Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 41, 13 October 1916 — HE MOOLELO KAAO HOOPAHAOHAO no ke KEIKIALII KAMALAZAMANA O PERESIA ame ke KAMALIIWAHINE BADORA O KINA [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO KAAO HOOPAHAOHAO no ke KEIKIALII KAMALAZAMANA O PERESIA ame ke KAMALIIWAHINE BADORA O KINA

• Aok* ka i lawa kou manao inaina mahope o kou hahau ana iaia. < »vvau ponoi ka mea kupono nana e pepehi i k.a'u kauwa a makiLalile kekahi mea e ae. E haawi mai oe i kena pahikaua ia'u." 1 ka lilo ana mai o ka pahikaua ia Amiada, i aku la i ka wahine: "F. hahai mai oe mahope o'u a mai hoonakeke oe o ala mai auanei () ko laua hele like aku la no ia no ka rumka Badara e hiainoe mai ana. a ma kahi o kona hahau iho i ke poo o Badara, e hiu ae ana oia i ke oki i ke poo o ka wahine a lele ana i kahi e a kau por.i« iluna o Badara e hiamoe mai ana. He mea puiwa no ka hoi ia la o Badara ia ala ana ae a nana mai la me ke kahaha i ka wa i haule pono aku ai o ka apahu poo/ iluna ona. Xo ke kahaha ia ike ana mai ana ia Amiada e ku aku ana. me ka pahikaua i haukae i ke koko iloko o kona lima, a o ka apahu kino make o ka wahine e waiho oni ole ana iluna o ka papahele. a e kahe awai ana ke koko. ninau māi la ua o Badara i ke kumu o ka pepehi ana o Amiad'a i ka wahine, a oia ko Amiada wa i hoakaka ak uai i ka i ana aku: "He make paha kou i nei wahine ina aole au. No ka hoopakēle ana ae i kou ola i hana iho la au i nei hana. He keu aku keia a ka wahine huhu ino kohu ole. a i hoopauia ai kana hana ino ea, e make oia e pono ai." "(). eke keikialii." me ka hauoli nui 110 kona pakele ana mai ka make mai, "o na kanaka o kou kulana kiekie me ka naau piha alol.a a lokomaikai, aole hiki ia lakou ke haawi i kekahi kōkua i.a oe nae ua hanaia 4 pakele ana k#" ola. Ooe ko'u hoopakele, a ke ike nei.au -i'ko'u nele maoli i na huaolelo kupono e haawi aku ai i ko'u mahalo nui ia oe." Xo ka nui loa o kona h'auoli, lelē okoa mai la oia e apo ia Amiada a paa aku la i kona umalima no kekahi manawa, me ka i pu ana mai: "Aohe pono o nēi kino make e waiho me keia maloko o keiā hale, e ikeia auanei a popopoino 4ioi kaua. E pono e laweia keiā kino make i kahi e hoonalo aku ai. Na'u ponoi e lawe aku i kino .e kiola iloko o ke kai." Eia nae ua ku-e aku la ke Keikialii Amiada me ka i.pu ana aku nana ponoi e lawelawe ia hana, oiai nana i pepehi a make, ā he mea pono no nana e lawe e kanu, a i ole e kiola aku paha i kē kino. iloko o ke kai. "Mai lawe oe;o ke kanaka malihini loa ma keia wahi elikemē oe aohe pono nana e lawe e hoonalo, na'u na kamaaina e hana ia hana, no ka mea, aole e hiki pono ana ia oe ke hana a nalo," i pane mai ai o Badara. "E waiho mai oe na'u e hana aku ia hana a e hoi oe e hiamoe. "Ina aole au e hoi koke mai m.amua o ka puka ana o ka la eā, alaila ua paa au i ka hopuia," 110 ko'u hopohopo o Kalawai i'o aku au me ia hopēna, e hana mua aku au ma ke ka|<au anā i kekāhi palapala e hooiilo loa aku ana i keia hale frou, me na lakō apgu au e ike aku nei maloko nei, a e ūoho oe maanei m'e ka oluolu me ka hookaumaha ole ia o kou maūaō." Hakalia no ka Badara kakan ana i hā meā apāu arta i ike ai ua lawa ia 110 ka hoolilo loa ana mai i k.a hale ia Amiada, a haa\Vi mai la i ka palapala kuai iloko o na lima o Amiada. alailaiāwe .aku la oia i ke kino ame ke poo o ka" wahine i hookomoia iloko 0 ke eke huluhulu ma ka hookau ana ae maluna o kona kua, a hele pololēi aku la no kapa kahakai, me kona mākaala loa o lialawāi me kekahi kanaka ma ke alanui. Ua loihi loa no ia wahi ana o ka helē āna aku mahopē o ka a'ē ana mai kekahi alanui a i kekahi. me k.a halawai olē me kekahi kanaka. a o kona hoea aku no hoi koe i kahi ana i nianāo lai ē hoonalo loa aku ike kiilo make oka \Vahine. a laia okā hiili ānā aē ma I kihi o kekahi mau alanui, o kona ike koke aku la no iā i kekahi j makai e hele pololei mai ana mamua 'mai ona. ( Aohe wahi e āe a ua o Badāra e huli ae ai a holo aku, aohe no; hoi oia i hoao e holo no kona manao iho la ina oia e hana ana pela! e ike koke mai ana ka makai he kānaka hewa oia, nolaila, hoomaū' aku la naoia i ka hele ana imua ahiki i ka ana me ka mak.ai. Ua kauoha kokeia mai la oia e ku iho a e wehe ae i kā ukaha oloko o ke eke, 'a iaia i wehe ae ai i ike mai ai ka makai i ka meā make. oia ke kino ame ke poojj) ( ka wahine. Ua maopopo i ke alii makāi iā manawa o ka' mea nanā e lawē ana i ke kino make o ka wahine āole oia he mea okoa loa, ākā, o ke kahulio nui oia o ka moi. me ia komo no ona i ka lole i hoanō-e loa ia. a no kona makemake ole e make ke kanaka o ka moi, hoihoi

aku la iaia i kona hale me ka hoike ole aku ia rhea i kā iiioi. , Mā kekahi kākahiakā ae lawe aku la oia iā Badafa imua o kā mni. [ ka wa i lohe aku ai o ka nioi āole i kānā māi kohā pihā inaina no ka Badafa mea i hana ai a i mai la: "Ea, o keia anei kau liana o ka pepehi i ko'u mau makaainana, i kumu e hiki āi ia oe ke hao i ko lakou waiwai, a i ka make ana! alaila lawe aku oe e kiola i ke kinp make iloko o ke kai. i nalp kau I karaima i hana ai? E li aku iaia!" wahi a ke alii i kona aliikoa kiai l kino. Me ia ike ihp no nae o Badara i ka liamaha\Va ole o kona mau lima i ke karaima pepehikanaka. aole oia i hoao iki e pale noiia ihō, 1 aka. haawi aku la iaia iho iloko o na lima o ka poe na lakōu e hookau mai i ka hoopai o ka make maluna ona.' Ua laweia akii la oia no ka halepaahao, a oiai e hoomakaiik'auia ana ka aniana likanaka nona, hoouna aku la ka Junakanawāi i n'a elele ma kela anie keia wahi o ke kulanakauhale no kē kukala ahā aku *io ka o ke kahulio nui a ka moi ma ia la, no ka hanā ana i kekahi hewa koikoi loa he pepehikanaka. Oiai ke Keikialii Amiada e kali ana no ka holoponō o kā fiādara ana e kiola i ka kino o ka wahine, ua hoohikilele lōaia oiā i kona wa lohe aku ai i na elele e kukala mai ana no ko Badara liia aku ma ia la. "Inar he mea kekahi e make ana no ka make ana o kela wāhinē ino." w-ihi ana iaia iho, "aole o Badara ka mea kupono e make no ia karaima i hanaia, aka owau; aole o'u makemake e māke ke kanal a hewa ole no ka mea i hewa." Me kona kali hou ole ihō e noonoo o kona hele koke aku lā lio ia no kahi e liia ai o Badara, a huikau pu aku la me ka ahakanaka i akoakoa aku malaila mai na wahi like ole mai o ke kulanakauhale ame na apana aku mawaho. I ka ike ana aku o Amiada i ka lunakaiiawai i ka hele ana afc a ku ma kekahi wahi. a e ka'i pu ae ana ia Badara no ka āmaiia, o k«-»na hele pōlolei aku la no ia a ku mamua o ka lutiākārta\vāi ā ; i aku la: • **K kuu haku," wahi ana, "i hele ,mai la au e ōlelo'aku ia oe, a hooiaio pu aku hoi ia oe, o ke kahulio nui o ka mōi āU e hīākāōkaii nei e kau mai i ka hoopa'i make maluna ona, he kanaka oia i pili ole loa aku ka hewa pepehikanaka iaia, no ka make ana o ka wahine. "Hwau ka mea nana i hana i ke karaima ina hē karaima i*P nanli ka mea i hanaia, a hooneleia ai ke ola o kekahi wahine ino loa i kupono i ke ao e hoino aku iaia: o kela wahine i make ai ua hpao oia e iawe i ke ola o Badara, ke kahulio nui o ka moi, a mamuli o ka'u hoopakele ana i pakele ai ko Bādarā ola. - "Ua hi?.moe o Badara i ka wa a kelā Wāhine i ho?io āi e oki i ke poo o Badara, a mai make o Badara ina aole āu i kaili mai i ka

pahikaua Wiai ka lima mai o ka \vahirte, a no kuu ike an.a āole; kela iiē wāhine maikai e ola loihi aku ai, o hanā hoū aku oia i kekahi 'iīiea okoa a'ku, ua lawe ae au i kona ola ma o kē oki ana ae i kona poo, a pela oia i make ai. , . "Owau ke kupono e.make ma kahi o Badara neiī O keia ka moolelo oiaio no ke kumu o ka māke ana o, kela w'ahine." 1 ka wa i hoakaka aku ai o Amiada imūa o ka hinakanawai i ka hahai heie ana o ka wahine iaia mai ka wa o kona hoi ana mai ka auau mai, ka lilo ana o ka wahi'ne i mea wawahi halfe ? a o kumu hoi o ko laūa ima iloki6'to ka hale o Badāra anie 'nā mea e ae no hoi apau i hanaia o ka W'i'hala, ahiki i koKa -ike atia o ka hana pono wale no ma kona aoao e hoopakele* ,ia ai ke ola o Badara oia ke oki ana i ke poo o ka wahine, 'ia wa ua hoopanee Uoke ka. lunakanawai i ka liia o Badara a lawe pu ia aku la laua a elua imua 0 ka moi. Ia laua i hiki aku ai imua o ka moi, o Amiada kana i'noi mai ai e hoakaka aku imua ona i na mea apau i hanaia, a i hoopakeleia ae ai oia ame Badara mai ka make mai, ua kamailioia aku na mea oiaio apau eia ijnua o ka moi, me ka maikai loa ō na olelo e loaa ana iaia, e hoopalupaluia akir ai ka naau o ka mōi, a e hoopihāia aku ai oia ike aloha. ( * J y '' Ua pau pu ika hoakakai r a 'ākū^&ūa'o ka Wau hioolelo me kona hoahanau Asada mai ka hoomaka ana o ko laua halawai me ka pilikia, ko laua manaoia ana e pepehi a make e ko iaua makuakane, ko laua hele auwana ana mai ahiki ia kulanakauhaie, ka nalowale hbnua ana o kona hoahanau, a pela aku, ahiki ia manawa ana e kamailio āku aila'. '1 ka pāu an.a o kana mau olelo imua o ka moi, i mai la ka moi: "Ua piha loa āu ika hauoli, eke keikialii, no kā lilo ana o keia /hana i mea e loaa ai ia'u he manawa kupono e launa ai me oe. Aole au e hoopakele wale aku ana i;o i kou ola a e huikala pu aku hpi ia oe, a pela hoi me kuu kahulio, ka mea nana kekahi hana maikai i hana aku ai nou a'u e mahalo a e hauoli nūi nei, aka, e hookau pu aku ana au maluīia ou i ka hanohano ma o'ka hookohu anā aku īa oe i kuhina nui, no ka hoomaina ana aku i kou naāu mai na hana kupono ole mai āpau a kou mākuakane, ka moi, he hana hēwa koikoi loa ana i hana māi āi ia olua r hiki ole ke huikalaia aku. "No ko hoahanau no Asada, ke hāawi aku nei-au la oe i ka mana piha e hana aku ai, elike me kau i ike ai he pono, i mea e loaa a e haihoi houi'ā mai a'i oia imua ou ; e hana aku oe ma na ano apau 1 mea nona e loaa ai a e ikeia āi hoi kona wahi e hunaia mai nei." ' He mana koikoi lōa keia i loaa ia Amiada, a he hanohano kiēkie loa no hoi i hookauia mai maluna ona e kā moi 'ana ē Hopohopo hou aku ai ka noho ana māloko o ia au'puni, a He mana hoi kā i loak iīiki'iaia e hiki āi ē huli aku 1 kōna kaikāinā a e kau aku i'ka hoopā'i ftiāluna o ka poe na lakou i hoopoino iaia.. Mahope 'o.ko Amiada haāwiāna aku i ka iftāh'alo nui i ka moi, lawe māi ta rro hōi i ka ka mōl iioōmāikaā hō'nā, a .hoi aē la mā ke keeiia oihana o ke kūhirft nūi ho %ē aupuni, ia wa hoopukā āku la oiā inā kauoha mā o a māanei leā aina e liuliia āku kahi- okē Kēikiālii Asada i hoopaaiā āi. ;i • Kauohā ākū la bia « hōōUniaiā elēl* rte telā '!ifrie kfciā wāhi o ka aina a e kalahea āku mā na pe'a apau.o ka ainā, o ke kanaka e loaa ai o ke' Keik&lii • A'sada "ft£' makaina" ki£lcTe : -'ksL' ke nui o 1 ke āupuni e haawi aku'āna iaia, ā-ina aolē nd kā hoihōi niāi i tē" kino oke Keikialii Asada e hoikē m'āi i kt)na wahiyi ooho āi a i hūnāia āi pāha. ' ! haawi pu i.ā aku keia kauolia i kiu e hānu akū rna na wahi apāū o ka aiha ntā ka 7iinaif ānā i riā kānakā a e hoikē f mai iaia, elā nkē, jne ia'nūi no o iia niūaniAāū 'Ma a V poē aohW •. no nāe h<& ike ' i loāa niāi no lcāhi.;.'e lioōpaālā' ānā. Asadā. ; iMa keiā fnahaWā KUlifā;; h'ei o aia' maii' il(bfo 0 4<a lūa pouli paa loā kahi i hoopaam'aui-a 4cortahāKau rtiau ia> e Basana āme- Kavamā, na kaikāriiaTiift£ a ka mē Jāāu i "na iriatfā\ya' ājpāh ihō'bksā\Vāleiā riōjā v \ . Ma keia triāWāwa e;Hūliiā leokok'e loa 'ākū ta i na tā nūi o 'ka po£ Ibc>ortaYiakiOa.\mi'riawa * koaiaia ai o ke keikialii i kē ahi, a moliaia āku p' ke Akūa kii o ka poe hōomāna ike ahi. O kā mōku ēHōlō>ku ; ah£rtrt^^^ k% Ahi, ōia hoi, Itraptelē ē a māū ;āfnā,-/u'a- !h<jō¥nākaūkāuiā a iā ftie nā mēa apau hō ka la\ye ākū ia Aaā ! da 'noiaiiā. āhe kapena, o i»(.'rariiā ka inōa, he ldanakā i pimihēi i nei *ā meā nana i hoomakāakāū nā ūkaūā 'e |e āpa\i ā :hōōpfhā: 'i kā fitōkiv rhe ia mau mea, Wamua ae b kā māhaWā e 6otd ākū ai. ; '; T ka makāukāū ana o nā mēā apa(l tio kā hoiō anā akū o ka nioku, kauoha āē ta ke Kapeha\Berama i k'a pOē hoōrtiāriakii 'o 'hkou -e hōokomoia ō Asada iloko o kēkahi pāhū i hoōpihāW Vhe nā wāiwāi kalēpa, nlē kā hōokoe i kēkah'i Wāhi o ka $>ā-hu' i lōaa ai ke [ n '° Asadahāhū āi, alailā, hōokūukūu ika pāhu ā, {iāūle 0 ,kj lūa 0 ka moku. - •, 11 ■ I Mamua ōka holo ans oka mokū, uā hōikeiā aku la ia Amiadā [ e holo ana ka pōe- hoōmanakii no ka Māunā Ahi no ka niohai āna: ,akii i kekahi mea imua o ko lakōū ākuā he āhi) a ;mālia, ūa paa paha e Asāda ia lakou a oia'ka' lakou mohai e lxi\ve aku āna e i Kauoha koke ae la o Amiada e huliia olūnā o ka moku ifūe na' u: iwai āpau oluna, o Aniiada pu kekāhi i hēle iūe hā kā^aka. 1 - i kaiiōha ai, a i *ko lakoU hōea ana aku Ikā uwapo, kauohāia aku la ke kāpēna ame hā īuinā apāu ōiuna o ka moku e lēlē Tiriai ilunāMō Wa oneki oiāi kohā poe kānaka e huli āna i na wahf āpaū ō ka mōkū, a oiai ua nalo loa kō A9ādā Wahi i'hliha'ia' ai : 'tfa hi^i'- : ole 'ō'iāloaa ma ia huliiā ana. - ' Ika pau āna no pka huliia aiia,'ō. ka;Hpld'';akU*-la'-nb, \a']o'kā'

moku, a i ke kaawale, loa ana aRu o ka InokU i k* weheia ae la o Asada ē kfc Wapena mailōko āe o ka pāhu a laweia ae lā ilūni 6 ka oiiēki, me ia pia no naē ōiiā 1 ka lioopaaia i, ke kāula r l&p, nō koffa hopoho'po ina ē wēhēweheiā ; ae ha kauĪA 1 hoōpiāaia'fiti ō Asatla, malia o lelē akii oiā iloleo.o ke kai a- lliki ole Ifoi i kōnā Wahi i ai ē lāwe akn. ' -i * > Alahopē o ka holo anā ō . moku' me "leā māikāi b kā'makahi no kekahi niāli la, lia Toli" māi la ka pa ana a ka makāhi ma ke kukulu 'nema mai, ua hoomaikaika loa rtiai Ja ka pa ānn ahiki i iea lilo ana he makani hlo maoli. '' ' Aohfe i f>uhi \valē ia no Wa' moku ; mai -&6ri'a āUiiele ae, āka, ua fiiki ole i ke kāpeilā ame na kanaka o ka moku ke ike aia "la lakou ihea, a ifa ulu niau mai ia makā'u iloko o iakou. i kela am« keia! minuke e ikaiā aku ana ko a ili a nahāha iluiia o na lae aa. •. • •* . - •• Uoko o ka wa e pa ānā kā ttiākāni hie kā ikaika 'a e paia|eWaia ānā fca moku i o a 'ia nei,- a e uhipuia mai āna e ita ale ftalthaie i kela ame keia mana<va, ike aku la lākoii r kaaiiia./a oiai Uā"kdrtiaaina ke kapena .iā āihaoia ke āupuhi o ka Mō^ahā.ā u'ā ike pu no hoi i ke āwākumokū, a oiai ka he hooihana Mahomeda kona, a he huVju 4oa- oia.'i- '-no.' 'kā mea, he poe hoomanakii, ua nui ka ho^hbpp'(j f ke kapena i ke kpnio aku p kp lakpu nioku iloko o ia awā, āka 'nae> 0 'kB awākumokii kbkoke loa mai ia lakou e lōaa ai ka' pālēkāna. O keia Moiwahinē q Mogiana he. enepii ihp 'loa'piāi ka poe hoomanakiij aole onA- makemake e 'komo aku ia poe iloko o kona aupuni, aohe tio hoi onā mākemākē e kom'o ako rtioku o kā. poe hOomanakii iloko o nā awakumoku o kona aiipuhi, . :.| ' No ka' hiki ole i ke Kāpeiiā Be'rai!ia ke āīo āe <nai ke komo anā āku Hoko 6 ke awa, koē wale 'IWaw'i. okQ&' < : akU'.oiā. 1 iaia- ihp āme ka pōe apau iiūha -o ka? m'oku ifokfo p; Via lirttā h 'ko lākou mah i pākelē 3e ai lakpu'. apau i ka makē* kihea aku lā 'Wi f koiiā" rnāii : katiā££,āj)au e 'ākpakpa mai a e kuka lakou i ka mēa pono a hanā af. U E a'u mau keiki,'* wahi āna i na luina, "kē riefotfkoū i kp kakou pōino e koiia mai ai kākou e lianā i ftahi hānā nō ko kakou pālekana. "Rluā a'u mau kumu e waiho aku ana imua p oukou a na oukou e koho mai: Ka mua, e holo no ānei kakou māluna o ka moana kahi i maopoptf loa ko kakou mMee, ā i ;ōlē, e hookomo paha kaleou i Wa moku i ke awa o kela ainā a kakoU e ike ; āku nei. me ko kākou ike māopopo rio nae he poe eneiiii nā kaiiaka o kela aūnuni fa kaWm. Ke a§puni kelā o ka Moiwahine ka moiwahine huhu loa i ka t>oe hōōmanā i ke ahi. Pehea ko oukoil māna6? 1 ' iv; ' ;l ' , ; .. ' I "Aole e nele ana kpna hd{Hi mai tkd kākōu ifioku a lawe aku

ma3cē ariicj he \vaiwaipip ji o kakou apaū loa "e pau aiik i ka pepehiia a makt. Hool;ahi wale no alaliele a'u ē ike nei no ko kakou palekana, oiā hoi, e weVre kakou i na kaulahao i hoopaaia ai o ka paahao 0 kakou a hoaahu akū iaia' ka lole o na kauwa kuapaa, alaila, kM) akti iftia. : > \ "I ka wa 'auanei ;i ka Moiwahine Mogiana e kauoha mai ai jVir*e «aku imua ona, ea, a ninau mai ia'u i na waiwai kalepa a kakou 1 frtai nei no ke kuii. aku, na'ii l ia e olelo āku iaia he terāka eku, o ka'u hana ke kuai aku i na kanaka ma ke ano He māu ikauwa kuapaa ; ua kuai aku au i kā hapanui a kofe hookahi, h* icārtāk-ā a'ū i paa āi no'u ponoi ma ke aho i kā"naka liana no'u, no ka mea he ike'oiā i ka heluhelu ame ke kakau. "Aole e nele āna kona noi mai e ike iaia; a oiai he-ieanaka ikino'ikāikā ā o!a maikāi o i nei. he he'l'eh'eiena-u'i no hoi e hoohihi ai ua moiwahin'e la, a he kanaka no hoi no kona lah'ui a ho kona tiooniafia hookahi, e makemake loa mai'anā ōia iaiā, a e kūai mai āna ifie ke kānalua ole, fne koiiā ae pu mai e lilo aku ia kanaka i )vāuwa nāna ā o ko kakon noho nō ka lioi ia maanei āhiki i ka nialre iina o ka makani. x • 4, Tna he mau kuimi maikai e ae ka oukoīi e noonoo la mamua āe 6 ka'u, ho'ike mai a e hoolohe aku au." 9 - Uā 'ihāikai loa 'kā thahāo oke kapenā ina luina apau me ka hoike pū aku o na kanaka i ko lakou hauoli; nolaila ua hookomoia mai la ka moku ike awā. la wa kauoha mai lā ke Kapemi Befāma 1 na lu'iiia e Avehewehe iā āe na kaulah&o i hoopaaia āi o Asada a e hoāahūiā oiā 'nifc kā 161t mā'eniāe loa, ma ke ano o ke kauwa, he kakauolelo, a i ole kupakako pahā no ka moku, a me iā ano oia i makemake ai e laweia aku o Asacla imiiā o ka moiwāli|nē. Aohe i pāu pono kb Asada hoaahuia ana, o ke komo aku la 110 ia oka rhokii i ke āwa a liookuūiā iho la ka heleuma. O kahi i ku ai o ka halealii o kā Moiwahine Mogiana aia ma kahi kokoke loa mai i kahākai, a ua hele mai na kihapai pua a kokoke loa i kahakai. I ka wa i ike mai ai ona ika moku ika hookomo ana aku i ke awa a hōOkūū iho'la i ka heleuma, kauoha aku la oia i kekahi o k'ona māu kiai e kii i k'e- kapena o ka niokū a e lāwē mā'i imua onā, a i mea e hoopau kokeia ae āi o kona mānao pāhaohao <110 ka hāha a &'thoku o ke kōnio āna mai, a i lohe koW mai ai no hoi oia rkā ke kāpēha mau Olelo, hēlē okoa aku la no oia a kokoke loa i kahakai, kalii e hui koke ,ai me ke kapenā, maloko o ka malapua. Uā haūpu muā ke kapena e- ninauia aku ana oia no kana hana ōkē kij ā ān* mai, nolaila, iaia'i holo mai ai nouka oka aina, ua lāv/e pu thāi lā c»ia ia Asada"fhe ia malunā o ka waapa, a ōa'e mūā ?nā iho ia Asāda no kāna mau mea apau e kamailio aku āi fmuit t> ka Moiwahine Mogiana, oia hoi, e olelo aku oia. ke ninauia māf,;he kanwa oia a he kupakako nolūna o ka moku. Iā Jj#ē a>ia* J Wfai a lakou iukā laAve loa ia mai la laua imua o ka ā hoea ānā mai, haule iho la ke kapēna maluna o kona mau kuli a kokolo 4 mai la a kokoke mamua aku o ka moiwāhint, a hoākaka mai la i k'e kumu o ke komo ana mai o kana moku i ilok6 o ke āVvā, ōiā hoi, i holo inai oia no laila i pakele i ka make, ōiā āwā .pūiihohi^a. Ua hoākāka pu aku la no hoi he kanaka kalepa oia e holo ana ihā kēla ā mā kēia wāhi no ke kuai ana ku i na kauwa kuapaa, a o Asada āha ō ka lāwe pli ana māi ke kaūwa wale no i koe, a ua paa ! ftā ( e (i tit!ā 'V' nāna", no ka meā, he kanaka ike oia ike kakaū āriie ka hēlūhelu. jbaā mua rto ia ike i ka Moiwahinē Mogiahā i ka wa niua ahā o kā ike anā aku i ka helēhēlena o Asada he kauwa oia a he kūpākakoi/hia o koha a ma kona aahu la, nolaila, ua _ lj£iiotfrl62 r k&' nibi>y.a)iine i kona lohe ana aku he kauwa o Asada, no • i^^kuife^ ; hd|>H : olo. miia' iho la oia i koha mānao e kuai me ka nana ;olējp'ēl7&4 14 ka nui 0 konā kūmukuāi, o kona lilo wāīe māi no iaia }kāha - Mep, tiūi ( ē hoo'noo anā, alāila ninau aku la oiā ia Asadā no "Ē .ka mōiwahihe kiekie loa," Wāhi a Asādā me nā wainiaka | e ā*nā ma kōha ttiau papalina, 110 konā haupu ana ae no kōha *'We mākēmake anei ōe e lōhe akū i ka inoa i kripaia hiāi āi āu ē hiakuā, a i ole, o kā inōā pāhā e kalieaiā «n^i r .4j6-j6'-liAkba hei ma i nei manawa?" • . v alāila he elūa ka ōu mau inoa?" i nināu aku ai ka ;nY6i\Vābvhē. : . ;''Aē;," wāftia ke Keikiālii Asada okā pane ana aku, "O ko'll mūā i kapaia mai ai o Asada Kamalazamana, a i ole ka oi aku ;'6 ka hāl.k)li, eia nāe, ō ko'u inōa i kahfea mau ia āi e lakoii nei ma, o hlānāo o ia huaolelo, o ka mea e mōliaia aku ana imua o k'e āhi." ; ' ? Mō kā" olfe ikā moiwāhine 6ka manaō oiaio okā Asada 'pane, 'Uā mānao Wale iho la no oia rto kona hooliloia ana paha i kauwā, nolaila/āohē ōin i hi'ēle'wale mai, o kana mēa na;ē e hoohuoi ahā ilōleo Iho/'onā o iā ka hāātrāō maoli o na olelo a ke e kūaiia akii ā'nā i kaūwa. ; l kupakako noluna o ]fēli mōkn/' wahi hoū a ka moiwahihe māhope walē'ihō, "kē manao nei au aole ,no hoi e nele aku la kōii niākāhkāu i ke leakau; e haawi mai ana oe e nana aku au i *keJ<āHi ō kāū hiāu mea i kakau ai?" ) • Oiai o Asada ua hoolako muāiā māi me kekahi ipu inika, he bipi i piha i ka 'inika, a e pāa ana 110 hoi ma kona puhaka. a pelā iV6 liōi mē kekahi bukē kakau, rro ka mea, aole i hoohemahema walē ke ka hoolāko anā iaiā i nā mēā ano nui !6/holoponeai kana hahā, 'no'i aku la ke kapeha i ka nioiwahiiie e lioōkiiu mai; iaia e hōpkaāwale akū mā kekahi kaawale i ole oia e ikf i ka mea e hānaiā āhā e ke kauVvā, a i kōna mamao ana aku, alaila hoomaka

ih6 la'ke ft?ikialii e kakaii i kotia moolelo piha e pili ana me kotia hal'awāi ina me na popilikia he nui. •/ O k£ia malalo nei kekahi niau oltlo ii'na o ke kaka\i ana: ''Ua pāHfclt ke kanāka makkpo mai ka hiule ana iloko o ka lua, o ke kanakā ni.aka kākāa iiae ka i hele akii a haule ana iloko. Oke kanaka .nāāupō uā hōokiekie ae oia iaia iho rna ke kulāna kiekie a hānohano ni#fr>Hli o kana mau olelo makani, jaohē waiwai, oia'i nae ke kanaka naauao e noho maliē aku anā » hoohemahema waleiārhe'kA hiiha l6pk>, aia nae iloko ona ka ike aine ka noiau. Oke kanāka Mahoirieda au e ike mai la eia oia iloko o kā pilikia kukonUkonu loā, me ka nana oleia ae o kona mau wāiwai, aka nae ua lānakila Icā hWā'liewa. Mai manaolanā āku kakou e loli ana na mea āf(ftu ua pāa ka ke 'Aklia kanawai e mau lakou elike ine ko lakou aft(V;i tii?iliViānāwā.'' . He lriā'u' manāo pohih'ihi loa a ke Keikiālil Asada i kakau a ia ān'a, haawi'aku la i ka .moiwāhine no kana nana a heluhelu.ana ihō. Ua nui ka mahalo oka moiwahine i ka maemae o k& limakakāu o ke keikialii, o ka oi aku nat no ka hohonu o na rAanao kampilio ana, ua nui maoli ka hiiil'ami'hā 6 kā nioiwahihe i ke kanaka opip. rtaka(ia no a pau ka heluhelu ana a ka mōiwahine, o ke kahea aku la no ia i ke Kapena Berama e hele mai, a i kona hiki ana mai, ālailā i aku laf . "E koho mai oe oka mea hea la kaa e hana ai, o 4cou kuai mai ānei i nei kanaka opio ia'u, a i ole o kou haawi mai paha iaia na'u me ke kumukuāi ole: malia pajia e ike iho ana no oe he oi aku ia okōu pomaikai ma o kou haawi w'ale aha mai iaia nei na'u, aka nae, ia e koho mai? n ano pakike loa ka ke kapēna oka ōlelo ana mai: "Ao;te ,āu i maopopo i ka'u mea e koho ai." Ma ia olelo āna me he inea la ua makemake no oia i kana kauwā t hoh*o hana āku no me ona makemake e kuai, aohē no hoi hfe hiakehiakē e haawi : n?āir. Ūā pi.ha loa ka moiwahine i ka inaina no keia pane pakike a ke Kap6na Berama, nolaila noho hamau iho la oia no kekahi manawa. a hala kekahi mau minuke, hopu mai la ia nia ka lima a u h.aeie pu aku la ahiki i ke komo aiia āku iloko' o ka haleālii, alailā, hoouna aku la. i kekahi kauwa e hele aku e hoike i ke kapena ina āole oia e holo koke ole aku ana ma ia aumoe, elawe āna ke aupuni i na waiwai apau maluna o kana inoku a puhi aku 1 ka moku i ahi, ina no kōna ku iho ma ia āwa ahiki ike ao anā. ' Ko' kēiā leāuoha paakiki loa a ka Moiwahine Mogiana ua hoi ak|| U kē kapena noluna o ka moku me ka inainā nui ame ke kauhialia. pu/, ā: lioomākaukau iho la no ka holo aku, ōiai no hae ka Tii&Kani iho e pa āha m«\a 'ikaika ia manawa. I (Ao\t i pū.}