Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 49, 7 December 1917 — NOIIA E HOOLOIHI IA AKU KA MANAWA O NA KOA KIAI LAHUI MA KAHI HOOMOANA. [ARTICLE]
NOIIA E HOOLOIHI IA AKU KA MANAWA O NA KOA KIAI LAHUI MA KAHI HOOMOANA.
Xo ka loaa mai o ke aponoia e ka P»n-e&itlrtia Wilson e hooloihiia aku ka manawa e noho £ku ai o ua pualikoa kiai lahui Hawaii nia kalii hoouioana o koa ma Kawailoa i elua pule hou aku i mea e loaa ai ka makaukau pilia i na koa e pili ana i ka oihana koa, be noi pololei i ka Peresitlena ka i hoounaia aku īna ke kelekalapa e ka Elele Ku iiio maiiiuli u ke noi a na hoa o ka alia olelo lahui. Hd noi keia i hoounaia aku me ka awiwi lab. i mea e loaa koke mai ai ka pane mamua ae o ka pau ana o ka manawa o na pualikoa e noho ai mā Kawailoa ma ka Poaha aku nei o ka pule i hala, a ua iini nui io aku ka ka peresi(iena pane e loaa koke mai. Ua ikemaka na hoa apau o ka ahaolelo lahui i ka paikau ana o na koa ma kahi hoomoana Liliuokalani ina ka Poaha aku ,la o ka. hala, M q. ua nui, ka ko lakou niahalo i ke Kenprala «lohnson uo ua mea inaikai a lakou i ike ai, 'a ina ia inanawa i kukakuka ai iakou nō ke kupono o ka hooloihiia aku o ka manawa e a'oia ai o na koa. Ua kuka pu.'lakou me ka Klele Kuhio maluna o keia manao, a oiai o'ko ka Elele Kuhio iini no ia e hooloihiia aku ka manawa o na pualikoa ma kiihi hoomoana i loaa ai i na koa na a'o piha a lawa pono no ka hana a lakou e kaheaia mai ai no ka hele aku i ke kaua mahope, ua hooholo koke ia ka manao e noi aku i ka Peresidena a pela i hoōunaia aku ai.
Ua kakoo ikaikaMoa ka elele i keia manao e hooloihiia aku ka manawa o na koa e noho ai i kalii hoomoana, no ka meu, ma kona manao aole e lawa pono ana ka makaukau i makemakeia no na kua iloko o elua pule wale no, ina no ka hooloiihiia i<ku o ka manawa e hoemiia mai ana na hoolilo 110 ka halihali hou ana mai ia lukou no kahi hoomoana 110 kekahi manawa aku, ua nui na hoolilo no ka halihali ana'mai i na/koa mai na mokupiini lehulehu like uiai, ka lioolako ana no kahi hoomoana ame na hoolilo lehulehu e ae lie nui no ka nyilama jana i na koa.
0 na aliikoa o ka pualikoa kiai laliui pu kekahi i makemake loa i keia manao a i hoike niaoli mai i ka makemake i kekahi o na senatoa i lioea aku i kahi hoomoaua no elua manawa a i ikemaka i ka paikau ana a na koa, a no ia ike 0 ke senatoa i ka makemake loa o na a|iikoa i hooholo ai oia e noi pololei aku i ka Peresidena Wilson e hoopuka niai i kauoha e hoomauia aku ka noho ana o na pualikoa kiai lahui ma kahi hōomoana. He nui hewahewa na hoolilo o ka hoakoakoa aūa mai i ha puaiikoa lahui lehuleliu' like ole inai na mokupuni mai no'kahi hoomoaAa. Aohe 1 lawa pono ko lakou manawa e a'oia ai a.o ka pau koke no ia o ka nianawa me ka loaa ole o ka makaukau piha no ka oiliana koa uiaiuua o ka pau ana o ua pule elua a hoihoi hou ia aku lakou no ko lakou mau home. Ina no ko" lakou kahea hou ia akū mahope no ka hoakoakoa hou mai no ka hoomoana a uo ke a'o aua e paluaia ana na lioolilo i mea e hoopakeJeia ae ai ka hoolilo palua a'iia aku lie oi aku ka pono e hooloihiia aku ka manawa e a'o ai i keia manjf\ya. Ua hoike pu ia alrti 4 ka Peresidgna Wilaon aole e hoopilikiaia aku ana jia mahiko mtimuli o ka loihi Joa o ke kaawale ana mai o kekahi inau limahana mai na mahiko mai, no ka mea, ma ka ninaninauia ana iwaena iho o ua koa )ie-. «ha pakeneka wale no o 'na kanaka iloko o na pualikoa he mau limahānajj[io, na 'mahiko, wahi a ke Senatōa Poindexter o ka lioike ana ae oiai ka ; oia ma kahi hoomoana ma ka Poaa ma ia manawa i manaoia ai ie kelekalapa aku ana oia i ka Peresidena e hooloihiia aku ka noho ana a na pualikoa ma kahi iioonioana. O keia malalo nei ke kelekalapa a ka Elele Kalaniauaole i hoouna aku ai i ka Peresidena: 4i l ka Peresi(lena, Wakinekona: ' Ua noiia mai au e na lioa senatoa na hoa o ka ahaolelo lahui maanei e hoike aku ia oe Ua kipa aku lakou a ikemaka U kahi hoomoaua o na pualikoa kiai lahui o Hawaii a ua manao lakou he mea pono e hooloihiia aku ka nia nawa ,e a'oia ai na koa o ka emi loa i 'ekolu maliina. , O keia mau pualikoa kiai lahui kekalii o na pualikoa maikai loa i ikeia ma Jvahi lioomoana, aka, o kahi o kela ame keia puali i noho ai ma kela a ma keia mokupuni he mamao loa e hiki pono ole ai ka hoakoakoa aua mai no ka wa e a'o'ai. E lilo aua ke aupuni ma kahi o ke , leanalima kauk.ani dala no ka hoihoi ana aku i na kanaka no ko lakou mau mokupuni pakahi a hoakoakoa hou mai ia lakou no ka haiaa nui i iuakemakeia. O ka ike i loaa aku ia lakou i.nei manawa aole ia | i lawa. no ka hana. Eha pakeueka wale uo o na kanaka he, mau limahana np na mahiko, a o ka manawa e hooloihiia aku ana aole ia e lilo ana i mea e liookunanaia aku ai ka liana a na maliiko e loaa mai ai ka ai. O ka hoike e loaa koke mai ana i ke keena o ka oihaua kaua Hawaii mai ia oe mai no kekahi hana elike ine ia au e hooholo ai i mea e hoaloia ae ai na hoolilo waiwai ole no ka hoopau ana i ka lioomoana ana o na koiv ame ka lialihaliia ana aku o na koa no ko lakou mau home mai kahi hoomoana aku i makemakeia. Ua kullke na manao o ke kenerala nana e hooiualu nei .na pualikoa Amerika ma Hawaii nei me ko ke Kiaaiua maluna o keia manao e pili ana i ka hooloihiia ana aku o ka manawa o na koa e a 'oia ai. Oia niakeinake like ka i loaa i ka,, aliikoa ame ha kaiihlial , ' 4 KALANIANAOLE, ''Elele i ka Almolelo Lahui mai waii aku."