Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 30, 28 July 1916 — KUU KAIKUAHINE ALOHA UA HALA. [ARTICLE]

KUU KAIKUAHINE ALOHA UA HALA.

E kuu Kuokoa, ke Kilohana Pookela o ka Moana Pakipika, ka uwila anapumalamalama o ke ao holookoa, e ae mai i wahi kaawale o kou mau kolamu, a o kou mau papalina nohea, no ka'u wahi puolo, he waimaka, he ukana luuluu hoi, a nana hoi ia e lawe aku a loaa a lohe hoi na kini lehulehu o kuu kaikuahine i aloha nui ia, e noho ana mai ka hikina a ka la a ka napoo ana a ka la i ke komohana. Anoai wale. Ua haalele mai kuu kaikuahine ma ka la 14 o lulai, 1916, ma Kamoiliili, Oahu, a haalele iho la he kane, he mau keiki, he makuahine, he kaikaina ame a'u he kaikunane; luuluu wale! Ua hanau ia o Mrs. Annie Kunukau ma Kalahiki, Kona Hema; Hawaii, ma ka mahina o lune 30, 1872, nolaila ua piha iaia na makahiki he 44 me na la keu. E Kona e, e Kona Kai opua i ka La'i, e Kona Kai Maokioki, e Kona Kai Malino a Ehu, e Kona i ke Kai Popolohua a Kane, o ko hiapo au i haakohi mai ai, ua hala, ua nalo, ua hele aku la i ke ala hoi hou ole mai; aole loa oe e lohe hou ana i kona kileo kani, a aole loa hoi oia e hehi hou i kou mau kapakai aloha, ame kou mau makalae; aloha wale! E o'u mau haku kaikuaana kaohi kukuna la a ke one o Kaiakeakua e, a o Kailua hoi e, i ka nani o Hulihee; e Holualoa i ke ahe a ka makani he eka; e Kahaluu i ka wai puka iki o Helani; e Keauhou i ka iliili nehe i ka pue one, ua nalo aku la no ka wa mau loa, ka hanai, ka milimili a oukou; aole oukou e lohe hou ana i kona leo; oki loa aku hoi kona himeni ana mai. E ka uka o Alanapo e, i kahiko ia e na hau o Maihi; e Kainaliu i ka uhi mai a ka noe; e Kaawaloa i ka pali kupu o Keoua ame ka wai o Haliilua; e Napoopoo i ka papa konan o Hikiau, ua pau ka hoopulu hou ana a ko oukou mau kehau huihui ma kona mau papalina, a no ka mea ua imi aku la i ke ala o na mea apau; luuluu wale! E Honaunau i ka hale o Keawe, ka puu hoomalia o kuu kaikuahine; e Kiilae i ka wai hui o Kekela, aole kona mau lehelehe e hoopa hou ana i kou mau waipuna huihui, oki loa aku hoi e moni mai, a no ka mea ua pio ke kukui, ua naha ke kino ka hale kahi a kou mau waimapuna e hoopulu iho ai; minamina wale! E Kealia e, kahi a na kupuna o maua, o Kekamauliolono, he lono kaumaha kau i lohe aku; na kupuna ame na makua o maua, o ka wai o Paahuula a me ke one o Naue; ke ike ae la paha oukou ia Annie Kainalii Kunukau, kuu kaikuahine aloha i maalo ae la a nalo aku la; auwe kuu minamina ame kuu luuluu' e! E Hookena i kai wai hui o Puhau, ua inu a kena, kuu kaikuahine aloha i kou wai ono, aole nae oi e inu houana, no ka mea ua hala aku la oia i ka opu ana ole o ka honua; luuluu wale! E ka lae o Alaihi e, ame ka lae o Limukoko e au ae la i ke kai, kou mau kole makaonaona, aole kuu kaikuahine e kii hou aku ana, a no ka mea ua hala oia, aka o kona leo hanehane oia ka olua e lohe mai loko mai o na nalu e po'i ana ma Kumupali. E Kalahiki i ke one o Ohiki, ame ke kai leo nui o Puukea, a e na ulu niu hoi o Pokahi e, ua pau kona holoholo ana ma kou mau aeone aloha, a pau pu hoi kona inu ana i ka wai huihui o ka niu, ua hala aku la a ua nalo aku la; aloha! E Waiea i ka pali kahea kanaka o Pokaa, ame na lehua o Pinaonao e au ae la i ke kai; e ka lae kaulana o Puohulehule, ua pau kona hehi ana i kou mau aa ooi ame kou mau pahoehoe uliuli; aole oia e ai hou ana i kou mau opihi ono, ua haalele mai oia no ka wa mau loa. E Pahoehoe e i ka poli o Kaholo ame na hala hoonaona ihu o Haimoeipo, o ka ipo a olua kuu kaikuahine, aole Oia e honi hou ana i ke ala o ke onaona o ka hala, oki loa aku hoi e lalau aku a lei mai, a no ka mea, ua moku ae la ke kaula o ka lei, ua mae iho la ka pua no ka wa mau loa. E ka nalu o Wahaino e, aole oia e hee hou ana i kou mau nalu; e ke kawa lele o Lanai, aole oia e auau hou, ua pau kona hehi hou ana i kou mau pahoehoe, ua lele aku la oia i ke kawa puanuanu; aloha wale! E ka awai o Pukaana, kou mau paia aloha aole e lohe hou ana i kona leo, kou mau papahele mania, ua pau kona hehi hou ana; e na haumana Kula Sabati o Pukaana, na hooikaika Kristiano C. E., na hoahanau, na makua, na kupuna,, ka ohana iloko o ka hana a ke Akua, ua pau kona a'o ana aku i ka olelo a ke Akua, ua pau ko oukou lohe ana i kona himeni ana aku i na himeni Kula Sabati; na ahamele, i ka hele pu ana i ke komo kauhale, aole oukou e ike hou ana, no ka mea ua noha ka pikawai, ua hanini aku la ka wai, aole e loaa hou, me he pua la i mohala ae i ke kakahiaka pa iho la na kukuna o ka la maluna ona a moe iho la, pela no oia i palanehe aku la i ke ala hoi hou ole mai; luuluu wale! Ua pau kona mele ana mai i ke mele

kaulana o ka aina aloha o maua, oia hoi: Aloha no o Kona, Waianuhea wale no ka nohona; O ke kai malino a Ehu, E o na Kona i ka la'i. He aina wela no o Kona, A he eka ka makani e olu ai; O ke kehau i ke ahiahi, Pa kolonahe lua i ke kula. Aia no ka ua o Kona, I ka maka o ka Opua; Ke hii ia mai la, E na kipoohiwi o ke ao. O kuu lei koili i ke kai, Ke na'u la kamalii; Ke kohi la i ke kukuna o ka la, Pumehana wale ia aina. Aole no elike aku, Me Kona kai opua i ka la'i; Opua Hinano ua malie, Hiolo na wai nao'a a ke kehau. E Ewa i ka i'a hamauleo, aole oukou e ike hou ana ia Mrs. Annie Kainalii Kunukau, na hoahanau Kula Sabati ua pau kona hehi ana i ka papahele nani o ko oukou halepule, no ka mea ua pau ka hana, ua kuu ka luhi, a ua hoi aku la oia me ka Makua lani aloha; aloha wale! Ua kaapuni ia ka mokupuni o Hawaii ame Oahu e kuu kaikuahine aloha malalo o ka hana a ke Akua. He wahine oluolu he wahine aloha pokii, aloha ohana, aloha kane; he heahea, he hoomanawanui i na inea o keia nohona, a o ka oi loa he hoomanawanui i ka hana a ke Akua, a mamuli o kekahi ulia ua hiki ole iaia ke hoomau i ka hele ana i ka hana a ke Akua, a maluna ae o na mea apau, he aloha, a he malama makua; alo hal alo-ha! Ua hoonaauaoia oia ma ke kula o Hookena, Kona Hema; Hawaii, malalo o ke a'o ana a T. K. R. Amalu, me kana wahine. E kuu kaikuahine alo-ha kuu kaikuahine heleloa e, o oe ka ia e hii ia mai la e ke ao opua, ua huli au ia oe ma na pali aloha o Hulaana, aole oe i loaa, huli no au ia oe i ka ulu kope o Ku pee, aole no oe i loaa. E ka ua hoeha ili o Waimea, ua ike paha oe i kuu kaikuahine hele loa, kuu makua hoi, kuu mea nui he kaikuahine? E ka ua kukalahale e aole kou mau lelehune e hoopulu hou i kona lauoho uliuli, aole hoi i kona kino, aole hoi e hehi hou i na alanui o ke kaona o Honolulu, a no ka mea, ua moe aku la oia i ka hale pa'u a puanuanu. Me keia mau kanaenae ana ke hooki nei au, a ke haawi aku nei i na mahalo ame na hoomaikai ana i na hoaloha ame na makamaka no ka la kou mau makana pu no kuu kaikuahine i aloha nui ia. E ka Lunahooponopono ua lawa kaua me ke aloha paumako. Owau iho no ke kaikunane i hooneleia i ke kaikuahine. HUGO KANAE KAPUAHELANI. Hookena, S. Kona, Hawaii.