Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 19, 12 May 1916 — KAHULI KA MOKUAHI ROANOKE I KA MOANA [ARTICLE]

KAHULI KA MOKUAHI ROANOKE I KA MOANA

Ma ka auwina la o ka Poalua noi i kulike ni me ka lono kelekalapa uwea ole i hoounaia mai i Honolulu nei mai Kapalakiko mai ,e hoike ana ia i ke kahuli ana mai nei o ka mokuahi Roa* noke mnwaho ae o ka Lae San Luis, he 180 mile ma ka hema aku o ke kulanakauhale o Kapalakiko. Mailoko mai o ka nui o na kanaka oluna o kela mokualii, he ekolu wale no i hoopakeleia oiai e lana ana ko lakou waapa, iloko o ke kulana kupilikii, a he hookahi vrale no o lakou i hiki ke kamailio, a ke hoakaka ae i ka moolelo o ka poino ana o ko lakou moku, no kekahi mau mea e aku elua, ua kupouli maoli ka noonoo, aohe mea hiki ke hoomaopopo. He ewalu ka nui o na kanaka maluna 0 ka waapa o ka ikeia ana e ka mea kiai o ka hale ipuliukui ma ka I.ae Ban Luis, he elima i pau i ka make, a ekolu 1 ola mai, me ke aumeume no nae mawaena o ka. make ame ke ola. He kanaha ka nui o ka poe i manaoia ua pau i ka make, ma ka manawa i kahuli ai ka mokuahi, e komo pu ana me ke kapena ame kana wahine, ame ka poe i kau maluna o na waapa, ina nei no ka make o kela mau waapa i ka moana. I kulike ai me ka hoakaka a kela luina hookahi i lioi pono mai kona noonoo maikai, nona ka inoa o Manuel Lopez, o ke kumu nui o ke kahuli ana o ka mokuahi, o ia no ka maikai ole o ka hoonohoia ana o ka ukana iloko o na lua ukana ma Kapalakiko. Ua haalele aku kela mokuahi ia Kapalakiko ma ka la 8 o Mei nei, no Valparaiao, Kili, me ka piha ukana o kela ame keia ano, e kdmo pu ana he (»00 'mau tona kiana pauda. Aole he poe ohua maluna o kela mokuahi, koe wale no ka wahine a ke kapena, ame na kanaka hana o ka moku, mai ke kapena a na luina. Ma ka haalele ana aku a ka Roanoke i ka Ipuka Gula, ua komo pono aku la iloko o ka ino a ka makani ikaika e pa ana i kela manawa, a mam\ili o ka maikni ole o ka hoonohonohoia ana o kona mau ukana, oiai ka moku e paialewaia ana e na ale, ua olokaa aku la na ukana ma kekahi aoao, me ke kapakahi o ka mokuahi. Ua kauia aku na manaolana no ka palekana i ka Va e malie mai ai ka moana,. aole nae i pau iki kela ino. e mau ana ka rola ana o ka moku, ahiki i ka hoemi loa ia ana mai o ka holo, me ka hoopilipili mau ana ma kahi kokoke i ka aina. Ma ke kakahiaka o ka Poalua, ua oi mai la ka ikaika o ka pa ajia o ka makani, me ka mau no o ka paialewaia o ka mokuahi, a iloko o ka manawa i moeuliane mua ole ia, ua kokoke loa mai i ka hopena, ua hapaiia ae la ka moku e kekahi ale nui, a hoohuliia aku ln ma kekahi aoao, hui pu iho me ke olokaa ana aku o na ukana apap ma ia aoao, o ke kahuli no ia o ka moku, ilalo ka waha. E ku ana ka wahine a ke kapena mamua o ka haie kuhoe i kela oia ka i kiolaia aku, a haule ana iloko o ke'kai, a i ka ike ana o ke kapena i kela poino, ua leie aku la oia mahope, a paa i kana wahine, a nalowale aku la laua iloko o ka hu'ahu'a o ke kai, me ka ike hou ole ia mahope mai. 1 He elima mau waapa i hookuuia me ka hikiwawe loa, a he ewalu poe malu* na o ka waapa hookahi i hoolako ole ia i'me ka ai ame ka wai, aole nae he mea i loheia no ka hopena o kela mau waapa. I ka wa' i loheia ae ai o ka moolelo poino e pili ana i ka mokuahi Eoanoke, ua hoouna kokeia na kokua, no ka .huli ana i na waapa eha aku i koe.