Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 5, 1 Pepeluali 1918 — Nuhou Kuloko [ARTICLE]

Nuhou Kuloko

iEia ko Honoluhi nei poe i keia inana- , wa ke ho.oko nei i ke kauoha i pili i. na meaai, nia.ka hoonele ana i Uekahi inau la o ka pule, aole e ai i.ka pij>i, ka puaa ame ka palaoa. Mamuli o na hooikaika ana a ka Meia Fern, ke ikeia aku nei ka emi mai o ke kumukuai o 'na i'a i keia mau la, malalo iho o na kumukuai e pahola ana mamua aku nei. I ke kulanakauhale iho nei ka *Rev. L D. laea o Molokai, a ma ka Poalua nei i liuli hoi aku ai oia no kona home, mahope o ka hoohala ana i kekahi mau la kakaikahi maanei. Mamuli o ka lilo holookoa ana he hookahi aoao o ka o keia pfile i ka hoolaha, ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i ka moolelo o na Keikialii Ekolu a ka Moi, a keia pulie ae. i —— Eia ka oiliana makai ke noke mai nei i ka hopuhopu i na wahine e loaa aku ana'maloko o na hal%e lawelaweia ana na hana haumia i keia manawa, 110 ka hoomaemae ana ia Honolulu nei mai riS iiana hauniia ma'i. Eia kekAhi poe kannka alakai o īia Hawaii ke hoeueu mai nei e kukulu i mau hui iloko o keia manawa, no kā lilo o ia mau hui i me.a leokua mai iloko o ko lakou manawa o ka pilikia oiai ke kaua e pahola ana ma Europa i keia wa. Ma nehinei aku la, ka la hope o keia mahina, i kaawale loa mai ai ka Rev. H. H. Paleka mai kona pili ana aku me ka Ekalesia o Kawaiahao, mahope iho o kona noho kahu ana no kela ekalesia, no na inakāhiki he kanalima-kummali-ma a oi. Mauka ae nei o K'apalama, ma ka Poaono aku la i hala, lanuai'i 26, i hooliuiia ae ai o John K. Pauahi ame Hennetta J. Kane ma ka berita o ka mare, na ka Rev. D. P. Mahilahila, i hoolilo ae ia laua i hookahi, he maikai ka mare no ua niea apau. Iloko o keia mau la e hopuia mai nei na wahine ame na kane no na hana hookamakama e na makai, he heluna nui o ka poe i hoea ae 110 ke keena haawi palapala mare, 110 ka ho«*io ana e alo ae, mai ke kau ana aku o ka hoopa'i ā ke kanawai maluna o lākO'u. Ua manaoia, ma keia Poaono e huli hoi akii ai ka Elele Kalanianaole no Wakiuekona, a .e paa pu aku ana oia i kekahi palāpala lioopii ma ka inoa o ka Ahaliui Puuliōnua o na Hawaii, no ka hookapu a papa loa ana i ke kiiaiia o ka wahona ma Hawaii nei. Ua olliill ae kekalii mau manao iloko o na la aku la i liala, ina aole e hoemiiā mai ana ke kumukuai o ka i'a ma keia mua aku, alaila e lawe okoa ae ana ke kulaiiakauhale i makeke kuai i'a kao : malaila e kuaiia. ai ka i'a me ka mākepono, no ka 10 keneka o ka paona. Ma keiā Poaono, elike ai me ia i liooloihiia mai ai ,e pau ai ka noho ana o na kokua, ma na wahi kolio baloka, no ke kokūa ana aku i ka poe he. mau palapala ko lakou no ke komo iloko o ke koa, ma ka hoopihapiha ana, a hoihoi aku i ke keena poo maloko o ka halekoa. He elua haneri dalā a oi a na ma'i o Molokai o ka hootlna ana inai no ke kokua ana i ke Ke'a Ulaula, mamuli o ko lakou manaoio, o lakou kekahi inau makaainana, i kupono e hoike i ko lakou aloha aina oiaio, ma ka haawi ana ae i na kokua elike me ka hiki ia lakou ke liana. Oiai he mau walii kekahi nna na kuianakauliale o Ameiika i hookaawaleia, no ka hoonoho ana aku i na enemi malāila no keia wa o ke kaua, ke hoolalaia mai nei kekahj manao, no ka hookaawao kekahi wahi ma Hawaii nei no I na enemi o Amcrika e noho nei iloko o jka aina, a ma na mokupuni malalo aku iiei o ka Hema. Ina o ka mea nana kekahi manao o 'ka hoouna ana mai ma ka leka, no ka Hoopukaia aku maloko o ke Kuokoa, ma ka inoa o Reuben Keawehaku ,e hele kino mai e ,hui pu me ka lunahooponopono o keia pepa; a hooiaio mai oia ponoi ka mea nona ia manao, alaila ma ia ; ano wale no e hoopukaia aku ai manao, ina aole pela, alaila e waiho malie ia ana me ka hoopuka ole ia aku. Ma ka hoike a H. Cushman Carter, kekahi o na hoike no ke kakauinoa ana 0 ka Moiwahine Liliuokalani maluna o kana palapala i hana ai, o ka 1910, e hooiio ana i ka palapala kauoha o lune 19, 1909, ana i kakauinoa ai imua o ka Lunakanawai Ashford ma ka Poalua nei, ua hoakaka ae oia i kona manaoio, ua hoohulihuliia ka manao o ka moiwahine, ma kona manawa i kakauinoa ai 1 kela palapala.