Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 28, 13 July 1917 — HE PANE IA HON. D. M. KUPIHEA [ARTICLE]

HE PANE IA HON. D. M. KUPIHEA

Belomoiv Hanohano, Eeq., Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe: —E oluolu hou mai oe ia'u no ka maaawa hope loa ke alekle ole hoo mai ka wni. Ma ka D. M. Kupihea mau hoakaka ma kou helu o ka pule i hala, e ae ana oia (Kupihea) e alo mai ka hoike ana i ka mea oiaio ana o ka hana ana maloko o ka ahaolelo ma ke i kau 1913, e pili ana i ke kanawai helu 129 o ka aha senate a A. F. Judd. He mea oiaio, ua hoole lakou ekolu ma ka heluhelu ekoluia ana o ka bila ma ka Poaooo, Aperila 26, 1913; Kalakiela, Kaniho ame Kupihea, aka, e nana akn ma ka aoao 950 ame 951 o ka moolelo o ia kau ahaolelo i ka hoike a na komite ia lakou i waihoia aku ai keia bila no ka noonooia ana, i noho, lunahoomaluia e S. S. Paxon, a o oe kekahi lala o ia komite e Kupihea e apono ana i ka hooholoia ftna o keia! bila i kakauinoa ia e oukou a pau loa ] na lala o ke komite o Oahu nei wale no. a penei ka heluhelu ana o tia hoike nei a oukou ma ka olelo Beritania, ia manawa hookahi inaanei e ike ia ai kou a'no alelo' lliā, 'ā ma k'a ole'lo maopopo ana āe/ he o'i ' ihaii heiehelena. okoa Ra 61eVō a ka iiiai ka T>ana liīāi o ka' Hma: - Honōlulū. T. H., Apenla" 23, 1917. Hon. H. L. ?i HolBtein, ' $$eāJrtr ftouse of Representatives. ' Bpecial Committec eomposed df (iie OaTni T)elegatidn, to whieli was : refefred Sēnate Bill No. 129, beg leafe t6 rep'ort v aS' followsf ' Aftēr due conēidērafion vre 71 nd thftt tTiis BiTl seēks fi>" āiisist the Board of SupVrvisors" in darMng' out' the pf'o'visiorts of Senat'd Bitl Xo. 111, *vvnicti uill enāble tlicm to open stteeisj "higliwkb, et'e.'. With thē City' and Cōunty of Honolnlu,'āiid we therēf6re" i-eeoini-mend tliāt the same pasl' Hespectfolly /übinltted. ' r s ;s. paxsox, Chairman. Ē. ,T. McCANi)tESS, J. S. KAI.AKIELA/ J. K. PAELE, ' dAVH) M. KOPIHEA, ASCH, e; *h; £ooke, 1 wir. ii. kinsm?a, iVATKINS. Pehea kela e KiipiKea? t) keia kānawai helb 12f>, o k6 senāte, fie kanaWai 'leēla. 'e kokiiā 'nui loa ana i ke kanātvai aūhāu ālanui hilu' lll, : ke liookahi no makuakane o kēia ItidnaTvāi oia o Sehatoa A. F. JuM i kokiia nui lōa iā e I>. "M. Kupiheā ke'leanāwai āuhau alāhui 'heln 111, a : pela pu no me keia |tanāwai helii 129} i keia kekahi p'o6 ona'aika Aia ke' alanui lle īūakēinā'kēia nei e kukala ia aku ko lakou walil rio kā ūku 'ole i ka āūh'āu 0 ka* hānā iā āna o ke ālaāui. ' Ma kekahi manao au e Kupihea o ka pule i hāla, ua olelo ae oe, aole he pilikia o ka poe aole o lakou aina, o ka poe mea aina nunui no ke pilikia ma keia kanawai, no ka mea o lakou ke uku ana i ka hanaia ana o ke alanui a pela wale aku, elike Vue ka Bishop Estate. E ka hupo' nui o ke ao nei, he mea oiaio, oia poe no lakou ia mau M-aKi ke uku ana i ka hanaia ana o ke alanui malalo o keia kanawai, aka, i ka hope loa na ke kanaka ilihune e uku iā mau mea apau, nolaila, o ke kanaka ilihune ke pilikia ma keia kanawai. Fenei ka hoohalike ana: Elike me keia mau la e pipii mai nei ke kumukuai o na mea apau; manao oe na ka poe kalepa e uku ia mau meat Aole; na ka poe kuai āku (consumer) pela no keia. Ina aole e liiki i ka poe kalepa ke ka-ki mai 1 ka poe kuai aku, alaila, ua makehewa ko lakou ola ana ma ka honūa nei, ua ahona ka hoopau ana i ka hanā kālepa, a i ole, ua āhona ka hhi ana i kā'opu ana ole o ka honua, pela me oe e B. M. Kupihea, aole loa he kuleana 'ou e ola no ka mea "he hupo (stupid); ttamu ka Mole, yoū have no business at all in this world, because you stupidi No kaū e lālāu ae la ma ka aoao 837 6 ka' moolelo, o ia kau ahaolelo, uā maopopo iā niea, o iā kā letā ā ka papa lunakiai i kākau ia mā ka la 10 o Apenlā. Olēlo hou,oe e Kupihea, ua keia poe lun'aklai ē kaualako ia oukou ewalu e kakoo i kēia kanawāi. Mā keia yrahi, uā hoike māi oe e Kupihe'a i kou ku|)ono ole i "kaūwa na kā leh'ulehu, ua hoike māi oe aolē nou ponoi kou noonoo, aka. no hai aku kou noonoo i paumāia aku iloleo ou nie ka m~ea pauiha (injection,). Olelō oe, ua kakoo au i keia kanawai ,aole au i kākoo, aka, ua kakoo au 1 ke Kahuahana o "ka Aoao pemokārata mā kē kau koho baloka i hala iho la e nāna i ka paūku o ke Kahūalianā o ka aoao Dēmokarata ē loaa no ia oē. Ua aia mai keia ina o ka loaa ana mai o kēkāhi leta māi ka lūnahooponopono māi 6 ka ūafnn &far-Bul-letin ia mākou apau na moko lUnakiāi 0 kā aoao i)emokarata, e ninau mai ana pehea la ko makou kulāha māīuna o ka nināu kafiaTrai auhāu alanui? Ua pāne aku au mā ka *u leka me ka hoekoiūo pu ānā aku i ke Kāhuāhana o ka aoao Demokarāta, e kutiliuhi aku ana 1 ua lunahooponopono nei, e nanā ae i ke kahuahana, a no ka mea he Demo-

karata au, a maluna au o ke Kahuahana e ku ai ,aole ma kekahi ano okoa ae. No kou olelo ana ua ku-e aku oe me ka ikaika i ke kanawai auhau alanui, ke olelO nei au i ke akea, 0 oe kekahi kanaka hoopunipuni loa malālo iho o ka malamalama o ka la, a maluna ae o ka ilihonua, a' no ka na hoike mai ka moolelo o ka hale i kau mau hana ma ka aoao 8.47, nau i noi e hooholoia ke kanawai ma kona heluhelu ekoluia ana, a ua koho oe ma ka aoao ae. Aole hiki ia oe ke alo ae i ka oiaio o keia mau mea. Ina ua manao oe, he mau olelo hoopunipuni keia, alaila, ke kono hon aku nei au ia oe e Kupihea e kahea ae oe i halawai akea na kaua, ilaila kaua e ike ia ai ka mea hoilee i ka mea oiaio. Ua makaukau mau me kau mau liana hoopunipuni, a o ka buke moolelo ko'u hoike. Me ka mahalo iā oe e Mr. Lu»iahooponopono. JESSE ULUIHI.