Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 25, 23 Iune 1916 — KAA KE EO O KA HOOKUKU IA KAUMAKAPILI Wae na Lunakanawai i ke Kula Sabati o Kaumakapili ma ka Hookuku Himeni LOHEIA NA NANI LIKE OLE MA KA PO SABATI I HALA He Elima Papa i ku ae i ke Kahua Hookuku he Hookahi Nae i Aha'i i ke eo [ARTICLE]

KAA KE EO O KA HOOKUKU IA KAUMAKAPILI

Wae na Lunakanawai i ke Kula Sabati o Kaumakapili ma ka Hookuku Himeni

LOHEIA NA NANI LIKE OLE MA KA PO SABATI I HALA

He Elima Papa i ku ae i ke Kahua Hookuku he Hookahi Nae i Aha'i i ke eo

No ka wae ana ae i ka papa himeni mni ka mokupuni aku o Oahu nei, e holo aku ai i Hilo, e hookliku ai me na paj>a himeni o na mokupuni e ae, mawaho o kei'a mokupuni, i h'ele ae ai oloko o ka Memonal Hale, a "Le-i Kohala ika nuku na kanaka," i kau a mea o ka piha, no ke ake ana o na mea apa», e lohe pono i na puukani, na lakou e aha'i ana i ka lanakila o kela hana hookuku himeni. Ua unuia mai na Kula Sabati o keia mokupuni a akoakoa i kahi hookahi, e laa na Kula Sabati o Waianae, Ewa, Kalihi-Moanalua, Kaumakapili ame Kawaiahao; :i o keia no hoi na papa him* ni i komo ae e hookuku, no ke alualu ana i k*i hae makana o ke Kula Sabati i kukuluia mai nei i keia makahiki. He hoike Kula Sabati o ka mokupuni, ka i malama mua ia ma ka hapalua o ka hora elua, o ka auwina la Sabati, maloko no o kela hale, a ma ka hora ewalu ponoi o kela p\p iho i hoomaka ai ka hookukū ana o na papa himeni, ma o na Kula Sabati la. . Ua lilo keia hana hookuku himeni nol ke alualu ana i ka hae o ke Kulā Ba-1 bati i mea ohohia nui ia, mamuli o ke ano o ke anāina i hiki ae, a ma kekahi olelo ana ae paha, he po ia i houluuluia ae ai na puuko.ni apau, no ke kilo ana aku i ka papa himeni oi loa o ka nani! ame ka maemāe o ka lakou himeni ana mai i ka himeni hookuku. I mea nae e hiki ai ke waeia ae ka| papa himeni oi loa o *ka maikai o ke; mele ana i ka himeni hookuku, maiwaena ae o ka nu? o na papa himeni, e ku ( aku ana imua o ke kahua mokoihoko, ma ia po, a e Hlo ai hoi ia papa i moho na ka Mokupuni o Oahu nei, e hoouna aku ai no Hilo, ua waihoia na kekahi mau lunakanawai eha, e haawi mai i ka I&kou olelo hooholo. O na lnnakanawai i kohoia e ke komite no kela hana hookuku, oia o J. P. Erdman, Peter Kalāni, Solomon Hanohano ame Chas. E. King; he ekolu nae o na lunakauawai i hoea ae ma kela po, a o ka inoa hope ka i liiki ole ae ma o kona holo anā no Hawaii. Ua kaa i ka papa himeni o ke Kula Snbati o Kawaiahao, ka hanohano o ke ku mua ana mai iluna o ke kahua paio hookuku, me kona mau koa i a'oia a lehia ma ka lakou mau leo pakahi iho, a i ke kmi ana mai, he keu a ka nani ame ka maemae, me ka hoopaiakuli ia oloko o kela hale, i na pa'ipa'ilima, ame na leo hooho o ka mahalo o kekahi maheīe nui o kela anaina, no ka akahi paha hoi kekahi a lohe i kela himeni. He manawa ia e nune ana o kela ame keia, me ke kakali aku e lohe i ke mele ana mai o na papa mahope mai; a he man'āwa no hoi ia i hokomoia aku ai o T»a mānao uilani iloko o na alakai ame ko lakou mau koa. e hana mai a oi aku imua o kela papa ae la. MaWpe o ka papa himeni o ke Kula Sabati o Kawaiahao i kaheaia mai ai ka papa himeni o Kauinakapili; a oiai e ku ana na koa ihalunā o ke kahua moko'moko, i kukala mai ai kona alakai i kā pololei ole o ke ki, a ka papa mamua iho i kani ae ai, me ke ki o ka himeni hookuku, alaila haawi mai la i ke ki pololei, moi ka piano mai.

I ka nana aku i kela papa, ua paa maoli no ka manao o ke alakai, ame kona puali, e hoea i ka pahuhopu o ka hoouka ka'ua ma Āilo, a i ke kani ana mai, ua hiki ke loheia aku ka like ole 0 kela pa'pa himeni mai ka papa mamua iho, a i ka hapalua no o ka himeni, ua noke e ka TehūYehu i ka pa'ipa 'i, e hoike mai ana i ko lakou ohohia no kela papa himenL Hala aku la hoi kela mau papa himeni me ko laua mau nani, ia wa i pii mai ai ka papa himēni o ke Kula Sabati o Waianaē, hē nani okoa no keia papa, me ka hele no oloko o kela hale, a ne-i 1 ka pa 'ipa 'i a k'a lehulehu; e hiki .ole ai ke koho aku, i ka like ole o ke mele ana mai a kela pa'pa, ma!*na papa mamoa aku. Aole i kuu pono iho na manao pioloke iloko o ke anaina, ia wa i kahea ia mai ai ka papa o ke Kula Sabati o Ewa. Lulu ka makani i keia papa, i ka wa a 'na koa, e ka*i ae ana noluna o ke kahua mokomoko;.a elike no hoi me na papa mamua iho, ka nani, ka maemae ame ka u 'i maoli no o ke mele ana, pela iho. Ta na wai ekolu i hua'i mai ai, o ia nō oe o ka wai mapuna, ka hua'i, "ka pit>ii i ke ola mau loa. tTa lilo kela mau papa apau i hala e aku Ia ko lakou manawa i mea nana e hōOm i ka manao uilani, me ka uwila iloko o ka pa'pa o Kalihi-Moanalua, a ia kuu ana nfai k'a hana, he nani maoli

no, me ka neke i ka pa'ipa'iia, o ka oi loa akti, ma ke ano o ka malama ana a ko lakou alakai i ka manawa. Ma ke ano nui ke olelo ae, he hana paakiki a pohihihi ka haawi ana i ka OMO hooholo, no ka papa himeni, nana i a"ha"i i ke eo ma kela hookoku ana; aka nae, elike no me ka lehulehu o na hokuhele, pela no ka like ole o ko lakou mau malamalama, o ke kulana iho la ia o na papa himeni ma kela po. Aia ke kau ana aku o ka manao o na mta apau maluna o ka olelo hooholo a na lonakanawai, e kakali aku ana hoi ka poe i komo ma kela hookuku ana, me na manao pihoihoi, no ka hanohano a lakou i hooikaika ai, e aha'i ma kela po; ā no ka hapaha hora, mahope iho 0 ka pan ana o na hana hookuku, i haawi mai ai na lunakanawai i ka lakou olelo hooholo, ma o Mr. J. P. Erdman la, i ka helu ekahi i ka papa, o ke Kula Sabati o Kaumakapili, he olelo hooholo 1 lokahi ia e lakou, malalo o na kumu eha, i kauplonaia ai, mai na pkpa e aie, hfe olelo hooholo hoi a kela anaina i haawi ae ai i ke apono ana.