Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 8, 22 February 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

LOXDON, Fob. 17.—11e mahae mawaeua o Kolemauia anie Auseturia nialuna o ka ninau hoouka kaua hou ana aku ia Husia ka mea, i hauaia a ua lioikeia mai i BerJin aole e'hoohana hou ia aku ana na pualikoa Auseturia 110 ke kaua ana aku i na koa o ke aupuui kuikawa Bolshoviki, aole no hoi i kekalii ano lianā e ae e hooneeia aku ai na pualikoa i apono ole ia malalo o na loina e ke aupuui imeperiela maloko o Yiena. I Ua hoike mua ia mai.ianei keia hoike ana mai o Austria-līungari i kona kuokoa maloko o ka lono kelekalapa mai Yiena mai e hoakaka ana, "mai kekahi alahele mai i hiki ke hilinaiia," e hoakaka ana o ka olelo hooholo a na Kelemania i hooholo ai e hoouka kauh. hou nku ia Eusia Akau aole ia he mea e hoololiia ae ai ka manaopaa i hooholo mua ia ai e na Austro-Hungari, elike me ia i hoolahaia ae ai ma ka Poalima maloko o Vieuna e ke Kauna Czerina. £ Kali Iki Aku Ana no ka Maluhia No ka pane ana aku i kekahi haiolelo a ka lunakanawai o ke Kulanakauliale 0 A'ienna, ua lioakaka mai ke kuhina o jko na aina e i kona manao e kali aku aua ke aupuui imeperiela no kekahi mai nawa iki Hku me ka nianaolana e hanaia ana kekahi maluhia i aponoia me Kusia, me ka nana ole aku i ka hoole a 'na alakai o ka aoao Bolsheviki aole e hanaia kekahi kwikahi maluhia me Ausetuvia. ukali mahope o k'eia hana A AuBfel*ō-Hungai'3a, ua koho wale ia* o feulegaria kekāhi aupimi e hoole pu ana 1 ka hoouka hou ana ae ia Rusia, ;|ie aupuni i hanaia lie kuikahi maluhia me Rusia, a i kakauinoaia, a i kuokoa mai ia Kelemania'ae. He lono kelekalaJia ma ka la i nehiuei o ka loaa ana.inai | £e hoakaka ana itlai ia A. Grim mai, he noolaha na ke kuhlna kaua, ua hoomaka , HoU ia e Bulegaria i nei manawa na laūna kukakukk ana mawaena ona pe ke auf)uni ma Petrogra(l. v Liuliu o Kelemania no ke Kaua Hou |. me Eusia

E hoakaka ana kekahi lono mai Berlin mai a i kelekalapaia ae ma ka po i hala i ka nupepa Tijid, ua hoakoakoaia i nei manawa na pualikoa Kelemania no ka hoouka kaua hou ana aku i na koa Bolsheviki maloko o Ukraine, kahi a na pualikoa Eukiui e hooweliw ? eli ae la e kaua i ke aupuni hou o ka Repubalika Ukranian. E hoakaka pu ana maloko o ia louo o na kukala kaua no ka hoouka hou ia aku o ke kaua e Kelemania e ku-e ana i ke Aupuni Bolsheviki maloko o Rusia Akau ka i manaoia e hanaia ana maloko o Berlin i keia pule,Ua pihoihoi na luna aupuni maloko o Berlin uo ka hopena poino o na paahao Kelemauia e paaia mai la maloko o Rusia Akau, uaī liopohopo lakou e lilo ana ke kaua aku a na pualikoa Kelemania i ūa koa Bolsheviki i nei manawa i hana e hoalaia aku ai ka inaina iloko o na koa Rukiui a lioopoino aku i ua koa paahao Kelemauia, me ka. hopena niaopopo i ka naua aku e hanaia a i ole e lukuia aku ana lakou. He lono ka i hoounaia aku i Petrograd e Kelemaniā e kauleo mua aku ana i na luna aupuni malaila e hana. aku ana o Kelemania ia hana hoopaipai like maluna o ua koa paahao Rukini maloko o Kelemania, ina na koa paahao Kelemania e liana ole ia ana ine ke ano kupono elike me na rula hoopono]iono o ke kaua. ! Ke Kaua Hoao i Dfeia ai ke Kulana Ikaika o ka Enemi NEW YORK. Feb. 17.—Ua hoomaka hou ia ke kaua no ka hoao ana aku i mea e ikeia ai ke kulana o ka enemi ame ko lakou ikaika ma ka la i nehin§i, ma ka manawa i emi mai ai ka[ ua a apaapa ka lepo e maalahi ai ka hoonee ana aku i ua pualikoa. Oiai e hanaia ana keia ua halawai aku na koa o na Aupuni Hui me ua koa a ka enemi a lie mau kaua hahana ka i hooukaia. Ua hoiieia mal'Ladana mai ua holopono ka na koa Pelekane kaua ana ma ka mahele o ke kahua kaua ma Lens. ma ke kaua mua ana lehulehu wale ka na koa paakao i laweia, a raa ke l;aua

hope ana ehiku mau koa Kelemania maloko o ka auwaha i haalele iho i ka lakou mau pu a haawipio mai la. Ma ke kaua a na Palani ma kahl e hoopuui ana ia .C'ory ma ka Poalima ua komo loa aku lakou iloko o ka laiua auwaha a ka enemi a ma keia kaua ana ua paa pio i ua koa Palani kekahi heluna uui o na koa. Ma ka hapauui o na kahua kaua me ua pu kuniāhi ka hahaua loa o ke kaua ana i hoomaopopoia. Oka oi aku maloko o kfl mahele ma Lens a ma La Basse, kahi i hahana loa o ke kiia aua o na pu kuniahi ma na aoacf a elua. Maloko o ka mahele o ke kahua kaua Queant kahi hahana loa o ke kiia ana o na pu kuui'ahi. O ke kaua a na Keleniauia o ka hoouka aua ae uia na papu maloko o Belegiuma ua hoikeia mai ka holopono o ke kauaia ana aku a hoauheeia ka enemi. Mai ke kahua kaua mai o na koa Amerika i hoikeia inai ai e kei Kenerala Pershiug na koa i poino, eha i make iloko o ka-wa i kaua ai, liookahi i huuehune a he elua i nalowale, he hoike ana mai keia no ka hooukaia ana o kekahi kaua e na koa Amerika e hoomakakiu ana i ka enemi'maloko o ka Apana "No Man's Land," me ka enemi/ Holopono Ole ke Kaua a na Mokulele Kelemania LONDON, Feb. ]7.-*He mau mokulele Kelemauia ka i lele mai maluna o ke Kowa a ae mai la maluna ae o ke kapakai Ketit ma ka po i halō a hoomau mai la i ka lele ana no Ladana nei, kahi o ka hoao aua mai e aloalo ina kahi o na pu ki mokulele. Ahiki mai i na hora pouiponi o keia kakahiaka i ka nana aku ua holopono ole ka hana a na mokulele Kelemania, hookahi wale no mikini i aa marfe komo ma kahi a na pu e ki ia 6e ana, a mai kela mokulele iho hookahi Wale no poka pa-hu i hoohauleia iho i hoikeia mai. Aohe mau poino o na waiwai ame na ola i hoikeia mai.

Ke Kaua a ka Mokuluu Kelemania Maluna o o Dover LONDON, Jeb. 17He keiki ka i make loa, ekolu mau keiki e aku i hoehaia, he wahine ame x;kolu mau kane i hoehaia ma ke kulanakauhale o Dover iloko o ka manawa pokole o ke kaua ana mai a ka mokuluu maluiia o ke kulanakauhale o Dover. Ua hoauheeia ka mokuluu e na pu kuniahi mai na papu aku. Ma ke kakahiaka nui o nehinei he mokuluu Kelemania ka i lana ae iluna 0 ka ilikai ma kahi kokoke mai i Dover a ki mai la i kekahi mau poka lehulehu i ke kulanakauhale." Ua panaiia'" aku ia ki ana mai ana e na pu kuniahi mai na papu aku, a mahope o ke kiia ana aku o kanakolu mau poka ua luu iho la ua mokuluu la a nalowale iloko o ke kai. Elua Haneri a Oi Mau Koa Amerika i Make WASHINGTON, Feb. 17. —Ua pii hou ae a oi ak-u ka elua haneri i nei manawa ka heluna o na koa Amerika i make i ka wa. i topidoia ai a hoopiholoia ka mokuahi Tuscania. Ma nehinei he 11 mau inoa hou i loaa aku i hōikeia mai, he hoonui hou ana aku i ka liuina mua ahiki i ka elua haneri ame eono. No ka heluna o umi-kuma-inakahi i hoikeia niai ai ma ka la i nehinei he umi o ia poe aia mawaeua o ka heluna i kanuia ai ma Sekotia. Haālele ke Kenerala Pelekane Robertson i Kona Kulana LONDON, Feb. 17.—Ma ka la .aku la 1 nehinei i holahaia ae ai ko ke Kenerala Sir "William B. Robertson, ke alii-. koa kiekie o na pualikoa Pelekane haalele ana mai i kona kulana, ma keia lono iho la e hooiaio ana ia i na lonoliauwawa i, loheia ai iloko o na la : lehulehu i liala e haalele mai ana oia a i ole e hoopauia aku ana. Ua hoolaha pu ia ae kekahi lono e olelo ana e paniia aku ana kona hakahaka e ke Kenerala Wilson, kona hope iho ma ka oihana. He Olohani Mai oaoo Warsaw AMSTERDAM, Feb. 17—He n>au haunaele koikoi loa ka i ala ae maloko o Polaiii, a maloko o ke kulanakauhale 0 Warsaw aia, na pualikoa Kelemauia ke kiai mai la maluna o na a]anui o ke kulanakauhale mei ka hoopuehu ana i na ahakanaka e hoakoakoa koke hou ae ana ia lakou. O na kanaka Palani e hoohaunalele mai la i na Kelemania ao-' he a lakou mau mea kaua, a ma ia ano aole i manaoia kela haunaele e koikoi loa ana na poino e hanaia, aka nae ua, lilo ka lakou mau hana hoohaunaele i mea hoala ae i ka inaina o na luna aupuni Kelemania, ua ikeia ia ma ka manao maloko o kekahi nupepa Kelemania. O kekalū o na nupepa i hoopukaia maloko o Bcrlin ke hoakaka ana he olohani laula maloko o Warsaw ame kekahi mau kUlanakauhale Polani e ae, a.ua hoike pu ia' ae no, hoi ka haalele ana o .ka aha kuliiua Polani i ka lakoii j mau oihana pakahi, a ma ka nana iaku me he,mea la aohe hana hiki e koi akii M i kekahi mau kanaka Polani e lawe ae i ka hana.o ke kukulu ana ae i aha 1 leuhina, bou- Maloko o na t nupepa Kele[mania lehulehu i loaa niai ianei lehii(leku na lono keleka)apa, e hoakaka ana | i na haūnāele o ka lahui Polani, eia nae, aole kekahi o lakou i hoakaka mai pau ai ka pohiliihi no ka haunaele a i hoopuka ae hoi i. kekahi mau moolelo piha e pili ana i ka haunaele ame kk hopena o ia mau haunaele Ua ihanao wale ia o, ke kūmu koiko'i no.ke ala mai o ; kela, haunaele oia no ke kuikahi i ha.naia ai mawiien o na RepubaHka, Ukraine ame nk Mana Waena, ma ia kuikahi he liapanui o ke teritore iloko okana ai'na i ikeia ai no ua—hoohuiia mai no. ka o Ukrairi£, he 'hana ku-e i lee koi 'a k'a laftūi_ lie okana alna i hōoiiikiia, aku e Kelemania ame Ausēiuria e ha'amia aleu ia hāawiia aku īa nae i ka lahui , r .ike na Keiemaxda i fca '£ii 'Mahuahuk o ta o na M(^iiluu frĒW f Fei>. ! 17.—0 ia ieluna 0 na moku a Pelekane ame ka Italia i lioopiholoia e na mokuluu Kelēmaniii no ka pule e pau ana i Feberuari 6, ua 01 aku ka nui ame ka lmina ō na tona o ko laūa mau mōku a elua ileo ka pule e pau aria i Feberuari 3. Wahi a ka lono kelēkalapa mai La<lana mai o k'h po i liala ma ka lioike a ka hakū o ka aha hooleolokolo rfioana o ka lieluna o na mo"kuahi kalepa i'hoopiholoia ma ka pule iiiamua aku he 13 i oi aku na t6'na mam'ua 6 ka 1600 a hē eono maū m'oku mawaho ae o ekolu mau inoku lawai 'a. Ua oi akū kfeia 'miau m'oku i hoopiholoia ke hoohali'ke aku nie ūmi mau moleu o 1600 i "hoome'eiwa mau niolkū liilii iloio 6 ka pule maniūa aku. O ka Italia mau 'moiu i "hoop'ihōioiā no ka pnle he ejiā he miau indku i oi aku maluna o 1600 tona, a hookalii no ka pule" e" pau ana i Feb. 3. Maldko o ka hale o na makaainana ma ka la i nehin'ei i hoike aku ai o Sir Bonar Law i na hoa o ia hale i ka Beritania hana e hooikaika nei oia ka hoopiha ana aku i ka hakahaka o na mo- , ku i hoopiholoia no ka halawai ana aku Ime na mokuluu. Wahi ana, iloko o ka j 1917 ua kapiliia e kela aupuni na moku • no lakou ka huina tona 1,163,474, a ua | loaa hou mai kekahi mau alahele okoa i mai he 170,000 mau tona.

He Maikāi na Moku Amerika He lono e hoakaka ana no ka liolopono o ka hoopiholo ame ka hoauheeia ana aku o na mokuluu Kelemania i hahai mai ai ma kekalii mau huakai koke aku nei elua ka i laweia mai i kekahi 1 awakumoku o ka Atelanika e kekahi j mokuahi Amerika. Ma ka la 19 o lanuari oiai keia moku maloko o ke Kaiwaenahonua ua hahaiia mai ia inokuluu. Ua hoomakaia lie kaua oiai no ka moku e holo ana, a i ka manawa hope loa ua ku aku ka mokuluu i kekahi poka a piholo iho la i ka holionu. Hoauheeia Elua Mau Mokuluu Ma kana huakai o ka hoi hou ana aku elua mau mokuluu i hahai mai ia mokuahi ia manawa, ua hoouka hou ia ke kauā ā no ka holopono loa o ke ku-e ia ana aku o ia mau mokuluu ua auhee aku la laua. j 'Ua hoikeia mai e na kanaka o keia moku ma ka la 7 o lanuari, kokoke i na Mokupuni Canary, lie elua mau mokuluu i paa ika liopuia e nk moku kana PETROGRĀD, Feb. 18.—He kaua ku loko ke liolopapa iiei maloko o Rusia me ka weliweli i ike ole ia ka lua me ia mamua. Ile mau kaukani kanaka i pepehiia a make a lie mau kaukani liou aku i hoehaia iloko o ka wa o ke kaua ana maloko o kekāhi 'mau kulanakauhale lehulehu ame na" apana kuaaina mawaena o na koa o ke Aupuni Bolshe"Viki me na kanaka o na.aoao kalaiaina eae.o Rusia. Ua kauohaia aku na kenerala a ke Aupuni Bosheviki e lawe i kekahi mau kulanakauhale lehuleliu i paaia ai e na aoao kalaiaina e ae i hoole i ka ike ana aku i ke aupuni a Lenine-Trotsky, o kā hopena i ikeia oia na kaua hookaliekoko weliweli mahopē iho. Ma ka lono meahou i loaa mai Kiev ua holōpono ke kāua ana a na pualikoa kulanakauhale. Ua hoopuniia ke kulanakauhale e na kanaka e manao ana e lawe i ke kulanakauhale, a oiai e hoopuniia ana ua liooliauieia iho e na kanaka lele mokuea. a ke aūpuni Bolsheviki he mau poka pahu lehulehu maluna o na kanaka, a pau lakou i ka make. No ka poe i lioopoinoia na ola ua kohoia lie 4000 i make a he 7000 i hoehaia. Ile mau lianeri o ka poe i make maluna o na alanui, mawaena o lakou lehuleliu wale na wahine ame na keiki. Ua kipoka pahu ia ke kulanakauhale 0 Odessa e na koa Bolsheviki, a ua nūi kā poino i hanaia. o kekahi mau apana ua hoopioia na koa Bolsheviki e na koa Polani a he heluna nui o lakou i lukuia. Aia kekahi mau puālikoa Eolani ke ka'i la no ke kaua ana ae 1 ke kulanakauhale o Smolensk. ' O na koa Rumania e hoomalu ana i ka okana aina Akknnan ke hoomakaukau mai la lak'ou no kaua ae i ke kulanakauhale o Odēssa. NEW YORK, Feb. 18.—Ina no ka haawiia mai o na hooiaio ana ia Rumania no kaim niau mēā i noi aku ai ia Yienna ūa ma"kaukau kela aupuni e ae aku e kuka no ka liānaia o ke kuikahi maluhia,, O na kumu 'nelike ma kana noi ua hoakakaiā maloko o kekahi lono kelekalapa mai Yienna mai i loaa ae i Amsterelam ma ka la aku la i neliinei. Mamua o ke komo ana aku iloko o na kuka,kūka ana no ka lianaia o ke kuikahi maluhia ūa'noi 'māi ke aūpuni Rumania n ! o na ho'oiaio ana aole e hoopiauia liona ano aupuni moi, a e waiho malieia aku no ia nana ponoi e noonoo a hooh'olo nona iho i na ninau āpau e pili ana i kona moi ame ke ano o ka hooponopono ana. : Ma ka la aku la i nehinei i hoomaopopo ia ai kji mahae mawaena o Rusia ame līumania i ka wa i hoopukaia mai ai ka liope loa e ke aupuni Bolaheiki ma Petrogratl. Ma keia manao hope ua koi mai ke aupuni Bolsheviki i k'a haalele kokē ana aku o na pualikoa Eiumania i ka ēkanā fyna Bessarabia e kū-e 'aku la i na pulikoa Rukirii. Ua koi pU ia niai ka lawe ana aku o na! puaj likoa Rultini i ke Kenerala Sterbatcheff I nana e hoōmalu ana i na koa Rukini maloko o Rumania, me ka maluhia a kaa mawaho o na palena o Rumania.