Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 1, 5 January 1917 — NA HANA A KA WAIONA ILOKO O KA MAKAHIKI I HALA. [ARTICLE]

NA HANA A KA WAIONA ILOKO O KA MAKAHIKI I HALA.

.Mni ka Manao|>ej.a mai o ka A<ivertiser o lanuaii 1, 1017). <> i:t iiiiikahiki umi-kumamaiwa hanen me umi-kumamaono i hala aku la, o i ta <■ na makahiki holupnnu loa no ka MoL Alekohola maloko nei 0 Hai huohiwahina ae ia ika oili ana mai oka 1917 ma ka po nei, me na ;i: niiiiu liwa no kona mahaloia; he ekolu mau lawe ola hiki ole ke hoon<* kana koi; h«» eiwa mau make ma ke ano ulin a ma ka hakaka ■ ii mai eia; he eiwn mau kUpu, mau hou pahi a mau hoao ana e • r. nia kekahi ano e ae, e na kanaka i uluahewa me ka wnionn; he w.J.- o na haunaele; lie elua kauna o nn wahine i pepehiin e na kane !: - i::i lil<> ana o ko lakou raau hihia i mea nui, ahiki i ka oihana makai; a -(!uii .. ka haneri mau karaima i hanaia e ka poe i loaa ke ahewaia e na a noho ana iloko o ka halepaahao. j }! mukahiki holomua maoli ka makahiki i hala. O na hoaloha ame ua . i kona mau hale inurama i hiki aku ka heluna ma kahi o ka umi-kuma-1 . !• i linp.erī me ehiku, i hoopaaia ae ko lakou mau inoa maloko o ka halewai j i,- : H ?H ;uJu nei, a ua aneane aku uo hoi elike pu ka huina i hoea ae no na . - ;: n,ik:tniin:i no ka ona mai ame na hana karaima maloko o na aha apana o : i i: k u uiii e ae. O ka poe i hopuia maloko nei iho o Honolulu, no ka ona h«'»-ha. ka olelo ino, ka hakaka. anoe ke ku-e ana i na kanawai . .. I V:*!..ki» <> ka aha hookolokolo oki mare ma Honolulu nei, maloko olaila i ; ,h. :<>■ ni kn Lunakanawai \Vhitney, ma na palapala hoopii oki mare apau • wnioiia mai ke kumu nui o kn pilikia; ua loaa i ka Moi Alekohola ka i; hookahi hihia iloko o kela me keia la o ka pule, mahope mai o lanu- . !. "iii uiai ka makahiki umi-kumamaiwa haneri me umi-kumamahiku, ma t. ::ma «• ka Moi Alekohola >? hoikeike ae i kona ano koa, aka nae me ka • :i!i 1 j!u ana ma na kuli. Ke hookokoke mai nei konn hulihia ma ke Teri- - . Hrit\ :iii nei. He elua mnu hui. nui e kuai waiona ana ma ke kuai kukaa ; i-.. i ko laua manao ana e paniku i kela mahele o ka oihana. O ka ma- : . • ;i Hale Hana Bia, ka Hoiiolulu Brewery oka weheia ana ae no ke kuai - ha iimlliun o Dekemaba, no ke kumukuni o $20.25, ua panikuia ma 'ka Poa- . ui<- ke kumukuai o $16.00, he mimino ana mai ma ltona waiwaiio i oi . ; ut«-n»!;a " kn iwnkalua pakeneka. He mau hiona maopopo keia no te kon.:u <> » 'iopena. !_i: t k.> I: »wiwi nei ka manno oka ma na mokupuni apau, 110 h-.pama ». '.a : .:a«H k-v.i» 'waiona, no ka mea maluna ona ke ko'iko'i oka ana I iia 1r. , ».-paahao. ka haawi an.-v i hana na ka mea li leanaka, e hoo- .:. L- a i uu 1. . < J paahao. ka lia:»wī ana i hana na ka mea li kanaka, e hoo- \ ca pa ilina. a 41 halihnli mai ana i ka auwe, ka nele ame ka popilikia • o na kuinu e apau ke hoohuihui ia. I „ !!j:«kaukau !oa ka Ahaolelo Lalnii i ka nana aku e-hooholo mai i kanawai w.iiona federala no Hawaii nei, mahope o ua kanawai la, e kakooia mai • aupuni o Aīr"»iika Hnipuia, e lilo ole aj i mea hiki ke hoohulihuliia ; * j;a kuloko. K • ike n*-i ka Moi Alekohola ame kona mau ho-ku liilii i ka limakakau : <• ka pain. <' kekahi o na mea maopopo loa i ka nana aku, e hoea mai ana ka hookapu ■ manaua ae o lanuari 1, 1918. KAKOOIA KE KUOKOA MA KA NINAU HOOKUPA I NA PILIPINO. H • iq;iu mahina i kaahope aku nei, ma ka inanawa a ka Lunakanawai Fe* • it- r,i-. ' 'l. i m<ms o ka aha apana o Amerika ma Hawaii nei, i hoopuka ae ai i . .:.n ••]. lo hooholo. e ae ana i ka loaa o ka pono hookupa makaainana Ameiika . : l'lhpino. ,a e hoole ana hoi ika loaa ana o kela pono hookahi ina Kepani; !i-.-r.kak"a aku ke Kuokoa i.kona manao, no ka hookahua ole ia ana o ka olelo : •■•"}«»<!<, a ka Lunakanawai Clemons maluna o ke kahua paa, elike me ia i hoani maloko o ke kumukanawai o Ameiika Huipuia; a o ua manao la o ke .-4..:.'t. ua kakooia mai ia e ka olelo hooholo a ka Lunakanawai Vaughan f ma ana aku i ke noi hookupa makaainana a Alfred Flores Oeampo, he f.!ipin. , ina ka Poaono i hala, e lilo ai ka hookupaia ana o na Pilipino mamua : i ku ole i ka mana, «>: ii nae ua lilo kela olelo hooholo a ka Lunakanawai Vaughan e pili ana j r.inau hookupa ia ona Pilipino i mau makaainana Amerika, i mea ano nui :r;:. 11: \aīi nej, mamuli o ka heluna nui o kela lahui i komo aku iloko o ka • !,ji.3 ,oa, he mea pono no e hoopau loa in ae na pohihihi apau maluna o keift .:.au. nia o ka waiho ana aku i ka hoohalahala i ka olelo liooholo a ka Luna* / :. ;r«wrā Vaoghan imua o ka aha Siekie o Amerika Huipuia. l a maopopo loa kahi i kukuluia ai o ka olelo 'hooholo a īea Lunakanawai .- jj:han. e hoole ana i ka hookupa ia o na Pilipino i mau makaainana Amerika, o ka lilo ole ana o na Pilipino, he lahui ili keokeo, a oki loa aku hoi ka i - sir.rt he mamo no ka lahui Aferika; a o ka mea \yale no nana e kapae ae i i-ku na o kela olelo hooholo, o ia no ka hoololi ana mai o ka Ahaolelo Lahui,* i :::i pauku o ke kumukanawai, i pili aku i ka hookupa ana i na lahui e, i mau ir.rikaainana no Amenka. O ka ninau no ka lilo ana o na Pilipiuo i koa iloko o na pualikoa kiai j 1: hai ea Hawaii nei, aole ia e lilo i kuAu e makee nui ia ai ko lakou kulana j n.::kaainana Amenka, ina ua hiki ole e loaa aku kela pono ia lakou, malalo o kaT:.iwai, aka he mea hiki wale no ke hoololiia ae ke kanawai, e kauoha ana, :-,:i nr,]f no a he mau makaainana Amerika, alaila hiki ia lakou ke komo iloko < .- a eīhana koa ma Hawaii nei. < > ka ninau hookupa makaainana ame ka ninau komo iloko o ka oihana , V.. r<. he mau ninau ku kaawale laua no.laua iho, a ma kekahi olelo ana ae hoi, i;.a ua hiki ole i'oina Pilipino ke haawiia ka pono hookupa makaainana, alaila . inweia ae ka pale nana e ake'ake'a ana i kela lahui mai ke komo ana aku i - oihana koa, ma oka hoololi ana i kahi oke kanawai e olelo ana, aia wale .... & he mau nakaainana Amerika, alaila hiki e lilo i koa iloko o ka puali kiai iui.-ii. Ma na ano apau, he mea pono e hoopau koke ia ko kakou pohihihi ma keia nrt ī ninau a elua, no ka mea iloko o keia manawa, ua hoohana aku ke aupuni . Ani'-nka i na Pilipino ma ke ano he poe koa, ma ka Paeaina Pilipino, me ko hikoii h<->okupa ole ia; pela hoi iloko o ka oihana kaUa inoana, ne ko lakou lilo t,.. i mau kupa makaainana Amerika; nolaila ua ano huikau maoli keia mau * īiiau. e konoia aku ai ka Ahaolelo Lahui, e hooholo mai i kekahi mau ihoololi l.nrawf.i ana. i wahi e hoopauia ae ai na pohihihi; a e lokahi ai hoi ha aha t.»r.k. »rikolo apaii. maluna o kekahi olelo hooholo hookahi wale no, aole hoi i e'!flo hooholo lehulehu. <> ka hoea koke mai i ka wa.e hanaia aaai ai kekahi mea e pili ana i ka 7 ..rn hookupa makaainana, i ka lahui Pilipino, ina ia no ka hiki ole ke haawiia nk .ī k**la pono ia lakou, a i'ole, e pono paha e haawiia aku, ma o na ihoopono- - •.: o ahaolelo la, o ka mea wale no ia nana e hoopau ae i na man&o like ole e i:!i n<* nei iwaena o kekahi mahele nui o na makaainana maanei nei, a pela hoi me keknhi heluna nui o na Pilipino he mau palapala hookupa makaainana A««» i;kri. »>.<• lakou e paa mai nei i keia manawa. :o:- —.—