Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 35, 31 ʻAukake 1917 — He Keu Aku a ka Lahui Ino Maoli [ARTICLE]

He Keu Aku a ka Lahui Ino Maoli

Mamuli o ka pepehikanaka i lianaia ma Kaneohe ae nei. ma ka pule aku la i hala e kekahi poe Pilipino eono i paa ae i ka hopuia. a mamuli no hoi 0 na karaima lehulehu i hanaia o na manawa ae nei 1 hala e keia lahui kanaka e noho pu nei me kakou. ua maopopo loa, o keia kekahi o na lahui ino maoli, ke hookukuia ae me ka moolelo o ka nui o na lahui ma Hawaii nei. • Aia no he poe maikai iwaena o lakou, elike no me ia iwaena o na lahui kanaka apau, aka nae o ka hapanui o keia lahui kanaka, elike me ko lakou moolelo e paa nei maloko o na aha hookolokolo 4 o lakou kekahi poe i kupono ole loa e pulamaia aku e Hawaii nei. Aole i loMii ae nei ka manawa i hala, ua hoopiiia aku ka lia maeele o na liana ku i ka menemene ole a kekahi Pilipino o ka hookau ana aku maluna o kekahi kaikamahine Hawaii ma Kohala, ke mau nei no na hoomanao ana a kekahi poe no karaima i hanaia; a ke nana aku ihope no kekahi mau makahiki pokole, aia ke kau okoa mai la ke karaima pepehikanaka, i lawelaweia e keia lahui, maluna o ka ona ame kana wahine, nona kekahi halekuai ma Kahauiki ae nei, i kulike loa aku ke ano me ko ke karaima pepehikanaka i hookauia aku maluna o ke Kepani nona ka halekuai ma Kaneohe ae nei. Aole malaila iho la no, pau na karaima ku i ka weliweli i hanaia e na Pilipino, aka ma Kalihiwai, Kauai. malaila kekahi o na kraima ku i ka ekaeka i hanaia e keia lahui; ma ka hoao ana e pe])ehi me ka nele maoli i ka manao aloha iloko o lakou i na makua me ka laua mau keiki; ama ke ano nui ke olelo ae, ua kahakahaia ka moolelo o keia lahui kanaka, me na liana karaima he nui, o na ano like ole, e konoia ai kakou. e ku ma ka aoao o ka makaukau mau i na manawa apau, no ke kupale ana i ka wa e hoao mai ai kekahi o keia poe e hoopilikia ia kakou, i wahi e loaa aku ai he mau pomaikai i keia poe. E hoomanaoia nae, he hookahi kumu nui, nana i alako aku i na Pilipino iloko o na hana karaima he nui, a kakou i ike maka ai maanei nei, mamuli mai no ia o ka.palaualelo, ka lilo ma na hana piliwaiwai, ka haaheo anie ka hookano. na ia' mau hana i hapai ae i na manao haakei o ke kanaka a kau iluna, a manao aku la e ola ka palaualelo, ma ka hana powa ame ka pepehikanaka. Ke nana aku i ka hapanui o na Pilipino maloko nei o keia kulanakauhale, ua hoike okoa mai ko lakou mau kulana, ma ko lakou mau aahu la. me he poe la lakou i noho maluna o ka lako ame ke kuonoono, oiai nae ma ka mea oiaio maoli, he poe lakou i maopopo ole kekahi hana paa, ame na wahi kupono e noho ai; ao ka poe apau e hoohalike ana ia lakou iho me na Pilipino, aole loa lakou e pakele ana, mai ka lilo ana aku i poe powa me hana karaima. I mea nae e loaa aku ai ka uku panai kupono maluna o kela poe Pilipino i hawahawa na lima, me ke koko hala ole o kekahi Kepani e hooikaika ana ma ka huli ana i na mea e pono ai oia ame kona ohana, he mea pono no e uku aku ko lakou mau ola pakahi, maluna o ka amana likanaka, ina no ka pili o ka hewa pepehikanaka ia lakou, no ka mea ua lawa ko kakou hoomanawanui ana i na hana a keia lahui ikanaka, o na manawa ae nei i hala, e ae ole ia aku ai ka poe o kela ano e hele lanakila hou, no ka hoomau ana aku i ka lakou mau hana ekaeka he nui. Mamuli nae o ka paa koke ana o kela poe Pilipino i ka hopuia, me ka hoike okoa ana ae hoi o kekahi o lakou, i ka moolelo o kela hana pepehikanaka, he mea pono no e haawiia na mahalo ana i ka oihana makai, a ke Kuokoa e manaoio nei, ina aole i pakele mai ke ola o ka wahine a ka mea i pepehiia, he hana paakiki no ka huli ana aku a loaa ka poe pepehikanaka, oiai ua ikeia ka hiki ole ana i koonei mau makaikiu ke huli i ka poe pepehikanaka, i pohihihi loa na ano e hoopuni ana i ke karaima i hanaia, elike me na keiki elua o ka pepehiia lana mauka ae nei o ke Awawa o Makiki, he manaI wa pokole ae nei i liala.