Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 10, 9 Malaki 1917 — NA MAHELE ELIMA I HOIKE IA NO KE OLA HOU O KA LAHUI HAWAII. [ARTICLE]

NA MAHELE ELIMA I HOIKE IA NO KE OLA HOU O KA LAHUI HAWAII.

E Mr. Lunahooponopono, Solomon Hanohano, Aloha: —E oluolu mai i wahi keena no ke koena o na manao i ho- • keia no kekahi mahele o ka pomaikai 0 ko kaua lahui kanaka, o ia iho keia malalo nei: O ua mahele elima i hoikeia, ma na helu i liala aku, o ia no kekahi o na mahele i pili loa i ka ninau o keia au naauao e kukuluia nei. Ka mua—O ia ke ano hookahi o ke Akua i hookumu ai i ninohi, i na mea apau elike me ia i hoikeia ma ka Pa iapala Nolaila na ike maka kakou i ka oiaio o keia olelo, mamuli o ko kakou hooiaio ana me ko kakou naau, pela i ho ikeia ma 1 Samuel 16:17. Me keia ano hookahi ke Akua i hana ai i kanaka i kulike me kona ano iho. O ia ano, eia no ia me ua kanaka apau, e ola ana, a 1 hanauia nei i ke ao nei. O ke ano hookahi o ke Akua me ke <anaka i hooiaio ia ai i na hanauna mahope mai, mamuli o ka hiki kino ana mai 6 lesu Jt a noho pu me kanaka, jjela i liolkeia ma loane 1:13-14. Nolaila ina ua ike kakou na kupa, na kamaaina o keia mau paemoku, a 0 ka lahui aloha o ka lepo o Hawaii, i ka oiaio o kona ano hookahi e a'o mai nei ia kakou, ame ka kakou mu hanauna. Pehea kakou e hana ai? Pehea la '<akou e like ai me ia? E hoomau no anei kakou i ko kakou mokuahana ana, 1 lealea a i ole, i liuhu mau mai ai ka Makua nana hookahi kakou i hana elike me ka hoike a Malaki 2:10; nolaila o ke ano hookahi o ke Aiiua e ike kakou ia uiea iloko o ko kakou ola lahui ana. O ia auanei ma ka mana o kona Uhane Hemolele, ka mea nana e alakai i ':ahi e hiki ai ke liookūpono iho i kon ''la lahui ana, no ka mea, ua uuku oe elike me ka manao alakai 110 kakou ka laliui, a ina aole e loaa ia kakou keia hookupono ana, alaila hookauliilii mau an?i oia ia kakou iwaena o ko na aina e, -ika o kona manao no ia ua paa elike *ne ka īielehelena rtaluna o keia paeaina. * v . Ka lua—O ia no na kanawai lie umi; he aupuni nui ko ke Akua i ike mak& ia e ko ke ao apau ,aole e hiki ia ka'eou ke ike i kahi aoao ame kahi aoao; 0 ka mea kupanalia he umi wale ilio no walii kanawai e hoomalu ana i keia aununi nui palena ole. O keia mau kanawai, o ia ilio la no ke kahua paa o kona nupuni, a kakou e olelo nei i na wa apau; nolaila, no na hanauna'i maopo<>o ole i ke kanawai ua hiki mai o Krisfle.su) i ke ao nei e hooiaio ai i keia mea nui. O ia ka !Mataio i lioike mai ai no ko Tesu hikl ana mai e hooiaio i ke kanawai i haawiia ia Moae, o ia ke kaula 1 haawiia ma ka mauna o Sinai. Mat. "5:17-18. Ke malama ia nei anei keia mea nn'i ko'iko'i imua o ke alo o lea Makua lani® Ke a'o iā nei anei i na hanauna o keia au naauao? O na rula pololei maoli e loaa ai i na keiki, o ia ko ka Makua hooloaa ana ia laua iho ia ike ,alaila e a'o aku i ka laua mau keiki ame ka poe ma.waho aku. O ka malama ana i ke kanawai o ke \kua, o ia ka ulii ana o ke aupuni o ke \kua iloko o ke kanaka, o ia ka pono, ka mea lioi nana e kipaku aku i ka hewa e'noho ana iloko o ke kanaka. Aole no e ko'iko'i keia ano iloko o ke Akua ame kona ano iho; oiai-o ke •uio kanaka ka mea nana e uhi mau nei i ke ano oiaio o ke Akua. O ka hoo\upono ana ia kakou maluna o k6 kanawai. pela e loaa iki ai he wahi lihi o ka ike Akua me kakou, oiai, aole ka-

kdu i lanakila mailoko mai o ka hewa, aka o keia mau hoike ae la maluna kekahi mau ala maikai e a'o ia kakou iho, a pela i ka kakou mau keiki. 0 keia auanei ka manawa o ke ola nana e hoolaupa'i i kou ola lahui ana, iloko o na waihooluu like ole. Elike me na waihooluu like ole iloko o kou hae aloha e ka lahui. E aloha ia lehova i kou Akua me kou naau apau, kou uhane apau, kou ikaika apau. Pela hoi ka lua e aloha i kou hoalauua elike me kou aloha ia oe iho.

Ke kolu—E hoolokahi ia' kakou ma ka hoomana like ana i ke Akua me ke ku-e ole o kekahi Hawaii i kahi Hawaii ma na ano.apau. Ke huli aku a nana i ka hookumu ana o keia pono a kakou e haaheo nei i keia la, he like ole ia me.keia i keia au e lawelawe ia nei. 0 keia pono i hookumu ia a i pae mai ai raa Kailua, Kona, Hawaii, i ka makahiki 1820, a hoolaha ia ma keia paeaina, ua manaoio na lii a kuahana ia i na makaainana e haalele i na akua kii pohaku, laau ,a pela aku; ua huli no keia lahui a hooko aku i ka manao o na alii, me ka hololea ole o ka manao. Ua lilo nae malalo o ka malu o ka lioomana i ku ia wa, ua hoopaa ia i na rula hooponopono elike me kakou e ike nei. .

Mahope mai ua komo hou mai lie aoao hoomana hou no, koe nae, aia he wahi like ole mawaena o keia mau aoao o kekahi, h'e uku ole i ke dala, o kekahi hoi he,uku i ke dala. Malalo iho la o keia anb i hoi hou ai kekahi poe hoahanau ihope, mamuli o ka lilo ole o ka lakon mau wahi kenikeni i na liana a ke Akua. Pela iho la i hookumuia ai keia ano like ole iwaena o keia laliui a kakou no e ike maka nei'i keia au.

Nolaila ua piha mai ka aiua i na lawelawe Akua ana o kela ano, ame keia ano, oiai nae o keia lahui 110 kekahi o na maliele ano nui iloko o kekahi o keia mau hoomana e ku nei, e liiki ai no ia kKkou ke olelo ae ke paio mau nei kakou me ke Akua. O ko kakou lokahi ana i ola no kakou anie ka kakon mau mamo, o ia no ko kakou nana ana i na olelo hoopaa i hoopaa ia e ko kakou mau kualua i ka pono o ke Akua i hiki mai i Hawaii nei. Nolaila o.oe no ,a o kaua no ka lunakiinawai o keia ninau, oiai, malalo o ke ano kanaka i ku-e ai kakou ia kakou ilio,.a o ka hiki mua o ia ku-e ana i ke Akua, iio' ka mea nana oe i hana ame a'u pu, ke hoike mai hei-ke Akua ma 0 Malaki la 3:7, e hoi liou aku ka~kou i ona la, malalo o na ano i hookumuia ai e ko kakou mau kupuna ame na makua o ka wa i hala i poina i na lianauna o keia wa e nee nei. Nolaila ina e hookupono mai ana no kaua la e loaa ana ka i'o o keia ninau, elike me ka hoike a ka pauku 7-8 o keia mokuna nona keia manao. Ka ha—E koho keia lahui i poe kupono alakai naauao i na hoike hohonu 0 ke Akua, i na kanaka. Eia no he mau alakai naauao i keia au e ike ia nei, koe wale no aole i malama ia kekahi mau a'o ana. He niea pono e ike ka lahui, Owai ke kanaka a mau kanaka kupomi i lokahi iia e ko oukou manao no keia hana, e pono e hoike i ko oukou nianao iloko o na aha āno"Tiui ) iloko o ko kakou paeaina nei, i hiki ke maO'popo, no ka mea o ka lokahi o ia wale 110 ke kahua e liooholomua ai i na a'o ana apnu 110 ke AKua. O ka hooiaio mia.o na kanaka apau, mwaeim o na Hawaii, i kn lakou mea 1 apono ai, pela auanei e kokua mai ai ke. Akua i ka haawi ana mai i ka ike a nui i ka mea hoike, - e pomaikai auanei oe e ka laliui ame na lahui apau i ka pono o ke Akua, oiai, o ia kekahi hapa o ko kakou lahui i keia wa e nee' nei iloko o keia paeaina. Aole no i nele loa ka pono iloko o kakou, uka, aole nae i pilia pono.\ A ina e pilia pono kakou alaila e hoopiha hou ia auanei na luakini i hele a melinmeha e hoopau loa ia no hoi na manao ano maikai ole iwaena o ka lahui. Ka lima —E mihi keia laliui kanaka no ka hewa a ko lakou nau kuptina i hoopaa ai ,ame ka lakou mau hewa iho i hana ai. ma ka hooholo lokahi ana. O ka inihi o -ia kekahi o na liana paa mau i na lahui o ka wa i hala, elike me ka moolelo o ka Palapala Hemolele. Pela mai no aliiki mai ia Kristo ma ka hoike a loane i- kona hoomaka ana, e a'o aku ina ka waonahele e mihi. Mat. 3:2 ame 8.

Aia no he inea i lawehala ia e na kupuna ame na makua i ili mai ia haawina ko'iko'i na na hanauua e auamo ak'u; a i hoike oiaio iloko o ka palapala no ka pololei o ka ke Akua hoopa'i ana, ke a'o mai nei ka olelo ia kakou, ina ua eha kakou i ko kakou ike ana i ko kakou uuku, o ia ka mihi ola no kakou, he mea pono e hoomaemae kakou ia kakou iho, i na mea paumaele apau o ke kino ame ka uhane, e hoopaa ana hoi i ka maikai ma ka maka'u i ke Akua.

| Nolaila, aia no a ike keia lahui iko : ke Akua oiaio. nia na ano apau maloko a mawaho o'ke kino; me ka hooko ana i keia mau pomaikai a ka Haku i hoike ai, me ka weliweli i ka mana o ke Akua o ia no kona mihi ana; mamuli o kona iuinau hou ia, me ia mauao ano hou ae, liookahi no-la ano nui e hoolokahi ai, o ia no ka hui like i na Sabati apau, ma kahi o ia hana i hoomakaukauia elike me na luakini ame na halehalawai i hoomakaukau ia, O ka ilioi ana o kakou na Hawaii apau ma ka laina hookahi, iloko o ke kulana hooinana inai na kupuna mai, o ia wale no ke alahele o.ka mihi oiaio, e nana ana i ke ano o kou mau kupuna, ame ka lakou mau olelo hoopaa, a pela hoi oe ame kau olelo hoopaa, no ke ano o ko lehova kulana Akua, he Akua lili oia, o ia lili o ke Akua, aole e na, oiai eia no kakou ma ka aoao aole i liooko aku i ka leo o ke ala. , O keia ae la kekahi mau hoakaka no keia mau mahele i hoikeia; aka he nui aku no, aia no i kela ame keia uliane niaikai a ke Akua i waiho ai, elike me ka hana a ka Uhane Hemolele i kela ame keia mea elike me kona makemake. Nolaila e ka hoahanau nana keia ninau, e oluolu e hoike i ke kahua o kau ninau i kukulu ai ame ke ola. Oiai, aole i makemake ia e huna i ka malamalama malalo o ke po'i (oia hoi ma- | nao kino). E kau ae ma kalii e kau ai 0 ka malamalama i malainalama ai na mea apau malaila. Ke manaoio nei au, a ke pule nei 110 hoi, e haawi mai ka Makua Lani i ka manao lokahi iwaena o ko kakou nolio i lahui ana, no ke ola ame ka pomaikai ' o ko kakou aina hanau, e hoomaiia ana 1 ke Akua me ka uliane ame ka oiaio; no ka mea, he Uhane oia mailoko mai o ka Makua ame kana Keiki, a o ia hoi ka Mnna Kahikolu, Amene. I K'on haahaa, i GEO, M. KAUAULALENA,