Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 29, 21 Iulai 1916 — UA MAKAUKAU O AMERIKA I KEIA MANAWA NO KE KAUA [ARTICLE]

UA MAKAUKAU O AMERIKA I KEIA MANAWA NO KE KAUA

| WAKINEKONA, lulai 17.—Ua ma- ' ■ | kaukau o Amerika Huipuia no ke kaua ma na wahi apau o ka mokuaiua Mekiko, a ua hoomaalahiia mai ka hana a ke Keena Kaua ma ka hoouna awiwi ana aku i na pualikoa nolaila. Aia he 155,000 mau koa Amerika i keia manawa ma na walii apau e pili ana i ka Aluliwai Rio Grande, komo pu ine na pualikoa kiai lahui, a ua manaum iik lawa loa ia mau koa e hiki ai e, paio aku me ka enemi ina no ke ala i'o mai o ke kaua mawaena o Ameiika Huipuia ame Alekiko. Mamuli o }ieia akoakoa nui ana aku o na pualikoa Amerika ma ka iAokuna aina ( i manaoia ai oia paha ke kumu o ka loli ana ae o na manao o nii palapala mai ke aupuni Mekiko mai, mai ke kalakala ae o na olelo a i ke ano oluolu mai. Maloko o na puali-koa ma na wahi ppau e aina ht, 50,000 mau'koa kumau/100,000 mau koa Uiai lahui, mai na wahi mai apau o na inoku aina, he 50,000 mau koa i hookoeia. Ua hoilee ae na luna aupuni o ke keena kaup i ko lakou hauoli no keia hikiwawe loa o ka hoakoakoaia a«a ae o na koa he nui ma k aina, a ua 01010 ae lakou ua lawa loa ia mau oa e ku aku ai e paip me Carranza ina no e hiki pono ana ia Carranza ke hoo.iui niai i na koa apau o Mekiko malale c> kana hoomalu ana a kaua mai ia Ameiika. Koomamaia ka Noonoo o r<ms:on Ma ka hoike a ke Keneiala Funston, ka alihikaua nana e hoomnu m'ai la i' kekahi pualikoa nui loa a Amorika i hoakeakoa aku ai malalo o ke alakai a ke keneiala hookahi mai ka ma> nawa mai o ke kaua kuloko, ua lawa like na mōkuaina apau i ka makaukau jna ka hoouna ana aku i ko lakou mau pualikoa me ka hoolako ponoia i na lako kaua. Ua oi aku mamua oka palua ka heluna o na koa me ia i keia manawa mamua o ka manawa i hooukaia ai e kaua me Sepania, eia nae, aole i like aku ka heluna o na koa kumau ame na koa pualu i kaheaia no kela kaua. He mau lioopii ka i hoounaia mai e pili ana i ka hoolakoia ana aku o kekahi mau pualikoa me na meaai maikai ole me ka lawa kupono ole o na meaai. Eia nae aole hookahi o keia mau hoo-

pii i hoounaia mai i hooiaioia mai e na kenerala Aa ke kahua kaua, a pela i manaoia ai he mau hoopii manaoino wale no kela. I kulike ai me na hoike apau i loaa mai aohe mau pilikia iki i loaa aku i na koa mamuli o ka lawi» ole o ha meaai ma ka manaw i hoakoakoa awiwiia ai elike me ia i ikeia i keia manawa ma ka manawa i puka ae ai ke kaua inawaena o Amerika ame rJepnala.. '°: na pilikia walē no i ikeia mawaena o na koa oia na ulia liilii ma ka mana>v*a i hoololiia ai lakou niui kekahi wahj ae a i kekalii. Makaukau no ke Kaua Aku O ka pualikoa nui a ke Kenerala Funston i nei manawa ma na wahi apau o ka mokuna aina, mp ko.ia lieena kikowaena oihana ma San Antonio, ua makaukau loa ia no ke kaua aku ke loaa aku ke kauoha i ka msvr.awa pokole. Ua manaoia e koonej poe o kela akoakoa ana aku Ia o kela mau pualikoa Ameiika nui ina na wahi apau o ka moliuna aina, e, lilo ana ia i mea keakea aku i ka hoouna hou ana mai a Carranza i kekahi mau palapala hooneanea hou ,a ina e lilo ana na kukakuka ana mawaena o na luna aupuni e ku nei i nei manawa i mea e loaa ai na hoomaopopo ana no ka noho lioaloha ana mawaena o na aupuni elua, a ina e hiki ana i ke aupuni a ke kinai loa i na koa powa Mekiko, alaila, o ka hoopauia ana ia o ko Amerika komo ana aku e kaua ia Mekiko, aka, i ole pela, ua loaa ia Amerika ka manawa maikai loa e kaua aku ai maluna 0 ka enemi, a na na koa Amerika ponoi e hoomalu ia Mekiko ma o ke kinai ana 1 na koa kipi.

Oiai-ke ke&na kaua c manao ana ua. lawa loa na koa malalo o ke Kenerala Funston i keia manawa, ua hoopukaia aku ke kauoha i na kenerala o na mokuaina e ae e hoomau mai la i ka hoakoakoa ana i na koa no kekahi mau rcgimana hou no ka hoouna ana aku no ka mokuna aina, e hookaulua iki ka hoouna ana i ike maopopoia ai ko lakou lako loa i na mea kaua ame na lako e ac. Kaohiia na Pualikoa Kiai Lahui Ua lioopukaia aku he mau kauoha ma ka po i hala e,ku-| (: kauoha mua i hoopukaia aku āi, no t ka hoolako kokeia o na koa a hoouna koke aku no ke kahua kaua. O keia mau koa, i F>aaia he 25,000 ka nui maloko o na mokuaiha i lako pono ole elike me ko na koa i hoouna muaia ai. Eia nae, e hoouna ia aku ana no lakou no ka mokuna aina, a e hiki aku flna ka huina nui o na koa Amerika mplaila malalo o ka hoomalu ana a ke Kenerala Funston i ka 180,000 'koa. I kulike ai me kekahi lono kelekalapa a i hoea mai ianei mai ke Kene- | rala Funston mai, ua hoomahuahuala aku ka ikaika o na koa Mekiko malalo j o Carranza ma ke kaua anā aku i na koa kipi, ua manaoia keia hana e nei mamuli pahā o ka akoakoa nui ana aku o na koa Amerika ma ka mokuna aina, me ka makaukau e komo aku e kaua ia Mekiko, ina e hiki ole ana i na koa j a Carranza ke kiai i na koa kipi. Ma

'<a hoakaka a ke Kenerola Funston, ke hoolalelale'ihai' lii na-'inipepa'maloko o ke kuianakauliale o Chihuahua e hooiia :tku ka ikaika o ke kaua ana a na koa \ Carranza maluna o na koa kipi, oia wale no ka hana e konlo'ole'iiku ai na !coa Ameiika noloko o Mekiko, a e kaua 6le ai na a'upiuiii 'elua. —