Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 8, 22 February 1918 — MOOLELO O KA AHA EUANELIO AHAHUINA O KA MOKUPUNI O HAWAII. [ARTICLE]

MOOLELO O KA AHA EUANELIO AHAHUINA O KA MOKUPUNI O HAWAII.

La Hana 1, lanuaii 28, 1918. Halawai ka aha me ka luakini o Kauahaao ma Waiohinu, Kau, i ka 8:30 a. 'm. Malamaia ka hapalua hora haipule e ka Rev. C. M. Kaniakawiwoole; noho ka aha ine Rev. J. N. Kamoku ma ka jnoho; W. M. Kalaiwaa, kakauolelo; hoomaopopoia na lala. ! Ekalesia o Kalapaua, Rev. J. Kama, kahu, J. L. Ahia, elele; Opihikao, J. 1 Kama, komite, D. Kahananui, elele; 1 Puula, J. Kama, -komite, E. K. Kaulu'pali, elele; Olaa, Rev. S. L. Desha, koiuite, E. P. Waiwaiole, elele; Haili, S. L. Desha, kahu, J. Keala, elele; Ono,mea, Rev. Lonoeliu, komite, Mrs. Puno|hu, elele; Hakalau, D. Lonoehu, komiite, Mrs. B. Paakonia, elele; Laupahoe'hoe, Rev. C. M. Kamakawiwoole, komijte, Mrs. Emma Laeha, elele; E. Hama'kua, C. M. Kamakawiwoole, kahu; W. Illamakua, Rev. L. K. Kakani, kahu, Mrs. P.ila Akana, elele; N. Kohala, .1. i K. Lawelawe, elele; S. Kohala Hujia, Rev. W. M. Kalaiwaa, kahu, Mrs. Lioe Kaauaaua, elele; Kekaha, Rev. J. Upchureh, kahu; Mokuaikaua me Helani, J. Upehurch, komite, W. K. Kalaiwaa, elele; Kona Waena Haole, Rev. A. S. Baker, kahu, Mrs. Baker, elele; Lanajkila me Kealakekua, Rev. Z. Mahaiula, 'kahu, G. P. Kaiiiauoha, elele; Pukaana, Rev. J. Keala, kahu, G. K. Kaupu, elejle; Kaohfe, Z. Mahaiula, komite; Miloi'lii, Rev. J. Kamoku, komite; Waiohinu ame Kapaliiuka, J. N. Kamoku, kahu; Hilo Pukiki, E. G. <la Silva, kahu. Na lala niau—Rev. H. P. Judd, Rev. J. P. Erdman, Rev. S. K. Kamaiopili ,Na keiki a ka aha—T. S. K. Nakanelua, G. P. Kamauoha, Mrs. MeDougall. . Na H. P. Judd i waiho mai i na kumuhana, lie 25, a aponoia. Na A. S. Baker i ka hoike o na manawa hana o na aha ekolu, hora 6:30 a. m.; halawai liaipule o na C. E., hora 8:30; halawai haipule o ka Aha Makua, hora 9-12; halawai haha o ka Aha Euanelio, liora 1:30-3:15 p. m.; Aha Kula Sabati, hora 3:15-5. He mau olelo hookipa ua J. N. Kamoku ma ka waiho ana mai i ka nialuhia o ka hale (luakini) no na hana o na aha ekolu, a lawe ka aha ia Rev. Jackson Smith i hoakuka he akena e noho aua ma Hamakua. Koho ka lunahoomalu i na komite mau: Komite papaheLu, H. P. Judd, Z. Mahaiula, J. Kama;' Komite; ; hoalohaloha, S. L. Desha, T. S. K. Nakanelua, G. P. Kamauoha. Komite o na Palapala Hoopii, J. P. Erdman, S. L. Desha, A. S. Baker. » Kumuhana 3. H,oike papahelu. Na kela me keia* kahu i hoike mai i na lioike o ko lakou\mau kihapai iho, ame na hoike a na komite a ua kihapai kahu ole. ■ .« »•• Kumuhana 4. H®ike o ua kihapai. Na kela me keia elele i ka lioike o ko lakou mau Ekalesia iho. He eha mau hoiko kihapai i waihoia i ke komite o na Palapaia Hoopii, ka hoike o Kalapaua, no ka uliuioa malaila. Ka hoiko o no ko. iakou luakihi; leo e noho ar o ka aha; ko Mokuaikaua me Helani, e'ua inaliele'; 1 no ke k.omite malama jihaaiua borena, 2, i ke komite hoalohaloha no J. Kaulukou; ko Lanakila ame Kealakekua> i ke komite hoalohaloha no J. D. Paris. , Kumuhaua 0, oihaua kokua kahu ame lulu. Na A. S. Baker i kana.hoike a aponoia, a hapaiia ka lulu, a loaa nadala lie $56. Hoopanee ka aha me ka pule a A. S. Baker. La Hana 2, Poalua, lanuari 28. Halawai ka aha, hora 8:30 a. m.; malamaia ka hapalua hora haipule a uoho ka halawai hana. Lunahoomalu J. N. Kamoku ma ka noho, a na ke kakauolelo i kahea na inoa arae ka heluhelu ana i ka moolelo, a aponoia. Na ke i heluhelu i ka hoike a S. K. Keaki, kekahi keiki a ka aha, no kana hana ma kekahi mau ekalesia. Na A. S. Baker i ka hoike o ka leta a Rev. W. Kamau, e hoole ana, aole i ae na hoahanau o Kamaili e hoouna mai i na dala ia A. S. Baker, a ua hoouna pololei aku no o Kamau i na dala $150 i na hoahanau o Kamaili. Kumuhana 9, Papa Hawaii, Amerika me Misiona Amerika. Na 11. P. Judd i hapai mai i/kela kumuhana kahiko, e haawi kela ame keia hoahanau pakahi i hookahi dala i ka waihona o ka Papa Hawaii) i ka makahiki kookahi; ua paipaiia aku na elele 'e ha'i a hooikaika iwaena o na lioahanau p na ekaleaia'pakahi mo ke aloha. . No'ka Papa Miaiona -Amerika ame ka Papa Amerika, ke hoouna nei keia pilikia i na aina e kaua-mai ke make mai nei he mau tausani o na haipule i ka make, a ka pololi, a o ka Papa Misiona ke hoouna nei i. na kokua ame ke Ke'a Ulaula. Ua konoia na elele e hoi a ha'i aku i na kihapai e lulu uo elike me ka mea e hiki ana. Kumuhana 8, Kula Kahunapule ma Honolulu. Na J. P. Erdman i hoike mai he 12 haumana e noho nei i keia wa, a |he ekolu wale no keiki Hawaii, ua makemakeia e komo nui mai na keiki Hawaii i akamni i ka olelo Beritania. ! Kumuhana 9, na Ekalesia Kaliu Ole. Hoopaneeia. j Kumuhana 10, ua hana like ole. Ua kamailio mai o A. S. Baker no ka nui loa o na dala e haawiia nei i na elele. Pono e hoopololei no ka uku otomobile wale no, a iua he koena e hoihoi hou no i na ekaleaia. Nui ke kamailio o na lala o ka aha, a o ka mea e pono ana i kela ame keia, o ia ka mea e ha-

uaia elike iiie ke alakai aDa a ka uhane. Na S. L. Deaha i Loike mai 110 na Kula Hanai. Xo ke Kula Hanai o Hilo, ua makeniakeia na keiki Hawaii e komo nui i keia kula; ke Kula Kaikamahine 0 Koliala, he mea pono e hooko na ekalesia i na haawina i haawiia ia lakou. Ua kauohaia ke kakauolelo e pane aku i na Ekalesia o Mokuaikaua ame Helani. Mamuli paha o ka holo hewa ana o ka makasila a ke kakauolelo, a i ole no ka papapa'i nupepa paha i puka ai nia ka' • moolelo o ka halawai ma Kohala Akau, he 15 wale uo dala ka haawina o ia mau ekalesia. Ma ka buke moolelo e paa nei he umi dala no Mokuaikaua, a he $16 no Helani. (O keia ka paue a ke kakauolelo.) Kuinuhana 11, waihona o na wahiae kane inake. Na Mrs. Baker i kana hoike a aponoia, a hapaiia ka lulu a loaa na dala he $34. Kumuhana 32, hoolewaiona; hoopaneeia. Kumuliana 13, hoomakaulii. Na Mrs. !Baker i hoike mai i kekahi mau manao: jl, Xo keaha kakou e hoomakaulii aif |No ke kaua ma Europa. (2) No ka ho'opiholoia o na moku ma ka moana. (?>) jNo ke komo o Amerika i ke kaua. J (2) Heaha na mea e hoomakaulii ai? , Na meaai, ka palaoa, lie ai hooloihi i ke 1 ola ana; ka uala, ke pu, maia, kulina, kalo, ulu, raiki, na i 'o, puaa hame, pipi, hipa, kao, rabati. j Peliea kakou e hoomakaulii aif Ma ke kuai ana, iua lawa no ika i'a hapaha, aole kuai aku i hapalua; e noo noo pono ma'ke kuai ana. j Wahi aS. K. Kamaiopili, oka poe e : noho nei ma na aina kaua, e kaua mai nei, ke ai nei i ka ili laau ame ka mauu ai a ka lio ame ka pipi, a ke inake nei he mau tausani i ka make a ka pololi. j Pono e noonoo a hooholoia e hookomo iloko o "Ka Hoku o Hāwaii." J Hopanee ka aha me ka pule aS. L. ! Desha. | La Hana 3, Poakoiu, lanuari 30. I Akoakoa na lala oka Aha. Malamaia ka manawa haipule; ua hoomalu ae o C. M. Kamakawiwoole i ka halawai no ka manawa. Ma ka hilinai i ke kakauolelo, ua ka- ! paeia ke kahea inoa, me ka moolelo. | Kumuhana 11, hoike a na Komite Kumau. Na H. P. Judd i ka hoike a ke komite o na papahelu. Na A. S. Baker {i ka hoike a ke komite o na Palapala Hoopii. Ko Kalapana, na J. P. Evd- : man, e hele e hoopau i na like ole. Ko lOpihikao, e huli mua a loaa ka hapalua 0 na dala e paa ai kn luakini, a lawe ae 1 ka hoike i ka aha nia Honolulu. Ko Pukaana,. e hoihoi hou i ka palapala kahea, a e hoomaluia e ke komite j ā ka aha," A. S. Baker, Upcliureh; e apoi no i ka palapala kahea, a e hoonoho ia JJ. Keala, a e iionoi aku i ka oluolu o j na haipule e hoopii hou ae i ke ola o ke kahu-mai ka $18 a i ka $20 o ka mapama. Aponoia ka hoike ame ka pakui. Na J. P. Erdman i ka hoike o na kihapai a aponoia. Kumuhanā 9, na kihajmi kahu o!e, 'Opihikao, Puula, Olaa ia J. Kama, Ono{mea, Hakalau ia D. Lonoehu, 1-aupa-hoelio'). r:. M. Kaohe, J. Keaia; Milolii, J. M. Kamokn. Kumuhana 16, na elele i ka Aha Paeaina, L. K. Kākaui uo ka Aha, D. Lonoehu no na Ekalesia. Kumuhana 12, lioole waiona. Na S. L. Deshk i hoakaka mai no ka hana a ka Hui Puuhonua. Kumuhana lfl, hoike a ke komite ola. No J. N. Kamoku i ka hoike a aponoia. Kumuhana 20, lulu no ke kakauolelo. Lulu ia a.loaa na dala lie $7.50. Kumuhana 21, koho ana i lunahoomalu me kakauolelo no ke kau e hiki mai ana, S. L. Deslia, lnnahoomalu; W. M. Kalaiwaa, kakauolelo. Kumuhana 22, komite imi hana. Kohoia o H. P. Judd me kona mau hoa. Kumuhana 23, kahi me ka wa e noho ai ka Aha. Noho ma Haili, Hilo, i ka mahina o lanuari, 1919. Kumuhana 24, koiuite ola —S. L. Desha. Hoopauee loa ka aha, ma ke mele ana ji ka himeni 132, L. 11., me ka pyle a C. M. Kamakawi'woole. W. M. KALAIWAA, Kakauolelo o ka Aha. ilmiola, Waimea, Feb. 4, 1918.