Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 36, 7 September 1917 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

J,o.\ Do.\, Sept. —Xo ke kolu o nu mauawa maloko o ekolu la ua ike hou< ia aku na Kelemania lele i ka !ewa e lele ae ana maluna ae o ka hapa hikiua- | kauhale o Kiga ke lioomau mui la na ! hoea niui kekahi o nu niokuleie ma na I wahi mawaho loa o ke kulanakauhalo J o Jj«uclutm a he niau poka puliu ka i hooliaaleia i.ho. lle hoike na ke kuhiua kauu ,e. pili anu no keia ke olelo uua penei: "He heluna lehulehu o na mokulele | a ka enemi ka i lele mai maluiiu ae o j ke kapakai hikina-henia o Enelani nei ma ka hora 11 o ka po i hala n hooliaule iho la i kekahi heluna nui o 'iiu poka pa-hu. Aohe lono e hoike ana no ka nui o na iioino i lianaia iho e ia niau poka pa-hu, aohe no hoi he hoakaka no ka heluna o kekahi mau ola i poiuo i ] loaa uiai ,i iyn manawa." ! 0 ke kaua ma ka Jevva iho i lianaia e j na mokulele nia ka po Poakahi, nia ka | manawa a na mokuJeJe a ka eneiiii i a'e mai ai ina ke kowa a lele ae la maluna ! o ke kapakai hikiiia-heina u hoohaule | iho la i kekahi mau poka pa-hu aneane ma kahi kokoke loa mai i na kauhale mawaho loa o LaUana, oia ka oi aku o ke kaua i nui loa na ola i poino niamua aku o na kaua e ae apau i hanaia mai ia Euelani nei, oiai nao ma keia kauu ana kakaikahi loa na makaainana i poino. l'a lele mai na Kelemauia a nialuna pono ae o Chathani a hoohaule pololei iho la i ka lakou niau poka pa-hu nialuna o na alahukinioku mawaena o ehaiham ame La<latia. «ale na pio a ia mau poka pa-hu, he uiau limahaua no ke alaluikinioku a ke aupuni. l'a haule pololei iho kekahi mau polea pa-hu maluwa o na lialekoa ma ('hal,ham a make kekalii mau koa a hoehaia kekalii, aka nae, no na alahukiinoku ame na pa kapilinioku he liilii lou na poino i lianaia. Lilo Pio ke Kulanakauhale Rukini o Riga i na Kelemania ,NJC\V YORK, Sept. 5. —M a na kahua kaua a pau e hoopuni ana i ke kulanakauhale o Riga ke honiau mai la na Kukini i ke eini ihope, aka nae lie emi mai paha no kekalii mau kalma i Jiooniakaukauia a i ole lie liiki ole maoli paha ke Jiu aku e paio me ka enemi, aohe i hoakaka maopopoia maloko o na lono kelekalapa i loaa mai ianei mai Petrograd mai. Ua hoolahaia ae maloko o ke kapitala Rukini, oiai ua ikeia ke koikoi maoli o ka pilikia i ikeiu me ke okipu iu ana o ka laina a na koa Rukini a o ka lakou paa ana i ke kapakai ma Riga ua kailiia mai ia lakou aku, eia nae aohe poiuo i nanaia aku no ke kapifala. .Ma ka hoakaka a ka ,po.e kakau meahou ma ke kahua kaua nie ka Moi Leoj)ol(l ua hoomakaukau inuaia me lu? akaliele loa no kekahi inau pule lehulehu ka hoopuni ana i ke kulanakauhale o Riga, a o keia lioonee kaua unu aku Ja uu lianaia ia elike me ia muu hoolalaia ana, aohe pilikia i ikeia nia ka inanawa 0 ka aeia ana aku o ka Muliwai J)viua, a pela hoi me ka hoopuni ana i ke. kulanakauhale elike uie ia i ikeia, no ka mea aolie i kaua inai na liukini ma ia walii. Nui ka Hauoli Maloko o Berlin i\Ja ka lono mai Hoieliu inai, oiai ia kulanakauhale e kulaia ana no ka lilo pio ana o Riga, he mau kaukani leliuJeliu o na paahao i laweia mai me liookalii haneii ame kanaliina mau pu kuniahi ma ia nee ana aku a na koa Keleinania imua, a ua konioia aku a pauiu ia kulanakauhale. L'u lioao na Rukini e hooliiolo i ke kulanaknuhale mamua o ko lakou haalele liope aua a i ka wa i komo aku ai na Kelemania e a-ia mai ana e ke ahi kekahi mau wahi lehulehu. Maloko o ka palapala hooinaikai a ke Ivaiser i ka Moi ke alihikaua nui o na pualikoa Kelemania ma ka liajja akau, ua noi aku oia e liaawi aku nona a no ka lahui Kelemania holookoa 1 ka hoomaikai i na aliikoa u i na koa iio ka lanakila ana, ma o ka lilo pio ana mai o ke kulaiiakauhaJe o Riga. O na Mokukaua Kekahi i Hui Pu Mai 1 kulike ai nie ka lono kelekalapa niai ke kuhina kaua mai ,o na mokukaua Kelemania kekalii i komo pu mai ina ka hoauhee ana i na Jiukini mai lliga a mai Uxhale mai, nia o ka hoolele ana mai i na poka pa-hu maluna o ke kulanakauhale a ma ka papu ina na kapakai no ka hoomakaukau niua ana no ka hoonee ana aku i na pualikoa Keleniania nomua. l'a hoolahaia ae i nehinei maloko o ka loaa niua ana o ka ike ■ i na luna aupuni malaila ekolu pule i hala no ka na Rukini olelo hooholo e liaalele loa ia ka hoao ole e paa ia kulanakauhale, aka no ka nele 0 kekahi nuhou maopopo mai maheJe mai o na kahua kaua, oiai e kali ana 110 ko iia KeJemania nee ana aku, ua lilo i mea uluku 110 ka noonoo ka nele i .ke kulana oiaio maoli no ke kaua malaila. Pia flfau. ka Nee o na Italla Imua . o, 9 kulaia ana no ka lilo pio ana 'mai.o.'ke.-luilanakauhale o Riga ia lakou oia .mau ka uee o na koa a ke Kenerala Codorna imua nie ka malie ma ke alahele e hoea aku ai i Trieste, a no ka hoopakele ana ia kulanakauhale 1 ole ai e haulepio mai iloko o na lima o na Italia he elua mau pualikoa Bavarians nui a ke Kenerala von Hin«leuburg o ka hoouna ana inai la no ka hoopuipui ana mai i na koa Auseturia. E lik(j ka nee mua au» a na koa Ita-

]i;i liu' i"i tn;ilai'hio o ka aina ka lak<m mau walii c ih*o aku ;ii, i';i hukiia nku na jui kunialii immii iimia 110 ke ki anu aku o wawnhi i uu }.ai>u u na Auseturia. ua uor aku ua kou liolowawao. imuu a paa iua [*n i hoohioloiii, u u;i huki hoa ia alni ua |>u kuniahi iniua. Mu ko au o mii ua luku ia na koa Ausoturia oi;;i lakou o omi ninu aku ana ihoj>o. Ma ka 01010 !| na koa i»auhao Ausoturia ua mii ko iiikou pilikia inanmli o ka pololi aine ka mukowai, uu lilo na j>u kuniahi o ki jmpaia aku ana i moa keakoa i k:\ loaa unn aku o na lako ai i ko kahua kana uo olua a ekolu Ja i kekahi manawa. l'a lioeu uku na koa Jtalia malalo iho o ka Mauna Montc San Oabricl, kalii a na Auseturia i liana ai i kekahi mau j>a|»u i>aa. L'a hoohiolo liilii ia aku kekahi mau wahi o ia mau papu o na poka pa hu a na ltalia ake pii aku la na koa lta!ia nia ka pali e hoea aku ai i kahi o na p:ipu. ihi ka po Poalua, ua kauaia iho ke kaliua hooluJu o na mokukaua Auseturiu ma I'ola e na kanaka lele niokuea Italia nu ka Jewa iho, he eiwa tona j)oka pa-hu i hoohauleia iho. Mahope 0 ke pu liu ana ae o na poka lie mau aiii nui ka i ikeiu e a uo'aua. Liuliu na Pelekane no ke Kaua Mn ko kuhuu kaua Flemish, ke palukuluku hou niai Ia na koa a ke Kenerala llaiii i »a laiuu auwaha a nfi Kelemania nie ka hoohioloia o na j»apu e na poka pa-hu lio hoomakaukau nina ana no ke ka 'i hou aku o na koa helewawae Pelekane a ka ino o ka hoohakalia aua 1 ka Uikou kaua. Ho kaua nui ke hooukaia aku anu oia ka mea maopopo i ka naua aku. Ma ka lono i loaa mai keia kahua kaua mai, aole nae ua ke kuhina kau», aia ua makaainana Belgians ke enii aku la ihope he niau mile ka mamao mai ka laina aku a nn Kelemnnia, inamuli o ko lakou ike maopopo ana no ka hookokoke loa uku o ka na Pelekane kaua. Aia tia Kelemania ke liomakaukau mai la mo ha awiwi amo ka pupuahulu nui no kekalii mau kahua hou uo lakou e emi liope aku ai, a ke lawe mai la i na pualikoa apau e hiki ana e loaa ia lakou 110 ka hoopuipui ana mai i ko lakou īnau koa. ]Sla ke kahua kaua o ka Muliwai Aisne, ua hoao aku la ke Keikialii Hooilina Kalaunu e kaua ma ka la i nehinei ma Hurtebiso, a ifa hoauhee ia aku e na koa Palani me ka nui howahowa o na koa i ! make. He kulana maikai ko na Palani nia keia kuhua kaua, a ua hiki ia l.lakou ke lului aku i na koa Kelemania | i nee mai ai imua me ka lakou mau pu kuniaiii ame na pu mikini, me ko lakou lioopakeleia e na pu kuniahi nunui e kiia mai ana mai na wahi kiekie mai. I Hookahi-Hapakolu o ka Pualikoa Nui a na Auseturia i Poino NKW YORK, Sept. ō—Hooknhi hapa'kolu |iiha o ka pualikoa nui a na Ause- | turia i hoao inai ai e paniku i ka nee ana aku a na koa TtaJia i Trieste i lu- ! kuia. Pa hooikaika mai na Kelemania | me ka nianaolana poho ina ke alai ana I mai i ole ai e nee aku na 11a lia nomua. , eia nae ua halawai aku me ka make, a niuloko o ka pane no ke kahea i ka pilikia i hoounaia aku ai i Berlin e hoouiia niai ana o IveJemania i na koa apau e hiki ana iaia ke haawi mai no ke kokua ana i na Auseturia. Ua lioo]iauia k«: |Keiierala Borovie a o ko Kenemla Koevass ka i hoounaiii īuui i paui nia koua walii. \ K lioakaka ana na louo i loaa mai ianei mai ke kanikela Italia mai o ka po aku la i liala, o ka heluna nui o na koa Au.set.uria i. poino ma ka liooikaika 'ana e hoopakele ia Trieste ua oi aku niainua o ka ekolu kaukani mau aliikoa a ua oi aku no hoi manuia o ka hookahi haneii ame iwakaliia-kumamalinia kaukani mau koa i make a i liooliaia. Ua koho walo ia o keia niau koa imi hewaJiowa i make a i hoeliaia o ka akahi liapakolu ia o ka i>unlikoa nui a na Auseturia. Pa kauia aku na ahewu koikoi loa īnaluna o ke Kenemla liorovie no keia poino nui i hanaia aku i na koa Au«eturia ma na papu a o ke KeneraJa Koevass ka i hoonolioia mai ma kona w.ahi. | Ala na lono kelekalapa i lioounaia iaku i lvelemania i hoakakaia aku ai ke koikoi o na poino i loaa i na koa |Auseturia a na Auseturia i ike iho ai | ia lakou, :i un loaa mai na kokua elike ,me ka hiki ia Kelemania ke haawi mai [ iuo ka hoonawaliwali ole aku i kona | mau pualikoa ma na kahua kaua e ae. [ Mai IMino mai ka lono i loaa mai ai no keia poino koikoi i loaa aku i na koa Auseturia. Ile oia mau ko ke Keneiala Codorna uee ana imua noloko o na okana aina e paaia ana e ka enemi nie ka nana 010 aku i na kaua lehulehu i hooukaia mai e na Auseturia, ma ka hema mai o Gorizia he mau kaua hahana a na Auseturia o ka hoouka ana mai ka i hoanheeia aku, o na kahua hou apau i lilo mai i na ltalia ua hanaia ae he inau papu paJe ikaika malaila a ke paa mai la lakou me ka hoauhee ole ia.