Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 37, 15 September 1916 — WEHEIA KA HANA O KE ALANUIO MANOA MALALO O KE KANAWAI AUHAU ALANUI [ARTICLE]

WEHEIA KA HANA O KE ALANUIO MANOA MALALO O KE KANAWAI AUHAU ALANUI

Mahope ino o ka hoopaneenei 1 inau ana no ka manawn i aneane e ]>ilia ka elutt makahiki, i hoea mni ai i k.t hookoia ana o ka makemake o keknhi mahele nui o na makaainana o ke Awawa o Manoa, ma o ka lioomakaia ana o na hana alanui malaila, ma ka Poakahi aKu la, malalo o ke kanawai auhau alanui i hooholoia e ka ahaoielo. Ua hiki aku ma kahi o ka ekolu haoeri poe j akoakoa ae mauka o Manou, ma ka manawa i weheia ai na hana, no ke kaa ana aku o ka hana ana i ke alanui malalo o ka mea lawe aelike, a o kekahi ia o na manawa i hoike mni ai ka Manoa poe i ko lakou hauolT, no ka hoea mai i ka manawa e Ioaa ai lie alanui maikai no lakou ma keia mua aJcu. Malaila ae ka Meia Lane ame na hoa o ka papa lunakiai, me kekahi Iie luna nui o ko ke kulanakauhale nei poe, no ka ike kumaka ana i na hana mua no kela alanui. Ma ka hora eiwa o kela kakahiaka i hoea aku ai ka Bana Hawaii ma kalii e kokoke ana i ke Kula Mills, a mahope iho o ka paani ana i kekahi mau

melo, i ku mai ai ka Meia Lane imua, a hoike inai la i ka lehulehu, ua makaukau oia '110 ka hoomaka ana i ka liana 110 ke alanui, o kona wehe ae la no ia i kona kuka, lalau na lima i ke kipikua, a hoomaka iho la e paeli. 0 kela kipikua a ka Meia Lane o ka eli ana i ka lepo, lie kipikua ia i uhiia me ka wai dala, a he mau maka kipikua kana o,ka paeli ana, lalau aku la i ke kopala, a kope mai la i ka lepo; me ka manao kui'o hana. maoli iloko o ka Meia. 1 ka pau ana hoi o kona manawa, ua haawi mai la i ke kipikua ame ke kopala ia C}ias. Arnold, ka lunahoomalu o ke komite al n nui, no ka iioohalīke ana aku me na hana a ka Meia, pela pu hoi ia W. Ahia, kekahi lala o kela komite, pela hoi i ka Enekinia Kalana Collins, i ka Hope Loio Kalana Cristy, o lakou ka i hoau mua ae i na hana o kela alanui, oiai hoi ka lehuloh.u e ku aku an£ a nana i ko lakou hana. Mahope iho o ka liana ana o kela mau luna aupuni o ke kulanakauhale, i ku mai ai o W. G. Allen, ma ka aoao

o ka.hui o F. R. Eitchie o Kapalakiko, ka hui i lilo aku ai ka aelike no ka hana ana i kela alanui, a haawi makana mai la i kela kipikua ame ke kopala dala, he waiwai no ke kulanakauhale, me ka hoakaka ana mai mo na huaolelo pokole, e lioomaka kolee aku ana kona hui, e hoonee i na hana o kela alanui imua, me ka hikiwawe. Ka Haiolelo a ka Meia I ka apo mai i kela makana a ka hui lawe aelike, i pane aku ai ka Meia Lane i keia mau olelo: "E Mb. Allen ame na hoa makaainana:—Ma ka aoao o na kanaka o Ho-. nolulu, ke apo aku nei āu i keia kipikua ame ke kopala, he mau mea hoi e hoike mai ana no ka hoomaka koke ia aku e hana a loaa he mau alanui maikai. E lilo ana keia i hoomaka ana no ka hana ana i na alanui ma ka aoao o ke kulanakauhale, ma ia ano *uanei e mahalo ai na kanaka o Manoa ame kekahi mau wahi e ae, no ka hana i lawelaweia e ka hooponopono aupuni e ku nei i keia manawa, no ka pono o na mea apau> a e haawi aku hoi i mau alanui maikai i ka poe makaikai e kipa

niaL ana i o kakou nei, no ka lioohala ana he mau pule kakaikahi, a mau mahina paha me kakou. "He ninau nui ka ninau alanu' mai kai, aole \yale i keia kulanakauhale, aka i na kiilanakauhale no apau o Ainerika Huipuia. O na hana wehe mua o keia la, o keia ka mua loa o keia ano i ikeia, a e lilo aku ana ia i kumu alakni no ka hooko ana aku i ka manao o na kanawai auhau alanui, i hooholoia e ka ahaolelo. "Ma ka aoao o na luna aupuni e hookelo nei i keia manawa, ke makemake nei au e lilAiaka aku, ua loaa na manao makee i ka papa o na lunakiai me ka mana hooko, e hooko aku i ka manao o ke kanawai, me ka hoomaopopo ana, he kuieana nui ko na kanaka, e pono ai e nanaia aku. Aka nae, i mea e hookoia ai ka iini e loaa na alanui maikai maloko o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu ner, he mea pono e loaa na kakoo ana mai a na kanaka. Ina e hoomauia aku kela ano kuikahi mawaena o na lunakiai me na kanaka o ke kulanakauhale, alaila o keia hana o ke alanui o Manoa, he lioo*

maka wale ana no ia' no kekahi mau hana e ae i makemakeia, ma na apana e ae o ke kulanakauhale." I ka pau ana o ka haiolelo pokole ana ma ka aoao o ka Meia Lane, i kahea mai ai oia i ka Lunakiai Arnold, ka- lunalioomalu o ke komite alanui, alaila, hoakaka mai la oia me k'eia mau olelo pokole: "Ua loihi maoli ka manawa o ke kakāli ana ahiki 'i ka hoea ana mai i ka wa e hoomaka ai keia iiana, a oiai o keia iho la ka hoomaka mua ana, aia ma kahi i aneane e piha ka hookalhi kakini o na wahi e ae ma ke kulana* kauhale, e kauia aku nei na, no ke noiia mai e hanaia malalo o ke kanawai auhau alanui. " Ua nui maoli na hana o na alanai e lawelaweia % ku an'n, eia uae aole no i ka manawa hookahi. ak.a nae, "eia ka papa o na lunakiai ke noonoo nui mai nei, maluna o na nin'au e ulu m«tu mai ana i kela ame keia la, a ia makou auanei e haalele iho ai i ka oihana iloko ae nei o Iune, ke manaoio nei au, e haalele iho ana makou me ka manao, ua

hana aku makou no ka maikai o Oalm, a e wehe hamama ana hoi i loina alakai no ka hana ana i na alanni." Mahope iho o kela mau hana wehe mua, no na hana o kela $.lanui, i lawe ae ai ka mea paa aelike i na han:i apau iloko o kona lima, a hoohana aku la i na kanaka he nui, me kona manaoio e pau ana kela alanui iloko o ka manawa i aelikeia. He halawai ka ke Kalapu Kepuhalika o ka Mahele Ehiku, Ap»na Eha. e malama ana ma ka hale o James Auld, Jr., ma alanui Halekauwila, Kakaako, ma ka hora 7:30 p. m. o keia Poakahi