Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 24, 16 June 1916 — HE MOOLELO KAAO NO NA KAIKAMAHINE LILI ELUA i Ko Laua Muli Pokii Hoomanawanui i Na Hana Hoomaewaewa He Nui [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

HE MOOLELO KAAO NO NA KAIKAMAHINE LILI ELUA i Ko Laua Muli Pokii Hoomanawanui i Na Hana Hoomaewaewa He Nui

Xu ka nui loa o ke kaliaha o ke "iii i ka waimapuna gula e pipii mau mai ana. nu kekahi manawa loihi kona ku malie ana a nana aku i ka wai. he wai kamahao loa ana i ike ole ai ma ke ao a ma kona aupuni holookoa, o keia ka makamua loa. Mai hea mai keia wai gul .1 kupanaha loa i k»aa mai ai ia oe a'u e ike aku nei a e piha hauoli l<»a nei au? Mai hea mai keia wai oke kahe ana mai? Aia ihea kon.i kumuwai, a pehea ia i pipii mau ai? He mea kamahao loa keia a'u i ike ole ai ika lua ma ke ao apuni. E pono au e hele a kokoke i ike pono aku." a o korra hele aku la no ia. Hoomau aku la ke kamaliiwahine i ke alakai ana iaia nomua ahiki i ko laua hoea ana aku ma kahi o ke kumulaau himeni i kanuia ai. ma kekahi wahi kaawale maikai iwaienakonu o ke kihapai. I Ice Suletana i kokoke loa aku ai i ke kumulaau himeni, lohe ana oia i kekahi mau leo mele le'a loa, i like ole loa mai na leo niele mai ana o ka lohe mua ana a i kamaaina hoi i ka loheia e kona mau pepeiao: ku iki iho la oia a alaalawa ae la ma o a maanei e nana 110 ka poe no lakou ka leo himeni ana e.lolie aku ana, aka nae, aohe ana mea kino e ike aku ana ma kahi kokoke mai ia lauk, oiai nae, ke mau la 11«» konn lolie aku i ka liimeni mai. Xo kona pahaohao loa i keia niea kupanālia, ninau okoa mai la ike kamaliiwahine: "Ea, aia ihea ka poe no lakou keia mau leo himen'ī a'll e lohe aku nei? O ka leo wale no ia a'u e lohe aku nēi a«»hc nae hoi o'u ike aku i ko lakou mau kino.^" "Aia anei lakou malalo ae o ka honua, a i ole, aia paha i ka lewa, mr ka liiki ole ke ikeia ae? Me kela mau leo nani loa o kela poe aole e nele ana ka hauoli o na mea apau ke lohe, elike me ko'u hauoli loa i nei manawa." Akaaka aku la ke kamaliiwahine no kona ike ana aku i ka hoopahi'ohao loa ia o ke 'lii. a i aku la: "E ke 'lii. aole no kekahi poe liimeni kela mau'leo au e lohe aku .nei: he like i'o no me ka leo kanaka maoli i kaū hoolohe aku; no ke kumulaau mai kela leo himeni au e lohe aku nei, kena kumulaau aku e ku mai la mamua aku ou, mailailā mai ka leo; ina pe e hele aku ana la a kokoke loa i eha kaina wāwae aku i kōe imua, alaila, ia wa '>e e maopopo ai a hooiaio iho i ka'u i olēlo aku la, no ka mea, e lolie mao])opo loa aku ana oe i ka leo." () ko ke Suletana hele i'o aku la 110 ia imua. elike me ke noi, a i kona lohe maopopo ana aku i na lēo mele e himeni ia mai anā, aole i ka-ia mai a kona makemake, a 110 kekahi manawa lpihi kona ku ana e honlohe malaila me ka hialaai nui. a e ike mau aku ana ke kamaliiwahine i ka helehelena minoaka ma kona mau niāk.a a ma na papalina. . . A hala kekahi manawa loihi o kona hoolohe ana. hoomanao ae la oia no ka wai gula. aole no i mamao loa mai a laua ajcu. oiai nae aohe i pau iho la kona makahehi i ka naiii o na leo himeni, alaila huli mai la e kamailio ia Parizade i ka 1 ana mai: "O k a 'u noi ia oe. e olūolu oe e ha'i mai ia'u ina paha ua lpa# keia kumulaau ma ke £110 ulia ia oe iloko o kou kihapai nei ame ka ole, a i ole, ua makanaia mai paha ia oe, a i ole, mai kekahi aina mao mai paha i laweia mai ai? "Ma ka'u hoomaopopo iho mai kekahi aina mamao loa mai keia kumulaau o ka laweia ana mai. 110 ka mea, itia. aole pela,.aole ,e .iiele ana ko'u lohe i ke kamailioia ma ko kakou aupuni nei. O ko'ii elemakule 110 hoi keia akahi 110 nae au a lohe i kekahi mea kamahao loa. Ma ka inoa liea keia kumulaau i kapaia ai?" , "Koe aku'ia; o ka inoa wale 110 i maopopo ia'u 'ke kumulaau liimeni.* aohe loaa o keia kumulaau ma na wahi e āe o ke ao nei, hookahi wale no walii e loaa ai oia kalii i loaa mai ai keia kumulaau. a o kahi i ulu ai āia maluna pono'o ka piko o kekahi mauna ma Va ]>alcna o keia aupuni ame ke aupuni o Inia'. a o ua kumulaaū, h.n<»kahi wale la no ka i hanaia mai e ke Akua mai kinohi mai ma ia wahi mawaho ae o kekahi mau mea kupanāha a ke Akua i hana ai, eiike nie ka wai gula au i ike mai nei, attie kekāhi mea hou aku a'u e lawe aku ana e hoikeike ia oe, mahope o ka pau ana o ka kaua makaikai ana ma keia wahi. . "E pau ana kekahi manawa loihi ma ka hoakaka ana aku īa Oe i ka moolelo e pili ana i keia kumulāau ame ke ano o ka loaa ana ame ka laweiā ana mai a kanu maanei. "lle moolelo ia i pili pu me ka loaa ana o ka wai gula ame ka manu olelo. o keia ame na mea e ae a'u i hoike aku l«*i hookahi manawn i lawe pu ia niai ai. a e ike aku ana oe ,e ke lii, i ka mea hope loa. «»ia ka manu olelo, i ka wa e pa.u ai o kou makemake i ka nana ana i ka wai gula. ' ... ... * "Ina he makemake kou e lohe i ka moolelo e pilt ana 1 keia mau men apau a'u i hoike ae lā, e ōluoiu oe e hoomanawanlii a loaa īa • >e ka maha maikai mai na luhi mai o kela hahai' holoholona ana mai nei oukou. me ka ikiiki oka wela akaJa 0 keia a welawela moa--11» »pu kukahaoa o ke kau aole i kana mai." "Aohe o'u ike iho la i ko'u maluhiluhi," wāhi āke lu. mamuli <> keia mau mea kamahao loa a'u o ka ike ana ilio nei ua lilo na maluhiluhi okala i mea ole ia'u. E hoopau ko kaua hoolohe a nana ana i keia kumulaau, e hele liou kaua e nana 1 ka wai gula, alaila liele aku e nana i ka manū olelo au i olelō mai nei." ' I ka liele hou ana ae o ke 'lii ma kahi o ka wai gula e pipn mau ana. malaila. pia kalii i ku ai 110 kekahi manawa loihi. a nana aku t J a hanara ka waikupua; pii ae 110 ka wai, a kiekie a haule hou 1110 i a no iloko oke kanoa .nui me ka manini ole ae oka wai mawalio, aohe no hoi he ikeia aku 'o aka w r ai i kalie aku ai. "Ile keu aku akē kupānaha nui wale o keia wai. waln a ke 111 o k*e kamailio ana ae i ke kamaliiWāhine. "Wahi au oka oleTo ana inai nei aohe kumuwai o keia wāipuna. a aoiie no hoi 1 laweia mai kēia wai mai kekahi wahi mai ma nā paip,u malalo o ka lepo, elike me ka wai maoli e ikeiā nei. oiā ka'u e pahaohao loa nei no kahi o U<>ua hoea aiia mai; niamuli iho lā o ia nele 1 manap īho la āu mai kekahi aina maiiiao mai no paha keia wai o ka laweia ana mai, e 1 e me ko ke kumulāau himeni." "Ua pololei kau i manao ai ,e ke 'lii, mai ka aina mamao l ua r'o mai no nei wai oka laweia and liiai: i meā ē hooiaio āku ai ia oe'ea, o keia kanoa nui au e ike aku la la eā, hookahi no poliāku nui i hanaia ai. nolaila, aohe ona puka -malalo ae e hiki ai ke manao iho malalo aē o ka honua ka wai i puka ae ai, a aole 110 hoi ma kona mau aoao. . "O ka mea i oi loa aku ai ke kamahao o keia wat he wahi pika wai uuku wale rio ka'u o ka waiho ana iloko o ke kanoa pohaku nui. a mamuli o kekāhi ano kupanaha a'ii i maopopo ole ai, ua pii ae 1a ka wai. elike me ia au e ike aku la."^ *'Ua lawa ko kaua nana ana i leeia mau niea kupanaha. a nolaila. e heie kaua e nana aku i ka mea kūpanaha i koe, au i olelo mai nei. aka. aole keia o ka manawa wale no a'u e hele mai ai e nana i keia mau mea, e i hou aku no lie manawa, ke loaa ia'ū ka hauoli 110 ka ftele hou ana mai ianei. E oluolu oe e alakai koke aku ia u no kahi 0 k.a manu olelo." v . Ia laua i hookokoke aku ai 1 ka rumiaina. īke koke aku la ke ln Ik a nU i hewahewa ona manu e kau mai ana iluna ona lala laau, a maluna o na.kaupoku hale, a e himeni mai ana. me ka piha o ka lewa i ko lakou mau lep le'a o na ano like ole. Huli mai ,la oia ihope.e ninau i ke kamalnwahine 1 ke kunui o ka akpakoa nui ana aku o na mauu o na ano like ole ma ia wahi, olahnia kona kamaaina mai- kona mau la kamalii mai. olok«vo.na ulula&U fcahi noho a ua manu: malūna .0 kekahi matt kūmulaau anii:'o,ka ike ana aku, ma kekahi, walii aku o ke kihapai, aole liookahi.ana manu i ike a i lohe aku i ke kani mai. "He mea hoopahaohao i'o aku no īa 1 ka noo.noo, elike me oe e pahaohao la. eke 'lii. Oke kumu ea, o kela mau manu apau au e ike aku la la, ua akoakoa.mai lakou apau maanei no ka hnnlaukanaka ana mai i ka inanu olelo, ko lakou haku.

"E ike aku ana oe, e ke 'lii, i ka'manu olelo iloko o kona halemaiiu nialuna ae o kekahi u na puka aniani o ka rumi aina. kahi a kaua e liele aku nei. "lria oe e hoolohe pono aku ana i kana himeni ana. e ike ana no oe i ka oi pakela aku o ka u'i o kana himeni ana i ko na manu e ae; o ka nightinga!e ka maiiu i kaulana i 4ca le'a o kona leo i ka himeni, eia nae, kē Hookukuia nie ko ka manu olelo ua haule loa ko ka nightingale leo i ko ka manu olelo; aia no hoi oe la a lohe aku." O ka hoawiwi aku la lio'ia o ke 'lii i kana hele ana a komo aku ! la iloko o ka nimiaiiia, a e hooniau mai ana no hoi ka manu olelo i kana himeni ana. "E kuu kauwa," i kainailio aku ai ke kamaliiwahine i ka manu, me ka hoonui ana ae i kona leo i lohe pono mai ka manu, "aole anei oe i ike mai la i ka Moi o Peresia nei?" E olūolu oe e haawi mai i kou aloha iaiā." - Hooki koke iho la ka manu i kana himeni ana. a nana hoi ka hooki Uā hamau like mai la ka leo o na manu'apau. "E ke alii," wahi a ka manu, "ke hookipaia mai nei oe ine ke aloha; na ke Akua mana loa e hoopomaikai mai ia oe, a e hooloihi aku lioi i na makahiki o kou 61a ana." 0 ka makamua loa keia o kf) ke alii lohe ana i kekahi manu e kaniailio mai ana me he nolaila, aole no e nele ana ka lōaa o ka ike i ka poe heluhelu no ko ke alii hoopahaohao loa ia ana. Ma ka molelo. he kaikamahine alii u'i keia manu no ke aupuni 0 Inia. 'a marrtuli o kona hookuli ana, a pale i ka makemake o ke alii, | kona makuakane, ua hookauia ka hoopai maluna ona e lilo oia i wahine kino manu, a e hoopaa mau ia oia iloko o ka halemanu ma ke ano o kona halepaahao ia e paa ai ahiki i ka hopena o kona mau la. 1 ka wa i laweia mai ai o na meaai nialuna o ka hikiee nui kokoke i ka puka aniani kahi e kau ana o ka maiiu, a ia noho pono ana iho o ke alii maluna o ka liikiee i lioomakaukauia nona, pane aku la: "Ke haawi aku nei au i ka'u hoomaikai ia oe, e ka manu, me ko'u hauoli nui pu no ka ike ana aku la ia oe, e ke alii o na manu, i kei.i.mana.wa maikai loa." I ka ike .ana aku o ke alii i kekahi pa kaukama me na puupuu momi iloko, oia iho la ke kai o ka hanaia ana mai, me kona manao he kaukama wale 110 koloko. panee mai la a kokoke maniua ōna, a i kona nana pono ana iho nae keia ia loko o ke pa ua hookahaha loaia ae oia i kona ike ana iho he mau puuiuiu momi kekahi oloko. "Ea, he mea hou maoli keia? No ke aha i hanaia ai keia kaukama o.na puupuu momi iho la ke kai? Ile mea kamahao maoli keia 1 ko'u ike apa! Aole kupono o keia mea no ka ai ana!" Nana aku la oia i na keikialii a nana ae la i ke kamaliiwahine me he mea.la e ninau aku ana ia lakou no kekahi hoakaka mai a lakoii mai, eia nae, aohe pane mai o na keikialii, na ka manu i pane mai i ka i ana mai: . "No ke alia oe. e ke alii, i hookahaha loa ia ai 110 kou ike āna iho la i ka huiia o ke kaukania me na puupuu. au paha e manao la he hana apuhi loa keia ia oe, oiai nae hoi he hikiwawe loa hoi kou manaoio ana i na olelo pelo i hoikeia mai ai ia oe ua hanau kau aliiwahine he mau keiki ilio, popoki a he pauku laau?" "Ua maiiapi'o au pela, nj> ka īiiea. wahine kauwa e lawelawe aiia no kuu wahiiie' i hooiaio mai ia'u no iā mau mea," i pane aku ai ke alii. "O kefa mau wahine kauwa na laua i lawelawe i ka moiwahine ma kona manawa i lianāu ai aole laua he wahine e akii," wahi a ka nianu; "o na kaikuaana iiō laua o ke aliiwahine; he mau kaikuaana i Jili makawelawela loa rio ka hanohano ana ame ka hāuoli au i hookau aku ai maluna ona, lie lianohano i loaa ole i ua māu kaikuaanā lili la, a i hana e hoomaalili ia ai o ko laua.inaina, pela laua i hana ai i kekahi hana pepehikanaka, i hookau āku ai. oe i ka hoopai maluna 0 ke aliiwahine« i > "O ka hana a'na kaikuaana, he hana ; iiio lda\ a i kupono lioi e hookauia aku ka hoopai koikoi maluna o laua ,oia no' ka h'oolilo āha 1 na keiki au. e ke alii, iloko o ka niuliwai.'a ma kahi o na keiki kanaka i hanau ia mai ai e ke aliiwahine, he ilio, he'popoki a he laau ka i *waihoia iho mā ko lakou wahi, ikumu nou e ke alii e huhū ai a kau aku i kekahi, hoopai maluna o ke aliiwahine. | "Ina oe e niele pono aku ana ia lauā e hoika māi ana laiia i ka mea oiaio, O keia mau keikikane elua la au e ike. mai lā ame leo laua kaikuahihe, aole lakou he poe okoa' loa, aka, o au mau keiki |jonoi no lakou. i hooliloia ai iloko o ka miiliwai;a loaa„i ko kanaka malama kihaoai, a iiia]smaia nie ka maikaMoa a hoonaauaoia malalo o konā māu lilo pono|£ Mamuli o keia dBāktika a ka manu, akahi no ke alii a hoomaopōj)o i na mea apauj «m ka, pela iho.la i hānaia āi kana wahine ame kaiiii māū.keiki. aole o ka liuhu o alii i kana mai i na kaikuaana o ka wahj& ' ' ; ; "Ke. maiiāoio ijcl |SLi i. kau mau mea apāu j hoilee mai la. e ku manu; e ole mai ho'a hookaakaaia ae 1a ka maka o ko'u naau. pela iho ai ka'u wāhine ame ka'u mau keiki, a ike r.uā nae kela i ko laua- milii me ka auwe. "He 'no kupanaha' o ka ikaika o ka unieia aku o ko'u noonoo a keia mau keiki opio, eia ka o ka i'o no lakou o kuu^oi? aj»o\ kak,wi' 4 jp kuu mau iwi. i ■ • "E ā'u keil<ivy e a P° a^u nukou a e haawi aku ia oukoii i kaNhōolaW niiiā o'ko'u aloha oiaio- no oukou ma ke ano owau ko ōukoif m/ik'uak'ā'ne.Va o oukou hoi ka'u mau keiki." Alailai)kii fa<bifi ikina a ano mai. la ia lakou ekolu. a bc mau minuke lōa ia ikiiki a ke aloha, me ka hiolo makāwalū hojsp\na waiinakā iīja na pa.p,alina o kela ame keia. no ka manawa ' ' ■ ī ka niio /ana >ic. i aku la ke alii: "Aole keia o ka lawa. e pono oukou e apo aku kekahi/i kekahi. aole nia ke. ano he mau keiki oukou na ka luna nui o na kihanai a>. ke alii. ka mea a'u e aie nui nei 110 kona malama .maikai ana ia oukou a])au, aka, ma ke ano na'u ponpi oukou apail. he mau pua mailoko mai o ka paealii kiekie loa o ke āuouni o Peresia nei. a 'nn ia inoa kiekie ati e noi aku nei ia oukou' pakahi e kaVoo iiiau oukou i ka hano.hano o ia ohana alii." T ka hooki ana ae o ka puliki ana aku a puliki niai a na keikialii ia lakou iho, he hana lioi a lakou i ho'ike mai ai i ko lakou aloha nui ia lakou iho a ke alii e ikeinaka aku ana. a i hoQpiha loa ia iho ai ke alii i ka hauoli. haule like iho la. lakou maluna o na noho no ka pu'ana me ko lakou makuakane: Oiai lakou e ai nui ana oia ka wa a ka manu i hoakaka mai ai i ka manao i hanaia. ai ke kaukama ame na puupuu monii iloko o ke pā. i.ka i ana mai: "C) na kaukama elua iloko o ke pa. o au mau keikikane ia elua; o na puupuu momi. o ko kaikamahine ia e īioho aku la ina ko aoao; o ke pa loihi e waiho la o ke kaukania ame na momi oia ka waapa i hookomoia ai au keiki e kela mau wahine lili a hookuuia iloko o ka muliwai, a ina e hanaia na momi i lei oia no mau keiki. ko lei meipi) ' /. . . . ~ Ua hauoii loa ke alii 110 ka loaa ana o keia ike iaia, nolaila 1 aku 1a i na.keiki: "E a'u keiki. e ike mai oukou. owau e noh'o aku nei imua o ouk(<u ko ouknti makuakāne • a ka 1a anono e lāwe mai ana au i ko oukou niakuahiue ianei. nolaila, mai keia 1a aku. e hoomakaukaū oūkou ia ottnn iho no ka honkipa ana mai ia'a ianei." 4 Mahone iho o kk lakou kamailio liilii aiia 110 kekahi manawa. ku ae I'a. ke alii no ka hoonipkauk^n s ana 110 kona hoi iku i ka hnlealii. a iikali aku 1a na keiki iaia ahiki i knna kaii avia aku iluna o ka lio, n hni aku 1a tr»e ka hauol' ma kekahi mahele. a' nie ka inaina wela hoi nn iir lili. tr»a kekahi mahele. O hana mua Inq a alii i W Imea ana aktt i ka hālealii. ma-n-ko.na 'ele ana ilm ilalo mai ka lio ilio a komo aku 1a iloko o ka halealiu 01,1 no knna kaunha ana aku i■ i-*e kuhina n"i e honuia na n ke alii wahine, me' kona hoakaka ana aku i ko laua hewa no '* 1 hiOouia ana. , ... Ua hnnu'n laua a law'a mai. kn laua mau hale *ootioi aku. a ninanioau naknhi .ia: ua ae like lanā; i kn laua mau liewa :• i'a āhewaia Inua. a n 1.*o ( 1:»ua nku i k-iiiin oia kn Innn okiokiia. aun eha ;innn ;) o n r» kokahi. n knniii:i 'me ka lii'-*iwa\VP loā". An'i» y niha ka hora mai ko laua hookolakoloia ana ahiki i ko laua kanuia ina. » " O keia ka hnn' 1 n kn laua mau manao ino ame ka laua hoi i kukui ia aku ka lono a puni ke aupuni o ,Per'esia | Oini nn kinn mnke o na wahine e laweia ana e kanu, ua helewaI wae aku la ke alii Koroūkana, me kona mau aialo apau, no ka pu-

kapa nui o ka halepule Mahomeela, kahi i hOopāaia ai o ke aliiwahine, j a mahope o ka ana mai o ke alii i ka molwahine niaiiloko mai o kahi i hoopaaia ai me kona mau lima pōiioi. k&hrhoi a'ka nioiwahine i noho ai me ka hooihānawanui i na inea anie na hoomaewaewaia he nui, ua hele lio lioi kai helfclielena a nanakea no ia hoopaa mauia anii, i aku la *ka moi: ...... "E kuu wahine." me ke apo pu ana mai iaiā a hoopili mai la ma kona umauma. a e hiolō ana Uo hoi na waimaka, no ka ike aku i ke ano e o ka helehelena o ka wāhine, "i kii mai la au ia oe e hoi noloko j o k i halealii kahi kupono loa nou e hoohiwahiwaia aku ai. "Ke noi aku nei au imua ou me ka hāāliāa loa, e'huikala mai oe ia'u no ka'u mau hewa apau i hāna ākit ai ia oe: o ka hanohano aiiie ka hauoli ā'u i hookau aku ai malunā ou i na la i hala e hoihoi hoii iai aku ana ia ia oe. a mai keia aku, aole oe he wahine paahao lioii, akā. he wahine kuōkoā a lānakila ioa. "Ua hoomaka mua niai nei au ia hana mā o ka hookau ana aku hei i ka lioopai māke maluna ou kaikiiaana, na mea na laua i iiiii i kumu pilikia nou, a i hoonele mai hoi ia'u no kekahi niau makahiki lehulēhii i ka'u mau mea aloha, a e'ike iho ana oe ua hooko pono ia ila mea apau i kuu wa e haawi aku ai iloko o kou mau lima i kekahi mau keilialii u'i elua ame kekahi kamaliiwahine nohea a kāpukapu 0 kona kulāna, o lakou apau ka kaua % riiaii pua niailoko aku o kou puhaka ponoi. "Hoi mai a lawe hou ae i ke kiilaha i kupono loa e haawiia aku ia oe ma ke aho he moiwahine no Peresia nei, nie ka hanohano apau 1 kupono e hookauia aku maluna ou." MOKUNA IX. He mau olelo mihi keia .a ke 'lii iniua o ka moivvahine i lianaia imua o kekahi anaina kanaka nui i akoakoa ae ma ia wahi ia nianawa; t) ka hapānui o lakou oia no ka poe e noho ana nie na īiianao aloha no ka moiwahine, a niai lia wahi like ole lakou o ke kulahakauhale o ka hele ana māi i ka wa i l)ahola ae ai ka lohe maloko o ke kulanakāuhale no ka huikalaia o ka meiiwhine aijie ka niake ana 0 na kaikuaana o ke aliiwahine, na nieā na laua i imihala iaia. Ma ke kakahiaka poniponi wale o kekahi la ae, ala ana ae la na 'lii, ke aliikane ame ke aliiwāhine, a hopmakaukau iho la ia laua no ko laua hele ana'aku e ike i ka laua mau keiki. O na aahu nani loa ā ka nioiwahine e kahiko ai iaia iho iloko o na lā mamua aku o kona hoopaāia alia iloko o ka halepaahao a kā hooniaewaewa, oia ka ke a-liiwliine o ka aāhu ana i keiā la: he maii aahu i'kupono no kona kulāna alii, a i ka niakukau ana o na alii ame na aialo apau, ua ka'i pololei āku la ka huaka'i a ke alii i hooiiohonohgia ma ke ano 6 ke kulana o kela aiiie keiā, ho kā hāie o na keikialii, ka laua mau keiki, ma kuāaina. Ia lakou i lioea aku ai, a - ia lakou no hoi a lele iho ilalo niailuna iho o na lio. haawi'akii la kā Moi Koraukana i ka moiwahine i ke Keikialii Banrāria, Pereviza ame ke Kamaliiwāhine Parizade me ka 1 pu anā aku: "E ike mai oukou i ko oukou makuāhine; a, e ka maelame, e ike aku oe i au keiki, na huā o kou opU, a e ike oukou ia oukou iho: e apo inai ia lakou i kou ujnauma, no ka niea, he nlāu keiki lakou na kāua e pomaikāi niii ai kaua ia lakou." He mānawa iā o ke aloha kupouli e hana niao ole āna īiiāwaena oka makua aiiie na keiki; he mau miliona- o īia kukiwainiaka i lioohaniniia niai ha lihilihi aku o na inakua ame na keiki; he ike a he hui ana lioi o lakoū i aie nui loa ai i ko ka iiianuolelo lokomaikai, 110 ka inea, mā ona wale la no i loaa ai ka ike iā lakoii no lakou iho, oiai, i. na la mamua aku, ua manao māu na alii he maū elemakule kama ole laua, a ua manao mau no hoi na keikiaiii he mau keiki makua ole lakou, āka, i keia la akahi no 'la'kou a hoofnaopopo eia no ka na keiki ke ola īiei, a 'eia no ka ua makua kē ola nei. 0 īia kuluwaimaka i hookaheia aole no no ke alolia wale no. •aka, 110 ka hāuoli pū kekahi no ia hui. ana ae; o ka moiwahine anie •ke kainaliiwahine na meā oi.'loa aku .o ka uwe; o ke kunui haalo'ulo'u loa o ka moiwahine i ka uwe. no konā N ike 'ana o na ekolu'ke kumu o koiia āūwē ana i ka ehaeha no keleahi mau makahiki loihi. '• ' . Ua hoomakaūkau nnua nā keikialii me ko lāua kaikualiine i kekāhi niāu meaai iiui hewahewa 110 ka hookipa ana īiiai i ko lākou makiiahine me ka hauoli. nolaila, iā lākou .i hoi nui aku ai aloko o ka liale, a i ka makaukau ana.mai o na mea?apau. ūa noho iho la lakou apau, me-na ukali ame nā ā.ialō a na alii tiia kekalii papa ahaaina nui i.'hoomakaukauia. a ua hala he hora okoa a oi i hoōhalaia e lakou maluna o ka papaaina maiUua o ko lakoū> haalele ana. iho. la.eu ana ae a na alii, lawe pololei aku la ka nioika'ne i ka moiwahine iloko o ke kihapai a malaila oia i kuhikuhi aku ai i ke kumulaau himeni ame ka mapuna wai »ula e pii mau mai ana ma kona wahi i hānaia ai. 1 Ua ike mua mai ka moiwahine i ka manuolelo iloko o ka rumiaina oiai lakou e ai ana, a 110 ka manuolelo no hoi na olelo mahalo mau a ka moi o ka hoakaka ana ae i ka nioiwahine; u ka niapuna,wai li'ula ame ke kumulaau liimeiii na niea kupanaha'i ke koe a no laūa ka moikane e alakai liele ana i ka moiwahine e hoomakaikai. 1 ka pau ana o-na niea kāmahao i ka ikeia, aohe mea i koe nana e kaohi -hou iho i ka moikane, o ka hoomakaukau koke iho la uo ia uo ko lakou hoi hou 110 ka halealii. Me na aliikoa e hele ana maniua o ka huakai a e ukali aku ana hoi na apāū o ke alii mahope me kekahi mau aliikoa ukali d ke alii, i hoomau aku āi ke ka'i ana a ka huaka'i ahiki i ka hoea ana aku i ka halealii. . . Ja lakou e hookok(;ke aku ana.i ke kapitala, ua oili mai la na kanaka inā na heluna nui now.aho o na alanui no ka nana ana mai i ka. hūaka'i a ke 'lii me na keiki, a maluna nae o ka moiwahine ka liapanui o ka nana mai a ka lehulehu, a e lohe mau ia aku ana na leo hūro o ka lehulehu nona a pela hoi i na keikialii ame ke kamaliiwahine, a momoku īiiai lā ka lehulehu me ka hahai ana mahope o ka huaka'i a na alii lii'e ka huro niau ana. O ka manūolelo kekāhi mea hauoli ]oa a ka lehulehu, no-ka mea, oiai no ia e lāweia ana e ke Kamaliiwahine Parizade mamua iho oiia. e lohe mau ia mai ana kona himeni iloko no o kona lialemaiiu. a no kona jiimeni ni&u ua lele poliai mai la na manu e ae ma kahi kokoke mai i ka huaka'i me ko lakou himeni pu mai. Me keia ano hanphano loa iho la i hookipaiā aku ai na Keikialii Bāmaiia. Pereviza ame ke Kamaliiwahine Parizāde .noloko o ka halealii. a ma ia aliiahi iho lie liiau ahamele ka i haawiia, a pela me na hana lioolealea e ae i oi aku ka maiamaia ana mamua o na manawa lealea e ae apau mamua aku, a no ua. la lehulehu ka malamaia ana o na lealea, aole maloko <wāle ilio 110 o ka halealii, aka nia na wah.i e ae kekahi apau oloko o ke kulanakauhale. No ka piha hauoli loa o ke Suletana Soroukana hookahi kaukani ame hookahi po i malamaia ai na lealea m'aloko o ka halealii no ka hoohauoli ana i ka moiwahine i hooiiiaewaewaia; o na manao ino apau o ke alii no kana aliiwahine ua hōōpau ia, me konā mihi nui no kaiia mau hana hewa i liana ai i ka moiwahine nana i ho'ohua mai 1 na keikialii u'i ekolu. Ua ike maopopo oia i ke leoa maoli o ka moiwahine me ka maka'u ole ; mahope o kona ike ana e make aku ana oia ma kekahi kakahk-\-ā' ; ~4\mahope iho o ka hanau ana mai i ke kolu o na keiWi eepa. - "Ua ike maopopo au i ko'u hewa loa, e ka Moiwahine Serarazade ma' o ko'u hoopaā ana aku ia oe iloko o ka halepaahao me ko'u liuli P°no mua ole i ka mea- oiaio. a 110 ia hoopaahao hewaia ana nae ou me kou hewa ole, ke noi aku nei au ia oe me ka haahaa loa, e huikala mai ofc ia'u. ' . "Ke haāwi liou aku nei āu i na hoohanohano ana apau maluna ou, elike me kou kulana mamua -a o ōe kekahi o na wahine hauoli loa mai keia ia aku." Alaila, liaule ilio .la ka moi nialalo o.kona mau. kuli, malalo iho o na kapuai wawae o ka moiwahipe, a apo mai la e lioike ana hōi i kona milii ana me ka oiaio loa. Imua o ke kuliina iiui i l,oi|s.'ak^iika t^i.J iioia ;ro „ l ~l ana„ nauoli loa no kona lunkalaia aiia mai e ka moiwahine. a'ua hooiahaia ae la la nuhou apuni ke kulanakauhale ame na okana aina e ae e hoopuni mai ana, a mai lamanawa i kau mai ai na hoomaikai ana ; a ka lahui maluna o na aln ame kk laua mau keiki, keimo pu me ke aupum o Inia ma īa hoomaikai ana rhai I • KA 1-lOPENA. ' ' -