Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 27, 7 July 1916 — PIHA OLOKO O KA PA'LII I NA KANAKA HE NUI [ARTICLE]

PIHA OLOKO O KA PA'LII I NA KANAKA HE NUI

Me na hao o wolo ana i kn wolelau makani, me na leo moio mni kn bana Hawaii inni, i komo ae ai ko ke kulanakauhale nei poo, ma ka lioomanao ana i ka Pokiulai, ka La Kuokon o Amerika Huipuia, ma ko kakahiaka aku la o ka Poalua i hala, me na manao ohohia, no kola ln ano nui ma ka moolelo o ka uniona. Ma kahi o na kaukani mau makaainana o na lahui like ole, a o na kulana like ole no hoi, mai ka poe kiekie a ka poe hnahaa, i hoopiha' ae ialoko 0 ke kahua o ka pa'lii ma kela kakahiaka, a hoolohe aku i kekahi mau hana. Mamua ae o ka hoea s ana mai i ka manāwa no ka wehe ana i na h«na ma kela la, i hoonanea mua ae ai ka bana puhiohe i ka lehulehu, mai ka hora eiwa mai o ke kakahiaka ahiki i ka hora umi; a oiai o ka hora umi ka īnanawa no ka hoomaka ana o na hana liaiolelo, ia wa i hoomalu mai ai ka Lunakanawai Dole i kela anaina nui, ma ke kahea ana ae i ka Makua Valoutin, e kalokalo aku imua o ke Akua kiekie loa i kekahi mau huapule o ka lioomaikai. * Maliope iho o ke nioleia ana o kekalii mau himeni. e ka puulu o na kanaka opio, a mai ke anaina aku no hoi 1 helulielu ae ai ka Loio C. C. Bitting i ka Olelo Kuahaua o ke Kuokoa, kela kuahaua nana i muwehe i ka pili ana o na me Beritania Mahope o ka heluhelu ana i kela kuahaua, i mele hou ia ai he hiineni, alaila hoolaunaia mai la ka Lunakanawai Vauglian. Ma Ua wehe ana nae i na hana o

kelu la, i hanwi no ni kn Luiinkaimwai Dolo, a o ka lunnlioomalu lioi o na hann ma kela la, i kokalii liaiolelo ]>okoll'. Kana Mau Olelo Wnhi ana, nin ka manawa i hoohuiia aku ni kn Paonina Hawnii ine Amerika. ua nuuiao loa na kanaka Hawaii 0 kola kt'kahi hana niaikai ole, e pono ai ko haawiia aku na kokua ana ia k:kou. Ho aina o Hawaii e ku ana nona iho, a ua nanaia inai e na niana nui o ke ao nei pela, eia nae un loaa ka hoomnopopo ana i na Hawaii mahope mai, no ke kupono loa o ka hui ana aku me keloahi lahui nui. likoia la, ua loaa ka.manao haaheo 1 11 a Hawaii apau, no ko lakou lilo ana he mau makaainana 110 Amerika Huipuia, ke "aupuni maikai liookahi ma ke ao nei, a o Kekahi hoi o na lahui nui a ikaika." Wahi hou ana, o ka loina ano nui loa o ke aupuni Amerika i liookumiūa me ke Kuahaua o ke Kuokoa, o ia uo ke "mAlalo olaila i kaulike ia ai na kanaka apau, ua liko aku ka maikai o ka mana koho o na limaliana o ka maliiko, me ka mana kolio o ka onamiliona." Ea Hopena o ka Hoohuiaina '' Hoaha ka mea i loaa ia kakou I'' wnhi a ka mea liaiolelo i ninau ae ai. '' lift v loAft he aupuni no na makaainana, li6 aupuni j hookAokoa ia ai na mana nui, e huikau ole ai keia mau mana, koe wale no elike me na hoakaka ana a ke. kiimukanawai. Aole e liiki i ka peresidena ke koīio i kekahi luna aupuni, me ke apōno ole o ka Ahaolelo Lahui, a ua liiki i ka aha kiekie ke kiola i kekahi kanawai, i kulike ole me ke kumukanawai." ila na mea pili hoomana, wahi hou a

ka T,unHkaua\\iii Dolo, na hookuu laula ia niuloko o Amorika, ua liiki loa ke kukulu |>u ia ka Uiukini Buda ma kahi o.pili pu nna ine ka haloplile Ivristiano. Ha kuhikuhi mai oia ua piha ho ekolu hapaha o ke keneluilia a Amerika i liooikaika ai, e lioopauia "na liana hōokauwa kuapaa. O na hana o Jca lehulehu, wahi hou nna, he iman hana ia i pili i ke kanaka, aole Koi he mea e liooneleia i kona kuokoa, me ka lawe ole ia imua o ke kanawai. Ka Haiolelo a VaugHan Ma ka Avehe ana mai i kana liaiolelo i hoaliaka ae ai ka Lunakanawai Vaughan, o ka malama ana a līonolulu nei i ka Pokiulai, o ka hoomanao ana ia i kekahi hana kalaiaina ano nui. Aole he hana hoomanao ano nui e ae, mamua o lea la i hanau mai ai o Amerika Huipuia, ame ke kukuluia ana o kekahi aupuni i hookahuaia. maluna o ke kahua o ka noho kuokoa ana. "O ka noho lanakila ana, elike me ia i lioakakaia maloko o kela kuahaua kilakila, ka mea nana i wehe hamama ae i ka ipuka nona kula hoonaauao a i haawi ak'u hoi i na miliona o na leanaka, e hoohana i ko lakou maii noonoo," walii a ka Lunakanawai Vaughan. "Mamuli o na loina alakai maloko o ke kuahaua o ke Kuokoa i hoohanaia aku e. ke aupuni o Amoi'ika Huipuia, ua lilo ia i kumu alakai, na ka hapanui o na aupuni o ke ao īiei, e lioohalike mai ai." Ua kuhikuhi mai ka mea haiolelo o ke anpuni o Palaui, ka mea i uhai mai piahope o na kapuai o Amerika. Lra na makahiki mamau aku nei ,iia noho na kanaka iloko o ka hookaumahaia mamuli o na moi, aka uao mahope iho

0 na neikahiki o ko Kaua, ke hauoli iH'i lakou i ka nuiio km»koa ana, inaliilo o na lioomalu aiui :i ke kanawai, he ho]iena hoi i oili ao, ma o ka uhai an:i mai 111:1 ke kuinu hoohalike i hanaia e Ameiika. l'a hoeueu mai ka Lunakanawai Vaugh:ui i na mea apau e li!o i pp? kupaa maliope o Ameiika, 110 ka mea 1 ka manawa a na kupuna i hooikaika aku ai ahiki i ka loaa ana o ka nohona kuokoa ia Ameiika, e lilo pu ka poe apau e 110110 ana ma.loko ona, o na laliui e ae, i poe kupaa mahope 0 keia aina, a e lilo hoi i mau makaainana Ameiika.