hiphionai ka nana y aku e aku ana oia i kona. mau p.ualikoa ma ka laina i kupono i ke apono ana mai a na Aupuni Huiia, a pela me ka Amerika oiai nae ua hoikeia , mai kekahi mau ku-e liilii maloko o keia appuoi no ka hooleleia aku o kekahi mau-pualikoa ma na awakumoku o Siberia. Ua hoike ia ae me he mea la o kekahi e komo koke ae ana i ke kana no ke ku-o ana aku i 'ke Bolsheviki. Hni *n Ma Kē Nol Aiia O kā Hianāo o ha ātiptini PMe-' kane, t*alatii ame KWiā maloko o To-

kio e noi ae nm ke ano hui ia la]»nm\ t > hoomalu i ko lakou niau \vai\v;u „, a lolto o Siberia, wahi o ka hoakaka a k,i Nupepa London Daily Mail. Ua lio uu kaia ma keia inanao aole i niamun.i .. hui pu aku ana o Amerika ma k»«ia n<,i ana aku ia lapana, aka nae, ua uuinuM.a aole o Amenka e ku e nku ana i l v:i mauao i hoolalaia e na Aupuni 11 ui. Oia noi o ka pane ia a na Aupuni Ilui no ka ninau a ka Nupepa Reuters ma ka lono kelekalapa o ka la i nehinoi n,n ka oleloia ua loaa mai ia lono mai k<> kahi mau alahele mai a na Kepni i hiki ke hilinaiia. 0 keia ninau ua o)»lom he mea ia e maopopo ai ka manao o na Aupuni Hui maluna o ka ninau »o ko kupono o ko lapana hoouna aku i k<> kahi mau alahele mai a na Kepani i luki ka liou ana ka lono kelekalaj>a aoho papa kuhikuhi *hana maopopo i hoolahaia ae aka nae ua hoakaka ae o lapana o maopopo ai ka manao i na Aupuni Hniia ina no kona komo aku iloko o Sil, t >- ria, he komo ana aku ia ana aole mo 1,» nmnao e lawe mai i kekahi mau ukana aina nona, aka ma ke ano hoomalu \va|<» no i na waiwai o na Aupuni Huiia aim> kona mau waiwai pu. Waihoia Mai he Mau Manao Ku-e Ahiki mai i nei manawa o ka manao ku-e wale no iloheia aku maloko o k< ia aujiuni no ka hoouna aku o lapana i kokahi mau pualikoa i Siheria un )io<!i mai ia mai ka ahah'ui kale]>a mni a na Rukini-Amerika, he ahahui a na kana ka lawelawe oihana kalepa he nui ko h kou mau waiwai maloko o na haleliana maloko o Hukini. Ua halawai keia ki no ma Nu loka ma ka la i nehinei :» >ia hooliolo * kekahi olelo hooholo, maloko o ia ua oleloia, ma kona manao, o k<> komoia ana aku o Siheria e na puali koa lapana he liana ia e ala mai ai pftino, koe wale no a aelike na Au pnni Huiia a hui pu lakou nia ka lmn kaka ana i ko lakou mnu mannd me ka inoakaka loa e kuhihewa ole ia ai ka manao nui o ia komo ana aku a na puali koa o lapana i Siberia. Mai- kekalii mau aiahele mai lapnna mai i loaa mai ai kekahi lono he halawai ano nui no ka noonoo ana i ko la pana kupono e komo aku a kaua nialoko o Siberia ka i malamaia. 0 ka emepera ame na lala o ke komite o ka hale ahaolelo maluna o na hana o ka oi hana kana ka i akoakoa pu ae ma ia halawai. 0 na ouli no ka hoouka koke ia o kekahi kaua mawaena o Kina ame na kon o ke aupuni Bolsheviki ua ikeia ma)ok<> o kekahi lono kelekalapa i loaa mai IVkini mai ma ka po i liala, ua oleloia mu ia lono ua kelekalapa ae ke Kiaaina o Sinkiang maloko o Kina i Pekini ua hoakoakoaia na pualikoa Eukini nia na wahi e pili kokoke mai ana i ka moku na aina o Kina. Ua noi ae oia e hoounaia aku na lako kaua iaia me ka nwiwi loa.