Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 7, 15 Pepeluali 1918 — LOAA HE PAHU OPIUMA I NA KANAKA NIIHAU Kanahiku-kumamakolu Mau Kini Opiuma i Hoopaeia ae ma na Kapakai o Niihau IKEIA HE WAAPA KEPANI E HULI ANA MA KA MOANA Hoea ka Ilamuku Amerika no Niihau a Hoihoi Mai i ka Opiuma Noonei [ARTICLE]
LOAA HE PAHU OPIUMA I NA KANAKA NIIHAU
Kanahiku-kumamakolu Mau Kini Opiuma i Hoopaeia ae ma na Kapakai o Niihau
IKEIA HE WAAPA KEPANI E HULI ANA MA KA MOANA
Hoea ka Ilamuku Amerika no Niihau a Hoihoi Mai i ka Opiuma Noonei
Ma k:< huli hoi ana mai & ka moku;ihi Mauna Loa mai Kauai mai, ma ka l'oaono nku la i hala, i hoihoi mai ai ka llamuku Amerika Bmiddy, he kanahikukuniainakolu mau kini Opiuma, a no lakou hoi ka waiwaiio ma kahi o ka $14,(iOU, o ka pae ana ae ma na kapakai-o )»h Mokupuni o Niihau, ma ka mahina aku nei o lanuari i hala. He ekolu la mamua aku o ka pae ana ;ie o ka pahu i hookomoia ai na kini (•piuinn he kanahiku-kumamakolu ma ua kapakai o Niihau, ua ikeia kekahi waa-l-a lawai'a o na Kepāni i ka pokaa mawnho ne o Niihau, e huli hele ana i kela ]>;thu opiuma, eia nae lia hoi nele k6la )>oe Kepani lawai |a, no ka mea aole o lakou ike i ka pahu opiuma i ka lana, nkp ua laweia aku ia e ke au, a hoopaeia iuka o Wa iiua. He hookahi kumu o ka loaa ole ana o kela pahu i piha i na kini opiuma, i Ka waapa lawai'a ona Kepani, mamuli iio in o kOfkaumaha, ua piholo iloko o ke kai, a ua hiki ole hoi i ka mea h6o' lana ko oili aa iluna o kA""ilikai, aka ua i'iholo iloko 'o ke kai, ma kahi he elua nkolu paha kapuai mai ka ilikai iho. Maopopo ka Hoopaeia o ka Opiufna. Mamuli o ka pae ana o kela pahu opiunia i N'iihau, ua hooiaio loa ia mai ua. mea i manao mua ia, no ke auo e komo nui mai nei ka opiuma iloko nei o ka ain.'i me ka niaalahi ,o ia uo ka holo ana mai o na mokuahi mai Ka'leponi mai, a nui i Kina mai paha, a i ka wa e kaalo ae ai inawaho o Niihau o ka maaawa ia e kiolaia ai ka opiuma iloko o ke kai i Ka nioana, a i ka wa hoi e hoea aku ai ona waapa lawai'a ona Kepani, na wa»pa i )ioounaia aku no ka huli ana i ka opiuma, e loaa pololei aku aia īna kahi 1 kiolaia ai, o ke kau ae la no ia iluna, a he liaua maalahi ka hookomo ana mai iloko uei o ka aina. l'a hanaia kela pahu opiuma ma ke ano paa loa, a ua uhiia hoi a paa me ke kapolena e komo ole ai ke kai, a ua liookomo pu ia hoi he elua miu boe hoolana iloko, i ole ai e piho ka pahu iloko o ke kai; aka niamuii o ka oi loa aku <> ke kaumaha o na kini opiuma, ua hiki ole kela pahu ke lana iluna o ka ilikai, 0 ke kumu uui iho la ia, o ka loaa ole iina i ka waapa lawai 'a o noke ana i ka liuli, 110 na la ekohi. Hakilo na Kanakai ka Waapa Ma ka olelo a na kanaka o Niihau i ka Ilamuku Amerika Smiddy, ma ka la -I o lanuari i ike ai lakou i ka hoea ana aku o kekahi waapa lawai'a o na Kepani mawaho ae o Niihau, o ka mea kupauaha a lakou i hoomaopopo ai, o īa no ka holo pololei o kela waapa mai kekahi aoao a i kekahi aoao o ka mokupuni, alaila huli hoi mai ana ma ia alahele hookahi no, a ma kekahi mau la mai elua, pela mau iho la no ka hana h kela waapa lawai'a, nolaila ua komo mai la ka hoohuoi iloko o lākou, he ha"a ano nui ka kela waapa e pokaa ana 1 ka moaua, aole hoi he lawai'a. 1 ka manawa ka e kaalo pono al ai o k:i waapa mawaho o Nonopapa, kahi i i-ae ai o ka pahn opiuma iuka o ka ai"a, e ikeia aku ana kekahi Kepani i ke ku maluna o ka hale enekini, me ka ohenana e paa ana iloko o kona lima, he hookahi hoi Kepani ma ka ihu o ka wā"pa. a pela mahope, e naua iike ana lakou ma na wahi like ole o ka moana. Na kekahi poe kanaka Hawaii i ike i kela pahu opiuma, tna Nonopapa, ma ka komohana o Niihau, ma ka la 23 " Tanuari, a na lakou hoi i hoike ae ia 'olin T{enny, ka haole hookahi e noho "ia ma Niihau, a mamuli o kana kau"ha ua hoihoiia kela pahu opiuma no he lō mile mai kahi aku* i loaa ai. Holo ka Ilamuku Amērika i Niiliau f ka manawa i loaa ai kela pahu opii na kanaka o Niihau, ua hoike iv "ke ia niai la ka lohe i ka Ilamuku
Amoi'ika Smiclclv c Mr. ,7ohil KeniW/ho- 1 iHiia;; uia kU' Mauna Loa o ka Poakolii 0 ka pule aku'.uei i hala i knu aku ai ,ke ] kanaka o ke aiipuni t'e»Jerala a liolo aku lrf. il'o Kauai. j Mtl, kd; Poaliuia \ lioea ai. 'kā Mauiia l Lp'a ho Niihau ni.iliōjpe ihō o k'a ike pono ana o Ka Ilannikn Smid(iv i lta pa-; hu oj>i A ilinā ame ke auo ei ka pae āna iiika o ka aiiia, nia ka ia 23 o lanuari ; " u'ā koiio 1 kbke pla ho pahii 'leel^,"1 kioiaik/nku iloko o ke kai, 6 ka hioku-! aki Persirt Mam, a. i ole e kii niokualii C'oīunibia, no ka nie& o na moku wale j no le'elā i kipii mai i H8"holulu nei, ma•< k'a' la 19 anie ka la 20' o laiuai-i. j Ma k?i otelo a na kanaka o ka oihana kiikeawa m'aanei nei, o ka 6phima i iikn nialoko o pafiu T paē ae ai mā j Niiluiu, he ano' opitima māikai loai ia, i ; lianaia ma ilā<sāo, he wahi liona ka iiia- j liiab 020 mile mai Hongkoiig aleu. j 0 k'e kiihiukuai ho ke kini opiunia h'o'okalii e knaiia nīaaiiēi liei n6 keiai aiio opiiuna, aia iiia kaiii. o Jka eiūa lia- i n ; c'rr «laīa, a 110 kekalii ano opiunia e ae, nia kalii o ka haiiei'i me kanalinia ame iiookahi hiuiei'i ni'e kāiikhiku-kumamali-, nlā likia no ke kiiii. j ; Maimili d k'a loaa pono ana o ha hoike oialo'loia, ho ke aiio e kohio i'nai' ri'6i kd opiunia i Ilawaii nei, e lawe āe ana iia lniiā a'upuni t'ederāla i na keehinā niākāāla niā' keiā īiiua āku, ma ka hooniākākiu ana i iia waāpa lāwāi'ā apaii e kā'ii akii ai na hoohuoi aiiāi; o ka hoōpae opiuma kekahi p/kā lakoii. niau haua, āole hoi o ka lawāi 'a wāle no.