Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 10, 9 March 1917 — EMI NA MA'I AKEPAU ILOKO O FEBERUARI. [ARTICLE]
EMI NA MA'I AKEPAU ILOKO O FEBERUARI.
Oiai he kanahiku-kumamawalu ka nui 0 na ma 'i akepau, no ka mahina o Feberuari, i hoikeia ae ai e ke keena kinai ma'i akepau, e manaoia ai he heluna nui maoli kela, aka nae ke hookukuia aku me ka nui o na ma'i akepau o na makahiki aku nei elima i hala, no keia mahina, o keia heluna ka haahaā loa 1 hoikeia aku i kela buro. Iloko o ka mahina o Feberuari o ka 191(j i hala aku nei, he 130 ka nui o na ma'i akepau i hoikeia aku i ka buro, a o ka heluna kiekie loa hoi kela i ikeia no na makahiki elima; ua like me kanaono ma'i akepau ke emi iho iloko o Feberuari o keia makahiki. Iloko o ka mahina o lanuari aku la i hala o keia makahiki, he 90 ka nui o na ma'i akepau i hoikeia aku i ka buro, nolaila, ua emi iho no na ma'i o ka mahina o Feberuari. Ua maheleheleia na ma'i no ka mahina o Feberuari aku la i hala, penei: No Honolulu ponoi iho nei, he kanakolukumamaono; mawaho aku o Honolulu nei, ma keia mokupuni, he umi-kumama-kolu; Hawaii, he umi-kumamakolu; Maui, he eiwa; ma Kauai, he ehiku. O na make mainuli mai o ka ma'i akepau, elike me ia i hoomaopopoia, no ka mahina o Feberuari, e ikeia no ia penei: Maloko ponoi iho o Honolulu nei he iwakalua-kumamakahi, mawaho o Honolulu aku nei, ma keia mokupuni, he ekolu; Hawaii, lie umi-kumamalima; Maui ,ekolu; a ma Kauai, he hookahi; ua like pu me kanaha-kumamakolu ka nui o na make, ke hui pu ia ko na wahi apau, mamuli mai o ke akepau. Ma keia hoike a ka buro kinai ma'i akepau, e ikeia ana, aia ka hapanui o na make maloko nei o Honolulu, aole nae >he maopopo loa o ke kumu, mamuli mai paha o ka nui o na kanaka maanei, a i ole mamuli mai paha o ka noho puuluulu maloko o na hale hoolimalima. Maiwaena mai o na ma'i apau, i hoikeia ae, he eha wale no mau ma'i i liiki ke malama ia lakou iho, o ka hapanui ua kauka'i aku malalo o na kokua ana a ke aupuni, a i ole, a kekahi mau hui kokua manawale'a paha. He umi-kumamakolu ka nui o na kamalii kula, i loaa i ka ma'i akepaU, i hoikeia ae iloko o Feberuari, a he umikumamaiwa 'hoi mau wahine. He iwa-kalua-kumamalima ka nui o ka poe hanalima, i loaa i keia ano ma'i; a o ka hapanui o na kamalii i loaa i ka ma'i, mailoko mai no o na ohana o keia poe. Iloko o keia manawa, ke pii mahuahua mai nei ka ma'i akepau iwaena o na Kepani, no ka mea iloko o ka mahina aku la 6 Feberuari, he iwakalua-ku-mamawalu ka nui o ka poe i loaa i kela ano ma'i, oiai hoi he umi-kumamalima wale no o na kanaka Hawaii. O ka heluna o na Pilipino ma'i akepau, he umikumamakolu; a o kekahi mau lahui e ae r he heluna uuku loa o lakou i loaa i keia ano ma'i. Mailoko mai o na ma'i akepau he leanahiku-kumamawalu no ka mahina i hala, he kanakolu-kumamaha o lakou ma Hawaii nei i hanauia ai, he umi-ku-mamalua poe o na aina e mai, i noho nae ma keia Teritore, a oi aku mamua o umi makahiki; nolaila ma na mea i hoomaopopoia, ua loaa nui mai no keia ano ma'i, ma ka launa mau ana me ka poe i loaa kahiko i na ma'i o keia ano.