Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 32, 11 August 1916 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]
NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA
Noho Haku na Pelekane ma na Auwaha LONUON, Aug. 7.—ī.'a uka)ii;i nuii ka nuhou i loaa mai ai ianei no ka loaa hou ana aku o ka lanakila i na Kukini ma ke kaua ma ka hapa hikina e n:i Jono mai na keena kikowaena mai o na pualiknua ma ka Muliwai Somme a ma ka akau aku o Verdun e hoakaka ana no kekahi hooilikaua liahana loa i hooiliia i loaa aku ai ka lanakila i kekahi aoao, a i keia manawa i kekahi aoao. Ua kauaia mui na Peleknne maloko 0 na auwaha ma ka akau aku o Pozieres ma I'icanly e n:i Kelemania me na alii wai a hoauheeia mai na Pelekane, a i ka wa i kaua hou aku ai na Pelekane ua hoauheeia aku na Kelemania mai kahi aku i 'ilo ai iu r<ikou no ka manawa pokole waie no, a haalele iho lā i na e nolio liaku maluna o ia taau auwaha ma ka laina like 1 paaia ai e lakou mamua o ka hoomakaia ana o ke kuua. l)a hoomau ia « na koa Pelekane ke kaua ana maluna o na laina auwaha a na Kelemania ma ka akau o Pozieres, ma na wahi apau o ke ahinui e lioea aku ai i Bapaumfe, a ua lilo liilii mai īa lakou kekahi mau wahi i kela ame keia la. Ma ka Poaono i pau ai ka na Kelemania lioakoakoa ana k i kona mau pualikoa noi hou maloko o keia apana a hoomaka mai la ke kaua ana, i hoi hoii aku ai na wahi i lilo mai i na Pelekane ma ka aoao o ka puu a ma na wahi apau e hiki aku ai i kahi o ko lakou pulakaumaka, oia 'ka laina knaahi o Peronne «me Bapaume. Me ke Ahi Wai ke Kaua Ana Mai Ma ka la i nehinei i ka wa i lioomaka ai ke kaua ana ua hoohanaia mai e na Kelemania na aila ea e lalapa ae
jum kr alii i ka \va o pa-hu ai jna na mnka o ka onemi, a i kapaia "ke ahi wai" o na koa o na anpuni hui. -No kekahi manawa ua ikeia ka hoopilikia nui mai a ia ahi wai e hiki ole ai i na koa Pelekane ke ku mau aku imua, a emi mai la lakou ihope, aka nae, me. ke koku«i a na koa hou i'lioounaia aku, ame na poka a na pu kuniahi e hooinauia mai ana ke ki ana mai ka lakou raau pu kuniahi ponoi mai, ua kaua aku la lakou manawa lehulehu, a i ka manawa hope ua hoauheeia aku na Kelemania ihope mai na auwaha aku i paa muaia ai e lakou. Ma kahi e kokoke aku ana i ka Ululaau Foreaux, ma ka lono i hoikeia mai, ua nele ka loaa o ka lanakila i nā~fcoa I'elekane i lele kaua aku ai ma ka lairia inua o na auwaha a na Kelemania. l : a lukuia mai na Pelekane e na pu a na Kelemania ahiki i ko lakou emi hope ana. Lanakila Hou no na Palani Ua iioomaka hou ia ke kaua ma ke kaliua kaua ano o Verdun mawaena o na Kelemania ame na Palani. Ma ka lono i loaa mai o ka po nei mai Parisa mai ua lele kaua aku na pualikoa malalo o ke Keneraia Petain maluna o na auwaha a na Kelemania ma ka akau aku o Thiaumont, ā lilo mai kekahi mau wphi ia lakou, me ka hoauhee ana aku i na Kllemania mailoko aku o na auwaha a lakou, me ka lilo pu mai o kekahi mau wahi lehulehu ma ka hikina akau aku o na papu. Ua lele kaua hou mai na Kelemania me kekahi mau'pualikaua nui,- a e hoakaka ana ka lono mai na Palani mai no ka hoauheeia ana aku o. na Kelemania ma ia kaua ana. Ua hoike pu-ia mai ■ Parisa mai ku
loaa ana o kekahi niau kaua lanakila liilii ame ka lilo ana mai o kekalii mau kaua lanakila liilii ame ka lilo ana mai 0 kekahi mau wahi ma ke komohana hema loa o EstreeB, ma ka hema mai o ka Muliwai Homme, i na koa. Palani. Ma keia wahi i hooukaia ai kekahi mau kaua liilii a lilo hou mai kekahi mau wahi i paaia ai e na Kelemania i na Palani. • Kaiua na Serebia me na Bulgars Ma ka hoike a ke kuhina kaua mai \BerJin. mai, ua hoomauia mai ke ki poka pa-hu ana ma Thiaumont a ma Flury me ka hoomaha ole o ka poe Kelemania, a ua loaa i na Kelemania ka ianakiia me ka nee hou mai imua. Ma ka lono i hoikeia mai ianei, ua hooili kaua aku ka na pualikoa »Sei'bia 1 kukulu hou ia ai maluna o na koa Bul.gars a ua lilo mai ia lakou ke kulana- ! kauhale o Eemli, ma Macēdonia, mai jna Bulgars mai. Aohe i hooiaioia mai keia lono e ke kuhina kaua. 1 Ma ke kaua ana Italia ka hoouka ana a,hu maluna o na Auseturia ma ke Awawa Sugana, ua loaa ia lakou ka lanakila, elike me ka, lono i loaa mai ianei mai Roma mai. • PARI!S, Aug. 7. —O na hoike i loaa mai na alahele mai a na Kelelnania ua ihaopopo loa ke alaiia aku o na koa Rukini i ka'i mai ai ma kahi kokoke i na lāina auwaha ma Stokhod, aka nae, ma ia hoike e hoakaka ana i na wahi o ke kaua i hooukaia ai o na la.i hala, ma ia i hoike o- na Rukini e kaua ana maluna o ia kahua kaua, oiai e hiki ole ana ia iakou ke nee hou mai imua, ūa paa no l4 lakou i na wahi i lilo aku ia lakou me ke kupale mai -i ke kaua pinepine aku a na Kelemania.
Ku i ka Weliweli ke Eaua He, oiaio ma na lono mai na Hukini mai e Loakaka ana no lakou iho no ke kaua ana ma kahikina ae o Kovel, ma ke ano he kaua hahana loa, a e hoakaka pu ana no ka nui o na koa i make ma na aoao elua. E hoakaka pu ana lakou i ka makolukolu o na koa poino ma ka aoao o na Kelemania ma mua o ko lakou iho, e kau ana i ka heluna o na koa Kelemania ame Ausetuna i lilo aku i mau pio na lakou he uUO, a he 140 mau aliikoa komo pu me hookahi kenerala. . O na mea kaua i lawepioia ai e na koa Rukini, wahi a ka lono kelekalapa, he nui hewaliewa. He heluna nui o na pu kuniahi i lilo pio i na koa Rukini, lie hoike ana mai ia e loaa ai kh manaoia maanei ua hiki oie 1 na Kelema* nia e loaa he manawa lawa kupono e emi awiwi aku ai Iftkh\"akū o ka piiikfa mamua o ko lakoii ioaa ana mai-i na Rukini. NahPha ka Laina a na Kelemanla E hoakaka ana ka lono av ka hoike a ke kuhina kaua ma Petrograd no ka naha ana o ka laina a na Kelemania e kupale aku ana ma ka muliwai Sereth, ma ka hema mai o Brody, a ua laweia nku.he eono mau kauhale liilii ame ke kualono holookoa e hoomalu ana i ke awawa no kekahi mau mile, kahi o na kauhale eono i ku ai. xMa ia wahi like, e pili ana me ka laina 6 ke Grabdrka, malaila pu kekahi wahi o ke kaua i hoqjliia me loaa ole he manaolana i na.Kelemanik no ko lakou lanakila, ua kaua mai na Kelemania no kela ame keia inihā lepo oiai lakou e auhee aku ana mamua o na pualikoa Eukini lanakila e ka'i aku ana. ifio ma na Mauna Ma na Mauna Kapetiana he like ole ioa ka moolelo. He liilii loa ka maopopo o ka hoakaka mai Petrograd mai e pili ana i -ke kaua malaila, aka nae, mo ka hoakaka mai Berlin piai ua holopono loa ke paniku ana a na Ausetu ria i na koa Rukini e ka'i aku ana no na kula palahalaha o Hunegaria, a me ka lakou hoauhee ana mai i na Rukini mai na aina mai i laweia ai e lakou ma kekahi manawa i hala. Ma ka hoakaka ana ae no ke kauama na wahi e ae, ma na kahua kaua ma ka hapa hikina, ua hoikeia mai e ke kuhina kaua mai Berlin mai ka hoauheeia ana aku o na Rukini me ka nui o na koa i lukuia, ma ke kaua a na Rukini i kaua mai ai maluna o na auwaha a na Kielemania ma na wahi e pili ana i Gazeeze ma ka Muliwai Stokhod, anenne he umi mile mai Kovel aku. Eia Lae, ua hoike ae na kenerala Kelemania i ka lilo pio ana aku i na Kukini o ke. kapa komohana o ka Muliwai Sereth ma Zalocze. Lanakila na Pelekane ma Suez LONDON, Aug. 8. —O ka moolelo e pili ana i ke kaua i hooukaia ma na aina Kanoa Katia, ma ka hikina ae o ke alawai o Suez, ke hoomaka mai nei ka hoea inai i keia kulanakauhale a ke hoike mai nei ia, o ka lioike mua no ka lanakila o na Pelekane malaila ua kohoia kona holole'a ana. Ua ike maopopoia i nei manawa o na auhee ana ma ka aoao o na Tureke ua oi aku mamua o ka mea i hoike muaia mai. Ua lukuia a paa pio ka liapanui o na pualikoa Tureke, a o ka o na koa i lilo i mau paahao ua hiki aku ma kahi o na kaukani, me na pualikoa Pelekane e hoomau la i ka hahai ana mahope o na koa Tureke aku i koe e auhee la. Mahope o ka pau ana o ke kaua ma Romani ma na la hope o ka pule i hala, he kaua i hoauheeia aku ai he 14,000 mau koa Turcke i ka wa a lakou i hoao mai ai e ka.'i imua ma ke alahele pokole no ke alawai, ua kauohaia na koa Pelekane e ka'i aku no ke Kanoa o Katia, a no na la elua ko kaua ana me na koa Tureke ma ia wahi, he hapa o kekahi mau mahele koa he man aliikoa Kelemania na alakai. O Ka aina Ka* noa i hoopuniia inai kona mau aoao e na waoakua ua kauaia aku na koa Tureke i ka'i mai ai nolaila ahiki i ko lakou hoopuehuia ana aku. He kanahiku mau Kelemania i paa pio pu me na koa Tureke. Ua hiki ole e maopopo i ka poe akamai loa i lee kaua ke kuma o ko na Tureke aa ana mai e kaua ma kēla wahi, koe wale no ina ua alakai hewa ia lakou e pili ana i na papu o ke alawai. Hoopiholoia he Mau Mokuahi LONDON, Aug. B.—Ua hoolahaia ae e Lloyds ma ka Ia i neliinei'lea loaa ana mai ia keena ka hoik'6 6' lea! lioopiholoia ana o ka mokupe'a Italia Eugenia ame ka mokuahi Norewai Arranda. Ua hoolaha pu ia ae e ka akena aole i loaa mai ia keena ka hoike e hooiaio mai ana no ka hoopiholoia ana o ka mokuahi Pelekane Bpiral. Haalele ka Aha Kuhina Tureke LONDON, Aug. 8. —He lono kelekalapa ma ka po nei i ka Exchange Telegraph mai Eoma mai ke hoakaka ana, he lono i hooiaio ole ia ka i loaa mai ia kulanakauhale e pili ana no ka haalele ana o ka aha kuhina Tureke i ko lakou mau kulana. Ikeia he Mokuluu Kupanaha ma Maine MAOHIASPORT, Aug. 7.—He mokuluu i hiki ole ke iīee maopopoia aku ka mea i ikeia i nei la ma«vaho aku o ka Mokupuni Cross. E holo ana ia no ka
komohana. Ma ka olelo a na luna aupuni Amerika aohe mokuluu Amerika maloko o keia wahi. Ua manaoia malia o ka Bremen paha keia a i ole o ke Deutschland no paha. Ma ke ahiahi loa ana iho ma ka olelo a ke kilo ua ike aku no oia he mokuluu h.ou, he uuku iho nae i ko ka mokuiuu mua. Lilo na Panal&au Apau Loa o Kelemania ma Aferia i na Pelekane LONDON, Aug. 7.—Ua hoea mai he lono meahou ianei no ka hoea ana aku o ke Kenerala Louis Botha, ke kuhina nui o ka Uniona o Aferika Hema, iloko 0 Afi?rika Kelemania Hikina, no ka nana a:na, pela ka manaoioia, oia ana ke kaua hope loa a na Pelekane e hooili aku :ai maluna o ka Panalaau Keleinar.ia liope loa i koe maluna o kela ainapuniole. \Ua kaiehuia aku na Kelemania mai ka laina aku o ke alanui kaaahi waena ma ICilimatinde, a i keia manawa ke hnhaiiia la a komo loa noloko o na aina awaiwaa iloko 100 o ka aina, a malaila lakou e kaua mai la mailoko mai o na ulunahele. 1 ka wa e paa ai nei poe Kelemania 1 ka hopuia o ko Kelemania nele loa ona i.a i kekahi panalaau hope loa ma 0 aku o na kai a e lilo aku ana ia i na lima o na aupuni hui. He lanakila hou no ka i loaa i.na Pelekane e kaua ana ma ka hapa hikina akau o Aferika Kelemahia, i kokua ie māi e na. kanaka kupa Aferika, e hoomau mai Ia i ke kaua ana. Ua lilo mni i na koa Pelekane na okana aina e Aluheza ame Amani, a ua lilo pio mai ke alanui kaaahi holookoa o Usambara. Luku Nuiia na Auseturia-Kelemania LONDON, Aug. 9.—Ua kauohaia aku na pualikoa Auseturia e paa ana i ko kulanakauhale o Lemberg, ka ipuka e hemo ai na kahua e pnaia ana e na koa Auseturia Kelemania ma Oalieia, e haalele aku ia kulanakauhale e ke aupuni, a ua palua ia mai ke kaua ana a na pualikoa Rukini malalo o ka hoomalu ana a ke Kenerala Brussiloff me ka luku nui ana i na koa Auseuria-Kelema-nia. Ua hoolahaia ae ma ke akea maanei 1 ka po nei keia mau mea oiaio m& ka hoike a ke kuhina kaua, mahope iho 0 ka loaa aiia mai o kekahi lono no ka hoomaka hou ana mai a na Rukini i ka lakou kaua ku-e ma na mahele ma ka hema mai o na laina ma na aina pohopoho' Pripet, a ua ulupaia mai na papu pale a na pualikoa Auseturia Kelemania, nae ka lilo aku he kanaono-kuma-makahi a oi mau mile kuea aina mai .na Auseturia aku. a hoauheeia mai na AuBeturia no kahi o ka lakou mau laina auwaha ma lea Muliwai Stryj. Nana Ole ia ko Ola e na Eukini He kaua kela o ka hooukaia ana me na manao poho, ua nana ole ia ka nui o na ola i make e na Rukini, ua hoouna awiwiia mai na kanaka ame na pu kuniahi nunui no na laina a na Auseturia e kupale aku ana, a me ia lakou i hoomau mai ai i ka palukuluku ana i na laina a na Auseturia ahiki i ke kaiehuia ana o ,na koa AuseturiaKelemania mailoko mai o ko lakou mau kahua a auhee mai la nohope. O ka hua o keia kaua ana oia ka nele a na o na Auseturia i ka mana hoomalu i na alanui ame na alakaaahi a lakou 4 hoohana ai no ka halihali ana aku i na lako kaua no ka lakou mau laina ma kahi e kokoke ana i ka Muliwai Zlota Lipa. Elua Ilau Kaona i Lilo Pio O na kaona elua o Brezezany ame ; Flumach mahai o kela muliwai ua lilo pio aku i na Kukini malalo o ke Kenerala Letchitsky, na koa Kukini i holopono ai ka hoauhee ana mai i na enemi iloko o na manawa lehulehu o ka lele kaua ana aku, a mahope iho ua iiolopono loa ko lakou ka'i ana mai imua ke oki ana i ka laina kaaahi nana e hoolakō aku ana i na pualikoa Auseturia holobkoa me na lako kaua ma keia mahele o na kahua kaua ma ka hapa hikina. Ma ka hema a ma ka hikina ae o ka Muliwai Dneister, ua holopono loa ka hoauhee ana aku a na Kukini i na Auseturia ihope mai kekahi mau wahi le'hulehu aku. Ma ke alahele e hoea aku ai i Tyszneca ua hoopuipui nui loaia mai na. pualikoa Kukini, elike me ka lono i hoea mai iaiiei, me ke palukuluku ana aku i na laina a ma kekahi laiina i oi aku mamua o ka umikumamalima mile ke akea. Lilo Pio i na Eukini ke Kualapa Ma keia wahi pu i holopono ai ka lakou hoauhee ana aku i na Auseuria mai na wahi aku apau a lakou e paa ana ma na kualapa apau e hoomalu ana 1 na aina ma ka hikina a ma ka hema, a ma ka oleloia ke paaia mai la e na Kukini i nei manawa ka laina holookoa. Ma ke komohana akau aku o Kolomea, he mau kaua lehulehu ka na pualikaua lio Eukini o ka hoouka ana a ua holopono ia mau kaua ana ma o ka hoauheeia ana o na Auseturia mai na auwaha aku a lakou e paa ana a hoauheeia aku lakou ihope no ke alahele e hoea aku ai i Stanislau, kekahi o na wahi a ke Kenerala Brusiloff i kau nui ai e lilo aku, a o ke ki hoi ma ka hema e hiki aku ai i Lemberg. 0 ka nui o na koa i make a i pio ma ka aoao o na koa Kelemania
_AuBeturia ma ke knun o na ]h hakaikahi i hala ua makolukolu loa. Ma k<i hoike a ke kuhina kaua Kukini ua laweia e lakou he 8415 mau koa a he 16(5 mau aliikoa i mau paahao. Ma ka hoike a ke kuhina kaua mai Berlin mai no keia kaua ana p hooia mai ana ia i ka holopono loa o ke kaua ana 3 na Kukini, a e hoakaka pu arta. i ke ka'i ana aku o na Huklni mai Flumaeh aku a i Ottynia. E hoakaka hou ana o na a na Kelemania ua hooaee hou ia aku ihope no na kahua i hoo'hiakaukau muaia ai. E Haaleleia Ana o Lemberg O ka pulakaumaka o keia hoonee kaua ana a na Rukini maloko o keia mahele o ke kaua, oia ka maopopo loa ke okiia ana o ka laina kaaahi e holo ana I mai Hunegari mai a i Lemberg, ā e | holo ana a kaa ma kela aoao o na mauna Kapetiana. O keia hoonee kaua ana, ina e hiki ole ana.i na Aueeturia ke alai aku, a ole na Kelemania pa ha, he hana ia e koiia aku ai ka haalele loa ia ana aku o Lemberg. a me he mea la o Galicia holookoa no paha. | O ka lua keia ona kaua weliwfeli i hooukaia, o ka mua na ke Dukē Kiekie Nieholaa iloko o ka 1914, i ka wa ana i oki ai i na laina kaaahi a i koiia aku ai ke Keikialii Hooilina o AuBetoria e haalele ia Lemberg, a ia Oalieia holookoa, a i koe iki ai kekahi liapu komohana ame kohoir.sna akau o Prezemysl ma Galicia.