Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 49, 8 December 1916 — KA HOIKE A KE KIURE KIEKIE NO IWILEI. [ARTICLE]
KA HOIKE A KE KIURE KIEKIE NO IWILEI.
Ma ka auwiiyi la o ka Poakolu o ka pule aku nei i "hala, i hoihoi ae ai ke kiure kiekie 0 ke Teritore i ka lakōu hoike, e pili ana i ke kulana o ka apana o Iwilei no na hana hookamakama, elike toe i4 malalo iho nei penei: "O makW o qa lala o ke kiure kiekie o ka 19|6 o ke Teritore, māhope iho o ka huli ane ka noii pono ana ia Iwilei, no ka mV«atva o ehiku halawai ana, iloko o ia mau manawa, ua hoolohe aku makou i na oleloike afai ka oihana maleai mai. ke k'eena o ka Loio Kalana, na k.iwuka o ka oihana kpa o Amerika,'mai ka poe hooikaika i nilhana maikai, mai ka Peresidena- mai o Papa Ola, ame na kanaka lawelawe olhana, a ke waiho aku nei i ka hoike nialalo nei: * * (1} Eia ke ku neijmaloko o Honolulu i keia Ia he apansC;i ikeia o Iwilei, kahi i lawelaweia ai olka hana hookamakama ma ke ano imi loa, malalo o na n»la hoaponopqno a ka oiiana mak&vpa». ana'kku o ke keena 0 ka leio kalana. Aia analoko o keia apana, i keia manawa, hfe kanahiku-ku-mamaiwa mau wahine hookamakama. He hookahi manawa o ka pule e nanaia ai keia poe .wahine hookaaaakama e na kauka o ka oihana koa o, Amenka, ka j.oe e hana like ana me Ka oihana makai o Honolulu nei ,a ini ua kaawale nii ka ma'i mai, alaila e haawiia mai aaa na palapala hooia no ko lakou kulana toaemae a ma'i ole, a ina he ma'i, ao!e e haawiia mai ana he palapala hooia. Kia no nae, o ka mea hookamakama i loaa ole kona palapala, e noho tna no oia ma ka apana hookamakama, a malalo o na lapaau ana a na kauka, nae, aole he mau hoakaka- i loaa «.«; ia, makou. »0 ka laweia ana ae o kekahi mau alahele, i wahi e hoohana <<le ia aku ai na hana hookamakama. "O na hale e hoohanaia ana na -hana 1 aumia maloko o Iwilei, ke ku nei ma na wahi kokoke loa i na hale hana nurui, ota kekahi mau wahi, he kanahikukomaaalima wale na kapuai ke kaai?ale.. V» hoolimalima aku kela mau hoi i na haneri o aa kane, na wahine i.mfe na kaikamahine, a ma ke kulana e īkeia nei 1 kei.a ua hiki ole }:eia poe hana, ke alo ae mai ka hala--wai m*u ana aku me na -wahine 0 na iiana pouli. (2) Eia ke ku nei ma kekahi mau •wahi e ae 0 Honolulu nei, he mau hale o keia. aiio like, a ma ka manao 0 ke ; kahi poe hoike lehulehu, ua lawelaweia na haßa hookamakama y maloko olaila. Va ulu ae keia'ōno ahiki i ko makou oklo aoa ae T aole i hiki aku ma kahi e ke kaaaha pakeneka 0 na hana 'hqokamakama maloko nei o Honolulu, i lawelaweia ma Iwilei. "(3) .Ua k>aa i keia kiure ka ike, aole e>lyki e hoopauia ka hana hookA makama ma kekahi puulu, a ua loaa pu 110 hoi ka ike ke kulana ano e, e loaa Eei ia Honolulu, o ia ka oi ae 0 na kane imua o na wahine, a ua kaupaona j niakou i.keia *ea me ke akphele. Ua loaa.ia makou ka manao paa, ma Iwilei, kahi i hoohana akea ia ai na hana laookamakaaa, me ke ku-e i ke kanawai f ke hoohua mai nei ia i ka hopena rn<iikpi ole maluna o ka lehulehu elike xtte ia mnlalo iho neī: <4 Xa) Ua koi mai ia e hooiia ae ka makemake no ka launa hewa.ana, mamuK iho la o.keia hana. ?• (l}). He hoowalewale nui keia i na kanakaopio. | " <e) O kona ku ana, me ke ku-e i ke kanawai, h« hoemi ana mai ia i ka malamaia o na kanawai. " (d) E lilo ana ia i kikowaena no na )>ana kamima, ,hoOpunana i na hana poholalo me ka hoomahuahuaia o ka hana kuai waioa me ka opiuma. •' (e). Ua kokolo aku ia ahiki i ka liJe apa.i hana imiloaa, a ke hoomahuahueia nei ka hanq hoomoemoe ma kekahi ana kiekie. O kona ku ana iwaenakonu o kekahi mau hale hana nunui o ke kulanakauhale nei/he mea hoopilikia ia i ka noouoo 0 ka poe hana m&laila, e, hiki ole ai ke hoOmanawaiiui ia. [ " (g) E.hoemi ana ia i ka ulu &na o kela apana ma ke aoo kupono. "(4) Ua noonoo akahele ke kiure kiekie i Ma hopena e ili aku ana maluna 0 kekahi mahele 0 na kanaka, ke paai-ku ana ia Iwilei. Ma ka manao i hoOhuiliuiia O na hoike i nin&Mnauia, e hoakaka mai ana ia maitfaens mai d na wahine hookamakama he kanahiku-ku-naamaiwa maloko 0 Iwilei i keia ma*nawa, e iho a.na kekahi 0 lakou 1 n& mokupuni nei .a 0 ke koena iho, e hui pu.aku ana me kekahi puulu nui o lakou ma na wahi e aē o ke kulanakauhaleneū 4i O ka puehu liilii ana o na wahine hookamakama e noho nei ma ke kulanākaohale nei. ma na apana i loaa na hoohuoi ana, ma ko makou manao, 'aole ia he' mea e hoomahuahuaia ae ai na anai ikeia ma keia mau apana, ke hooKoia nae ke kanawai me ke kakau-ha e na makai. 4 *(5) Ua waihoia mai kekahi hoike * Kiure o ke pani-ku a&a ia Iwilei, »ea ia 6 hoomahuahuaia ae ai 0 ka I mea e pono ai, ke hoeuen ika*ka aku aei makou e hooholoia he mau kupono, e koi ana i na kauka e- waiho mai i n& hoike 0 kela ano i ka papa olh, a pela no hol me kekahi mau ma \ hoppilikia e ae. 0 ke kanawai 0 Keaoo, n* mai ia maleou, ke nei malolfo 0; Ventiont. \ "(6) Ke hoeueu nei niakou e
kukulu mai keia kau .ahaolelo ae i komiaina no ka hooponopono ame ka hoomalu ana i na ino ame na ninau i like &ku me ia; e kohoia na lala o kela kv, misina e ke Kiaaina,.a eline anu Kona mana me ke komiaina waiona. "(7) Ua'ala mai na manao iloko 0 kekahi mau lehulehu, he mea pono loa e hoonoaia o Iwilei, no ka mea he nui na pualikoa maanei nei. Aole nae i apono mai na aliikoa o nw pualikoa o Amerika no ka wene hamama ana i kela wahi. 4 4 (8) O makou, na kiure Kiekie, ke noonoo nei makou, he kiko eleele o Iwilei maluna 0 na kanakaj he mea hoino i ka maikai, i apono ole ia e keKahi hoakaka ana no ke kanawai ku i lea pono. Ke hoeueu aku nei makou, o .na kanawai e hoomalu ana' i na hana hookamakama, e hookoia Aku .ia, ina he mau hoopii hoahewa kekahi e loaa ana e ku-e ana i na haku o na hale, i hoohanaia no na hana hookamakama e loaa ana ma Iwilei. "Mamuli o na mea oiaio i ikeia, no ka ae ana aku 0 ka lehulehu i ke kulana o Iwilei, e hoomauia aku no na,. makahiki lehulehu, ua like ia me ke aponoia 0 kela ano oihana ku-e kanawai, 0 ka makou e hoike aku nei imua 0 kou hanohano,- ina.-e «hoihoiia mai ana he mau hoopii hoahewa, a e ikeia ana paha ka pili ana o ka hewa i ka poe i hoopiiia, e kapaeia ae ka hoopa'i me ko makou manaoio, he oi ae ka hopena e ioaa ana 7 mamu.li o ke kapae ana. ae i ka hoopa'i e ka poe ku-e i ke kanawpi, mamua o ka hookau ana aku i kekahi ano hoopa'i e ae f iloko o keia manawa, a e hoopau lakou i ki hanu hookamakama, a e haalele mai 1 keift.Tentpre.'' Ua kakauinoaia ka hoike maluna ae e na hoa ihe umi-kumamaha 0 ke kiure kiekie, hoike ana hoi iko lakoil,jokahi ann, maluna o hoike.,